Πονοκέφαλος και γυναίκα. Τι σχέση έχουν οι ορμόνες;

Στις ΗΠΑ, οι πονοκέφαλοι ευθύνονται για 112 εκατομμύρια αναρρωτικές ημέρες κάθε χρόνο. Ενώ το ένα τρίτο του πληθυσμού παθαίνει πονοκεφάλους, οι γυναίκες υποφέρουν περισσότερο από τους άνδρες.

Οι αλλαγές στις ορμόνες θα μπορούσαν να είναι ένας από τους λόγους που οι γυναίκες έχουν περισσότερους πονοκεφάλους από τους άνδρες.

Οι εν λόγω παράγοντες που σχετίζονται με τις ορμόνες και προκαλούν πονοκέφαλο είναι οι εξής:

• Η έμμηνος ρύση
• Η λήψη αντισυλληπτικών από το στόμα
• Η εγκυμοσύνη
• Η γαλουχία
• Η εμμηνόπαυση

Πονοκέφαλος και γυναίκα, γιατί ειδικά οι ορμόνες;

Τα οιστρογόνα είναι υπεύθυνα για την ανάπτυξη και τη ρύθμιση του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος.

Ένας πονοκέφαλος μπορεί να προκληθεί κάθε φορά που υπάρχει διακύμανση στα επίπεδα οιστρογόνων, συμπεριλαμβανομένης της πτώσης των επιπέδων οιστρογόνων κατά την διάρκεια του εμμηνορροϊκού σας κύκλου (της περιόδου σας).

Οι γυναίκες μπορεί επίσης να εμφανίζουν περισσότερους πονοκεφάλους κατά την έναρξη της εμμηνόπαυσης και όταν υποβάλλονται σε υστερεκτομή (χειρουργική αφαίρεση της μήτρας).

Αιτίες των ορμονικών πονοκεφάλων

Οι πονοκέφαλοι, ιδίως οι ημικρανίες, έχουν συνδεθεί με τα γυναικεία οιστρογόνα.

Τα οιστρογόνα ελέγχουν χημικές ουσίες στον εγκέφαλο που επηρεάζουν την αίσθηση του πόνου.

Η πτώση των επιπέδων των οιστρογόνων μπορεί να προκαλέσει πονοκέφαλο.

Τα επίπεδα των ορμονών αλλάζουν για διάφορους λόγους, όπως:

Εμμηνορροϊκός κύκλος: Τα επίπεδα των οιστρογόνων και της προγεστερόνης πέφτουν στα χαμηλότερα επίπεδά τους λίγο πριν από την περίοδο.

Εγκυμοσύνη: Τα επίπεδα των οιστρογόνων αυξάνονται κατά την εγκυμοσύνη.

Για πολλές γυναίκες, οι ορμονικοί πονοκέφαλοι εξαφανίζονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Ωστόσο, ορισμένες γυναίκες εμφανίζουν τις πρώτες τους ημικρανίες στις αρχές της εγκυμοσύνης και στη συνέχεια βρίσκουν ανακούφιση μετά το πρώτο τρίμηνο.

Μετά τον τοκετό, τα επίπεδα των οιστρογόνων πέφτουν ραγδαία.

Περιεμμηνόπαυση και εμμηνόπαυση: Οι διακυμάνσεις των επιπέδων των ορμονών στην περιεμμηνόπαυση (τα χρόνια που οδηγούν στην εμμηνόπαυση) προκαλούν σε ορισμένες γυναίκες περισσότερους πονοκεφάλους.

Περίπου τα δύο τρίτα των γυναικών που εμφανίζουν ημικρανίες λένε ότι τα συμπτώματά τους βελτιώνονται καθώς φτάνουν στην εμμηνόπαυση.

Για ορισμένες, οι ημικρανίες στην πραγματικότητα επιδεινώνονται. Αυτό μπορεί να οφείλεται στη χρήση θεραπειών ορμονικής υποκατάστασης.

Από του στόματος αντισυλληπτικά και θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης: Τα αντισυλληπτικά χάπια και η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης μπορεί να προκαλέσουν άνοδο και πτώση των επιπέδων των ορμονών.

Οι γυναίκες των οποίων οι ημικρανίες έρχονται ως αποτέλεσμα ορμονικών αλλαγών ενώ παίρνουν το χάπι συνήθως έχουν κρίσεις ημικρανίας κατά την τελευταία εβδομάδα του κύκλου, όταν τα χάπια δεν έχουν ορμόνες.

Πονοκέφαλοι που σχετίζονται με την έμμηνο ρύση (την περιόδο).

Τα κορίτσια και τα αγόρια στην προεφηβική ηλικία εκδηλώνουν πονοκεφάλους με τον ίδιο ρυθμό.

Ωστόσο, εμφανίζονται συχνότερα στα κορίτσια μόλις αυτά φτάσουν στην εφηβεία και αρχίσει ο εμμηνορροϊκός τους κύκλος, ενώ οι πονοκέφαλοι εξομαλύνονται και πάλι μόνο μετά την εμμηνόπαυση.

Για να διαπιστώσετε αν ο εμμηνορροϊκός σας κύκλος επηρεάζει τους πονοκεφάλους σας, δοκιμάστε να κρατήσετε ένα ημερολόγιο προκειμένου να παρακολουθείτε πότε αρχίζουν τα συμπτώματά σας.

Αν παρατηρήσετε ένα μοτίβο, ο γιατρός σας μπορεί να είναι σε θέση να σας προσφέρει κάποιες προληπτικές και θεραπευτικές αγωγές, όπως:

• έναρξη φαρμακευτικής αγωγής πριν από την έναρξη του μηνιαίου εμμηνορροϊκού σας κύκλου για να μειωθεί ο πόνος του πονοκεφάλου
• λήψη αντισύλληψης από το στόμα ή χρήση θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης, η οποία μπορεί να ωφελήσει ορισμένες ασθενείς αλλά όχι όλες
• σε ορισμένες περιπτώσεις, διακοπή του εμμηνορροϊκού κύκλου με τη βοήθεια φαρμάκων εάν ο πόνος είναι ακραίος

Έχω ημικρανία ή πονοκέφαλο τάσης;

Οι πιο συνηθισμένοι τύποι πονοκεφάλων για τις γυναίκες είναι οι πονοκέφαλοι τάσης και οι ημικρανίες.

Οι πονοκέφαλοι τάσης συνήθως περιγράφονται ως αίσθηση που μοιάζει με μια ζώνη γύρω από το κεφάλι, αλλά αν έχετε νιώσει ποτέ ένα σφυροκόπημα και έναν έντονο παλμό στο κεφάλι σας, μπορεί να έχετε βιώσει πονοκέφαλο ημικρανίας.

Συμπτώματα ημικρανίας

• συνήθως διαρκούν 4 έως 72 ώρες (αυτό περιλαμβάνει τα συμπτώματα πριν από τον πονοκέφαλο και μετά τον πονοκέφαλο)
• κηλίδες ή τεθλασμένες γραμμές στην όραση (μόνο στο 15-25% των πασχόντων από πονοκέφαλο)
• πόνος στη μία πλευρά του κεφαλιού (το 15 % των ασθενών μπορεί να έχει πόνο και στις δύο πλευρές)
• πόνος που επιδεινώνεται με τη σωματική δραστηριότητα
• ευαισθησία στο φως, τον ήχο ή τις οσμές
• ναυτία ή/και εμετός (οι ασθενείς με πονοκεφάλους τύπου τάσης συνήθως δεν έχουν ναυτία)

Θεραπευτικές επιλογές που αφορούν τον τρόπο ζωής

Μπορεί να χρειαστεί να εξετάσετε το ενδεχόμενο αλλαγών στον τρόπο ζωής σας για να βοηθήσετε στη διαχείριση των συμπτωμάτων της ημικρανίας σας.

Αποφύγετε τους γνωστούς εκλυτικούς παράγοντες, όπως το αλκοόλ και το άγχος, και φροντίστε να ενυδατώνεστε (Θα πρέπει να πίνετε 1,5 έως 2 λίτρα νερό κάθε μέρα.)

Εάν η κατανάλωση καφεΐνης επηρεάζει τον ύπνο σας, περιορίστε την υπερβολική κατανάλωση καφέ και ενεργειακών ποτών.

Τέλος, ο ύπνος – τόσο η ποιότητα όσο και η ποσότητα είναι εξαιρετικά σημαντικές για μια υγιή ζωή χωρίς ημικρανίες.

Το κλειδί είναι να παραμείνετε συνεπείς με τις ώρες ύπνου, ξυπνήματος και γευμάτων.

Η φυσικοθεραπεία, ειδικά γύρω από τον αυχένα και τους ώμους, μπορεί να είναι εξαιρετικά χρήσιμη για την ανακούφιση της μυϊκής δυσκαμψίας που μπορεί να προκαλέσει πονοκέφαλο τάσης.

Η συμπεριφορική θεραπεία και η εκπαίδευση χαλάρωσης μπορούν επίσης να βοηθήσουν στη μείωση του στρες για την αντιμετώπιση των πονοκεφάλων.

Εάν τα μέτρα που αφορούν την αλλαγή του τρόπου ζωής δεν αποδώσουν, επισκεφθείτε το γιατρό σας.

Η ημικρανία καθώς και οι πονοκέφαλοι τάσης μπορούν να αντιμετωπιστούν, επιτρέποντάς σας να απολαμβάνετε τις καθημερινές σας δραστηριότητες.

Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι ορμόνες σας επηρεάζουν και του τρόπου με τον οποίο μπορούν να προκαλέσουν ημικρανίες ή πονοκεφάλους είναι το πρώτο βήμα για την εξεύρεση θεραπευτικών επιλογών που σας ταιριάζουν.