Με αφορμή τη νομιμοποίηση ορισμένων χρήσεων της μαριχουάνας, πολλοί άνθρωποι αναρωτιούνται για την ουσία, την ασφάλειά της και το κατά πόσο είναι εθιστική. Η μαριχουάνα -που ονομάζεται επίσης χασίς, κάνναβη, φούντα- είναι ένα είδος φυτού που χρησιμοποιείται ως φάρμακο για ιατρικούς σκοπούς αλλά και για ψυχαγωγικούς σκοπούς.
Οι άνθρωποι μπορούν να εθιστούν στη μαριχουάνα. Παρόλο που είναι δυνατόν να δοκιμάσει και να χρησιμοποιήσει κανείς την ουσία χωρίς να εθιστεί, αυτό δεν ισχύει για όλους. Υπάρχουν κίνδυνοι από τη χρήση της, ακόμη και για ιατρικούς λόγους, και ο εθισμός είναι ένας από αυτούς.
Όπως κάθε φάρμακο που χρησιμοποιείται για ιατρικούς λόγους, οι πιθανοί κίνδυνοι της χρήσης σταθμίζονται έναντι των πιθανών οφελών όταν λαμβάνεται απόφαση για το τι πρέπει και τι δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί. Μάθετε περισσότερα για τον εθισμό στη μαριχουάνα, τους παράγοντες κινδύνου, τις επιπτώσεις στον εγκέφαλο και άλλα.
Προκαλεί εθισμό η μαριχουάνα;
Μολονότι ορισμένοι άνθρωποι μπορούν να δοκιμάσουν και να χρησιμοποιήσουν μαριχουάνα χωρίς να εθιστούν, για ορισμένους άλλους μπορεί να είναι εθιστική. Η διαταραχή χρήσης μαριχουάνας, γνωστή και ως διαταραχή χρήσης κάνναβης, παρουσιάζεται όταν η χρήση της μαριχουάνας επηρεάζει αρνητικά την υγεία ή τη ζωή ενός ατόμου, το οποίο όμως συνεχίζει να τη χρησιμοποιεί ούτως ή άλλως.
Παρόλο που οι αριθμοί δεν είναι απολύτως γνωστοί, εκτιμάται ότι το 6,3% των ενηλίκων έχουν εμφανίσει διαταραχή χρήσης μαριχουάνας και το ποσοστό αυτό αυξάνεται. Μέχρι και το 30% των ατόμων που κάνουν χρήση μαριχουάνας μπορεί να εμφανίσουν διαταραχή χρήσης μαριχουάνας. Η χρήση μαριχουάνας μπορεί επίσης να συνδέεται με εθισμό και εξάρτηση.
Πόσο εθιστική είναι η μαριχουάνα σε σύγκριση με το αλκοόλ;
Σε σύγκριση με το αλκοόλ, η μαριχουάνα θεωρείται λιγότερο εθιστική για τους περισσότερους ανθρώπους. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν κίνδυνοι και η μαριχουάνα ενδέχεται να εξακολουθεί να είναι εθιστική.
Εθισμός vs. Εξάρτηση
Ο εθισμός και η εξάρτηση είναι δύο όροι που συχνά χρησιµοποιούνται σαν να είναι ταυτόσημοι. Υπάρχουν όμως διαφορές μεταξύ των δύο.
Ο εθισμός προκύπτει όταν ένα άτομο κάνει υπερβολική χρήση μιας ουσίας, όπως το αλκοόλ, η μαριχουάνα ή κάποιο άλλο ναρκωτικό. Συνήθως χαρακτηρίζεται από μια αλλαγή στη συμπεριφορά, κατά την οποία το άτομο επικεντρώνεται συνεχώς στη χρήση αυτής της ουσίας, ανεξάρτητα από τα πιθανά αρνητικά αποτελέσματα. Ο εθισμός μπορεί να είναι σωματικός, ψυχολογικός ή και τα δύο ταυτόχρονα.
Η εξάρτηση από ουσίες, που ονομάζεται επίσης χημική εξάρτηση, είναι όταν ένα άτομο βιώνει σωματική εξάρτηση από μια ουσία, αλλά δεν είναι εθισμένο σε αυτήν. Ένα παράδειγμα είναι όταν ένα άτομο που παίρνει ένα συνταγογραφούμενο φάρμακο για μεγάλο χρονικό διάστημα σταματά να παίρνει το φάρμακο αυτό και εμφανίζει σωματικά ή ψυχικά συμπτώματα στέρησης. Τα συμπτώματα εξάρτησης μπορεί να είναι γνωστικά, συμπεριφορικά και σωματικά.
Η εξάρτηση παρουσιάζεται ως μοτίβο. Ένα άτομο κάνει αρχικά επανειλημμένα χρήση μιας ουσίας, όπως η μαριχουάνα. Μετά από τακτική χρήση με την πάροδο του χρόνου, αναπτύσσει ανοχή, με αποτέλεσμα οι επιδράσεις της ουσίας να μην γίνονται αντιληπτές τόσο πολύ ή και καθόλου. Το άτομο εμφανίζει συμπτώματα όταν σταματά τη χρήση της ουσίας, γεγονός που το κάνει να αισθάνεται την ανάγκη να τη χρησιμοποιήσει ξανά.
Συμπτώματα της διαταραχής χρήσης κάνναβης
Η διαταραχή χρήσης κάνναβης ή διαταραχή χρήσης μαριχουάνας είναι όταν ένα άτομο συνεχίζει να κάνει χρήση της ουσίας, παρόλο που βιώνει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία ή τη ζωή του από τη χρήση. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν υπερβολική εστίαση στη χρήση μαριχουάνας, αδιαφορία για το σχολείο, την εργασία ή τις σχέσεις, άλλα προβλήματα που προκαλούνται από τη χρήση μαριχουάνας, όπως αδυναμία αντίστασης στην επιθυμία και άλλα. Αυτά μπορεί να κυμαίνονται από ήπια έως σοβαρά ανάλογα με το άτομο.
Τα συμπτώματα μπορεί να είναι τα εξής:
- Αλλαγές στον ύπνο, την όρεξη ή τη διάθεση
- Επιθυμία για χρήση μαριχουάνας
- Μειωμένος έλεγχος της χρήσης μαριχουάνας
- Μειωμένη ανταπόκριση στις ευθύνες
- Μείωση της σχολικής, εργασιακής ή αθλητικής απόδοσης
- Πονοκέφαλος, κοιλιακός πόνος, ρίγη ή εφίδρωση όταν δεν κάνει χρήση
- Ανάγκη για περισσότερη χρήση για να επιτευχθεί το ίδιο αποτέλεσμα
- Αρνητικά συναισθήματα που συνδέονται με τη χρήση
- Υπερκατανάλωση μαριχουάνας και χρήση περισσότερης από την προβλεπόμενη ποσότητα
- Συμπεριφορές που ενέχουν κινδύνους
- Κοινωνική απόσυρση που σχετίζεται με τη χρήση μαριχουάνας
Παράγοντες κινδύνου
Ένας από τους μεγαλύτερους παράγοντες κινδύνου για τον εθισμό στη μαριχουάνα μπορεί να είναι η ηλικία. Οι άνθρωποι έχουν έως και επτά φορές περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν διαταραχή χρήσης μαριχουάνας όταν αρχίζουν τη χρήση πριν από την ηλικία των 18 ετών. Επιπλέον, οι άνδρες έχουν διπλάσιες πιθανότητες από τις γυναίκες να εμφανίσουν διαταραχή χρήσης μαριχουάνας.
Άλλοι παράγοντες κινδύνου είναι οι ακόλουθοι:
- Οικογενειακό ιστορικό διαταραχής χρήσης ουσιών
- Φίλοι και συνομήλικοι που κάνουν χρήση μαριχουάνας
- Αρνητικές παιδικές εμπειρίες, όπως η σεξουαλική κακοποίηση
- Το κάπνισμα
Οι επιπτώσεις στον εγκέφαλο
Η χρήση μαριχουάνας μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στον εγκέφαλο. Η THC, η οποία σημαίνει τετραϋδροκανναβινόλη, είναι το μέρος του φυτού της κάνναβης που προκαλεί την ψυχική της επίδραση. Η THC μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στον εγκέφαλο που επηρεάζουν τη δομή και την ικανότητα λειτουργίας, συμπεριλαμβανομένης της μάθησης, της μνήμης, της γνωστικής ικανότητας και της συμπεριφοράς – συμπεριλαμβανομένης της μελλοντικής χρήσης ουσιών. Αυτό αποτελεί ένα ιδιαίτερα σημαντικό ζήτημα για τα νεότερα άτομα που εκτίθενται στην THC, μεταξύ των οποίων και τα μωρά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Η χρήση μαριχουάνας έχει επίσης βρεθεί ότι συνδέεται με χαμηλότερα σκορ IQ, μειωμένη μνήμη και γνωστική ικανότητα και μειωμένη επίδοση σε τεστ. Οι αρνητικές επιπτώσεις της χρήσης φαίνεται να είναι πιο έντονες για όσους κάνουν χρήση πιο συχνά και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Ωστόσο, η έρευνα είναι περιορισμένη και οι λεπτομέρειες των αρνητικών επιπτώσεων στον εγκέφαλο δεν είναι πλήρως κατανοητές.
Ποιο μέρος του εγκεφάλου επηρεάζει η THC;
Η THC επηρεάζει τον ιππόκαμπο και τον κογχομετωπιαίο φλοιό. Έτσι επηρεάζεται η συγκέντρωση, η μνήμη και η λειτουργικότητα. Μπορεί επίσης να προκαλέσει εθισμό.
Φταίει η ψυχαγωγική χρήση της μαριχουάνας;
Οι αρνητικές επιπτώσεις της μαριχουάνας δεν περιορίζονται απλώς στην ψυχαγωγική χρήση της μαριχουάνας. Η φαρμακευτική χρήση μαριχουάνας ενέχει επίσης κινδύνους. Όπως και άλλες φαρμακευτικές θεραπείες για ιατρικούς λόγους, η φαρμακευτική μαριχουάνα μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις, παρόλο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία παθήσεων.
Επιπροσθέτως, πάνω από το 80% των ατόμων που χρησιμοποιούν φαρμακευτική μαριχουάνα τη χρησιμοποιούν επίσης για ψυχαγωγικούς σκοπούς. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε περισσότερη χρήση και σε αυξημένο κίνδυνο διαταραχής χρήσης μαριχουάνας.
Τα κριτήρια εθισμού στη μαριχουάνα
Το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Διαταραχών Ψυχικής Υγείας, 5η έκδοση (DSM-5) καθορίζει τα διαγνωστικά κριτήρια για τη διαταραχή χρήσης κάνναβης. Η χρήση της ουσίας πρέπει να συνδέεται με διαταραχή ή δυσφορία. Για τη διάγνωση αυτής της κατάστασης απαιτούνται τουλάχιστον δύο από τα 11 κριτήρια εντός ενός έτους.
Κριτήρια DSM-5 για τη διαταραχή χρήσης κάνναβης
- Περισσότερη χρήση από την προβλεπόμενη
- Αδυναμία μείωσης της χρήσης παρά την επιθυμία ή την προσπάθεια
- Υπερβολικός χρόνος που δαπανάται σε δραστηριότητες που σχετίζονται με τη χρήση, συμπεριλαμβανομένης της εξασφάλισης πρόσβασης και της ανάκαμψης
- Επιθυμίες ή λαχτάρα για χρήση
- Εργασιακές, σχολικές ή οικιακές υποχρεώσεις που δεν εκπληρώνονται λόγω της χρήσης
- Προβλήματα κοινωνικής ή διαπροσωπικής φύσης που σχετίζονται με τη χρήση και τη συνεχιζόμενη χρήση
- Απόσυρση από κοινωνικές, εργασιακές ή ψυχαγωγικές δραστηριότητες λόγω χρήσης παρά τη σημασία τους
- Σωματικά επικίνδυνη χρήση
- Εν γνώσει του χρήστη να αντιμετωπίζει προβλήματα που σχετίζονται με τη χρήση και τη συνεχιζόμενη χρήση
- Ανοχή, η οποία ορίζεται είτε από την ανάγκη για περισσότερη ποσότητα για να επιτευχθεί το ίδιο αποτέλεσμα είτε από μειωμένο αποτέλεσμα με την ίδια ποσότητα
- Συμπτώματα στέρησης που ορίζονται είτε από τα συμπτώματα στέρησης της κάνναβης κατά DSM-5 είτε από τη χρήση μιας ουσίας για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων στέρησης
Ιατρική Ομάδα Medbox
Κάθε χρόνο, βοηθάμε χιλιάδες ανθρώπους να βρουν απαντήσεις σε σημαντικές ερωτήσεις για την υγεία τους με τα άρθρα μας που έχουν γραφτεί από ειδικούς, ιατρικά αναθεωρημένα σε εκατοντάδες θέματα υγείας.