Σεξουαλικός Εξαναγκασμός: Τι ακριβώς είναι;

Το σεξουαλικό τραύμα μπορεί να προκύψει με πολλούς τρόπους και δεν περιλαμβάνει πάντα σωματική βία.

Ο σεξουαλικός εξαναγκασμός, για παράδειγμα, συμβαίνει όταν κάποιος σας πιέζει ή σας χειραγωγεί να έχετε σεξουαλική επαφή ενώ δεν το θέλετε.

Ο σεξουαλικός εξαναγκασμός μπορεί να προκαλέσει σύγχυση και βαθιά οδύνη. Ξέρετε ότι αυτό που συνέβη δεν ήταν σωστό, αλλά μπορεί να μην καταλαβαίνετε πλήρως το πώς ή το γιατί.

Μπορεί ακόμη και να πιστεύετε ότι δεν θα μπορούσαν να σας έχουν ασκήσει βία, αφού στο τέλος είπατε “ναι”.

Να όμως ένα σημαντικό πράγμα που πρέπει να γνωρίζετε: Η πραγματική συναίνεση δίνεται οικειοθελώς.

Αν συναινείτε μόνο επειδή θέλετε το άλλο άτομο να σταματήσει να σας πιέζει ή να σας απειλεί, δεν συναινέσατε στην πραγματικότητα.

Τι ακριβώς είναι ο εξαναγκασμός;

Ο εξαναγκασμός περιγράφει κάθε προσπάθεια ελέγχου της συμπεριφοράς σας με απειλές ή χειραγώγηση.

Ο σεξουαλικός εξαναγκασμός, λοιπόν, λαμβάνει χώρα όταν κάποιος δεν δέχεται το “όχι” εκ μέρους σας και συνεχίζει να προσπαθεί να σας πείσει να αλλάξετε γνώμη σχετικά με τη συμμετοχή σας σε ερωτική δραστηριότητα.

Σε αυτό το άρθρο, χρησιμοποιούμε τον όρο “σεξ” ως συντομογραφία για να περιγράψουμε όλες τις μορφές σεξουαλικής επαφής ή δραστηριότητας. Δεν υπάρχει ένας και μοναδικός ορισμός του σεξ και το τι θεωρείται σεξ διαφέρει από άτομο σε άτομο.

Για παράδειγμα, το σεξ μπορεί να περιλαμβάνει:

• το φιλί, το γλείψιμο ή το πιπίλισμα
• το άγγιγμα, το τρίψιμο
• το χάιδεμα ή τη χρήση δακτύλων
• την αιδοιολειχία ή την πεολειχία
• την κολπική ή πρωκτική διείσδυση

Μόλις αρνηθείτε το σεξ, η ιστορία θα πρέπει να σταματήσει εκεί. Αλλά αυτό δεν συμβαίνει πάντα.

Μερικές φορές, ο εξαναγκασμός είναι αρκετά ξεκάθαρος. Για παράδειγμα: “Αν δεν κάνεις σεξ μαζί μου, θα πω σε όλους ότι έχουμε σχέση”.

Άλλες φορές, μπορεί να λάβει μια πιο διακριτική μορφή. Για παράδειγμα: “Ορίστε, γιατί δεν πίνεις ένα ποτήρι κρασί και να βγάλεις αυτά τα ρούχα της δουλειάς και βλέπουμε πώς θα πάει”.

Οι συνήθεις τακτικές εξαναγκασμού περιλαμβάνουν:

• δημιουργία ενοχής
• απειλές
• συναισθηματικό εκβιασμό
• χορήγηση ναρκωτικών ή αλκοόλ με στόχο τη μείωση των αναστολών σας

Ο εξαναγκασμός παραμένει συνήθως στη σφαίρα της λεκτικής και συναισθηματικής πίεσης. Ωστόσο, δεν είναι ασυνήθιστο να ενδώσετε στον εξαναγκασμό αν φοβάστε ότι η χειραγώγηση και η πίεση θα κλιμακωθεί σε σωματική επιθετικότητα και βία.

Ο σεξουαλικός εξαναγκασμός συμβαίνει συχνά σε ρομαντικές σχέσεις, αλλά μπορεί επίσης να συμβεί και σε άλλα πλαίσια – μεταξύ γνωστών, συναδέλφων, φίλων ή της οικογένειας, στο σχολείο, σε ένα πάρτι ή οπουδήποτε αλλού.

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ εξαναγκασμού και συναίνεσης;

Αν δεν θέλετε πραγματικά να κάνετε σεξ, αλλά εν τούτοις συμφωνείτε επειδή αισθάνεστε υποχρεωμένοι ή επειδή δεν θέλετε να θυμώσει ο άλλος, δεν συναινείτε οικειοθελώς.

Ο εξαναγκασμός λαμβάνει χώρα όταν κάποιος θέλει να συναινέσετε ενώ έχετε ήδη πει όχι ή έχετε εκφράσει με άλλο τρόπο την αδιαφορία σας.

Ο εκάστοτε δράστης μπορεί να χρησιμοποιήσει απειλές, πειθώ και άλλες τακτικές για να πετύχει το αποτέλεσμα που θέλει.

Όταν μεσολαβεί το αλκοόλ

Οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν ακόμα να συναινέσουν μετά από μέτρια κατανάλωση αλκοόλ, αλλά δεν μπορείτε να συναινέσετε εάν τα ναρκωτικά ή το αλκοόλ έχουν επηρεάσει την ικανότητά σας να λαμβάνετε αποφάσεις.

Ας πούμε ότι είστε σε ραντεβού. Έχετε πιει μερικά ποτά, και το αλκοόλ σας έχει προκαλέσει μια ευχάριστη έξαψη, αλλά δεν αισθάνεστε μεθυσμένοι. Αυτό που αισθάνεστε είναι μια εξαιρετική χημεία με το ραντεβού σας. Από τον τρόπο που σας κοιτάζει, αισθάνεται το ίδιο πράγμα.

“Θέλεις να πάμε στο σπίτι μου;” Ρωτάει.

“Σίγουρα”, απαντάς.

Εφόσον κανένας από τους δύο δεν είναι ανήμπορος, μπορείτε ακόμα να συναινέσετε.

Όταν κάποιος συνεχίζει να σας προσφέρει ποτά με σκοπό να σας κάνει να συμφωνήσετε στο σεξ όταν είστε μεθυσμένοι, αυτό είναι εξαναγκασμός.

Σε μία σχέση

Το να έχετε σχέση δεν σημαίνει ότι δίνετε διαρκώς τη συγκατάθεσή σας.

Ο καθένας έχει το δικαίωμα να αποφασίζει πότε θέλει και πότε δεν θέλει να κάνει σεξ. Μόλις πείτε όχι, ο σύντροφός σας θα πρέπει να το σεβαστεί αυτό. Οποιαδήποτε απειλή, κοροϊδία, ενοχοποίηση ή άλλη προσπάθεια πειθούς που αποσκοπεί στο να σας εξουθενώσει θεωρείται εξαναγκασμός.

Έχοντας αυτό κατά νου, μπορεί να αναρωτιέστε αν είναι εξαναγκασμός όταν ο σύντροφός σας λέει πόσο σέξι είστε με αυτό το ρούχο ή σας κάνει αισθησιακό μασάζ για να προσπαθήσει να σας ανεβάσει τη διάθεση.

Ας πούμε ότι του λέτε: “Δεν αισθάνομαι καλά απόψε”.

Σας απαντάει, “Δεν πειράζει. Χαίρομαι που σου κάνω μασάζ, εκτός αν θέλεις να σταματήσω”.

Αυτό σας δίνει την επιλογή να συνεχίσετε το υφιστάμενο επίπεδο οικειότητας χωρίς να πιεστείτε για περισσότερα.

Αν, λίγο αργότερα, αποφασίσετε ότι όντως έχετε όρεξη για σεξ, αυτό δεν αποτελεί εξαναγκασμό – εφόσον η απόφαση προέρχεται πραγματικά από εσάς.

Θα ήταν, ωστόσο, εξαναγκασμός αν επιμένει ότι θέλει να σας βοηθήσει να χαλαρώσετε, αλλά στη συνέχεια ρωτάει επανειλημμένα: “Είσαι σίγουρη ότι δεν αισθάνεσαι λίγο πιο σέξι μετά από όλο αυτό το μασάζ;”.

Με τι μπορεί να μοιάζει ο εξαναγκασμός

Ο σεξουαλικός εξαναγκασμός μπορεί να λάβει διάφορες μορφές. Εν ολίγοις, κάποιος που σας κάνει να αισθάνεστε πιεσμένοι και αμήχανοι αφού έχετε πει όχι στο σεξ μπορεί να προσπαθεί να σας εξαναγκάσει.

Παρακάτω θα βρείτε ορισμένα συνηθισμένα σενάρια:

• Ευθείες απειλές

Μερικές φορές, το άλλο άτομο θα πει πολύ ξεκάθαρα τι θα κάνει αν δεν συμφωνήσετε στο σεξ.

Μπορεί να πει ότι θα κάνει κακό σε κάποιον άλλον:

“Αν δεν θέλεις να κοιμηθείς μαζί μου, εντάξει. Η φίλη σου όμως είναι αρκετά μεθυσμένη. Πάω στοίχημα ότι δεν θα πει όχι”.

Ένας σύντροφος μπορεί να απειλήσει ότι θα σας παρατήσει:

“Οι άνθρωποι στις σχέσεις κάνουν σεξ. Αν δεν πρόκειται να κάνουμε σεξ, νομίζω ότι πρέπει να χωρίσουμε”.

Ένας συνάδελφος ή προϊστάμενος θα μπορούσε να απειλήσει να θέσει σε κίνδυνο την καριέρα σας:

“Μπορώ να σε απολύσω, ξέρεις. Θα μπορούσα να το κάνω να φανεί ότι κλέβεις και καμία άλλη εταιρεία δεν θα σε προσλάβει”.

• Κοινωνική πίεση

Κάποιος μπορεί να προσπαθήσει να σας πείσει να κάνετε σεξ υπονοώντας ότι το “όχι” σημαίνει ότι κάτι δεν πάει καλά με εσάς.

Για παράδειγμα:

“Έχουμε βγει τρία ραντεβού! Δεν νομίζεις ότι ήρθε η ώρα;”

“Τι περιμένεις; Είναι απλά σεξ. Δεν χρειάζεται να το αντιμετωπίζεις σαν κάτι τόσο σπουδαίο. Θα έχει πλάκα”.

“Μην είσαι σεμνότυφη. Όλοι οι άλλοι κάνουν σεξ. Είσαι πολύ μεγάλη για να είσαι ακόμα παρθένα”.

Να θυμάσαι, είναι δική σου επιλογή, και μόνο δική σου, να κάνεις σεξ ή όχι. Κανείς άλλος δεν μπορεί να το αποφασίσει αυτό για σένα.

Το τι σκέφτονται οι άλλοι δεν έχει σημασία. Ούτε ο αριθμός των ραντεβού που έχεις βγει, ούτε η ηλικία σου, ούτε οτιδήποτε άλλο.

• Συναισθηματική χειραγώγηση

Σε μια σχέση, ένας σύντροφος μπορεί να προσπαθήσει να χειραγωγήσει τα συναισθήματά σας προκειμένου να σας κάνει να αλλάξετε γνώμη για να κάνετε σεξ ή οτιδήποτε άλλο.

Όταν οι άνθρωποι χρησιμοποιούν σκόπιμα τα συναισθήματά τους για να προσπαθήσουν να σας πείσουν να κάνετε αυτό που θέλουν, αυτό είναι εξαναγκασμός.

Ίσως λένε: “Ω, καταλαβαίνω” ή “Δεν πειράζει”, αλλά η γλώσσα του σώματός τους λέει κάτι διαφορετικό. Απομακρύνονται, χτυπούν πόρτες και αναστενάζουν βαριά. Ίσως κρεμάνε το κεφάλι τους καθώς απομακρύνονται ή ακόμη και ξεσπούν σε κλάματα.

Κάποιοι βίαιοι σύντροφοι μπορεί να αρνηθούν να σας μιλήσουν μέχρι να ενδώσετε ή να προσπαθήσουν να σας επηρεάσουν προσπαθώντας να κερδίσουν τη συμπόνια σας.

Για παράδειγμα:

“Λυπάμαι που είσαι τόσο κουρασμένη, αλλά δεν νομίζω ότι η μέρα σου μπορεί να συγκριθεί με την εβδομάδα που πέρασα εγώ. Αν μπορούσαμε απλά να κάνουμε σεξ, είμαι σίγουρη ότι θα νιώθαμε και οι δύο πολύ καλύτερα”.

• Επίμονη και εξουθενωτική επανάληψη του αιτήματος

Ο εξαναγκασμός είναι συχνά τόσο απλός όσο τα επαναλαμβανόμενα αιτήματα για σεξ.

Αυτό μπορεί να συμβεί με κάποιον με τον οποίο δεν έχετε κοιμηθεί ποτέ ή με τον οποίο δεν έχετε βγει καν ραντεβού. Μπορεί να σας στέλνει συνεχώς μηνύματα, εκλιπαρώντας για μια ευκαιρία, ή να εμφανίζεται στη δουλειά ή στο σχολείο σας για να σας πείσει προσωπικά.

Αυτή η αδιάκοπη παρενόχληση μπορεί να συμβεί και σε μια σχέση.

Ίσως να μην έχετε όρεξη για σεξ πρόσφατα λόγω προβλημάτων σωματικής υγείας, άγχους ή οτιδήποτε άλλο.

Αντί να σας ρωτήσει πώς μπορεί να σας προσφέρει υποστήριξη, ο σύντροφός σας ρωτάει σχεδόν καθημερινά: ” Λες να έχεις όρεξη για σεξ απόψε;”.

Ίσως, αντί γι’ αυτό, να αφήνει πιο διακριτικά υπονοούμενα:

“Δεν μπορώ να περιμένω μέχρι να νιώσεις καλύτερα”.

“Θα πλύνω τα πιάτα, αν αυτό σημαίνει ότι θα κάνουμε σεξ αργότερα”.

• Δημιουργία ενοχών

Η ενοχή είναι μια άλλη συνήθης τακτική εξαναγκασμού.

Τα συναισθήματά σας για κάποιον μπορεί να σας κάνουν πιο ευάλωτους στην ενοχή. Νοιάζεστε γι’ αυτούς, οπότε δεν θέλετε να τους πληγώσετε, αλλά εκείνοι μπορεί να το εκμεταλλευτούν αυτό.

Για παράδειγμα:

“Αισθάνομαι τόσο μόνη. Σε χρειάζομαι πραγματικά αυτή τη στιγμή”.

“Έχουμε να κάνουμε σεξ πάνω από μια εβδομάδα και μου είναι πραγματικά δύσκολο να μείνω τόσο καιρό δίχως σεξ”.

“Δεν μπορώ να πιστέψω ότι δεν θέλεις να κάνουμε σεξ στην επέτειό μας. Μάλλον δεν πρέπει να με αγαπάς πραγματικά όσο λες ότι με αγαπάς”.

Οι άνθρωποι μπορούν επίσης να σας κάνουν να αισθανθείτε ένοχοι, διαστρεβλώνοντας την κατάσταση για να φανεί ότι κάνατε κάτι λάθος:

“Τον τελευταίο καιρό δεν ήθελες να κάνουμε πολύ σεξ. Θα πρέπει να με απατάς. Αν δεν το κάνεις, τότε απόδειξέ το δείχνοντάς μου ότι με θέλεις”.

• Άρνηση στοργής

Ακόμα και αν δεν έχετε όρεξη για σεξ, μπορεί να θέλετε να έρθετε σε επαφή φιλώντας, αγκαλιάζοντας, μιλώντας ή χαλαρώνοντας μαζί.

Αλλά μπορεί να προσπαθήσει να σας πιέσει να αλλάξετε γνώμη για το σεξ, φέροντάς σας άσχημα μέχρι να συμφωνήσετε.

Μπορεί:

• να σηκωθεί απότομα ή να σας απομακρύνει
• να σιωπήσει τελείως
• να κάνει κοροϊδευτικά ή αγενή σχόλια
• Αν προσπαθήσετε να τον φιλήσετε ή να τον αγγίξετε, μπορεί να απομακρυνθεί μόλις γίνει σαφές ότι εξακολουθείτε να μην θέλετε να προχωρήσουν τα πράγματα περαιτέρω.

• Κάνοντάς σας να αισθάνεστε άσχημα για τον εαυτό σας

Μια άλλη συνήθης τακτική εξαναγκασμού περιλαμβάνει την υποτίμηση του άλλου.

Μπορεί να προσπαθήσει να προσβάλει την αυτοεκτίμησή σας όταν τον απορρίπτετε ή να συμπεριφέρεται σαν να σας κάνει χάρη που θέλει να κάνει σεξ μαζί σας.

Για παράδειγμα:

“Καλή τύχη στο να βρεις κάποιον άλλο που να θέλει να κοιμηθεί μαζί σου”.

“Θα πρέπει να νιώθεις ευγνωμοσύνη που είμαι εδώ μαζί σου. Θα μπορούσα να κοιμηθώ με οποιονδήποτε και δεν θα το μάθαινες ποτέ”.

“Πιθανότατα δεν είσαι καλή στο κρεβάτι έτσι κι αλλιώς. Γι’ αυτό είσαι ανύπαντρη”.

• Επιμένοντας ότι πρέπει να συνεχίσετε

Το να συναινέσετε στο σεξ μια φορά δεν σημαίνει ότι συναινείτε κάθε φορά. Με την ίδια λογική, μπορείτε πάντα να ανακαλέσετε τη συγκατάθεσή σας αφού την έχετε δώσει.

Έτσι, αν πείτε: “Περίμενε, τελικά δεν αισθάνομαι και τόσο καλά γι’ αυτό” ή “Ας κάνουμε ένα διάλειμμα”, ο σύντροφός σας πρέπει να το σεβαστεί αυτό και να σταματήσει, αμέσως.

Οποιαδήποτε άλλη αντίδραση κινείται στα όρια του εξαναγκασμού.

Προσδιορίζοντας το τι ακριβώς συνέβη

Ο σεξουαλικός εξαναγκασμός εμπίπτει στην ευρεία κατηγορία της σεξουαλικής επίθεσης, όπως και ο βιασμός.

Σύμφωνα με το Υπουργείο Δικαιοσύνης των Ηνωμένων Πολιτειών, ο βιασμός αναφέρεται στη σεξουαλική διείσδυση στην οποία δεν συναινείτε.

Η σεξουαλική επίθεση αναφέρεται σε οποιαδήποτε σεξουαλική επαφή που συμβαίνει χωρίς τη ρητή, εκούσια συγκατάθεσή σας.

Δεδομένου ότι η συναίνεση που δίνεται υπό εξαναγκασμό δεν δίνεται ελεύθερα, δεν λογίζεται ως συναίνεση.

Προκύπτει, λοιπόν, ότι το σεξ κατόπιν εξαναγκασμού (όταν περιλαμβάνει διείσδυση) θα θεωρηθεί βιασμός, ακόμη και αν το άλλο πρόσωπο δεν άσκησε σωματική βία ή σωματική επιβολή.