Τα συμπτώματα των διαφόρων τύπων φλεγμονής

Η φλεγμονή είναι η άμυνα του σώματός σας ενάντια σε τραυματισμούς και λοιμώξεις.

Τα πέντε βασικά συμπτώματα της φλεγμονής είναι ο πόνος, η θερμότητα, η ερυθρότητα, το πρήξιμο και η απώλεια λειτουργίας. Ωστόσο, ορισμένοι άνθρωποι με φλεγμονή δεν παρουσιάζουν κανένα σύμπτωμα.

Αυτό το άρθρο περιγράφει δύο τύπους φλεγμονής – την οξεία και τη χρόνια – και περιγράφει λεπτομερώς τα πέντε χαρακτηριστικά συμπτώματα της φλεγμονής. Αναφέρεται επίσης σε άλλες ενδείξεις και επιπλοκές της.

Τύποι φλεγμονής

Η φλεγμονή μπορεί να εκδηλωθεί είτε σε μικρό χρονικό διάστημα (οξεία) είτε να είναι μια μακροχρόνια αντίδραση (χρόνια).

Οξεία φλεγμονή

Η οξεία φλεγμονή είναι μια υγιής και απαραίτητη λειτουργία που βοηθά τον οργανισμό να επιτεθεί σε βακτήρια και άλλες ξένες ουσίες στον οργανισμό. Μόλις ο οργανισμός θεραπευτεί, η φλεγμονή βελτιώνεται.

Η οξεία φλεγμονή μπορεί να προκαλέσει θερμότητα ή ζέστη στην πληγείσα περιοχή. Για παράδειγμα, ένα τραυματισμένο μέρος του σώματός σας μπορεί να το αισθάνεστε ζεστό στην αφή. Μερικές φορές, η θερμότητα προκαλείται λόγω πυρετού.

Μερικά παραδείγματα συνηθισμένων καταστάσεων που μπορεί να προκαλέσουν οξεία φλεγμονή είναι τα εξής:

• Οξεία βρογχίτιδα (φλεγμονή των αεραγωγών που μεταφέρουν αέρα στους πνεύμονες)
• Ένα μολυσμένο σημείο του σώματος (π.χ., ενσφηνωμένο νύχι του ποδιού)
• Ένας πονόλαιμος που σχετίζεται με τη γρίπη ή άλλη ιογενή λοίμωξη
• Δερματίτιδα (η οποία καλύπτει δερματικές παθήσεις όπως η δερματίτιδα εξ επαφής)
• Σωματικό τραύμα
• Παραρρινοκολπίτιδα (η οποία μπορεί να προκαλέσει βραχυπρόθεσμη φλεγμονή στις μεμβράνες της μύτης και των παραρρινίων κόλπων που την περιβάλλουν, συνήθως εξαιτίας ιογενούς λοίμωξης)
• Κοψίματα και γρατζουνιές του δέρματος

Χρόνια φλεγμονή

Η χρόνια φλεγμονή μπορεί να συνεχίσει να επιτίθεται σε υγιείς περιοχές εάν δεν “εξαφανιστεί”. Μπορεί να μην είναι τόσο εμφανής όσο η οξεία φλεγμονή.

Μερικά παραδείγματα χρόνιων φλεγμονωδών καταστάσεων είναι τα εξής:

• Φλεγμονώδης αρθρίτιδα (μια ομάδα παθήσεων που χαρακτηρίζονται από φλεγμονή των αρθρώσεων και των ιστών συμπεριλαμβανομένης της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, του λύκου και της ψωριασικής αρθρίτιδας)
• Άσθμα (το οποίο προκαλεί φλεγμονή στους αεραγωγούς που μεταφέρουν οξυγόνο στους πνεύμονες. Η φλεγμονή προκαλεί στένωση αυτών των αεραγωγών και δυσκολία στην αναπνοή)
• Περιοδοντίτιδα (η οποία προκαλεί φλεγμονή των ούλων και άλλων δομών στήριξης των δοντιών. Προκαλείται από βακτήρια που ενεργοποιούνται από τοπική φλεγμονή)
• Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου (ΦΝΕ) (όπως η νόσος του Crohn και η ελκώδης κολίτιδα, οι οποίες προκαλούν φαινόμενα φλεγμονής στον γαστρεντερικό σωλήνα)
• Έκζεμα (χρόνια φλεγμονή του δέρματος που προκαλεί κόκκινα, κνησμώδη φλεγμονώδη εξανθήματα σε περιοχές όπου το δέρμα κάμπτεται, όπως στο εσωτερικό των αγκώνων και πίσω από τα γόνατα)

Τα 5 συμπτώματα της φλεγμονής

Τα πέντε βασικά σημάδια της φλεγμονής μπορούν να επηρεάσουν διαφορετικά μέρη του σώματος. Ορισμένα συμπτώματα αλληλεπικαλύπτονται μεταξύ των διαφόρων συστημάτων του σώματος.

Πόνος

Τόσο σε περίπτωση οξείας όσο και σε περίπτωση χρόνιας φλεγμονής, οι φλεγμονώδεις χημικές ουσίες μπορούν να διεγείρουν τις νευρικές απολήξεις, με αποτέλεσμα οι πληγείσες περιοχές να γίνονται πιο ευαίσθητες.

Η φλεγμονή μπορεί να προκαλέσει πόνο στις αρθρώσεις και τους μύες. Όταν η φλεγμονή είναι χρόνια, το άτομο έχει υψηλά επίπεδα ευαισθησίας στον πόνο και δυσκαμψία. Οι φλεγμονώδεις περιοχές μπορεί να είναι ευαίσθητες στην αφή.

Θερμότητα

Όταν οι φλεγμονώδεις περιοχές του σώματος γίνονται θερμές, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι υπάρχει μεγαλύτερη ροή αίματος που καταλήγει σε αυτές.

Τα άτομα με αρθριτικές παθήσεις μπορεί να έχουν φλεγμονώδεις αρθρώσεις που νιώθουν ζεστές στην αφή. Ωστόσο, το δέρμα γύρω από τις αρθρώσεις μπορεί να μην έχει την ίδια θερμότητα. Η φλεγμονή ολόκληρου του σώματος μπορεί να προκαλέσει πυρετό λόγω της φλεγμονώδους αντίδρασης του σώματος όταν αυτό καταπολεμά μια λοίμωξη ή άλλη ασθένεια.

Ερυθρότητα

Οι φλεγμονώδεις περιοχές του σώματος μπορεί να φαίνονται κόκκινες επειδή τα αιμοφόρα αγγεία των φλεγμονωδών περιοχών είναι πιο διευρυμένα από το συνηθισμένο.

Πρήξιμο

Το πρήξιμο (οίδημα) είναι κάτι σύνηθες όταν ένα μέρος του σώματος φλεγμαίνει. Προκαλείται από τη συσσώρευση υγρού στους ιστούς είτε σε όλο το σώμα είτε στην προσβεβλημένη περιοχή. Το πρήξιμο μπορεί να προκαλέσει πίεση στο δέρμα και σε άλλους ιστούς, οδηγώντας σε πόνο.

Το πρήξιμο μπορεί επίσης να εμφανιστεί χωρίς να υπάρχει φλεγμονή, ιδίως σε περιπτώσεις τραυματισμών.

Απώλεια λειτουργίας        

Η φλεγμονή μπορεί να προκαλέσει απώλεια λειτουργίας που σχετίζεται τόσο με τραυματισμό όσο και με ασθένεια. Για παράδειγμα, μια φλεγμονώδης άρθρωση μπορεί να μην κινείται σωστά, ή μια αναπνευστική λοίμωξη που προκαλεί σημάδια φλεγμονής στους πνεύμονες μπορεί να δυσκολεύει την αναπνοή.

Η οξεία φλεγμονή εμφανίζεται κατά την έναρξη ενός τραυματισμού που διαρκεί αρκετές ημέρες. Έχει δύο συνιστώσες:

• Την κυτταρική συνιστώσα, κατά την οποία τα λευκά αιμοσφαίρια πρώτης γραμμής (λευκοκύτταρα και μακροφάγα) ενεργοποιούνται και στρατολογούνται στο σημείο του τραυματισμού
• Η αγγειακή φάση, κατά την οποία τα αιμοφόρα αγγεία ανοίγουν (διαστέλλονται) και οι ιστοί διογκώνονται για να φιλοξενήσουν την ταχεία εισροή ανοσοκυττάρων και αντιμικροβιακών χημικών ουσιών

Πρόσθετα σημάδια και επιπλοκές

Όταν η φλεγμονή είναι σοβαρή, μπορεί να προκαλέσει περισσότερα σημεία και συμπτώματα, όπως:

• Εξάντληση
• Πυρετό
• Γενικό αίσθημα αδιαθεσίας
• Προβλήματα στον ύπνο

Η φλεγμονή που προκαλείται από μια ασθένεια μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνες επιπλοκές, συμπεριλαμβανομένης μιας κατάστασης που ονομάζεται σήψη.

Αυτή η κατάσταση εμφανίζεται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού αντιδρά υπερβολικά σε μια σοβαρή λοίμωξη και προκαλεί σημαντική βλάβη στα όργανα και τους ιστούς του οργανισμού.

Τι προκαλεί φλεγμονή;

Οι αιτίες της φλεγμονής μπορούν να ταξινομηθούν σε γενικές γραμμές ως εξής:

• Βιολογικές (π.χ. λοιμώξεις, ασθένειες και μη φυσιολογικές ανοσολογικές αποκρίσεις, συμπεριλαμβανομένων των αυτοάνοσων νοσημάτων, της ατοπίας, της αλλεργίας και της υπερευαισθησίας σε φάρμακα).
• Χημικές (π.χ. δηλητήρια, τοξίνες και αλκοόλ)
• Φυσικές (π.χ. τραυματισμοί, εγκαύματα, κρυοπαγήματα ή έκθεση σε ακτινοβολία)

Η οξεία και η χρόνια φλεγμονή μπορεί να έχουν διαφορετικές αιτίες.

Οξεία φλεγμονή

Στα πιθανά αίτια της οξείας φλεγμονής συγκαταλέγονται:

• Τραυματισμοί
• Οξείες λοιμώξεις ή ασθένειες (π.χ. δερματικές λοιμώξεις, τσιμπήματα ή δαγκώματα εντόμων, κρυολογήματα και εμπύρετα)
• Αλλεργιογόνα
• Έκθεση σε τοξίνες
• Κατάποση ξένου σώματος

Χρόνια φλεγμονή

Στις πιθανές αιτίες της χρόνιας φλεγμονής συμπεριλαμβάνονται:

• Απόρριψη μοσχεύματος
• Χρόνια νόσος (π.χ. φλεγμονώδης νόσος του εντέρου, ρευματοειδής αρθρίτιδα, άσθμα, καρδιοπάθεια, διαβήτης, καρκίνος)
• Μη θεραπευμένες ή υποτροπιάζουσες λοιμώξεις
• Παράγοντες που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής του ανθρώπου (π.χ. παχυσαρκία, κατανάλωση αλκοόλ, έντονη σωματική άσκηση, υψηλό στρες, κάπνισμα)

Πώς υπολογίζεται ο βαθμός της φλεγμονής

Καμία μεμονωμένη εξέταση δεν μπορεί να διαγνώσει τη φλεγμονή ή τις καταστάσεις που την προκαλούν. Αντ’ αυτού, ο γιατρός σας θα εξετάσει τα συμπτώματά σας κατά τη λήψη απόφασης σχετικά με τη θεραπεία που απαιτείται.

Ο γιατρός σας θα ξεκινήσει με τη λήψη πλήρους ιατρικού ιστορικού και τη διενέργεια φυσικής εξέτασης. Μπορεί επίσης να θελήσει να κάνει αιματολογικές και απεικονιστικές εξετάσεις για να εξακριβώσει αν υπάρχουν συγκεκριμένες παθήσεις που μπορεί να προκαλούν φλεγμονή.

Εξετάσεις αίματος

Οι εξετάσεις αίματος μπορούν να αναζητήσουν βιολογικούς δείκτες που δείχνουν ότι υπάρχει φλεγμονή στο σώμα. Ωστόσο, οι εξετάσεις αυτές θεωρούνται περισσότερο ενημερωτικές παρά διαγνωστικές. Βοηθούν στο να δώσουν στον γιατρό σας πληροφορίες σχετικά με το τι συμβαίνει, αλλά δεν υποδεικνύουν απαραιτήτως μια μεμονωμένη αιτία.

Οι εξετάσεις που μπορεί να θελήσει να κάνει ο γιατρός σας για να ελέγξει τα επίπεδα φλεγμονής είναι οι εξής:

C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP): Η CRP είναι μια πρωτεΐνη που παράγεται φυσιολογικά στο ήπαρ ως απάντηση στη φλεγμονή. Τα υψηλά επίπεδα της CRP είναι χαρακτηριστικά σε άτομα με χρόνια φλεγμονή, φλεγμονώδεις νόσους και οξεία φλεγμονή.

Ταχύτητα καθίζησης ερυθροκυττάρων (ΤΚΕ): Η εξέταση ΤΚΕ γίνεται συνήθως για να διαπιστωθεί εάν υπάρχει φλεγμονή. Η ταχύτητα είναι συνήθως υψηλή σε ορισμένες χρόνιες φλεγμονώδεις νόσους, όπως ο λύκος.