Τραυλισμός στα παιδιά: Πότε πρέπει να ανησυχήσετε;

Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν και γίνονται πιο ομιλητικά, είναι σύνηθες να τραυλίζουν και να σκοντάφτουν στα λόγια τους.

Αλλά, αν αυτό είναι σοβαρό ή συνεχίζεται για μεγάλο χρονικό διάστημα, ενδέχεται να αρχίσετε να ανησυχείτε μήπως έχουν κάποια δυσκολία στην άρθρωση.

Ένα πρόβλημα ομιλίας μπορεί να επηρεάσει τις επικοινωνιακές δεξιότητες και την αναπτυξιακή εμπειρία ενός παιδιού.

Δεδομένου ότι πρόκειται για ένα τόσο φυσιολογικό φαινόμενο, θα περιγράψουμε τι είναι φυσιολογικό και τι πρέπει να σας ανησυχεί.

Τι είναι ο τραυλισμός;

Ο τραυλισμός είναι μια διαταραχή της ομιλίας που χαρακτηρίζεται από επανάληψη ήχων, συλλαβών ή λέξεων, παράταση ήχων και διακοπές στην ομιλία, γνωστές ως μπλοκαρίσματα.

Ο τραυλισμός μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα όλων των ηλικιών, αλλά συνηθέστερα επηρεάζει τα παιδιά από τις ηλικίες 2 έως 6 ετών καθώς αναπτύσσονται.

Ένα παιδί που τραυλίζει ξέρει τι προσπαθεί να πει, αλλά δυσκολεύεται να εκφέρει τις λέξεις.

Ο τραυλισμός μπορεί να συνοδεύεται από συμπεριφορές σωματικού κάματου, όπως το γρήγορο ανοιγοκλείσιμο των ματιών ή το τρέμουλο των χειλιών.

Τα συμπτώματα του τραυλισμού μπορεί να ποικίλλουν κατά τη διάρκεια της ημέρας και είναι δυνατόν να επιδεινωθούν από συνθήκες όπως η ομιλία μπροστά σε μια παρέα.

Επίσης, είναι δυνατόν να μειωθούν κατά τη διάρκεια του τραγουδιού ή της ανάγνωσης.

Αν το παιδί σας τραυλίζει, είναι πιθανό να παρουσιάζει μια φυσιολογική δυσχέρεια που συνοδεύει την ανάπτυξη και την εκμάθηση της ομιλίας.

Τα περισσότερα παιδιά το βιώνουν αυτό και το ξεπερνούν, αλλά ορισμένα σημάδια μπορεί να υποδηλώνουν ότι πρόκειται για ένα πιο σοβαρό πρόβλημα τραυλισμού.

Τυπικός τραυλισμός

Ο τυπικός ή αναπτυξιακός τραυλισμός εμφανίζεται στα παιδιά όταν μαθαίνουν ακόμα να μιλούν και αποκτούν τις γλωσσικές δεξιότητες.

Πιστεύεται ότι ο αναπτυξιακός τραυλισμός εμφανίζεται επειδή οι ικανότητες ομιλίας ενός παιδιού δεν έχουν προλάβει να ανταποκριθούν στις λεκτικές απαιτήσεις ενός παιδιού.

Ο τραυλισμός θα μπορούσε επίσης να εμφανίζεται σε οικογένειες, καθώς η έρευνα δείχνει ότι υπάρχουν ορισμένοι γενετικοί παράγοντες που μπορούν να συμβάλουν στον αναπτυξιακό τραυλισμό.

Ο αναπτυξιακός τραυλισμός είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος τραυλισμού και συνήθως δεν αποτελεί λόγο ανησυχίας.

Μερικοί τρόποι για να ξέρετε αν το παιδί σας παρουσιάζει φυσιολογική δυσχέρεια είναι οι εξής:

• Επαναλαμβάνει περιστασιακά λέξεις ή συλλαβές μία ή δύο φορές.
• Μπορεί να διστάζει στις λέξεις και να χρησιμοποιεί συχνά λέξεις-συμπληρώματα, όπως “εμ”, “ε” και “εεε…”.
• Το παιδί βιώνει αυτά τα κομπιάσματα (δυσφράδεια) μεταξύ των ηλικιών 1 και 6 ετών.
• Ο τραυλισμός έρχεται και φεύγει, εξαφανίζεται για αρκετές εβδομάδες και στη συνέχεια επανέρχεται.
• Δεν υπάρχει ορατή ένταση ή αγωνία κατά την ομιλία.
• Δεν υπάρχει αρνητική αντίδραση, απογοήτευση ή άλλες προβληματικές συμπεριφορές όταν τραυλίζει.
• Ο τραυλισμός διαρκεί λιγότερο από 6 μήνες.

Αυτά είναι σημάδια που δείχνουν ότι τα παιδιά περνούν ένα στάδιο μάθησης και δεν αναπτύσσουν κάποιο πρόβλημα λόγου.

Τραυλισμός που μπορεί να αποτελέσει αιτία ανησυχίας

Εάν το παιδί σας παρουσιάζει κομπιάσματα στο λόγο του για μεγάλο χρονικό διάστημα ή δυσκολεύεται ιδιαίτερα, τότε αυτό μπορεί να υποδηλώνει ένα ήπιο ή σοβαρό πρόβλημα τραυλισμού.

Είναι σημαντικό να είστε σε εγρήγορση σχετικά με τα συμπτώματα, καθώς κάτι που φαίνεται σαν μία φάση θα μπορούσε στην πραγματικότητα να είναι ένα μακροπρόθεσμο πρόβλημα.

Μερικά σημάδια που δείχνουν ότι το παιδί σας μπορεί να έχει ένα ήπιο πρόβλημα τραυλισμού είναι τα ακόλουθα:

• Το παιδί επαναλαμβάνει συλλαβές περισσότερες από δύο φορές.
• Υπάρχει εμφανής ένταση και αγωνία στους μύες του προσώπου, ιδιαίτερα γύρω από το στόμα.
• Βιώνει ένα “μπλοκάρισμα”, κατά το οποίο φαίνεται ότι το παιδί προσπαθεί να βγάλει έναν ήχο αλλά δεν μπορεί.
• Τα κομπιάσματα στην εκφορά του λόγου έρχονται και φεύγουν, αλλά τώρα είναι περισσότερο παρόντα παρά απόντα.
• Η ένταση της φωνής μπορεί να αυξάνεται με τις επαναλήψεις

Ορισμένα σημάδια που δείχνουν ότι το παιδί σας έχει σοβαρό πρόβλημα τραυλισμού:

• Το παιδί σας τραυλίζει σε ποσοστό μεγαλύτερο του 10% της ομιλίας του.
• Τραυλίζει με σημαντική προσπάθεια και ένταση και αποφεύγει τον τραυλισμό αλλάζοντας λέξεις ή χρησιμοποιώντας επιπλέον ήχους για να ξεκινήσει.
• Παρατάσεις ήχων.
• Πλήρη μπλοκαρίσματα της ομιλίας γίνονται πιο συχνά από τις επαναλήψεις ή τις παρατάσεις.
• Παρουσιάζει δευτερεύουσες συμπεριφορές κατά τη διάρκεια της ομιλίας, όπως ανοιγοκλείσιμο των ματιών, χτύπημα του χεριού, καθάρισμα του λαιμού κ.λπ.
• Δείχνει απογοήτευση ή αρνητικές αντιδράσεις όταν προσπαθεί να μιλήσει.
• Τα κομπιάσματα κατά την εκφορά του λόγου είναι παρόντα στις περισσότερες καταστάσεις ομιλίας του.
• Έχει οικογενειακό ιστορικό τραυλισμού.
• Τα κομπιάσματα (δυσφράδεια) διαρκούν για περισσότερο από 6 μήνες.

Πολλά από αυτά τα σημάδια μπορεί να υποδηλώνουν δυσκολία άρθρωσης στο παιδί σας. Εάν αισθάνεστε ότι το παιδί σας έχει πρόβλημα δυσχέρειας στην άρθρωση, τότε μπορεί να επωφεληθεί από την αναζήτηση ενός λογοθεραπευτή για να λάβει θεραπεία και αγωγή.

Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι γονείς;

Δοκιμάστε αυτά τα βήματα για να βοηθήσετε το παιδί σας:

• Μην απαιτείτε από το παιδί σας να μιλάει πάντα με ακρίβεια ή σωστά. Αφήστε την ομιλία να είναι διασκεδαστική και ευχάριστη.
• Χρησιμοποιήστε τα οικογενειακά γεύματα ως ώρα συζήτησης. Αποφύγετε τους περισπασμούς, όπως το ραδιόφωνο ή την τηλεόραση.
• Αποφύγετε διορθώσεις ή επικρίσεις όπως “κόψε ταχύτητα”, “με την ησυχία σου” ή “πάρε μια βαθιά ανάσα”. Αυτά τα σχόλια, όσο καλοπροαίρετα και αν είναι, το μόνο που θα καταφέρουν είναι να κάνουν το παιδί σας να νιώσει πιο αμήχανα.
• Αποφύγετε να βάζετε το παιδί σας να μιλάει ή να διαβάζει δυνατά όταν νιώθει άβολα ή όταν ο τραυλισμός αυξάνεται. Αντ’ αυτού, κατά τη διάρκεια αυτών των περιόδων ενθαρρύνετε δραστηριότητες που δεν απαιτούν πολλή ομιλία.
• Μην διακόπτετε το παιδί σας ή μην του λέτε να ξεκινήσει από την αρχή.
• Μην λέτε στο παιδί σας να σκέφτεται πριν μιλήσει.
• Δημιουργήστε μια ήρεμη ατμόσφαιρα στο σπίτι. Προσπαθήστε να επιβραδύνετε τους ρυθμούς της οικογενειακής ζωής.
• Μιλήστε αργά και καθαρά όταν μιλάτε στο παιδί σας ή σε άλλους που βρίσκονται μπροστά του.
• Διατηρήστε οπτική επαφή με το παιδί σας. Προσπαθήστε να μην κοιτάτε αλλού ή να μην δείχνετε σημάδια αναστάτωσης.
• Αφήστε το παιδί σας να μιλάει μόνο του και να ολοκληρώνει τις σκέψεις και τις προτάσεις του. Κάντε παύση πριν απαντήσετε στις ερωτήσεις ή τα σχόλια του παιδιού σας.
• Μιλήστε αργά στο παιδί σας. Αυτό χρειάζεται εξάσκηση! Η μοντελοποίηση ενός αργού ρυθμού ομιλίας θα βοηθήσει στην ευχέρεια ομιλίας του παιδιού σας.

Ο τραυλισμός είναι συχνά ένα φυσιολογικό κομμάτι της παιδικής ανάπτυξης, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να είναι ένα σοβαρό πρόβλημα ομιλίας που επιμένει.

Ορισμένες θεραπείες και στρατηγικές μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να μάθουν να βελτιώνουν την ευχέρεια της ομιλίας τους και να αναπτύξουν μια θετική στάση απέναντι στην επικοινωνία.

Εκτός από τον παραπάνω κατάλογο σημείων που σχετίζονται με σοβαρό τραυλισμό, συνιστάται να αξιολογηθεί το παιδί σας εάν τραυλίζει για 3 έως 6 μήνες και παρουσιάζει συμπεριφορές αγώνα ή εάν έχει οικογενειακό ιστορικό τραυλισμού.

Ποιες έρευνες διεξάγονται για τον τραυλισμό;

Οι ερευνητές σε όλο τον κόσμο διερευνούν τρόπους για τη βελτίωση της έγκαιρης αναγνώρισης και της θεραπείας του τραυλισμού και για τον εντοπισμό των αιτιών του.

Για παράδειγμα, οι επιστήμονες εργάζονται για τον εντοπισμό των πιθανών γονιδίων που ευθύνονται για τον τραυλισμό, ο οποίος συνήθως είναι κληρονομικός και εμφανίζεται σε οικογένειες.

Οι επιστήμονες έχουν πλέον εντοπίσει παραλλαγές σε τέσσερα τέτοια γονίδια που ευθύνονται για ορισμένες περιπτώσεις τραυλισμού σε πολλούς πληθυσμούς σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρώπης.

Όλα αυτά τα γονίδια κωδικοποιούν πρωτεΐνες που κατευθύνουν την κυκλοφορία εντός των κυττάρων, διασφαλίζοντας ότι διάφορα κυτταρικά συστατικά φτάνουν στη σωστή θέση τους εντός του κυττάρου.

Τέτοια ελλείμματα στην κυτταρική διακίνηση είναι μια πρόσφατα αναγνωρισμένη αιτία πολλών νευρολογικών διαταραχών.

Οι ερευνητές μελετούν τώρα πώς αυτό το ελάττωμα στην κυτταρική διακίνηση οδηγεί σε συγκεκριμένα ελλείμματα στην ευχέρεια της ομιλίας.

Οι ερευνητές εργάζονται επίσης για να βοηθήσουν τους λογοθεραπευτές να προσδιορίσουν ποια παιδιά είναι πιθανότερο να ξεπεράσουν τον τραυλισμό τους και ποια παιδιά κινδυνεύουν να συνεχίσουν να τραυλίζουν και στην ενήλικη ζωή τους.

Επιπλέον, οι ερευνητές εξετάζουν τρόπους για τον εντοπισμό ομάδων ατόμων που παρουσιάζουν παρόμοια πρότυπα τραυλισμού και συμπεριφορές που μπορεί να συνδέονται με μια κοινή αιτία.

Οι επιστήμονες χρησιμοποιούν εργαλεία απεικόνισης του εγκεφάλου, όπως η τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (PET) και η λειτουργική μαγνητική τομογραφία (MRI) για να διερευνήσουν την εγκεφαλική δραστηριότητα σε άτομα που τραυλίζουν.

Οι ερευνητές χρησιμοποιούν επίσης απεικόνιση του εγκεφάλου για να εξετάσουν τη δομή του εγκεφάλου και τις λειτουργικές αλλαγές που συμβαίνουν κατά την παιδική ηλικία και οι οποίες διαφοροποιούν τα παιδιά που συνεχίζουν να τραυλίζουν από εκείνα που ανακάμπτουν από τον τραυλισμό.

Η απεικόνιση του εγκεφάλου μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο μέλλον ως ένας τρόπος για τη θεραπεία των ατόμων που τραυλίζουν.

Οι ερευνητές μελετούν κατά πόσον εθελοντές ασθενείς που τραυλίζουν μπορούν να μάθουν να αναγνωρίζουν, με τη βοήθεια ενός προγράμματος υπολογιστή, συγκεκριμένα μοτίβα ομιλίας που συνδέονται με τον τραυλισμό και να αποφεύγουν τη χρήση αυτών των μοτίβων κατά την ομιλία.

Θεραπεία τραυλισμού

Πολλές από τις τρέχουσες θεραπείες για εφήβους και ενήλικες που τραυλίζουν επικεντρώνονται στο να τους βοηθήσουν να μάθουν τρόπους να ελαχιστοποιούν τον τραυλισμό όταν μιλούν, όπως μιλώντας πιο αργά, ρυθμίζοντας την αναπνοή τους ή προχωρώντας σταδιακά από μονοσύλλαβες απαντήσεις σε μεγαλύτερες λέξεις και πιο σύνθετες προτάσεις.

Οι περισσότερες από αυτές τις θεραπείες βοηθούν επίσης στην αντιμετώπιση του άγχους που μπορεί να νιώθει ένα άτομο που τραυλίζει σε ορισμένες καταστάσεις ομιλίας.

• Φαρμακευτική θεραπεία

Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ δεν έχει εγκρίνει κανένα φάρμακο για τη θεραπεία του τραυλισμού.

Ωστόσο, ορισμένα φάρμακα που έχουν εγκριθεί για τη θεραπεία άλλων προβλημάτων υγείας -όπως η επιληψία, το άγχος ή η κατάθλιψη- έχουν χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία του τραυλισμού.

Αυτά τα φάρμακα έχουν συχνά παρενέργειες που καθιστούν δύσκολη τη χρήση τους για μεγάλο χρονικό διάστημα.

• Ηλεκτρονικές συσκευές

Ορισμένα άτομα που τραυλίζουν χρησιμοποιούν ηλεκτρονικές συσκευές για να βοηθήσουν στον έλεγχο της ευφράδειας.

Για παράδειγμα, ένας τύπος συσκευής προσαρμόζεται στο κανάλι του αυτιού, όπως ένα ακουστικό βαρηκοΐας, και αναπαράγει ψηφιακά μια ελαφρώς τροποποιημένη εκδοχή της φωνής του χρήστη στο αυτί, έτσι ώστε να ακούγεται σαν να μιλάει συντονισμένα με ένα άλλο άτομο.

Σε ορισμένα άτομα, οι ηλεκτρονικές συσκευές μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση της ευχέρειας της ομιλίας σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα.

Χρειάζεται πρόσθετη έρευνα για να καθοριστεί πόσο καιρό μπορεί να διαρκέσουν αυτές οι επιδράσεις και αν οι άνθρωποι είναι σε θέση να χρησιμοποιούν εύκολα και να επωφελούνται από αυτές τις συσκευές σε πραγματικές καταστάσεις.

Για τους λόγους αυτούς, οι ερευνητές συνεχίζουν να μελετούν τη μακροπρόθεσμη αποτελεσματικότητα αυτών των συσκευών.