Τι ρόλο παίζει το οικογενειακό ιστορικό καρδιακής πάθησης στην υγεία σας. Τι σημαίνει να έχετε συγγενείς με καρδιοπάθεια;

Η μεγαλύτερη αδελφή σας έχει υψηλή χοληστερόλη και υψηλή αρτηριακή πίεση. Ο πατέρας σας έπαθε καρδιακή προσβολή στην ηλικία των 50 ετών. Και τώρα, αναρωτιέστε: Πρέπει να ανησυχώ;

Το οικογενειακό ιστορικό καρδιακής νόσου σίγουρα παίζει ρόλο στη δική σας περίπτωση. Και είναι κάτι που εσείς και οι γιατροί σας θα πρέπει να λάβετε υπόψη σας όταν προσδιορίζετε τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακής νόσου.

Ωστόσο, το οικογενειακό ιστορικό δεν είναι ο μόνος πρωταγωνιστής αυτής της ιστορίας. Πολλοί άλλοι παράγοντες παίζουν μεγάλο ρόλο στη διαφύλαξη της υγείας της καρδιάς σας.

Τι σημαίνει οικογενειακό ιστορικό;

Το οικογενειακό σας ιστορικό είναι η καταγραφή ασθενειών και παθήσεων στην κοντινή και ευρύτερη βιολογική σας οικογένεια.

Το οικογενειακό σας ιστορικό λαμβάνει επίσης υπόψη άλλα πράγματα που επηρεάζουν την υγεία σας, όπως ο τρόπος ζωής και τα πρότυπα συμπεριφοράς που σχετίζονται με την άσκηση και τη διατροφή ή το περιβάλλον στο οποίο ζείτε εσείς και τα μέλη της οικογένειάς σας.

Καλό θα ήταν να κρατάτε αρχείο με αυτά τα στοιχεία, διότι αν ένα στενό μέλος της οικογένειας είχε κάποια πάθηση ή χρόνια νόσο, αυτό συχνά αυξάνει τον κίνδυνο να εμφανίσετε την ίδια πάθηση.

Ο κίνδυνος αυτός κλιμακώνεται ακόμη περισσότερο εάν περισσότερα από ένα μέλη της οικογένειας είχαν την πάθηση ή εάν τα σημάδια και τα συμπτώματα της εν λόγω πάθησης εμφανίστηκαν σε μικρότερη ηλικία.

Όλα αυτά είναι πιθανά λόγω συγκεκριμένων γονιδιακών μεταλλάξεων στο DNA σας. Επομένως, είναι σημαντικό η οικογένειά σας να εξετάζει τα ιατρικά αρχεία και να κάνει συζητήσεις για το οικογενειακό ιστορικό υγείας από νωρίς.

Ποια είδη καρδιακών παθήσεων ενέχουν γενετικό κίνδυνο;

Σε ό,τι αφορά την καρδιά σας, θα πρέπει να αναζητήσετε το οικογενειακό ιστορικό καρδιαγγειακών παθήσεων και άλλων προβλημάτων ή καταστάσεων που σχετίζονται με την καρδιά και μπορεί να υπάρχουν στην οικογένειά σας.

Η γνώση αυτών των πληροφοριών μπορεί να αποτελέσει ένα μεγάλο βήμα για την πρόληψη των καρδιακών παθήσεων στο μέλλον. Μερικά από τα προβλήματα που σχετίζονται με την καρδιά και τα οποία θα πρέπει να αναζητήσετε στο οικογενειακό σας ιστορικό είναι τα εξής:

• Καρδιοπάθειες.
• Στεφανιαία νόσος.
• Παθήσεις των καρδιακών βαλβίδων.
• Καρδιομυοπάθειες (παθήσεις που επηρεάζουν τον καρδιακό μυ).
• Συγγενείς καρδιοπάθειες.
• Ανεύρυσμα αορτής.
• Καρδιακές προσβολές.
• Καρδιακή ανεπάρκεια.
• Αρρυθμίες.
• Πόνος στο στήθος.
• Υψηλή χοληστερόλη στο αίμα.
• Υψηλή αρτηριακή πίεση.
• Χειρουργικές επεμβάσεις καρδιάς.
• Βηματοδότες.
• Διαβήτης.
• Εγκεφαλικό επεισόδιο.
• Άλλες παθήσεις όπως το σύνδρομο Marfan και το σύνδρομο Ehlers-Danlos που αποδυναμώνουν τους συνδετικούς ιστούς του σώματός σας, συμπεριλαμβανομένης της καρδιάς και των αιμοφόρων αγγείων σας.

Αυτός ο κατάλογος, αν και μακρύς, δεν περιλαμβάνει και πάλι όλα όσα παίζουν ρόλο στον κληρονομικό σας κίνδυνο για καρδιακές παθήσεις, αλλά σίγουρα αποτελεί ένα καλό σημείο εκκίνησης.

Όταν γνωρίζετε το οικογενειακό σας ιστορικό, θα χρειαστεί να μοιραστείτε αυτές τις πληροφορίες με τον γιατρό σας ή άλλους επαγγελματίες υγείας, εάν ανησυχείτε για την υγεία της καρδιάς σας.

Αυτοί μπορούν στη συνέχεια να σας φέρουν σε επαφή με έναν καρδιολόγο, ο οποίος μπορεί να χρησιμοποιήσει το οικογενειακό σας ιστορικό μαζί με άλλες εξετάσεις για να υπολογίσει τον προσωπικό σας κίνδυνο εμφάνισης καρδιακής νόσου και να προσδιορίσει την υγεία της καρδιάς σας σε οποιοδήποτε στάδιο.

Στεφανιαία νόσος

Συνήθως, όταν οι άνθρωποι αναφέρονται σε καρδιακές παθήσεις, συνήθως αναφέρονται στη στεφανιαία.

Η στεφανιαία νόσος (ΣΝ) ευθύνεται για το 20% της συνολικής θνησιμότητας στην Ευρώπη και είναι η πιο συχνή μορφή καρδιαγγειακής νόσου.

Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, η στεφανιαία νόσος αντιπροσωπεύει το 16% του συνόλου της πρόωρης θνησιμότητας κάτω των 75 ετών στις γυναίκες και το 18% στους άνδρες..

Η στεφανιαία νόσος αρχίζει όταν συσσωρεύεται πλάκα στα τοιχώματα των αρτηριών που τροφοδοτούν με αίμα την καρδιά σας.

Καθώς οι αρτηρίες σας στενεύουν, το αίμα δυσκολεύεται να περάσει. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό επεισόδιο.

Δεδομένου ότι είναι τόσο συχνή, δεν είναι ασυνήθιστο να έχετε κάποιο μέλος της οικογένειάς σας που να έχει διαγνωστεί με στεφανιαία νόσο. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να πανικοβληθείτε. Αλλά σίγουρα αξίζει να το σημειώσετε.

Διατρέχετε αυξημένο κίνδυνο εάν έχετε γονέα ή αδελφό με ιστορικό καρδιακής νόσου πριν από την ηλικία των 55 ετών για τους άνδρες ή των 65 ετών για τις γυναίκες.

Αν αυτό χαρακτηρίζει την περίπτωσή σας, συνιστούμε να επισκεφθείτε έναν καρδιολόγο το συντομότερο δυνατόν.

Ο καρδιολόγος έχει την εμπειρία να σταθμίσει τους διάφορους παράγοντες κινδύνου – και να καταρτίσει ένα σχέδιο θεραπείας που θα σας βοηθήσει να μειώσετε αυτόν τον κίνδυνο.

Υπάρχει κάτι που μπορείτε να κάνετε για να προλάβετε τις καρδιακές παθήσεις εφόσον έχετε οικογενειακό ιστορικό;

Αν και το οικογενειακό ιστορικό είναι σημαντικό, η τύχη των γονέων σας δεν είναι και δική σας.

Η κληρονομικότητα είναι απλώς ένα κουτάκι που τσεκάρετε σε έναν μακρύ κατάλογο παραγόντων κινδύνου. Και αυτά είναι καλά νέα, καθώς πολλοί από αυτούς τους παράγοντες είναι πράγματα που μπορείτε να διαχειριστείτε.

Δεν μπορείτε να αλλάξετε το οικογενειακό σας ιστορικό, αλλά μπορείτε να λάβετε μέτρα για να αλλάξετε αυτούς τους άλλους παράγοντες.

Αυτές οι αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να βοηθήσουν στην προστασία της καρδιάς σας:

• Αποφύγετε το κάπνισμα. Το κάπνισμα είναι ένα από τα χειρότερα πράγματα που μπορείτε να κάνετε για την καρδιά σας.
  
  Ο καπνός σε οποιαδήποτε μορφή είναι κακή ιδέα – αν τον χρησιμοποιείτε, σταματήστε το. Αυτό σημαίνει όχι κάπνισμα, όχι μάσημα καπνού, όχι άτμισμα. Ζητήστε από τον γιατρό  τρόπους με τους οποίους μπορείτε να το κόψετε.
  
• Περιορίστε το αλκοόλ. Έχετε ακούσει ότι το κόκκινο κρασί κάνει καλό στην καρδιά; Ωστόσο, υπάρχει μια προϋπόθεση.
  
  Όποιο κι αν είναι το ποτό της επιλογής σας, το μέτρο έχει σημασία. Η “μέτρια” κατανάλωση ισοδυναμεί με όχι περισσότερα από δύο ποτά την ημέρα για τους άνδρες και μόνο ένα για τις γυναίκες.
  
• Να τρώτε σωστά. Οι ειδικοί συνιστούν μια μεσογειακού τύπου διατροφή με επίκεντρο τα φρούτα, τα λαχανικά, τα δημητριακά, τους ξηρούς καρπούς και το ελαιόλαδο.
  
  Συμπεριλάβετε λίγο ψάρι και πουλερικά, αλλά μην καταναλώνετε πολύ κόκκινο κρέας, γαλακτοκομικά προϊόντα, επεξεργασμένο κρέας και ζαχαρούχα εδέσματα.
  
• Ασκηθείτε. Η καρδιά σας είναι ένας μυς στο κέντρο του κυκλοφορικού σας συστήματος, γι’ αυτό και χρειάζεται να γυμνάζεται.
  
  Μπορείτε να βοηθήσετε αυτή τη διαδικασία ενισχύοντας τη σωματική σας δραστηριότητα. Να κάνετε τουλάχιστον 30 λεπτά μέτριας αερόβιας δραστηριότητας, πέντε ημέρες την εβδομάδα. (Βρείτε μια δραστηριότητα που σας αρέσει και θα είναι πολύ πιο εύκολο να μπείτε στο ρυθμό).
  
• Διαχειριστείτε τα νούμερα των εξετάσεών σας. Τόσο η υψηλή αρτηριακή πίεση όσο και τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής.
  
  Μπορείτε να τα διατηρήσετε υπό έλεγχο με αλλαγές που αφορούν τον τρόπο ζωής σας και, σε ορισμένες περιπτώσεις, με φαρμακευτική αγωγή.
  
• Διαχειριστείτε το βάρος σας. Ναι, μπορεί να είναι ευκολότερο να το λέει κανείς παρά να το κάνει. Αλλά αν το οικογενειακό σας ιστορικό σας σας θέτει σε κίνδυνο καρδιακής προσβολής, αυτός είναι ένας τέλειος λόγος για να εργαστείτε προς την κατεύθυνση ενός υγιούς βάρους.
  
  Το υπερβολικό βάρος ασκεί μεγαλύτερη πίεση στην καρδιά σας – και το χαμηλό βάρος μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για καρδιακές παθήσεις, επίσης.
  
  Το να κάνετε ό,τι μπορείτε, λοιπόν, για να βοηθήσετε την καρδιά σας να λειτουργήσει πιο αποτελεσματικά θα πρέπει πάντα να είναι το ζητούμενο.