Βιοψία μαστού: Σκοπός, διαδικασία και κίνδυνοι

Τι είναι η βιοψία μαστού;

Η βιοψία μαστού αποτελεί τη διαδικασία κατά την οποία γίνεται λήψη ενός μικρού τμήματος ιστού από το μαστό το οποίο στη συνέχεια ελέγχεται στο εργαστήριο.

Για μια βιοψία μαστού, ο ιστός του μαστού μπορεί να αφαιρεθεί με μια ειδική βελόνα βιοψίας.

Ή είναι δυνατόν να αφαιρεθεί κατά τη διάρκεια χειρουργικής επέμβασης.

Το δείγμα ελέγχεται για να διαπιστωθεί εάν υπάρχει καρκίνος ή εάν υπάρχουν άλλα μη φυσιολογικά κύτταρα.

Η βιοψία του μαστού μπορεί να γίνει:

• Για να ελεγχθεί ένας όγκος ή μια μάζα που είναι αισθητός (ψηλαφητός) στο μαστό
• Για τον έλεγχο ενός προβλήματος που φαίνεται σε μια μαστογραφία, όπως μικρές εναποθέσεις ασβεστίου στον ιστό του μαστού (μικροασβεστώσεις) ή μια μάζα γεμάτη υγρό (κύστη)
• Για την αξιολόγηση προβλημάτων στη θηλή του μαστού, όπως αιματηρές εκκρίσεις από τη θηλή.
• Για να διαπιστωθεί εάν ένας όγκος ή μάζα στο μαστό είναι καρκίνος (κακοήθης) ή όχι (καλοήθης)

Ένας όγκος ή κάποια άλλη εξεργασία που παρατηρείται στο στήθος μπορεί να οφείλεται σε καρκίνο.

Ή μπορεί να οφείλεται σε κάποιο άλλο λιγότερο σοβαρό πρόβλημα.

Μπορεί να υπάρχουν και άλλοι λόγοι για τους οποίους ο γιατρός σας να συστήσει βιοψία μαστού.

Είδη βιοψιών μαστού

Υπάρχουν διάφοροι τύποι βιοψίας μαστού.

Ο τύπος της βιοψίας που θα κάνετε εξαρτάται από τη θέση και το μέγεθος του όγκου στο μαστό ή της περιοχής που σας απασχολεί.

Η βιοψία μπορεί να γίνει με τοπική ή γενική αναισθησία.

Για την τοπική αναισθησία, χορηγείται φάρμακο για να μουδιάσει ο μαστός σας. Θα είστε ξύπνια, αλλά δεν θα αισθάνεστε πόνο.

Κατά τη γενική αναισθησία, θα σας χορηγηθεί φάρμακο για να κοιμηθείτε κατά τη διάρκεια της βιοψίας.

Οι τύποι της βιοψίας μαστού είναι οι εξής:

• Βιοψία με αναρρόφηση με λεπτή βελόνα (FNA). Μια πολύ λεπτή βελόνα τοποθετείται στο εξόγκωμα ή στην περιοχή που προκαλεί ανησυχία.
  
  Αφαιρείται ένα μικρό δείγμα υγρού ή ιστού.
  
  Δεν απαιτείται τομή.
  
  Μια βιοψία FNA μπορεί να γίνει για να διαπιστωθεί εάν η περιοχή είναι ένας θύλακας γεμάτος με υγρό (κύστη) ή ένας συμπαγής όγκος.
  
• Βιοψία πυρήνα. Μια μεγάλη βελόνα οδηγείται μέσα στο εξόγκωμα ή την περιοχή που προκαλεί ανησυχία.
  
  Αφαιρούνται μικροί κύλινδροι ιστού, που ονομάζονται πυρήνες.
  
  Δεν απαιτείται τομή.
  
  Στη βιοψία πυρήνα γίνεται κανονική ιστολογική εξέταση. Η ιστολογική εξέταση μπορεί να δώσει πολύ περισσότερες πληροφορίες και έχει πολύ μικρότερο ποσοστό σφάλματος.
  
  Είναι επίσης η εξέταση εκλογής σε καρκίνους μαστού που θα πρέπει να κάνουν χημειοθεραπεία προεγχειρητικά, γιατί δίνει πληροφορίες για τους ορμονικούς υποδοχείς και άλλους δείκτες του όγκου, στους οποίους θα στηριχτεί το είδος της χημειοθεραπείας και συνολικά η θεραπευτική αντιμετώπιση.
  
• Ανοικτή (χειρουργική) βιοψία. Γίνεται μια τομή στο μαστό.
  
  Ο χειρουργός αφαιρεί μέρος ή το σύνολο του όγκου ή την υπό εξέταση περιοχή.
  
  Σε ορισμένες περιπτώσεις ο όγκος μπορεί να είναι μικρός, να βρίσκεται βαθιά και να είναι δύσκολο να εντοπιστεί.
  
  Τότε μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί μια μέθοδος που ονομάζεται εντόπιση με σύρμα.
  
  Με την τεχνική αυτή υπό μαστογραφικό έλεγχο προωθείται μία βελόνα μέχρι το σημείο της παθολογικής εστίας και διαμέσου αυτής εισάγεται λεπτό σύρμα που καταλήγει στην εστία, όπου και αγκιστρώνεται.
  
  Ο χειρουργός στη συνέχεια ακολουθώντας το σύρμα αφαιρεί χειρουργικά τον ιστό γύρω από την κορυφή του σύρματος κι αποστέλλει το υλικό για βιοψία.

Τα ειδικά εργαλεία και οι μέθοδοι που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την καθοδήγηση των βελόνων και να βοηθήσουν στη διαδικασία βιοψίας είναι τα εξής:

• Στερεοτακτική βιοψία. Με αυτή τη μέθοδο, δημιουργείται μια τρισδιάστατη εικόνα του μαστού με τη χρήση ενός υπολογιστή και των αποτελεσμάτων της μαστογραφίας. Η τρισδιάστατη εικόνα οδηγεί στη συνέχεια τη βελόνα βιοψίας στο ακριβές σημείο του όγκου του μαστού ή της περιοχής που προκαλεί ανησυχία.

• Βιοψία πυρήνα με τη βοήθεια κενού. Γίνεται μια μικρή τομή στο μαστό. Ένας κοίλος σωλήνας ή καθετήρας εισάγεται μέσω της τομής.
  
  Καθοδηγείται στον όγκο ή τη μάζα του μαστού με μαγνητική τομογραφία, ακτινογραφία ή υπερηχογράφημα.
  
  Ο ιστός του μαστού τραβιέται απαλά μέσα στον καθετήρα.
  
  Ένα περιστρεφόμενο μαχαίρι στο εσωτερικό του σωλήνα κόβει τον ιστό από τον μαστό. Μπορούν να ληφθούν πολλά δείγματα ιστού ταυτόχρονα.
  
• Βιοψία καθοδηγούμενη με υπερήχους. Αυτή η μέθοδος χρησιμοποιεί εικόνες υπερήχων του όγκου ή της μάζας στο μαστό.
  
  Οι εικόνες αυτές βοηθούν στην καθοδήγηση της βελόνας στο ακριβές σημείο διενέργειας της βιοψίας.

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι της βιοψίας μαστού;

Όλες οι επεμβάσεις ενέχουν κάποιο κίνδυνο. Ορισμένες πιθανές επιπλοκές μιας βιοψίας μαστού είναι οι εξής:

• Μώλωπες και ήπιος πόνος στο σημείο της βιοψίας
• Παρατεταμένη αιμορραγία από το σημείο της βιοψίας
• Μόλυνση κοντά στο σημείο της βιοψίας

Εάν η βιοψία γίνεται με χρήση ακτινογραφίας, η ποσότητα της ακτινοβολίας που χρησιμοποιείται είναι μικρή.

Ο κίνδυνος έκθεσης σε ακτινοβολία είναι πολύ χαμηλός.

Ενδέχεται να διατρέχετε και άλλους κινδύνους ανάλογα με την κατάστασή της υγείας σας.

Φροντίστε να συζητήσετε τυχόν ανησυχίες σας με τον θεράποντα γιατρό πριν από τη διενέργεια της βιοψίας.

Πώς προετοιμάζομαι για βιοψία μαστού;

Ο γιατρός σας θα σας εξηγήσει τη διαδικασία. Κάντε οποιεσδήποτε ερωτήσεις έχετε σχετικά με τη διαδικασία.

• Γενικά, δεν χρειάζεται να προετοιμαστείτε για τη βιοψία, εάν ο μαστός σας είναι μουδιασμένος (τοπική αναισθησία) αλλά είστε ξύπνια. Εάν όμως σας χορηγηθεί φάρμακο που σας ρίχνει σε βαθύ ύπνο (γενική αναισθησία), δεν πρέπει να φάτε ή να πιείτε τίποτα (νηστεία) για κάποιο χρονικό διάστημα πριν από την επέμβαση. Ο χειρουργός σας θα σας δώσει συγκεκριμένες οδηγίες.
• Μην χρησιμοποιείτε λοσιόν, κρέμα, πούδρα, αποσμητικό ή άρωμα στο χέρι, τη μασχάλη ή το στήθος σας την ημέρα της επέμβασης.
• Ενημερώστε τον θεράποντα γιατρό σας εάν είστε έγκυος ή νομίζετε ότι μπορεί να είστε έγκυος.
• Ενημερώστε τον γιατρό σας εάν είστε ευαίσθητοι ή αλλεργικοί σε οποιοδήποτε φάρμακο, λάτεξ, ταινία και αναισθητικά φάρμακα (τοπικά και γενικά).
• Ενημερώστε τον γιατρό σας για όλα τα φάρμακα που παίρνετε. Αυτό περιλαμβάνει τόσο τα μη συνταγογραφούμενα όσο και τα συνταγογραφούμενα φάρμακα. Περιλαμβάνει επίσης βιταμίνες, βότανα και άλλα συμπληρώματα διατροφής.
• Ενημερώστε τον γιατρό σας εάν έχετε ιστορικό αιμορραγικών διαταραχών. Ενημερώστε τον θεράποντα γιατρό σας εάν λαμβάνετε φάρμακα για την αραίωση του αίματος, ασπιρίνη, ιβουπροφαίνη ή άλλα φάρμακα που επηρεάζουν την πήξη του αίματος. Μπορεί να χρειαστεί να διακόψετε τη λήψη αυτών των φαρμάκων πριν από τη βιοψία.
• Εάν σας χορηγηθεί ηρεμιστικό ή γενική αναισθησία, βεβαιωθείτε ότι έχετε κάποιον που θα σας μεταφέρει στο σπίτι μετά. Δεν θα μπορείτε να οδηγήσετε μετά τη βιοψία.
• Ο γιατρός σας μπορεί να έχει και άλλες οδηγίες για εσάς ανάλογα με την κατάσταση της υγείας σας.

Τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια μιας βιοψίας μαστού;

Η βιοψία μαστού μπορεί να γίνει στο ιατρείο του θεράποντος γιατρού.

Μπορεί να γίνει στα εξωτερικά ιατρεία, πράγμα που σημαίνει ότι επιστρέφετε στο σπίτι σας την ίδια ημέρα.

Ή μπορεί να γίνει με νοσηλεία στο νοσοκομείο.

Ορισμένοι τύποι βιοψιών απαιτούν μόνο τοπική αναισθησία. Για άλλους τύπους απαιτείται γενική αναισθησία.

Οι διαδικασίες μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με την κατάσταση της υγείας σας και τις μεθόδους που εφαρμόζει ο γιατρός σας.

Γενικά, στη βιοψία μαστού με βελόνα ακολουθείται αυτή η διαδικασία:

• Θα σας ζητηθεί να αφαιρέσετε οποιοδήποτε ρούχο από τη μέση και πάνω και θα σας δοθεί μια ρόμπα για να φορέσετε.
• Θα ξαπλώσετε ή θα καθίσετε. Αυτό εξαρτάται από την προτίμηση του θεράποντα γιατρού σας και από το αν θα χρησιμοποιηθεί καθοδήγηση με ακτινογραφία ή υπερήχους.
• Το δέρμα πάνω από το σημείο της βιοψίας θα καθαριστεί με αποστειρωμένο διάλυμα.
• Όταν χρησιμοποιείται τοπικό αναισθητικό, θα αισθανθείτε ένα τσίμπημα βελόνας κατά την ένεση του φαρμάκου. Μπορεί να αισθανθείτε ένα σύντομο αίσθημα τσιμπήματος. Η βιοψία δεν θα ξεκινήσει έως ότου η περιοχή μουδιάσει.
• Όταν χρησιμοποιείται υπερηχογράφημα, ο αισθητήρας θα τοποθετηθεί στο στήθος σας για να εντοπιστεί ο όγκος ή η μάζα στο μαστό.
• Όταν χρησιμοποιείται στερεοτακτική απεικόνιση, θα ξαπλώσετε μπρούμυτα με τον μαστό σας τοποθετημένο σε ένα άνοιγμα στο τραπέζι. Ένας υπολογιστής θα εντοπίσει το ακριβές σημείο του όγκου στο μαστό ή την προβληματική περιοχή.
• Θα χρειαστεί να μείνετε ακίνητη κατά τη διάρκεια της διαδικασίας. Ωστόσο, δεν θα χρειαστεί να κρατήσετε την αναπνοή σας.
• Ο γιατρός θα τοποθετήσει τη βελόνα ακριβώς στο σημείο της βιοψίας ή περνώντας τη μέσα από μια μικροσκοπική τομή. Θα αφαιρέσει ένα δείγμα ιστού ή υγρού. Μπορεί να αισθανθείτε κάποια πίεση όταν ο γιατρός λαμβάνει το δείγμα.
• Θα ασκηθεί πίεση στο σημείο της βιοψίας μέχρι να σταματήσει η αιμορραγία.
• Εάν χρειαστεί, το άνοιγμα θα κλείσει με ράμματα ή αυτοκόλλητες ταινίες.
• Θα τοποθετηθεί αποστειρωμένος επίδεσμος.
• Τα δείγματα των ιστών θα σταλούν στο εργαστήριο για εξέταση.

Τι συμβαίνει μετά από μια βιοψία μαστού;

Ο χρόνος ανάρρωσης εξαρτάται από τον τύπο της βιοψίας που κάνατε και τον τύπο της αναισθησίας που χρησιμοποιήθηκε.

Εάν υποβληθήκατε σε γενική αναισθησία, θα μεταφερθείτε στην αίθουσα ανάνηψης, όπου θα σας παρακολουθούν στενά.

Μόλις η αρτηριακή σας πίεση, ο σφυγμός και η αναπνοή σας σταθεροποιηθούν και βρεθείτε σε εγρήγορση, θα μεταφερθείτε στο δωμάτιό σας στο νοσοκομείο.

Εναλλακτικά, θα επιστρέψετε στο σπίτι σας. Εάν η βιοψία έγινε στα εξωτερικά ιατρεία, θα πρέπει να προγραμματίσετε να σας συνοδεύσει στο σπίτι κάποιο άλλο άτομο.

Εάν σας χορηγήθηκε τοπική αναισθησία, θα μπορέσετε να πάτε στο σπίτι σας αφού ολοκληρωθεί το χρονικό διάστημα της ανάρρωσης.

Στο σπίτι

Διατηρήστε την περιοχή της βιοψίας καθαρή και στεγνή.

Εάν χρησιμοποιήθηκαν ράμματα, θα αφαιρεθούν κατά τη διάρκεια μιας επόμενης επίσκεψης στο γραφείο του γιατρού.

Εάν δεν υπάρχουν ράμματα, μπορείτε να αφαιρέσετε τον επίδεσμο όταν σας δοθεί σχετική οδηγία και να λουστείτε κανονικά.

Το σημείο της βιοψίας μπορεί να είναι επώδυνο για αρκετές ημέρες μετά την επέμβαση.

Πάρτε ένα παυσίπονο όπως σας έχει συστήσει ο γιατρός σας.

Η ασπιρίνη ή ορισμένα άλλα παυσίπονα φάρμακα μπορεί να αυξήσουν την πιθανότητα αιμορραγίας.

Φροντίστε να λαμβάνετε μόνο τα συνιστώμενα φάρμακα.

Η χρήση υποστηρικτικού στηθόδεσμου μπορεί να βοηθήσει στον ήπιο πόνο.

Μπορείτε να επιστρέψετε στην κανονική σας διατροφή, εκτός εάν ο γιατρός σας σας συμβουλεύσει διαφορετικά.

Μπορεί να σας ζητηθεί να αποφύγετε την έντονη σωματική δραστηριότητα για λίγες ημέρες.

Καλέστε τον γιατρό σας εάν έχετε οποιοδήποτε από τα ακόλουθα:

• Πυρετό ή ρίγη
• Ερυθρότητα, οίδημα, αιμορραγία ή άλλη εκροή από το σημείο της βιοψίας
• Αυξημένο πόνο γύρω από το σημείο της βιοψίας

Επόμενα βήματα

Πριν συμφωνήσετε σε μια εξέταση ή σε μια διαδικασία, βεβαιωθείτε ότι γνωρίζετε:

• Την ονομασία της εξέτασης ή της διαδικασίας
• Τον λόγο για τον οποίο θα υποβληθείτε στην εξέταση ή τη διαδικασία
• Ποια αποτελέσματα να περιμένετε και τι σημαίνουν
• Τους κινδύνους και τα οφέλη της εξέτασης ή της διαδικασίας
• Ποιες είναι οι πιθανές παρενέργειες ή επιπλοκές
• Πότε και πού θα κάνετε την εξέταση ή τη διαδικασία
• Ποιος θα κάνει την εξέταση ή τη διαδικασία και ποια είναι τα προσόντα αυτού του ατόμου.
• Τι θα συνέβαινε εάν δεν κάνατε την εξέταση ή τη διαδικασία
• Τυχόν εναλλακτικές εξετάσεις ή διαδικασίες που πρέπει να σκεφτείτε
• Πότε και πώς θα λάβετε τα αποτελέσματα
• Ποιον να καλέσετε μετά την εξέταση ή τη διαδικασία εάν έχετε ερωτήσεις ή προβλήματα