Με ποιούς τρόπους μπορεί να μας αρρωστήσει το στρες και το άγχος

Το άγχος είναι, δυστυχώς, ένα αναπόφευκτο στοιχείο της καθημερινότητας. Μπορεί όμως το άγχος να σας αρρωστήσει;

Η γρήγορη απάντηση είναι ναι. Το μακροχρόνιο άγχος -που ορίζεται ως το άγχος που λαμβάνει χώρα σε συνεχή βάση- μπορεί να συμβάλει σε πολλά προβλήματα υγείας, όπως ο διαβήτης, οι καρδιαγγειακές παθήσεις και τα χρόνια γαστρεντερικά προβλήματα, όπως το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS), καθώς και σε διαταραχές της ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη και το άγχος.

Αλλά δεν είναι κάθε άγχος κακό. Μια ορισμένη “ποσότητα” άγχους μπορεί να σας βοηθήσει να παραμείνετε σε εγρήγορση.

Η εμπειρία μιας διαχειρίσιμης ποσότητας άγχους και προβληματισμού μας βοηθά να προετοιμαστούμε για να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις της καθημερινής ζωής.

Επιπλέον, το να προβληματίζεστε για μια αγχωτική κατάσταση μπορεί επίσης να σας βοηθήσει να βρείτε λύση σε ένα πρόβλημα. Για παράδειγμα, μπορεί να ξοδέψετε χρόνο ανησυχώντας για μια διένεξη με τον/την σύζυγό σας, μόνο και μόνο για να διαπιστώσετε ότι αυτός ο χρόνος που περνάτε «στο μυαλό σας» σας βοηθά να δείτε το ζήτημα από μια άλλη οπτική γωνία.

Αν όμως παρατηρήσετε ότι το άγχος είναι μόνιμος σύντροφός σας, τότε αυτό ενδέχεται να έχει αντίκτυπο στην υγεία σας.

Πώς το άγχος επηρεάζει την υγεία σας

Όλοι έχουμε άγχος, αλλά οι ανησυχίες και οι έγνοιες γίνονται πρόβλημα όταν αρχίζουν να επηρεάζουν την ικανότητά σας να κάνετε τα πράγματα που θέλετε ή πρέπει να κάνετε. Προφανώς, όταν η ανησυχία αρχίζει να σας κρατάει ξύπνιους τη νύχτα ή σας οδηγεί στο να ανακουφιστείτε μόνοι σας με φαγητό ή αλκοόλ, μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην υγεία σας.

Σε περιόδους σωματικής ή συναισθηματικής πίεσης, ενεργοποιείται το συμπαθητικό νευρικό σύστημα του σώματος.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη λεγόμενη αντίδραση μάχης ή φυγής: Το σώμα σας ετοιμάζεται είτε να αμυνθεί σωματικά από μια απειλή είτε να το βάλει στα πόδια – και ο οργανισμός σας απελευθερώνει κορτιζόλη.

Η κορτιζόλη είναι μια ορμόνη που δίνει σήμα στο σώμα σας να απελευθερώσει γλυκόζη, ένα είδος σακχάρου που παρέχει ενέργεια στους μυς σας. Οι μύες σας χρειάζονται γλυκόζη όταν πρόκειται να παλέψουν ή να ξεφύγουν από ένα θηρευτή/ αρπακτικό.

Παρόλο που οι περισσότεροι από τους σύγχρονους στρεσογόνους παράγοντες δεν απαιτούν μια τέτοια σωματική αντίδραση – είναι απίθανο να χτυπήσετε το αφεντικό σας ή να το σκάσετε από το κτίριο όταν αντιμετωπίζετε την αξιολόγηση της απόδοσής σας – το σώμα σας εξακολουθεί να ανταποκρίνεται με αυτόν τον τρόπο. Η κορτιζόλη καταπνίγει επίσης την παραγωγή ινσουλίνης και στενεύει τις αρτηρίες.

Μόλις παρέλθει η απειλή, τα επίπεδα κορτιζόλης συνήθως επανέρχονται στο φυσιολογικό και το σώμα σας ανακάμπτει από τις επιπτώσεις της. Όταν όμως το στρες είναι χρόνιο, τα επίπεδα κορτιζόλης παραμένουν αυξημένα.

Σημάδια ότι το άγχος αποτελεί πλέον πρόβλημα

Υπάρχει σύνδεση μεταξύ του άγχους και της υγείας σας: Η μακροχρόνια αγωνία/ αγχος/ στενοχώρια/ έγνοια μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στο σώμα σας, τα οποία μπορεί να μην τα γνωρίζετε καν.

Μπορεί λοιπόν το άγχος να σας κάνει να αισθάνεστε άρρωστοι;

Το άγχος μπορεί να συμβάλει σε συναισθηματικά και συμπεριφορικά συμπτώματα, όπως

• Νευρικότητα.
• Ευερεθιστότητα.
• Κατάθλιψη.
• Κρίσεις πανικού.
• Στενοχώρια.
• Αδυναμία συγκέντρωσης.
• Προβλήματα στην εργασία σας.
• Υπερφαγία.
• Προβλήματα κατάχρησης ουσιών.

Μπορεί επίσης να παρατηρήσετε φυσιολογικές αντιδράσεις, όπως:

• Εξάντληση.
• Αυξημένο καρδιακό ρυθμό.
• Υψηλή αρτηριακή πίεση.
• Πόνο στο στήθος.
• Γρήγορη αναπνοή.
• Δύσπνοια.
• Ζάλη.
• Πονοκέφαλο.
• Ναυτία.
• Πεπτικά προβλήματα όπως στομαχικές διαταραχές.
• Μυϊκή ένταση.
• Πόνους.
• Αποδυναμωμένο ανοσοποιητικό σύστημα.

Είναι εξαιρετικά σημαντικό να μην αγνοούμε τις αρνητικές σωματικές και συναισθηματικές επιπτώσεις που έχει το στρες στο σώμα μας. Η ιεράρχηση των προτεραιοτήτων που αφορούν την φροντίδα του εαυτού μας – ύπνος, υγιεινή διατροφή, άσκηση και σωματική δραστηριότητα, κοινωνικές ευκαιρίες, τακτικές εξετάσεις σε γιατρούς – είναι ζωτικής σημασίας για την καταπολέμηση του άγχους που ο καθένας μας βιώνει καθημερινά.

Πώς να αντιμετωπίσετε το άγχος πριν αυτό καταστεί πρόβλημα

Τα ευχάριστα νέα είναι ότι μπορείτε να αποφύγετε τα προβλήματα υγείας που σχετίζονται με το χρόνιο άγχος, μαθαίνοντας πώς να διαχειρίζεστε καλύτερα το άγχος σας.

• Να τρώτε υγιεινά. Επικεντρωθείτε σε μια ισορροπημένη διατροφή. Επίσης, περιορίστε την πρόσληψη καφεΐνης και ζάχαρης, ουσίες οι οποίες μπορεί να σας τσιτώσουν και να συμβάλουν στο άγχος και την αϋπνία.
• Ασκηθείτε καθημερινά. Κάντε κάποια μορφή άσκησης κάθε μέρα, είτε πρόκειται για προπόνηση ενδυνάμωσης, είτε για αερόβια άσκηση, είτε ακόμη και για μια βόλτα με το σκύλο σας.
• Εστιάστε στον καλό ύπνο. Ορίστε μια ρουτίνα πριν τον ύπνο, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει ένα παρατεταμένο, ζεστό μπάνιο ή μια κούπα τσάι.
• Σταματήστε να χρησιμοποιείτε προϊόντα καπνού και νικοτίνης. Σταματήστε το κάπνισμα, το οποίο μπορεί να επιδεινώσει τον χρόνιο πόνο.
• Διαλογιστείτε και αναπνεύστε βαθιά.
• Μειώστε τα ερεθίσματα που προκαλούν άγχος. Προπονηθείτε στο να μπορείτε να διαχειριστείτε καλύτερα το χρόνο σας, θέστε όρια υπέρ της υγείας σας (δεν πειράζει να λέτε «όχι») και βάλτε ως προτεραιότητα το χρόνο για τον εαυτό σας.
• Μείνετε σε επαφή με ανθρώπους που σας υποστηρίζουν. Ζητήστε υποστήριξη από τον/την σύζυγο ή το σύντροφό σας, τους γονείς, τα αδέλφια και τους φίλους σας.
• Πάρτε μέρος σε ψυχαγωγικές δραστηριότητες με την οικογένεια και τους φίλους σας. Χαμογελάστε, γελάστε και να είστε όσο το δυνατόν περισσότερο συναισθηματικά παρόντες.
• Αναζητήστε ηρεμιστικές, δημιουργικές δραστηριότητες. Δοκιμάστε να ζωγραφίσετε ή να σχεδιάσετε, να ασχοληθείτε με την κηπουρική, να μαγειρέψετε, να γράψετε ημερολόγιο ή να ακούσετε μουσική. Και το να κάνετε ένα διάλειμμα από το κινητό σας και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί επίσης να βοηθήσει.
• Να είστε ευγνώμονες και να αναγνωρίζετε τα καλά που υπάρχουν στη ζωή σας. Επικεντρωθείτε σε τομείς της ζωής για τους οποίους είστε ευγνώμονες. Δώστε προσοχή σε ό,τι σας κάνει να νιώθετε ευγνωμοσύνη.
• Μιλήστε με το γιατρό σας και, αν χρειαστεί, αναζητήστε επαγγελματική θεραπεία για την ψυχική σας υγεία. Μη διστάσετε να απευθυνθείτε στο γιατρό σας, ειδικά αν αντιμετωπίζετε κατάθλιψη ή άγχος.