Πώς θα καταλάβετε ότι έχετε πρόβλημα με το αλκοόλ-ποτό

Η πραγματικότητα είναι ότι πολλοί άνθρωποι βρίσκονται σε σύγχυση σχετικά με το πόση κατανάλωση αλκοόλ είναι υπερβολική.

Σίγουρα, οι ανά τον κόσμο αρμόδιες υπηρεσίες έχουν κατευθυντήριες οδηγίες, οι οποίες συνιστούν λιγότερο από δύο ποτά την ημέρα για τους άνδρες και λιγότερο από ένα την ημέρα για τις γυναίκες.

Και υπάρχουν πολλές έρευνες που προσπαθούν να προσδιορίσουν ποια είναι η σωστή ποσότητα αλκοόλ.

Αλλά δεν υπάρχει μια συγκεκριμένη ποσότητα αλκοόλ που είναι προβληματική.

Ο καθένας έχει διαφορετικούς παράγοντες κινδύνου για τη σωματική και ψυχική υγεία που επηρεάζουν αυτή την ποσότητα.

Η προβληματική κατανάλωση αλκοόλ είναι διαφορετική για τον καθένα.

Ας ξεκινήσουμε με το πιο συγκεχυμένο μέρος της αξιολόγησης της χρήσης αλκοόλ – τη γνωστή συμβουλή ότι ένα ποτήρι την ημέρα είναι καλό για την υγεία σας.

Αρκετές μελέτες, συμπεριλαμβανομένης μιας μελέτης που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Circulation, υποδηλώνουν ότι η ήπια κατανάλωση αλκοόλ – που σήμερα ορίζεται ως ένα ποτήρι την ημέρα για τις γυναίκες και έως δύο την ημέρα για τους άνδρες – θα μπορούσε ενδεχομένως να έχει κάποια οφέλη για την υγεία της καρδιάς.

Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι το αλκοόλ είναι συνολικά καλό για την υγεία σας.

Καθώς συσσωρεύονται περισσότερες έρευνες σχετικά με το θέμα αυτό, έχει καταστεί σαφές ότι, αν και μέχρι ένα ποτό την ημέρα μπορεί να έχει κάποια οφέλη για την υγεία της καρδιάς, οποιαδήποτε επιπλέον ποσότητα μπορεί να είναι επιβλαβής για την καρδιά.

Για παράδειγμα, ένα άρθρο ανασκόπησης που δημοσιεύθηκε στο Mayo Clinic Proceedings διαπίστωσε ότι η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ αυξάνει τον κίνδυνο υψηλής αρτηριακής πίεσης, εγκεφαλικού επεισοδίου και κολπικής μαρμαρυγής, μεταξύ άλλων σοβαρών καρδιακών παθήσεων.

Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να υπάρχει μια πολύ λεπτή γραμμή μεταξύ του πόσο αλκοόλ είναι καλό για εσάς και πόσο είναι κακό.

Για να μην αναφέρουμε ότι οι έρευνες σχετικά με τα οφέλη της χρήσης αλκοόλ περιορίζονται κυρίως στην καρδιά και τα αγγεία που μεταφέρουν το αίμα σε διάφορα μέρη του σώματος.

Πολλές άλλες έρευνες δείχνουν ότι το αλκοόλ είναι κακό για τα περισσότερα άλλα συστήματα και όργανα του σώματος.

Ένα μόνο παράδειγμα: Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2018 στην επιθεώρηση The Lancet έδειξε ότι η χρήση αλκοόλ αυξάνει τον κίνδυνο για διάφορους καρκίνους, ακόμη και με ένα μόνο ποτήρι την ημέρα.

Εκτός από τις σωματικές επιπτώσεις, το αλκοόλ συνδέεται με μια σειρά από ψυχικά και κοινωνικά ζητήματα.

Αυτά αφορούν την αυξημένη επιθετικότητα, την αυξημένη βία και την αύξηση των τροχαίων ατυχημάτων.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, σχεδόν 10.500 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε τροχαία ατυχήματα που σχετίζονται με το αλκοόλ το 2016, σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC).

Αυτό αντιστοιχούσε σε περισσότερο από το ένα τέταρτο όλων των θανάτων που οφείλονται σε τροχαία ατυχήματα.

Έτσι, ακόμη και αν τα χαμηλά επίπεδα αλκοόλ θα μπορούσαν να έχουν οφέλη για την καρδιά, οι συνολικοί κίνδυνοι του αλκοόλ πιθανότατα υπερβαίνουν τα οφέλη για τους περισσότερους ανθρώπους.

Για να περιπλέξουμε τα πράγματα, το κατά πόσον οποιαδήποτε ποσότητα αλκοόλ είναι πραγματικά ευεργετική για την υγεία της καρδιάς έχει τεθεί υπό αμφισβήτηση από τους ειδικούς.

Έχει αποδειχθεί ότι τα χαμηλά επίπεδα αλκοόλ χαλαρώνουν τα αιμοφόρα αγγεία, μειώνουν την αρτηριακή πίεση και αυξάνουν τα επίπεδα της καλής χοληστερόλης – και το κρασί περιέχει αντιοξειδωτικά που είναι ευεργετικά για την καρδιά.

Όμως, όπως επισημαίνει η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία (AHA), υπάρχουν πιο υγιεινοί τρόποι, όπως η άσκηση, για να αποκτήσετε υγιή αιμοφόρα αγγεία. Και υπάρχουν πιο υγιεινά τρόφιμα, όπως τα μούρα, που περιέχουν αντιοξειδωτικά.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι η έρευνα υποδεικνύει ότι αν ήδη ακολουθείτε υγιεινές πρακτικές – όπως η άσκηση, η θρεπτική διατροφή και η διατήρηση ενός υγιούς βάρους – η προσθήκη αλκοόλ μπορεί να μην έχει κανένα πρόσθετο όφελος για την καρδιά.

Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο American Journal of Preventive Medicine αναφέρει ότι οι μελέτες σχετικά με τα πιθανά οφέλη της μέτριας κατανάλωσης αλκοόλ για την υγεία “πρέπει να ερμηνεύονται με προσοχή” λόγω του επιβλαβούς αντίκτυπου που μπορεί να έχει το αλκοόλ στον οργανισμό όταν καταναλώνεται σε υπερβολικές ποσότητες.

Όσον αφορά το αν ένα ποτήρι κρασί την ημέρα μπορεί να αποτελεί μέρος ενός υγιεινού τρόπου ζωής, η θέση της AHA είναι σαφής: “Η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία δεν συνιστά την κατανάλωση κρασιού ή οποιασδήποτε μορφής αλκοόλ για την αποκόμιση πιθανών οφελών για την υγεία”.

Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, δεν αποτελεί ιδιαίτερη έκπληξη το γεγονός ότι ορισμένοι έγκυροι οργανισμοί υγείας θέλουν να τροποποιήσουν τις υφιστάμενες κατευθυντήριες οδηγίες σχετικά με την κατανάλωση αλκοόλ.

Πριν από τη δημοσίευση της έκδοσης 2020-2025 των διατροφικών κατευθυντήριων οδηγιών του Υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ και του Υπουργείου Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών των ΗΠΑ (USDA-HHS) για τους Αμερικανούς – ένα σύνολο κατευθυντήριων οδηγιών που επικαιροποιούνται κάθε πέντε χρόνια – μια επιτροπή εμπειρογνωμόνων υγείας από τις Εθνικές Ακαδημίες Επιστημών, Μηχανικής και Ιατρικής συνέστησε στο USDA-HHS να μειώσει τις συστάσεις για το αλκοόλ στο όριο του ενός ποτηριού την ημέρα τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες.

Αν και το USDA-HHS επέλεξε να μην αλλάξει τη σύσταση για την παρούσα έκδοση των κατευθυντήριων οδηγιών, πιθανόν να εξετάσει το ενδεχόμενο αλλαγής στο μέλλον.

Και σύμφωνα με την πρόταση της επιτροπής, το USDA-HHS συμπεριέλαβε πληροφορίες σχετικά με τις αρνητικές συνέπειες για την υγεία, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου, που πιστεύεται ότι συνδέονται με μόλις ένα ποτό την ημέρα.

Το να πίνετε περισσότερο από ό,τι συνιστούν οι τρέχουσες κατευθυντήριες οδηγίες θεωρείται επικίνδυνη χρήση αλκοόλ και θα πρέπει να το περιορίσετε.

Το να μην μπορείτε να το περιορίσετε είναι σαφές σημάδι ότι υπάρχει πρόβλημα.

Τι γίνεται όμως αν είστε κάποιος που παραμένει εντός των επιτρεπόμενων κατευθυντήριων γραμμών;

Είναι αυτό το είδος κατανάλωσης αλκοόλ πάντα αποδεκτό;

Η απάντηση είναι όχι. Ο κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και το γιατί πίνει έχει σημασία.

Όλοι είμαστε σωματικά και ψυχικά διαφορετικοί και διαθέτουμε διαφορετικούς παράγοντες κινδύνου για διάφορα ζητήματα σωματικής και ψυχικής υγείας.

Μπορεί να συνειδητοποιήσετε ότι το αλκοόλ σας επηρεάζει διαφορετικά σε σχέση με τους φίλους σας.

Μπορεί να σας δυσκολεύει να διατηρήσετε ένα υγιές βάρος.

Μπορεί να διακόπτει σε μεγαλύτερο βαθμό τον ύπνο σας ή να σας κάνει πιο επιρρεπείς στο άγχος, την κατάθλιψη, τη μανία ή το αίσθημα πανικού.

Αυτές οι διαφορές είναι ο λόγος για τον οποίο είναι σημαντικό να εστιάσετε στον τρόπο με τον οποίο το αλκοόλ επηρεάζει προσωπικά εσάς, αντί να συγκρίνετε τις συνήθειές σας με τις συνήθειες των άλλων.

Είναι συνετό να συζητήσετε τους παράγοντες κινδύνου σας με τον γιατρό σας ή τον επαγγελματία ψυχικής υγείας για να σας βοηθήσει να σταθμίσετε τους ατομικούς σας κινδύνους και τα οφέλη από τη χρήση αλκοόλ.

Οι λόγοι για τους οποίους πίνετε είναι επίσης σημαντικοί όταν αξιολογείτε αν η χρήση αλκοόλ αποτελεί πρόβλημα.

Για παράδειγμα, οι άνθρωποι συνήθως πίνουν για να τους βοηθήσει να αποκοιμηθούν, για να μετριάσουν το άγχος ή για να διαχειριστούν δυσάρεστα συναισθήματα, όπως άγχος, ευερεθιστότητα ή κακή διάθεση.

Το πρόβλημα με αυτό είναι ότι το αλκοόλ συχνά φαίνεται να βοηθάει κατά την πρώτη περίπου ώρα.

Τελικά, όμως, επιδεινώνει όλες αυτές τις καταστάσεις, οδηγώντας σε έναν κύκλο συνεχιζόμενης χρήσης αλκοόλ και χειρότερης ψυχικής υγείας.

Η προβληματική χρήση αλκοόλ δεν είναι πάντα προφανής

Κατά γενικό κανόνα, αν συνειδητοποιήσετε ότι το αλκοόλ εξυπηρετεί κάποιο είδος λειτουργίας για εσάς – αντί να είναι απλώς κάτι που μερικές φορές απολαμβάνετε μαζί με ένα γεύμα ή όταν βγαίνετε με φίλους – αυτό μπορεί να αποτελεί ένδειξη προβλήματος.

Αν δεν είστε σίγουροι αν το αλκοόλ σας επηρεάζει αρνητικά ή αν εξυπηρετεί κάποιο σκοπό για εσάς, δοκιμάστε αυτό που είναι γνωστό ως μη αξιολογική ή μη επικριτική περιέργεια – να είστε περίεργοι αλλά όχι επικριτικοί στις αυτοαξιολογήσεις σας.

Αυτό σημαίνει ότι αμφισβητείτε τις συνήθειές σας χωρίς αυτοκριτική και αυτό είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να γνωρίσετε τον εαυτό σας.

Όταν θέλετε να πιείτε ένα ποτό, μπορείτε να ξεκινήσετε κάνοντας τις εξής ερωτήσεις:

• Γιατί θέλω να πιω αυτή τη στιγμή;
• Πώς αισθάνομαι σωματικά; Ψυχολογικά;
• Πόσο θέλω να πιω;
• Πόσο ήπια πραγματικά;
• Πώς αισθάνομαι μετά το ποτό;

Το δύσκολο είναι να αφήσετε τον εαυτό σας να απαντήσει σε αυτές τις ερωτήσεις χωρίς περαιτέρω κριτική, όπως “δεν έχω αυτοέλεγχο” ή “είμαι άχρηστος”.

Συνεχίστε να κάνετε αυτή την άσκηση για αρκετές εβδομάδες – μπορείτε ακόμη και να την καταγράψετε σε ένα ημερολόγιο ή στην εφαρμογή σημειώσεων του τηλεφώνου σας.

Με τον καιρό ενδεχομένως να παρατηρήσετε να προκύπτουν συγκεκριμένα μοτίβα.

Αν συνειδητοποιήσετε ότι συνήθως καταφεύγετε σε ένα ποτό όταν αισθάνεστε νευρικοί, ανήσυχοι, αγχωμένοι, λυπημένοι ή θυμωμένοι, τότε οι συνήθειες κατανάλωσης αλκοόλ μπορεί να είναι προβληματικές.

Ομοίως, αν διαπιστώνετε ότι πίνετε συστηματικά περισσότερο απ’ ό,τι σκοπεύετε να πιείτε -ακόμη κι αν ο αριθμός αυτός εξακολουθεί να είναι εντός των κατευθυντήριων οδηγιών- προσπαθήστε να συγκρατήσετε τον εαυτό σας.

Αν αυτό είναι πολύ δύσκολο, ίσως χρειαστεί να απευθυνθείτε στο γιατρό σας ή σε έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας για βοήθεια.

Οι ειδικοί αρχίζουν να μαθαίνουν ότι μπορεί να μην υπάρχουν βάσιμοι λόγοι υγείας για την κατανάλωση αλκοόλ.

Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οι άνθρωποι δεν θα πίνουν ποτέ.

Αντί λοιπόν να περιορίζετε τον ορισμό της ασφαλούς χρήσης αλκοόλ σε έναν δυνητικά κινούμενο στόχο, αξιοποιήστε τον τρόπο με τον οποίο το αλκοόλ σας χρησιμεύει.

Ενώ δεν πρέπει να πίνετε περισσότερο από τη συνιστώμενη ποσότητα αλκοόλ κάθε μέρα, μπορεί να ανακαλύψετε πολύ καλούς λόγους για να πίνετε ακόμη λιγότερο, ανάλογα με το σώμα και το μυαλό σας.