Ο τσιγαρόβηχας (βήχας του καπνιστή) είναι ένας επίμονος βήχας που οφείλεται σε βλάβη των αεραγωγών εξαιτίας των τοξινών που περιέχονται στον καπνό του τσιγάρου.
Εάν καπνίζετε και έχετε βήχα που διαρκεί περισσότερο από 3 εβδομάδες, μπορεί να έχετε τσιγαρόβηχα. Με την πάροδο του χρόνου, ο βήχας του καπνιστή μπορεί να οδηγήσει σε βραχνάδα και πόνο στο στήθος. Μπορεί επίσης να είναι ένα από τα σημεία και συμπτώματα του καρκίνου του πνεύμονα.
Μια μελέτη σε νεαρούς νεοσύλλεκτους στρατιώτες κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το 40% των 525 ατόμων που κάπνιζαν τακτικά παρουσίασαν χρόνιο βήχα με παραγωγή πτυέλων- μόνο το 12% των 408 μη καπνιστών συμμετεχόντων είχαν το ίδιο πρόβλημα.
Δεδομένου ότι ο τσιγαρόβηχας είναι πιο συχνός σε μακροχρόνιους καπνιστές, το ποσοστό είναι πιθανότατα πολύ υψηλότερο σε ηλικιωμένους πληθυσμούς ή σε άτομα με μακρόχρονο ιστορικό καπνίσματος.
Τα χαρακτηριστικά του τσιγαρόβηχα
Όπως συμβαίνει με κάθε τύπο βήχα, ο τσιγαρόβηχας είναι ουσιαστικά μια έντονη ώθηση του αέρα με σκοπό την απομάκρυνση ενός ερεθιστικού παράγοντα από τους αεραγωγούς (τους βρόγχους και τα βρογχιόλια).
Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα χαρακτηριστικά που μπορεί να κάνουν τον τσιγαρόβηχα να ξεχωρίζει. Ο βήχας του καπνιστή μπορεί:
- Να είναι επίμονος και βασανιστικός, να διαρκεί περισσότερο από δύο ή τρεις εβδομάδες
- Να προκαλεί συριγμό ή τριγμό
- Να είναι υγρός και παραγωγικός, δηλαδή να υπάρχει φλέγμα ή πτύελα (μια βλεννώδης ουσία). Σημειώστε, ωστόσο, ότι ο βήχας μπορεί να είναι ξηρός στα αρχικά του στάδια ή σε άτομα που δεν καπνίζουν για πολύ καιρό.
- Να είναι χειρότερος κατά το ξύπνημα, με τάση να υποχωρεί κατά τη διάρκεια της ημέρας
Γιατί εμφανίζεται ο τσιγαρόβηχας;
Τα βλεφαριδοφόρα είναι μικροσκοπικά κύτταρα που μοιάζουν με τρίχες και επενδύουν τους αεραγωγούς. Συλλαμβάνουν τις τοξίνες στον εισπνεόμενο αέρα και τις μετακινούν προς το στόμα για να τις εμποδίσουν να φτάσουν στους πνεύμονες.
Ορισμένες χημικές ουσίες στον καπνό του τσιγάρου, όπως η φορμαλδεΰδη, παραλύουν αυτές τις ευαίσθητες δομές και τις καθιστούν ανίκανες να συγκρατήσουν τις τοξίνες. Ως αποτέλεσμα, οι τοξίνες μπορούν να εισέλθουν στους πνεύμονες, όπου εγκαθίστανται και προκαλούν φλεγμονή.
Επειδή δεν εκτίθενται στον καπνό όσο κοιμάστε, οι βλεφαρίδες μπορούν να αρχίσουν να επιδιορθώνονται (έστω και για λίγο και σε περιορισμένο βαθμό).
Η δουλειά που επιτελούν προκειμένου να πιάσουν και να απομακρύνουν τις συσσωρευμένες τοξίνες κατά τη διάρκεια της νύχτας σημαίνει ότι ο βήχας θα είναι αυξημένος ώστε να τα απομακρύνετε όλα μόλις ξυπνήσετε.
Η επίδραση του καπνίσματος στους αεραγωγούς σημαίνει ότι οι τοξίνες και οι χημικές ουσίες του τσιγάρου παραμένουν στο σώμα.
Αυτό τους δίνει χρόνο να προκαλέσουν βλάβες στον ευαίσθητο πνευμονικό ιστό, καθώς και βλάβες στο DNA των κυττάρων που μπορεί να οδηγήσουν σε καρκίνο του πνεύμονα.
Τσιγαρόβηχας – Διάγνωση
Ο βήχας του καπνιστή μπορεί να αναγνωριστεί με βάση τα συμπτώματα και το ιστορικό καπνίσματος του ανθρώπου που ταλαιπωρείται από αυτόν.
Ωστόσο, είναι πρακτικά αδύνατο να διαφοροποιηθεί ο βήχας ενός καπνιστή από τον βήχα του καρκίνου του πνεύμονα μόνο με βάση αυτές τις πληροφορίες.
Ορισμένα σημεία και συμπτώματα μπορεί να οδηγήσουν τον γιατρό σας να εξετάσει την πιθανότητα καρκίνου του πνεύμονα και να διερευνήσει τις εξετάσεις που μπορούν να βοηθήσουν να τεθεί (ή να αποκλειστεί) αυτή η διάγνωση. Ωστόσο, μερικές φορές ο βήχας είναι το μοναδικό σύμπτωμα της νόσου.
Η αιμόπτυση (βήχας με αίμα) είναι ο ισχυρότερος προγνωστικός παράγοντας για καρκίνο του πνεύμονα, αν και μόνο το ένα πέμπτο των ατόμων με αυτή τη νόσο έχουν το συγκεκριμένο σύμπτωμα.
Ακόμη και λίγο αίμα είναι λόγος για άμεση ιατρική εκτίμηση. Ο βήχας με ένα ή δύο κουταλάκια του γλυκού αίμα θεωρείται επείγον ιατρικό περιστατικό, επειδή το αίμα μπορεί να εισέλθει στους πνεύμονές σας.
Άλλα συμπτώματα που μπορεί να υποδηλώνουν καρκίνο του πνεύμονα είναι τα εξής:
- Βραχνάδα που διαρκεί πάνω από κάποιες ημέρες ή που δε συνοδεύεται από άλλα χαρακτηριστικά συμπτώματα κρυολογήματος
- Συριγμός
- Δύσπνοια, η οποία συχνά εκδηλώνεται ως δυσκολία να πάρετε ανάσα κατά τη σωματική δραστηριότητα
- Ανεξήγητη απώλεια βάρους
- Πόνος κατά την αναπνοή που μπορεί να υποδηλώνει βλάβη στην επένδυση των πνευμόνων (υπεζωκότας)
- Πόνος στο άνω μέρος του σώματος, συγκεκριμένα στους πνεύμονες, στους ώμους, ανάμεσα στις ωμοπλάτες ή στην πλάτη
Εάν καπνίζετε/έχετε καπνίσει και έχετε χρόνιο βήχα, είναι σημαντικό να επισκεφθείτε τον γιατρό σας για να σας αξιολογήσει. Στη συνέχεια, ενημερώστε τον για τυχόν αλλαγές στον βήχα σας (π.χ. αν ο βήχας γίνεται πιο συχνός, αν είναι δυσάρεστος ή αν αρχίζει να ακούγεται διαφορετικά).
Μια μελέτη του 2016 διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που καπνίζουν έχουν λιγότερες πιθανότητες από τους μη καπνιστές να αναζητήσουν ιατρική βοήθεια για αυτό που οι ερευνητές περιγράφουν ως “ανησυχητικά” συμπτώματα του καρκίνου του πνεύμονα. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται ο βήχας και η βραχνάδα.
Θεραπεία
Η καλύτερη θεραπεία για το βήχα του καπνιστή είναι να κόψετε εντελώς το κάπνισμα. Καθώς προχωράτε προς την επίτευξη αυτού του στόχου, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε στρατηγικές που αφορούν τη συμπεριφορά σας και, εάν είναι απαραίτητο, φάρμακα για να βελτιώσετε το βήχα σας.
Τσιγαρόβηχας – Διακοπή του καπνίσματος
Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να κόψετε το κάπνισμα. Εάν δυσκολεύεστε να το κόψετε, συζητήστε με τον γιατρό σας για τις διαθέσιμες επιλογές , όπως τα βοηθήματα διακοπής του καπνίσματος. Σε αυτά περιλαμβάνονται η θεραπεία υποκατάστασης νικοτίνης και φάρμακα όπως το Chantix (βαρενικλίνη) ή το Zyban (βουπροπριόνη).
Ορισμένοι άνθρωποι που το κόβουν ανησυχούν ότι ο βήχας του καπνιστή τους αυξάνεται αμέσως μετά. Γνωστός και ως βήχας κατά τη διακοπή του καπνίσματος, κάτι τέτοιο είναι στην πραγματικότητα φυσιολογικό.
Μετά τη διακοπή του καπνίσματος, οι βλεφαρίδες έχουν περισσότερες ευκαιρίες απ’ ό,τι είχαν όσο καπνίζατε να αποκατασταθούν. Η αυξανόμενη ικανότητά τους να απομακρύνουν ξένα υλικά από το λαιμό, την τραχεία και τους αεραγωγούς σημαίνει περισσότερο βήχα για την απομάκρυνσή τους.
Αυτή η επιδείνωση του βήχα του καπνιστή μετά τη διακοπή του καπνίσματος είναι προσωρινή. Οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να προσβλέπουν ότι θα αρχίσει να μειώνεται μέσα σε τρεις μήνες από τη διακοπή της συνήθειας.
Τσιγαρόβηχας – Ανακουφίζοντας το βήχα σας
Οι παρακάτω στρατηγικές μπορούν να σας βοηθήσουν να καταπραΰνετε το βήχα σας και να τον αντιμετωπίσετε ευκολότερα:
Παραμείνετε καλά ενυδατωμένοι: Η κατανάλωση οκτώ ποτηριών νερού την ημέρα μπορεί να βοηθήσει στην αραίωση των εκκρίσεων στην αναπνευστική οδό.
Κάντε γαργάρες: Το ζεστό αλατόνερο είναι το καλύτερο.
Πιπιλίστε καραμέλες ή παστίλιες για να καταπραΰνετε το λαιμό σας.
Πιείτε τσάι: Σε μια μελέτη, μόλις μισό κουταλάκι του γλυκού μέλι βρέθηκε να είναι πιο αποτελεσματικό στη μείωση των συμπτωμάτων του βήχα από ό,τι πολλά σκευάσματα για το βήχα που χορηγούνται χωρίς συνταγή.
Εισπνεύστε μέντα ή ευκάλυπτο: Ένας τρόπος για να το κάνετε αυτό είναι να τοποθετήσετε φρέσκα φύλλα οποιουδήποτε βοτάνου σε ένα μπολ και να τα περιχύσετε με βραστό νερό.
Σκεπάστε μια πετσέτα στο κεφάλι σας για να συγκρατήσετε τους ατμούς και σκύψτε πάνω από το μπολ αρκετά κοντά για να τους εισπνεύσετε.
Ανασηκώστε το κεφάλι σας κατά τη διάρκεια του ύπνου: Αυτό θα αποτρέψει τη συγκέντρωση βλέννας στο λαιμό σας.
Ασκηθείτε: Η σωματική δραστηριότητα μπορεί να σας επιτρέψει να αναπνέετε πιο βαθιά και γρήγορα, γεγονός που βοηθά στη χαλάρωση του φλέγματος.
Να ακολουθείτε υγιεινή διατροφή: Αν και δεν έχει αποδειχθεί, ορισμένοι ερευνητές πιστεύουν ότι η κατανάλωση πολλών φρούτων και σταυρανθών λαχανικών -όπως το μπρόκολο και το κουνουπίδι- μπορεί να βοηθήσει τον οργανισμό να αποτοξινωθεί από ορισμένες από τις χημικές ουσίες που περιέχονται στον εισπνεόμενο καπνό του τσιγάρου, γεγονός που μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση των χρόνιων αναπνευστικών συμπτωμάτων και στη μείωση του κινδύνου καρκίνου του πνεύμονα.
Εάν είστε καπνιστής και έχετε βήχα που επιμένει -ακόμη κι αν πιστεύετε ότι πρόκειται απλώς για έναν ενοχλητικό τσιγαρόβηχα- μιλήστε με τον γιατρό σας. Ο επίμονος βήχας είναι ένα από τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα του καρκίνου του πνεύμονα.
Εν προκειμένω, συνιστάται σε ορισμένα άτομα που καπνίζουν να υποβάλλονται ετησίως σε αξονική τομογραφία χαμηλής δόσης στους πνεύμονες, ανεξάρτητα από το αν έχουν ή όχι χρόνιο βήχα. Αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για την ανίχνευση του καρκίνου του πνεύμονα στο πρωιμότερο δυνατό στάδιο, όταν είναι καλύτερα θεραπεύσιμος.
Ο έλεγχος συνιστάται σε όσους:
- Είναι ηλικίας μεταξύ 50 και 80 ετών
- Έχουν ιστορικό καπνίσματος 20 ετών από ένα πακέτο την ημέρα
- Δεν έχουν κάποιο πρόβλημα υγείας που περιορίζει το προσδόκιμο ζωής ή τη δυνατότητα να υποβληθούν σε θεραπεία σε περίπτωση που διαπιστωθεί καρκίνος
Επιπλέον, ορισμένες κατευθυντήριες γραμμές συνιστούν τον έλεγχο μόνο εάν ένα άτομο εξακολουθεί να καπνίζει ή έχει διακόψει το κάπνισμα τα τελευταία 15 χρόνια, ενώ άλλες δεν έχουν χρονικό περιορισμό. Συζητήστε με τον γιατρό σας σχετικά με το εάν ο προσυμπτωματικός έλεγχος είναι η σωστή επιλογή για εσάς.
