Με την πάροδο όμως του χρόνου και όσο αυτοί αυξάνονται σε μέγεθος, ορισμένοι πολύποδες μπορεί να εξελιχθούν σε καρκίνο του παχέος εντέρου, συχνά θανατηφόρος όταν ανακαλυφθεί σε προχωρημένα στάδια. “Εάν εντοπισθεί στην προκαρκινική του φάση, ο πολύποδας εντέρου αφαιρείται ενδοσκοπικά κατά τη διάρκεια της κολονοσκόπησης και δεν εξελίσσεται σε καρκίνο”.
Συμπτώματα
Τις περισσότερες φορές, ο πολύποδας εντέρου δεν εμφανίζει συμπτώματα. Μπορεί να μην γνωρίζετε ότι έχετε πολύποδα έως ότου ο γαστρεντερολόγος σας το ανακαλύψει κατά τη διάρκεια της κολονοσκόπησης.
Ορισμένα άτομα με πολύποδα εντέρου μπορεί να εμφανίζουν τα ακόλουθα συμπτώματα:
Αιμορραγία από το ορθό. Μπορεί να αποτελεί ένδειξη παρουσίας πολυπόδων στο παχύ έντερο, καρκίνου του παχέος εντέρου ή άλλων καταστάσεων, όπως αιμορροϊδοπάθειας ή μικροτραυματισμών στον πρωκτό.
Αλλαγή στο χρώμα των κενώσεων. Το αίμα μπορεί να παρουσιαστεί με τη μορφή ραβδώσεων στην επιφάνεια των κοπράνων ή μπορεί να προσδώσει μαύρο χρώμα στα κόπρανα.
Αλλαγή στο χρώμα των κοπράνων μπορεί επίσης να προκληθεί από τρόφιμα, φάρμακα ή ορισμένα συμπληρώματα διατροφής.
Διαταραχές κενώσεων. Η δυσκοιλιότητα ή η διάρροια που διαρκεί περισσότερο από 1 εβδομάδα μπορεί να υποδηλώνουν την παρουσία ενός μεγάλου πολύποδα εντέρου. Ωστόσο, υπάρχουν πολλές άλλες συνθήκες που μπορούν να προκαλέσουν αλλαγές της εντερικής διέλευσης.
Πόνος. Ένας μεγάλος πολύποδας εντέρου μπορεί εν μέρει να αποφράξει το έντερο, προκαλώντας επώδυνες εντερικές συσπάσεις.
Σιδηροπενική αναιμία. Η αιμορραγία του πολύποδα εντέρου μπορεί να συμβεί αργά με την πάροδο του χρόνου, χωρίς ορατά ίχνη αίματος στα κόπρανα. Η χρόνια αιμορραγία στερεί το σώμα του σιδήρου που απαιτείται για την παραγωγή της ουσίας που επιτρέπει στα ερυθρά αιμοσφαίρια να μεταφέρουν οξυγόνο στο σώμα (αιμοσφαιρίνη). Το αποτέλεσμα είναι αναιμία ανεπάρκειας σιδήρου, η οποία μπορεί να προκαλέσει κόπωση και δυσκολία στην αναπνοή.
Πότε να επισκεφτείτε το γιατρό
Επισκεφτείτε έναν γιατρό εάν έχετε κάποιο από τα ακόλουθα σημεία ή συμπτώματα:
- Κοιλιακό άλγος
- Αίμα στα κόπρανα
- Οι διαταραχές κενώσεων διαρκούν περισσότερο από 1 εβδομάδα
Προβείτε σε προληπτικό έλεγχο του παχέος εντέρου εάν:
- Είστε άνω των 50 ετών
- Έχετε παράγοντες κινδύνου, όπως οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου. Ορισμένα άτομα υψηλού κινδύνου θα πρέπει να υποβληθούν σε προληπτικό έλεγχο του παχέος εντέρου πριν από την ηλικία των 50 ετών
Αίτια
Τα υγιή κύτταρα αναπτύσσονται και διαιρούνται με ομαλό τρόπο. Μεταλλάξεις σε ορισμένα γονίδια μπορούν να προκαλέσουν τη διαίρεση των κυττάρων με ανώμαλο τρόπο ακόμη και αν δεν χρειάζονται νέα κύτταρα. Στο παχύ έντερο και στο ορθό, αυτή η διαταραγμένη ανάπτυξη μπορεί να οδηγήσει στο σχηματισμό πολύποδων. Οι πολύποδες παχέος εντέρου μπορούν να αναπτυχθούν οπουδήποτε στο παχύ έντερο.
Πολύποδας παχέος εντέρου – Τύποι πολυπόδων
Υπάρχουν δύο κύριες κατηγορίες πολύποδων: μη-νεοπλασματικοί και νεοπλασματικοί.
Οι μη νεοπλασματικοί πολύποδες εντερου περιλαμβάνουν τους υπερπλαστικούς πολύποδες, τους φλεγμονώδεις πολύποδες και τα αμαρτώματα. Αυτοί οι τύποι πολυπόδων έχουν χαμηλό ποσοστό κακοήθειας, και μπορεί να ειπωθεί ότι δύσκολα εξαλλάσσονται σε καρκίνο.
Οι νεοπλασματικοί πολύποδες περιλαμβάνουν τους αδενωματώδεις και του οδοντωτούς πολύποδες.
Γενικά, όσο μεγαλύτερος σε μέγεθος είναι ο πολύποδας εντέρου, τόσο μεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου, ειδικά στην περίπτωση των νεοπλασματικών πολύποδων οι οποίοι είναι οι κύριες πρόδρομες μορφές καρκίνου του παχέος εντέρου, έχουν υψηλό ποσοστό κακοήθειας και θεωρούνται προ – καρκινωματώδεις.
Ο καθένας μπορεί να αναπτύξει πολύποδα παχέος εντέρου. Ο κίνδυνος αυξάνεται εάν είστε άνω των 50 ετών, υπέρβαροι ή καπνιστές ή έχετε οικογενειακό ή ατομικό ιστορικό πολυπόδων του παχέος εντέρου ή καρκίνου του παχέος εντέρου.
Ο πολύποδας εντέρου γενικά δεν προκαλεί συμπτώματα. Είναι σημαντικό να υποβάλλεστε σε προληπτικές εξετάσεις , όπως η κολονοσκόπηση, επειδή οι πολύποδες του παχέος εντέρου που εντοπίζονται στα αρχικά στάδια μπορούν να αφαιρεθούν με ασφάλεια. Η καλύτερη μέθοδος πρόληψης για τον καρκίνο του παχέος εντέρου είναι η τακτική εξέταση για πολύποδες.
Παράγοντες κινδύνου
Παράγοντες που μπορούν να συμβάλουν στο σχηματισμό πολυπόδων του παχέος εντέρου ή του καρκίνου είναι:
Ηλικία. Τα περισσότερα άτομα με πολύποδα εντέρου είναι άνω των 50 ετών.
Φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου, όπως η ελκώδης κολίτιδα και η νόσος του Crohn.
Οικογενειακό ιστορικό. Οι πιθανότητες να αναπτύξετε πολύποδα εντέρου ή καρκίνο αυξάνονται εάν έχετε γονέα, αδελφό ή παιδί που έχει. Όσο περισσότερα μέλη της οικογένειας έχουν, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος που διατρέχετε για εμφάνιση πολυπόδων.
Κάπνισμα και κατανάλωση αλκοόλ.
Παχυσαρκία και καθιστικός τρόπος ζωής.
Αρρύθμιστος Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2.
Κληρονομικές διαταραχές. Εάν έχετε γενετική μετάλλαξη (σύνδρομο Lynch, σύνδρομο Gardner, σύνδρομο Peutz-Jeghers κ.λπ.), έχετε αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου.
Επιπλοκές. Ορισμένοι πολύποδες του παχέος εντέρου μπορεί να εξαλαγούν σε καρκίνο του παχέος εντέρου. Όσο νωρίτερα αφαιρούνται οι πολύποδες, τόσο λιγότερο πιθανό είναι να γίνουν κακοήθεις.
Πρόληψη
Μπορείτε να μειώσετε σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης πολυπόδων και του καρκίνου του παχέος εντέρου πραγματοποιώντας τακτικές εξετάσεις. Ορισμένες αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορεί επίσης να είναι χρήσιμες:
Υιοθετήστε υγιείς συνήθειες. Συμπεριλάβετε στη διατροφή σας πολλά φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής αλέσεως και μειώστε την πρόσληψη λίπους. Περιορίστε την κατανάλωση αλκοόλ και σταματήστε το κάπνισμα. Μείνετε σωματικά δραστήριοι και διατηρήστε ένα υγιές βάρος.
Ζητήστε ιατρική συμβουλή σχετικά με το ασβέστιο και τη βιταμίνη D. Σύμφωνα με μελέτες, η αυξημένη πρόσληψη ασβεστίου μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της επανεμφάνισης των πολύποδων του παχέος εντέρου. Ωστόσο, δεν είναι γνωστό με βεβαιότητα εάν το ασβέστιο έχει προστατευτικά οφέλη έναντι του καρκίνου του παχέος εντέρου. Άλλες μελέτες δείχνουν ότι η βιταμίνη D μπορεί να έχει προστατευτική δράση έναντι του καρκίνου του παχέος εντέρου.
Αναλύστε τις επιλογές σας εάν διατρέχετε αυξημένο κίνδυνο. Εάν έχετε οικογενειακό ιστορικό πολυπόδων του παχέος εντέρου, αναζητήστε τη συμβουλή ενός ογκολόγου. Εάν έχετε διαγνωστεί με κληρονομική διαταραχή πολυποδίασης, είναι απαραίτητος ο τακτικός ενδοσκοπικός έλεγχος από σχετικά νεαρή ηλικία.
Διάγνωση
Οι διαγνωστικές εξετάσεις παίζουν βασικό ρόλο στην ανίχνευση των πολυπόδων του παχέος εντέρου πριν αυτοί υποστούν εξαλλαγή. Αυτές οι εξετάσεις βοηθούν επίσης στην ανίχνευση του καρκίνου του παχέος εντέρου στα αρχικά του στάδια, όταν υπάρχει μεγάλη πιθανότητα πλήρους ίασης.
Προτεινόμενες μέθοδοι ελέγχου:
Κολονοσκόπηση. Είναι το πιο ευαίσθητο τεστ για τους πολύποδες του παχέος εντέρου και τον καρκίνο του παχέος εντέρου. Εάν εντοπιστεί πολύποδας εντέρου κατά τη διάρκεια της εξέτασης, ο γιατρός μπορεί να τον αφαιρέσει αμέσως ή αν εντοπίσει μη φυσιολογικό ιστό, μπορεί να λάβει δείγματα (βιοψία) για ιστοπαθολογική εξέταση.
Εικονική κολονοσκόπηση (CT κολογραφία). Είναι μια ελάχιστα επεμβατική εξέταση που χρησιμοποιεί CT σάρωση για να απεικονίσει το παχύ έντερο. Η διαδικασία απαιτεί την ίδια προετοιμασία με την κολονοσκόπηση. Εάν ανακαλυφθούν πολύποδες, θα χρειαστεί να υποβληθείτε σε κολονοσκόπηση για την αφαίρεση των πολυπόδων.
Σιγμοειδοσκόπηση. Σε αυτήν την εξέταση, ένας εύκαμπτος σωλήνας με κάμερα και φως στο άκρο του εισάγεται από το ορθό για να διερευνήσει το τελευταίο τρίτο του παχέος εντέρου (σιγμοειδές κόλον) και το ορθό. Εάν ανακαλυφθεί πολύποδας εντέρου, θα χρειαστεί να υποβληθείτε σε κολονοσκόπηση για να τους αφαιρέσετε.
Ανάλυση κοπράνων για την ανίχνευση παρουσίας αίματος ή DNA στα κύτταρα του παχέος εντέρου. Αυτές οι διαγνωστικές εξετάσεις περιλαμβάνουν είτε έλεγχο για παρουσία αίματος στα κόπρανα (εξέταση Hemocult ή ανοσοϊστοχημική εξέταση κοπράνων) είτε έλεγχο του DNA των κοπράνων. Εάν το τεστ είναι θετικό, θα χρειαστείτε κολονοσκόπηση.
Πολύποδας εντέρου – Θεραπεία
Ο γαστρεντερολόγος θα αφαιρέσει όλους τους πολύποδες που ανακαλύφθηκαν κατά την εξέταση του παχέος εντέρου. Οι τεχνικές αφαίρεσης των πολυπόδων μπορεί να είναι:
Ενδοσκοπική Βλεννογονεκτομή – Υποβλεννογονεκτομή και αφαίρεση με λαβίδα ή βρόχο. Εάν ο πολύποδας έχει μήκος περίπου 1 cm, ένα υγρό θα εγχυθεί κάτω από αυτόν για να τον σηκώσει και να απομονώσει τον πολύποδο από τον περιβάλλοντα ιστό έτσι ώστε να μπορεί να αφαιρεθεί.
Ελάχιστα επεμβατική χειρουργική επέμβαση. Οι πολύποδες που είναι πολύ μεγάλοι ή δεν μπορούν να αφαιρεθούν με ασφάλεια κατά τη διάρκεια της κολονοσκόπησης συνήθως αφαιρούνται λαπαροσκοπικά με την εισαγωγή ενός οργάνου στην κοιλιά που ονομάζεται λαπαροσκόπιο.
Αφαίρεση του παχέος εντέρου και του ορθού. Εάν πάσχετε από κληρονομικό σύνδρομο που είναι σπάνιο, θα πρέπει να υποβληθείτε σε χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του παχέος εντέρου και του ορθού (ολική πρωκτοκολεκτομή).
Μεταγενέστερη φροντίδα
Εάν είχατε αδενωματώδη ή οδοντωτό πολύποδα εντέρου, διατρέχετε αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου. Το ποσοστό του κινδύνου εξαρτάται από το μέγεθος, τον αριθμό και τα χαρακτηριστικά των πολυπόδων που έχουν αφαιρεθεί. Για τους πολύποδες θα χρειαστείτε περαιτέρω παρακολούθηση. Ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει κολονοσκόπηση:
Σε ηλικία 5-10 ετών, εάν είχατε μόνο ένα ή δύο μικρά αδενώματα.
Σε 3 χρόνια, εάν είχατε περισσότερα από δύο αδενώματα άνω του 1 cm ή περισσότερα αδενώματα.
Σε 3 χρόνια, εάν είχατε πάνω από 10 αδενώματα.
Σε 6 μήνες εάν είχατε ένα πολύ μεγάλο αδένωμα ή ένα αδένωμα που αφαιρέθηκε τμηματικά.
Είναι σημαντικό να προετοιμάσετε σχολαστικά το έντερο σας πριν από την κολονοσκόπηση. Η κακή προετοιμασία δεν επιτρέπει τον ενδελεχή έλεγχο των τοιχωμάτων του παχέος εντέρου και ως εκ τούτου πιθανώς να χρειαστείτε μια επανέλεγχο με κολονοσκόπηση νωρίτερα από το προβλεπόμενο χρόνο.
Προετοιμασία για την επίσκεψη στο γιατρό
Θα χρειαστεί να επισκεφθείτε ειδικό (γαστρεντερολόγο) για παθήσεις πεπτικού συστήματος.
Τι μπορείτε να κάνετε πριν την επίσκεψη στο ιατρό;
- Γράψτε τα συμπτώματά σας, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που πιστεύετε ότι δεν σχετίζονται με το πρόβλημά σας.
- Δημιουργήστε μια λίστα με όλα τα φάρμακα που παίρνετε, συμπεριλαμβανομένων βιταμινών και συμπληρωμάτων διατροφής.
- Γράψτε σημαντικές ιατρικές πληροφορίες, συμπεριλαμβανομένων άλλων παθήσεων που έχετε.
- Γράψτε σημαντικές ατομικές πληροφορίες, συμπεριλαμβανομένων τυχόν πρόσφατων αλλαγών στον τρόπο ζωής ή άλλων καταστάσεων, π.χ στρες.
- Ζητήστε από έναν συγγενή ή φίλο να σας συνοδεύσει για να σας βοηθήσει να θυμηθείτε τι σας είπε ο γιατρός σας.
- Γράψτε τις ερωτήσεις που θέλετε να θέσετε στο γιατρό σας.
Ερωτήσεις για το γιατρό
- Ποια είναι η πιο πιθανή αιτία των συμπτωμάτων που έχω;
- Ποιες είναι οι εξετάσεις που χρειάζομαι; Χρειάζονται ειδική προετοιμασία;
- Ποιες θεραπείες είναι διαθέσιμες;
- Ποιες είναι οι πιθανότητες οι πολύποδες του παχέος εντέρου να είναι κακοήθεις;
- Είναι δυνατόν να πάσχω από κληρονομούμενη νόσο που προκαλεί πολύποδες του παχέος εντέρου;
- Τι περαιτέρω εξετάσεις χρειάζομαι;
- Τι ακριβώς πρέπει να εξαιρέσω ή να προσθέσω στη διατροφή μου;
- Πάσχω και από άλλες παθήσεις. Πώς μπορώ να τα διαχειριστώ όλα μαζί;
Εκτός από τις ερωτήσεις που έχετε προετοιμάσει για το γιατρό, μην διστάσετε να ρωτήσετε για ότι άλλο σας αποσχολεί κατά τη διάρκεια του ραντεβού σας.
Τι να περιμένετε από το γιατρό σας
Είναι πολύ πιθανό ο γιατρός να σας κάνει μια σειρά ερωτήσεων. Ο γιατρός σας μπορεί να σας ρωτήσει:
- Πότε είχατε για πρώτη φορά αυτά τα συμπτώματα και πόσο σοβαρά είναι;
- Είναι τα συμπτώματα μόνιμα ή περιστασιακά;
- Εσείς ή κάποιος στην οικογένειά σας είχατε πολύποδες παχέος εντέρου ή καρκίνο του παχέος εντέρου;
- Μήπως κάποιος στην οικογένεια έχει άλλους καρκίνους του πεπτικού σωλήνα, της μήτρας, των ωοθηκών ή της ουροδόχου κύστης;
- Πόσο καπνίζετε και πόσο αλκοόλ καταναλώνετε;
