Πώς συνδέονται το άγχος και το έκζεμα. Μπορεί το στρες να προκαλέσει ή να επιδεινώσει τις δερματικές παθήσεις;

Αν έχετε έκζεμα, δεν είστε μόνοι: Είναι μια πολύ συχνή πάθηση που επηρεάζει πολλά εκατομμύρια ανθρώπους. Το έκζεμα είναι μια μορφή δερματίτιδας – όρος που σημαίνει φλεγμονή του δέρματος – και κάνει το δέρμα σας πιο ευαίσθητο.

Αυτό σημαίνει ότι το δέρμα σας μπορεί να φαίνεται κόκκινο ή ερεθισμένο, να αναπτύσσει φολιδωτά, δερματώδη σημάδια ή εξογκώματα ή να γίνεται ξηρό και να σας προκαλεί φαγούρα.

Μπορείτε να αναπτύξετε έκζεμα για πολλούς λόγους και πολλοί παράγοντες επηρεάζουν το αν η κατάστασή σας θα βελτιωθεί (ή θα επιδεινωθεί).

Ωστόσο, το άγχος είναι επίσης μια σημαντική αιτία έξαρσης του εκζέματος.

Ποια είναι η σχέση μεταξύ του στρες και του εκζέματος;

Οι γιατροί γνωρίζουν εδώ και καιρό ότι το στρες δεν κάνει καλό στην υγεία σας. Με τι άραγε δεν συνδέεται το άγχος;. Πολλές χρόνιες παθήσεις και καταστάσεις ψυχικής υγείας επηρεάζονται από το στρες. Σε αυτές περιλαμβάνονται και δερματικές παθήσεις όπως το έκζεμα.

Όσο πιο στρεσαρισμένος είναι κανείς, τείνει όντως να εμφανίζει χειρότερα ξεσπάσματα εκζέματος.

Αυτό που αποτελεί μεγάλη πρόκληση είναι το γεγονός ότι το άγχος μπορεί να είναι δύσκολο να μετρηθεί. Το άγχος δεν είναι ποσοτικά μετρήσιμο – δεν είναι κάτι για το οποίο μπορούμε να κάνουμε ένα τεστ, όπως κάνουμε για τον διαβήτη ή για την αρτηριακή πίεση.

Αλλά το στρες επηρεάζει σχεδόν τα πάντα στο σώμα σας, συμπεριλαμβανομένου του πόσο γρήγορα επουλώνεστε μετά από μία χειρουργική επέμβαση ή πόσο γρήγορα ανταποκρίνεστε στη φαρμακευτική αγωγή. Πρόκειται για κάτι πολύ υποκειμενικό.

Ωστόσο, οι γιατροί γνωρίζουν ότι η σχέση μεταξύ του στρες και του εκζέματος έχει να κάνει με τις ορμόνες. Οι ορμόνες της ευεξίας, οι ενδορφίνες σας, τείνουν να βρίσκονται σε καταστολή όταν βρίσκεστε σε κατάσταση στρες.

Όταν είστε σε κατάσταση μάχης ή φυγής, ο καρδιακός σας ρυθμός έχει την τάση να αυξάνεται, η αρτηριακή σας πίεση θα ανταποκριθεί ανάλογα και το σώμα σας θα απελευθερώσει άλλου είδους ορμόνες.

Όταν είστε στρεσαρισμένοι, αυτές οι ορμόνες (στις οποίες περιλαμβάνεται και η κορτιζόλη) σας προστατεύουν. Ωστόσο, το να βρίσκεστε συνεχώς σε κατάσταση μάχης ή φυγής (χρόνιο στρες) μπορεί να είναι επιζήμιο για την υγεία σας. Και τότε είναι που μπορεί να έχετε μια έξαρση του εκζέματος.

Επιδράσεις του στρες στην ατοπική δερματίτιδα (ΑΔ).

Όταν ο εγκέφαλος αναγνωρίζει έναν εξωτερικό στρεσογόνο παράγοντα, η ορμόνη απελευθέρωσης κορτικοτροπίνης (CRH) εκκρίνεται από τον υποθάλαμο, μεταφέρεται μέσω της πυλαίας κυκλοφορίας στην υπόφυση και προκαλεί την απελευθέρωση της αδρενοκορτικοτροπικής ορμόνης από την πρόσθια υπόφυση στη γενική κυκλοφορία. Η ταυτόχρονη ενεργοποίηση του συμπαθητικού νευρικού συστήματος έχει ως αποτέλεσμα την έκκριση γλυκοκορτικοστεροειδών, κατεχολαμινών και νευροπεπτιδίων.

Οι κατεχολαμίνες και η κορτιζόλη έχουν ισχυρή επίδραση στο ανοσοποιητικό σύστημα. Μεσολαβούν στη διαφοροποίηση των ανωριμων Τ βοηθητικών (Th) κυττάρων προς τον φαινότυπο τύπου 2 (Th2), εις βάρος της ανοσίας τύπου 1 (Th1).

Το γεγονός αυτό γέρνει την ισορροπία προς την κατεύθυνση της χυμικής ανοσίας αυξάνοντας την παραγωγή των ιντερλευκινών IL-4, IL-5 και IL-13. Αυτές ενεργοποιούν τα Β- κύτταρα, τα μαστοκύτταρα και τα ηωσινόφιλα, αυξάνοντας την αλλεργική φλεγμονώδη αντίδραση και επιδεινώνοντας τις Th2-μεσολαβούμενες ασθένειες που περιλαμβάνουν αυτές τις οδούς.

Επιπλέον, τα δερματικά νευροπεπτίδια (π.χ. ουσία P, CRH) διεγείρουν τα μαστοκύτταρα και μπορεί να μεσολαβήσουν στην επιδείνωση εκζέματος.

Μια άλλη γνωστή επίδραση του στρες είναι η διαταραχή της λειτουργίας του δερματικού φραγμού, που οδηγεί σε αυξημένες λοιμώξεις και ενδεχομένως σε ενισχυμένη δερματική διείσδυση αλλεργιογόνων.

Ποιότητα ζωής

Η υποβάθμιση της ποιότητας ζωής στους πάσχοντες από έκζεμα είναι καλά τεκμηριωμένη στη βιβλιογραφία.

Όπως και στην περίπτωση της ψωρίασης και της ψώρας, το έκζεμα σημειώνει υψηλή

βαθμολογία σε ειδικά ερωτηματολόγια που καταρτίστηκαν για το σκοπό αυτό, υποδεικνύοντας τη μεγαλύτερη υποβάθμιση της ποιότητας ζωής μεταξύ των ασθενών που πάσχουν από διάφορες δερματικές παθήσεις.

Μια άλλη μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το έκζεμα έχει τη μεγαλύτερη επιβάρυνση της ποιότητας ζωής που σχετίζεται με την υγεία από όλες τις χρόνιες παθήσεις της παιδικής ηλικίας.

Μια σουηδική μελέτη που χρησιμοποίησε αυτά τα ερωτηματολόγια διαπίστωσε έκπτωση της ποιότητας ζωής σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, με υψηλότερες βαθμολογίες από την πλευρά των παιδιών και των γονέων σε παιδιά μικρότερων ηλικιακών ομάδων.

Πολλοί παράγοντες συμβάλλουν στην υποβάθμιση της ποιότητας ζωής στην περίπτωση εκζέματος. Η διαταραχή του ύπνου λόγω του κνησμού οδηγεί σε ημερήσια κόπωση και ευερεθιστότητα, με αποτέλεσμα προβλήματα συμπεριφοράς και τεταμένες σχέσεις γονέων-παιδιών.

Η κόπωση στο σχολείο επηρεάζει τη σχολική απόδοση και τις επιδόσεις και οι ασθενείς μπορεί συχνά να λείπουν από το σχολείο λόγω των εξάρσεων της νόσου. Τα παιδιά μπορεί να αντιμετωπίσουν πειράγματα ή εκφοβισμό στο σχολείο, γεγονός που επηρεάζει αρνητικά την αυτοεκτίμησή τους .

Οι γονείς μπορεί να αισθάνονται ότι ευθύνονται για την ταλαιπωρία του παιδιού τους και μπορεί να αντιμετωπίζουν συχνές ερωτήσεις σχετικά με το αν η δερματική πάθηση είναι μεταδοτική.

Οι ασθενείς αδυνατούν να ζήσουν μια “φυσιολογική” παιδική ηλικία με περιορισμούς στην ιδιοκτησία κατοικίδιων ζώων, στους προορισμούς διακοπών και στην ικανότητα κολύμβησης ή άθλησης.

Οι ειδικές δίαιτες ή οι περιορισμοί στα απορρυπαντικά και τα οικιακά προϊόντα μπορεί να επηρεάσουν τον τρόπο ζωής της οικογένειας. Τα υποαλλεργικά προϊόντα είναι συχνά πιο ακριβά από τα αντίστοιχα γενόσημα, επιβαρύνοντας οικονομικά τις οικογένειες με χαμηλό εισόδημα.

Τρόποι για να κρατήσετε το άγχος σας και το έκζεμα υπό έλεγχο

Η διατήρηση των επιπέδων του άγχους σας σε χαμηλά επίπεδα είναι ένας τρόπος για να βοηθήσετε τα συμπτώματα του εκζέματός σας να τεθούν υπό έλεγχο. Ακολουθούν μερικές εναλλακτικές λύσεις που μπορείτε να δοκιμάσετε:

• Άσκηση

Η άσκηση σας κάνει να απελευθερώνετε ενδορφίνες, τις ορμόνες που προκαλούν συναισθήματα ηρεμίας και ευτυχίας. Αυτός είναι ο μόνος φυσικός τρόπος με τον οποίο ο εγκέφαλός σας απελευθερώνει ενδορφίνες.

Δεν είναι όμως όλες οι μορφές άσκησης ίδιες. Όταν λέμε άσκηση, αυτό σημαίνει ότι ο καρδιακός σας ρυθμός ανεβαίνει σε αρκετά υψηλό επίπεδο σταθερά για 15 έως 20 λεπτά τρεις φορές την εβδομάδα. Αυτό είναι που απαιτείται για να απελευθερωθούν αυτές οι καλές ορμόνες στον εγκέφαλό σας και στο σώμα σας και για να είναι χρήσιμες στη μείωση των επιπέδων του στρες.

Οι ασκήσεις που αυξάνουν τους καρδιακούς παλμούς είναι οι εξής:

• Κολύμβηση.
• Γρήγορο περπάτημα.
• Ποδηλασία σε στατικό ποδήλατο.
• Προπόνηση σε ελλειπτικό όργανο.

• Διατροφή

Μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή γεμάτη βιταμίνες και θρεπτικά συστατικά είναι ένα ακόμη βασικό μέρος της μείωσης του στρες.

Έτσι εξασφαλίζετε ότι λαμβάνετε αρκετά θρεπτικά συστατικά, ώστε το σώμα σας να μπορεί να απελευθερώσει αυτές τις ορμόνες που προκαλούν ευεξία. Αν τρέφεστε με μία διατροφή πλούσια σε υδατάνθρακες και ζάχαρη, αυτό δεν πρόκειται να βοηθήσει το άγχος σας.

• Ύπνος

Ο ύπνος είναι ένας άλλος ασφαλής τρόπος για να βοηθήσετε να κρατήσετε τα επίπεδα του στρες σας υπό έλεγχο. Ωστόσο κάθε ενήλικας χρειάζεται διαφορετική ποσότητα ύπνου για να αισθάνεται ξεκούραστος.

Μερικοί άνθρωποι χρειάζονται οπωσδήποτε 8 ώρες τη νύχτα, ενώ άλλοι είναι ξύπνιοι και ξεκούραστοι μετά από μόλις 5 ώρες. Εξαρτάται πραγματικά από την ποιότητα του ύπνου σας.

• Τεχνικές χαλάρωσης

Η ενασχόληση με το διαλογισμό και την ενσυνειδητότητα μπορεί να σας βοηθήσει να νιώσετε πιο χαλαροί, συγκεντρωμένοι και σε επαφή με τον εσωτερικό σας εαυτό, τα οποία είναι στοιχεία που μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα του άγχους σας. Η θεραπεία με βαθύ μασάζ ιστών είναι επίσης ένας καλός τρόπος για να χαλαρώσετε.