Τι είναι η χημειοθεραπεία;

Η χημειοθεραπεία είναι ένα είδος θεραπείας του καρκίνου. Είναι μία από τις διάφορες θεραπείες του καρκίνου που χρησιμοποιούν φάρμακα κατά διαφόρων τύπων καρκίνου. Άλλες φαρμακευτικές θεραπείες είναι οι εξής:

Ορμονοθεραπεία: Φάρμακα που εμποδίζουν ορισμένους καρκίνους να λαμβάνουν τις ορμόνες που χρειάζονται για να αναπτυχθούν.

Ανοσοθεραπεία: Φάρμακα που βοηθούν το ανοσοποιητικό σας σύστημα να καταπολεμήσει τον καρκίνο.

Στοχευμένη θεραπεία: Φάρμακα που αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο τα καρκινικά κύτταρα πολλαπλασιάζονται και συμπεριφέρονται.

Ένας ειδικός ογκολόγος επιβλέπει τη θεραπεία. Αυτοί οι γιατροί ειδικεύονται στη χημειοθεραπεία και σε άλλα φάρμακα που καταπολεμούν τον καρκίνο.

Η χημειοθεραπεία μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με χειρουργική επέμβαση ή ακτινοθεραπεία για τη θεραπεία του καρκίνου.

Πώς δρα η χημειοθεραπεία;

Τα καρκινικά κύτταρα αναπτύσσονται και διαιρούνται ανεξέλεγκτα. Η χημειοθεραπεία καταστρέφει τα καρκινικά κύτταρα και τα εμποδίζει να πολλαπλασιαστούν.

Ο ογκολόγος σας μπορεί να χρησιμοποιήσει τη χημειοθεραπεία με διάφορους τρόπους:

Βοηθητική θεραπεία: Η χημειοθεραπεία καταστρέφει τα καρκινικά κύτταρα μετά από χειρουργική επέμβαση ή ακτινοθεραπεία.
Θεραπευτική αγωγή: Η χημειοθεραπεία (η οποία μπορεί επίσης να περιλαμβάνει ακτινοβολία ή/και χειρουργική επέμβαση) εξαλείφει τον καρκίνο και αυτός δεν επιστρέφει.
Νεοεπικουρική (νεοσυμπληρωματική) θεραπεία: Η χημειοθεραπεία συρρικνώνει έναν όγκο πριν από τη χειρουργική επέμβαση ή την ακτινοθεραπεία.
Παρηγορητική θεραπεία: Η χημειοθεραπεία συρρικνώνει τους όγκους και μειώνει τα συμπτώματα, αλλά δεν θεραπεύει τον καρκίνο.

Ποιοι τύποι καρκίνου μπορούν να αντιμετωπιστούν με χημειοθεραπεία;

Η χημειοθεραπεία μπορεί να θεραπεύσει ένα ευρύ φάσμα καρκίνων, όπως είναι οι εξής:

Πρωτοπαθής καρκίνος: Καρκίνος που δεν έχει εξαπλωθεί σε άλλες περιοχές του σώματός σας.
Μεταστατικός καρκίνος: Καρκίνος που έχει εξαπλωθεί σε άλλες περιοχές του σώματός σας.

Το είδος της χημειοθεραπείας που λαμβάνετε εξαρτάται από διάφορους παράγοντες:

Την θέση του καρκίνου.
Το στάδιο του καρκίνου, ή πόσο προχωρημένος είναι.
Τη γενική κατάσταση της υγείας σας.

Πώς μπορώ να προετοιμαστώ για τη χημειοθεραπεία;

Ο ογκολόγος σας θα βεβαιωθεί ότι είστε αρκετά υγιής για τη θεραπεία, κάνοντας εξετάσεις. Εν τω μεταξύ, μπορείτε να λάβετε μέτρα για να προετοιμαστείτε για τη χημειοθεραπεία.

Μάθετε ό,τι μπορείτε για τη θεραπεία σας. Όσα περισσότερα γνωρίζετε για τη θεραπεία σας, τόσο καλύτερα προετοιμασμένοι θα είστε για να προσαρμοστείτε στη ζωή με την χημειοθεραπεία. Ρωτήστε τον ογκολόγο σας για τα συγκεκριμένα χημειοθεραπευτικά φάρμακα που θα λάβετε, καθώς και για τα οφέλη τους και τις πιθανές τους παρενέργειες. Ρωτήστε για τις διαθέσιμες πληροφορίες (συμπεριλαμβανομένων διαδικτυακών πηγών, οργανώσεων και ομάδων υποστήριξης) όπου μπορείτε να μάθετε όσο το δυνατόν περισσότερα για τη θεραπεία σας.

Προνοήστε για τις παρενέργειες. Λάβετε μέτρα για τη διαχείριση πιθανών παρενεργειών πριν από την έναρξη της θεραπείας. Για παράδειγμα, αν γνωρίζετε ότι είναι πιθανή η απώλεια μαλλιών, μπορείτε να προγραμματίσετε να φτιάξετε μια περούκα που να ταιριάζει με το χρώμα και το στυλ των μαλλιών σας ή να αγοράσετε μαντήλια ή περιτυλίγματα για το κεφάλι. Αγοράστε προϊόντα περιποίησης του δέρματος με ήπια συστατικά εάν γνωρίζετε ότι οι αλλαγές στο δέρμα και η ευαισθησία στο ηλιακό φως είναι πιθανές παρενέργειες. Υπάρχουν πολλά ακόμη βήματα που μπορείτε να κάνετε για να προετοιμαστείτε.
Επισκεφθείτε έναν οδοντίατρο. Οι συνήθεις παρενέργειες της χημειοθεραπείας είναι οι πληγές στο στόμα και οι αλλαγές στους γευστικούς σας κάλυκες που κάνουν το φαγητό λιγότερο ευχάριστο. Δεν θέλετε να αντιμετωπίσετε οδοντιατρικά προβλήματα επιπλέον αυτών των προκλήσεων. Βεβαιωθείτε ότι τα δόντια σας είναι υγιή και ότι το στόμα σας είναι απαλλαγμένο από λοιμώξεις πριν από την έναρξη της θεραπείας.
Κάντε τις απαραίτητες διευθετήσεις στην εργασία σας. Μπορεί να χρειαστείτε τροποποιημένο πρόγραμμα εργασίας κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας. Ανάλογα με τη δουλειά σας, η εργασία εξ αποστάσεως ή η λήψη άδειας μπορεί να αποτελούν επιλογή. Μπορεί να χρειαστεί να πάρετε άδεια τις ημέρες της θεραπείας. Ρωτήστε τον ογκολόγο σας για το πώς οι θεραπείες θα επηρεάσουν πιθανώς την ικανότητά σας να κάνετε τη δουλειά σας. Κάντε διακανονισμό με τον εργοδότη σας με βάση αυτές τις πληροφορίες.
Να έχετε μια συγκεκριμένη θεραπευτική ρουτίνα. Ρωτήστε τον ογκολόγο σας τι θα περιλαμβάνει η θεραπεία, μεταξύ άλλων ποιο θα είναι το περιβάλλον σας και πόσο θα διαρκέσει. Χρησιμοποιήστε αυτές τις πληροφορίες για να προγραμματίσετε τη θεραπεία σας. Για παράδειγμα, αν η θεραπεία διαρκεί πολύ, μπορεί να χρειαστεί να ετοιμάσετε ένα γεύμα ή να σχεδιάσετε να ψυχαγωγηθείτε (με ένα βιβλίο, μουσική κ.λπ.). Πολλοί άνθρωποι τρώνε ένα σνακ περίπου μία ώρα πριν από τη θεραπεία για να αποφύγουν παρενέργειες όπως η ναυτία.

Τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια της θεραπείας;

Η εμπειρία σας εξαρτάται από τον τρόπο με τον οποίο ο ογκολόγος σας θα χορηγήσει τις θεραπείες σας με χημειοθεραπευτικά φάρμακα.

Η χημειοθεραπεία είναι συνήθως συστηματική, πράγμα που σημαίνει ότι το χημειοθεραπευτικό φάρμακο ταξιδεύει σε ολόκληρο το σώμα σας. Μπορεί να λάβετε συστηματική χημειοθεραπεία:

Ενδοφλεβίως (IV), ή μέσω μιας φλέβας ως «έγχυση». Οι περισσότεροι άνθρωποι λαμβάνουν χημειοθεραπεία μέσω ενδοφλέβιας έγχυσης.
Ως ένεση.
Από το στόμα, ως χάπι ή υγρό που καταπίνετε.
Τοπικά, ως κρέμα που τρίβετε στο δέρμα σας.

Ορισμένοι καρκίνοι δεν ανταποκρίνονται καλά στη συστηματική χημειοθεραπεία. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστείτε χημειοθεραπεία σε συγκεκριμένη περιοχή του σώματός σας. Παραδείγματα είναι τα ακόλουθα:

Ενδοαρτηριακή χημειοθεραπεία: Πηγαίνει σε μία μόνο αρτηρία που τροφοδοτεί με αίμα έναν όγκο.
Ενδοκοιλιακή χημειοθεραπεία: Πηγαίνει απευθείας σε μια κοιλότητα του σώματος, όπως η ουροδόχος κύστη ή η κοιλιά σας. Μια μορφή είναι η υπερθερμική ενδοπεριτοναϊκή χημειοθεραπεία (HIPEC). Τοποθετείται θερμαινόμενη χημειοθεραπεία στην κοιλιά σας μετά από χειρουργική επέμβαση.
Ενδορραχιαία χημειοθεραπεία: Εισάγεται στην περιοχή μεταξύ του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού σας.

Πώς χορηγούνται τα ενδοφλέβια (IV) χημειοθεραπευτικά φάρμακα

Ο πιο συνηθισμένος τρόπος χορήγησης χημειοθεραπείας είναι ενδοφλεβίως, μέσω ενός ορού. Η χημειοθεραπεία μπορεί να πάει απευθείας σε μια φλέβα μέσω :

Μιας βελόνας: Συνήθως στο χέρι σας.
Ενός καθετήρα: Ένας λεπτός, εύκαμπτος σωλήνας που συνδέεται σε μια φλέβα (συνήθως στο στήθος σας).
Ενός θαλάμου έγχυσης: Ένας μικρός δίσκος που εισάγεται κάτω από το δέρμα. Ένας καθετήρας συνδέεται στο θάλαμο για τη χορήγηση χημειοθεραπείας. Η τοποθέτηση του θαλάμου έγχυσης απαιτεί μικρή χειρουργική επέμβαση.
Μιας αντλίας: Μια συσκευή που προσαρμόζεται σε καθετήρα ή σε θάλαμο έγχυσης και ελέγχει την ποσότητα του χημειοθεραπευτικού φαρμάκου που λαμβάνετε.

Οι καθετήρες και οι θάλαμοι έγχυσης είναι χρήσιμοι εάν χρειάζεστε πολλαπλούς γύρους χημειοθεραπείας. Αποφεύγεται η ανάγκη για συνεχή τσιμπήματα με βελόνα στο χέρι σας. Ο ογκολόγος σας μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσει καθετήρες και θαλάμους για τη χορήγηση άλλων φαρμάκων. Σε αυτά μπορεί να περιλαμβάνονται αντιβιοτικά ή αντιεμετικά (φάρμακα για την πρόληψη της ναυτίας και του εμέτου).

Πόσο διαρκεί η χημειοθεραπεία;

Η διάρκεια της χημειοθεραπείας εξαρτάται από το είδος της χημειοθεραπείας που λαμβάνετε. Μια συνεδρία θεραπείας μπορεί να διαρκέσει από λίγα λεπτά έως μερικές ώρες. Ορισμένοι άνθρωποι χρειάζονται συνεχή έγχυση, η οποία μπορεί να διαρκέσει αρκετές ημέρες. Μια συνεχής έγχυση μπορεί να ξεκινήσει στο νοσοκομείο και να συνεχιστεί στο σπίτι.

Οι περισσότεροι άνθρωποι χρειάζονται πολλαπλούς γύρους χημειοθεραπείας. Ένας μόνο γύρος χημειοθεραπείας μπορεί να συνεπάγεται θεραπεία για αρκετές ημέρες ή εβδομάδες, που ακολουθείται από μια περίοδο χωρίς χημειοθεραπεία. Αυτή η διακοπή επιτρέπει στο σώμα σας να ανακάμψει από τη θεραπεία. Στη συνέχεια, μπορεί να λάβετε άλλον ένα γύρο χημειοθεραπείας ακολουθώντας το ίδιο μοτίβο on-off.

Μπορεί να λαμβάνετε καθημερινές, εβδομαδιαίες ή μηνιαίες θεραπείες.

Κίνδυνοι / Οφέλη

Ποιες είναι οι παρενέργειες της χημειοθεραπείας;

Τα φάρμακα για τη χημειοθεραπεία στοχεύουν όλα τα κύτταρα που αναπτύσσονται γρήγορα, συμπεριλαμβανομένων των καρκινικών κυττάρων. Αυτό σημαίνει ότι τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα καταστρέφουν τα καρκινικά κύτταρα, αλλά μπορούν επίσης να βλάψουν και άλλα κύτταρα του σώματός σας, προκαλώντας ενδεχομένως παρενέργειες. Τα κύτταρα του αίματος και τα κύτταρα στο δέρμα σας, στους θύλακες των τριχών και στον πεπτικό σας σωλήνα είναι παραδείγματα κυττάρων που αναπτύσσονται και πολλαπλασιάζονται γρήγορα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ορισμένες συχνές παρενέργειες της χημειοθεραπείας αφορούν αυτά τα όργανα:

Αναιμία.
Αιμορραγία.
Δυσκοιλιότητα.
Διάρροια.
Κόπωση.
Απώλεια μαλλιών.
Λοίμωξη.
Απώλεια της όρεξης.
Ναυτία και εμετός.

Ποια είναι τα οφέλη της χημειοθεραπείας;

Παρά τις πιθανές παρενέργειες, η χημειοθεραπεία αποτελεί εδώ και δεκαετίες μια αποτελεσματική και αξιόπιστη θεραπεία για τον καρκίνο. Η χημειοθεραπεία μπορεί να απαλλάξει το σώμα σας από τον καρκίνο εντελώς ή μπορεί να σας βοηθήσει να έχετε καλύτερη ποιότητα ζωής περιορίζοντας τα συμπτώματά του. Η χημειοθεραπεία μπορεί επίσης να κάνει άλλες θεραπείες, όπως η χειρουργική επέμβαση ή η ακτινοθεραπεία, πιο αποτελεσματικές.

Πόσο διαρκούν οι παρενέργειες της χημειοθεραπείας;

Πολλές παρενέργειες της χημειοθεραπείας θα υποχωρήσουν μετά τη διακοπή της θεραπείας. Ορισμένες επιπτώσεις της χημειοθεραπείας, ωστόσο, μπορεί να μην εμφανιστούν παρά μόνο μήνες ή χρόνια μετά τη θεραπεία. Οι όψιμες επιδράσεις της χημειοθεραπείας μπορεί να είναι οι εξής:

Γνωστικά προβλήματα (μνήμης και σκέψης), που αποκαλείται επίσης «χημειοεγκέφαλος».
Πρόωρη εμμηνόπαυση.
Καρδιοτοξικότητα ή καρδιακά προβλήματα που προκαλούνται από τη θεραπεία του καρκίνου.
Νευροπάθεια, ή συμπτώματα βλάβης των νεύρων.
Υπογονιμότητα.

Σε ποιο στάδιο του καρκίνου οι άνθρωποι λαμβάνουν χημειοθεραπεία;

Δεν υπάρχει συγκεκριμένο στάδιο του καρκίνου κατά το οποίο οι άνθρωποι λαμβάνουν χημειοθεραπεία. Το είδος των χημειοθεραπευτικών φαρμάκων που λαμβάνετε, η δόση και ο χρόνος της θεραπείας εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες. Για παράδειγμα, μπορεί να έχετε καρκίνο που ανταποκρίνεται στη χημειοθεραπεία ως θεραπεία πρώτης γραμμής. Ή ο ογκολόγος σας μπορεί να σας συστήσει χημειοθεραπεία μόνο αφού δεν έχουν αποδώσει άλλες θεραπείες.

Μπορεί να επανέλθει ο καρκίνος μετά τη χημειοθεραπεία;

Ο καρκίνος μπορεί να επανέλθει μετά από χημειοθεραπεία ή οποιοδήποτε είδος θεραπείας του καρκίνου. Μετά το τέλος της θεραπείας, η ομάδα περίθαλψης σας συχνά σας ζητά να έρχεστε για επισκέψεις παρακολούθησης για να ελέγξετε αν υπάρχει η ασθένεια. Ο ογκολόγος σας μπορεί να συστήσει περισσότερους κύκλους χημειοθεραπείας για τη θεραπεία του καρκίνου που επανεμφανίζεται.