Πολυνευροπάθεια

Η πολυνευροπάθεια είναι ένας τύπος νευροπάθειας ή νευρικής νόσου που επηρεάζει πολλαπλά νεύρα. Σε γενικές γραμμές, η πολυνευροπάθεια προκαλείται από μια συστηματική νοσολογική κατάσταση (που επηρεάζει ολόκληρο το σώμα) η οποία προκαλεί βλάβες σε πολλά νεύρα, όπως ο διαβήτης ή η χρόνια υπερκατανάλωση αλκοόλ.

Τα είδη των παθήσεων που προκαλούν πολυνευροπάθεια συχνά βλάπτουν τα περιφερικά νεύρα σε ολόκληρο το σώμα, προκαλώντας συμπτώματα όπως πόνο, μειωμένη αίσθηση και αδυναμία. Η θεραπεία μπορεί να συμπεριλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή για την πρόληψη της βλάβης των νεύρων, φυσικοθεραπεία και φάρμακα κατά του πόνου.

Ανάλογα με το πόσο νωρίς διαγιγνώσκεται και αντιμετωπίζεται, η νευρική βλάβη που προκαλείται από την πολυνευροπάθεια μπορεί συχνά να μειωθεί με τη θεραπεία. Αυτό το άρθρο θα διερευνήσει τους τύπους της πολυνευροπάθειας, τις αιτίες, τις σχετικές καταστάσεις, τους παράγοντες κινδύνου, τα συμπτώματα, τη διάγνωση και τη θεραπεία της.

Τύποι πολυνευροπάθειας

Οι πολυνευροπάθειες είναι είτε οξείες είτε χρόνιες. Οι οξείες πολυνευροπάθειες αναπτύσσονται σε διάστημα ημερών ή εβδομάδων και μπορεί να προκαλέσουν σοβαρούς κινδύνους για την υγεία. Οι χρόνιες πολυνευροπάθειες μπορεί να μην προκαλούν πάντα αισθητά συμπτώματα στην αρχή, αλλά ενδέχεται να είναι οδυνηρές και μη αναστρέψιμες όταν τελικά εκδηλωθούν.

Μπορούμε να τις περιγράψουμε ως εξής:

Οι οξείες πολυνευροπάθειες ενέχουν αισθητηριακά και κινητικά συμπτώματα, τα οποία μπορεί να αναπτυχθούν σχεδόν ταυτόχρονα και να εξελιχθούν γρήγορα.

Οι χρόνιες πολυνευροπάθειες αναπτύσσονται αργά, προκαλώντας συχνά δυσφορία πριν προκαλέσουν αισθητηριακή απώλεια ή αδυναμία.

Οι αιτίες της πολυνευροπάθειας

Η πολυνευροπάθεια επηρεάζει τα περιφερικά νεύρα, τα οποία είναι τα νεύρα που ελέγχουν την κίνηση των χεριών και των ποδιών. Εμφανίζεται λόγω βλάβης των περιφερικών νεύρων ή της απομυελίνωσης – βλάβη στο περίβλημα της μυελίνης – των περιφερικών νεύρων. Η μυελίνη είναι ένα λιπαρό κάλυμμα που βοηθά στη μόνωση των νεύρων, επιτρέποντάς τους να λειτουργούν αποτελεσματικά.

Μερικές φορές, η απομυελίνωση μπορεί να είναι αναστρέψιμη, επειδή το σώμα αναγεννά με φυσικό τρόπο τη μυελίνη. Η νευρική βλάβη δεν είναι αναστρέψιμη, επειδή τα νεύρα δεν επουλώνονται. Γενικά, η απομυελίνωση των περιφερικών νεύρων εμφανίζεται πριν από τη νευρική βλάβη, αλλά αυτό δεν συμβαίνει πάντα. 

Οι διάφορες αιτίες της πολυνευροπάθειας είναι οι εξής:

Διαβητική νευροπάθεια: Η υψηλή γλυκόζη στο αίμα μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στον οργανισμό οι οποίες οδηγούν σε νευρική βλάβη, επηρεάζοντας πιθανώς τα νεύρα στα πιο απομακρυσμένα από το κέντρο του σώματος άκρα και τα νεύρα του γαστρεντερικού συστήματος.

Νευροπάθεια που προκαλείται από το αλκοόλ: Το αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει σημαντικές βλάβες σε ολόκληρο το σώμα, μεταξύ άλλων και ηπατική νόσο. Οι μεταβολικές αλλαγές και η τοξικότητα που προκαλούνται από τη χρόνια υπερβολική χρήση αλκοόλ είναι δυνατόν να βλάψουν τα περιφερικά νεύρα.

Νευροπάθεια από χρόνια ασθένεια: Πολλοί άνθρωποι που πάσχουν από σοβαρές ασθένειες, όπως καρδιοπάθεια, νεφροπάθεια, γαστρεντερική νόσο ή πνευμονοπάθεια, μπορεί να αναπτύξουν πολυνευροπάθεια που εξελίσσεται αργά. Παράγοντες όπως οι διατροφικές ανεπάρκειες, η χρόνια στέρηση οξυγόνου και η λήψη πολλαπλών φαρμάκων μπορούν να συμβάλουν σε αυτό το ενδεχόμενο.

Νευροπάθεια της ΜΕΘ: Η κατάσταση αυτή, που ονομάζεται επίσης πολυνευροπάθεια βαριάς νόσου, μπορεί να αναπτυχθεί γρήγορα. Συνδέεται με διάφορους παράγοντες που συμβάλλουν αρνητικά, όπως ο υποσιτισμός, η φλεγμονή, οι μεταβολικές ανωμαλίες, οι λοιμώξεις και η τοξικότητα των φαρμάκων.

Μεταβολική νευροπάθεια: Μεταβολικές αλλαγές, όπως είναι τα χαμηλά ή υψηλά επίπεδα νατρίου, καλίου, μαγνησίου ή ασβεστίου, είναι πιθανό να επηρεάσουν τον τρόπο λειτουργίας των νεύρων, οδηγώντας σε συμπτώματα πολυνευροπάθειας.

Φαρμακευτική αγωγή: Ορισμένα φάρμακα, ιδίως οι χημειοθεραπείες, σχετίζονται με αυτήν την παρενέργεια. Ορισμένα φάρμακα επιτίθενται άμεσα στα νεύρα και ορισμένα μπορεί να προκαλέσουν διατροφικές ή μεταβολικές παρενέργειες που οδηγούν σε νευρική βλάβη.

Καρκίνος: Ο καρκίνος μπορεί να προκαλέσει πολυνευροπάθεια με διάφορους τρόπους. Μπορεί να διεισδύσει άμεσα στα νεύρα και στις γύρω περιοχές. Επιπλέον, τα παρανεοπλασματικά σύνδρομα είναι ένας σπάνιος τύπος νόσου του νευρικού συστήματος που προκαλείται από τον καρκίνο. Εμφανίζονται όταν ο καρκίνος προξενεί την ανάπτυξη αντισωμάτων (ένας τύπος ανοσολογικής πρωτεΐνης) που επιτίθενται στα νεύρα.

Ένα τέτοιο παρανεοπλασματικό σύνδρομο ονομάζεται πολυνευροπάθεια, οργανομεγαλία, ενδοκρινοπάθεια, μονοκλωνική γαμμαπάθεια και δερματικές αλλαγές (σύνδρομο POEMS).

Νόσος του θυρεοειδούς: Τόσο ο υποθυρεοειδισμός (υπολειτουργία του θυρεοειδούς) όσο και ο υπερθυρεοειδισμός (υπερλειτουργία του θυρεοειδούς) έχουν συσχετιστεί με πολυνευροπάθεια.

Φλεγμονώδεις αιτίες: Η φλεγμονή μπορεί να είναι η αιτία για την εμφάνιση της νόσου. Και η φλεγμονή μπορεί επίσης να εμφανιστεί ως απάντηση σε λοιμώξεις ή χωρίς άλλη προσδιορίσιμη αιτία.

Αυτοάνοσα: Αυτοάνοσα νοσήματα, όπως ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος (ΣΕΛ), μπορεί να σχετίζονται με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης πολυνευροπάθειας.

Λοιμώξεις: Μερικές φορές οι ιογενείς λοιμώξεις, όπως η λοίμωξη από τον ιό της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV), μπορεί να προκαλέσουν πολυνευροπάθεια.

Σύνδρομο Guillain-Barre (Γκιγιέν-Μπαρέ): Γνωστό και ως οξεία φλεγμονώδης απομυελινωτική πολυνευροπάθεια, το Σύνδρομο Guillain-Barre είναι μια ταχέως εξελισσόμενη νόσος που προκαλεί απομυελίνωση των νεύρων των κάτω άκρων, ακολουθούμενη από προσβολή των άνω άκρων, των χεριών, του κορμού και των αναπνευστικών μυών.

Τα άτομα που πάσχουν από Σύνδρομο Guillain-Barre χρειάζονται εντατική ιατρική φροντίδα, η οποία περιλαμβάνει θεραπεία καταστολής του ανοσοποιητικού συστήματος και ενδεχομένως αναπνευστική υποστήριξη.

Χρόνια φλεγμονώδης απομυελινωτική πολυνευροπάθεια : Αυτή η πάθηση είναι παρόμοια με το Σύνδρομο Guillain-Barre, αλλά είναι υποτροπιάζουσα και χρόνια. Η αδυναμία που προκαλεί η χρόνια φλεγμονώδης απομυελινωτική πολυνευροπάθεια δεν είναι συνήθως τόσο σοβαρή όσο η αδυναμία που προκαλεί το σύνδρομο Guillain-Barre. Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει αγωγή καταστολής του ανοσοποιητικού συστήματος.

Συμπιεστική: Μερικές φορές η φυσική πίεση μπορεί να προκαλέσει βλάβη σε πολλαπλά νεύρα. Αυτό μπορεί να συμβεί ως αποτέλεσμα παραγόντων όπως παθήσεις της σπονδυλικής στήλης ή φλεγμονές.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα της πολυνευροπάθειας επηρεάζουν περισσότερα από ένα άκρα (χέρι ή πόδι). Γενικά, τα περιφερικά νεύρα, τα οποία βρίσκονται στα δάχτυλα των χεριών, των ποδιών, των χεριών και των ποδιών, εμπλέκονται σε μεγαλύτερο βαθμό από τα εγγύς νεύρα των άνω βραχιόνων και των μηρών. Οι επιπτώσεις είναι συνήθως σχεδόν συμμετρικές.

Τα συμπτώματα μπορεί επίσης να αφορούν νεύρα στο πρόσωπο. Μερικές φορές, μπορεί να επηρεαστούν και οι σωματικές λειτουργίες, η πέψη της τροφής και η αναπνοή.

Τα συμπτώματα της πολυνευροπάθειας ενδέχεται να είναι τα ακόλουθα:

• Μούδιασμα, μυρμήγκιασμα, πόνος ή κάψιμο στα δάχτυλα των δακτύλων, των χεριών, των ποδιών ή των πελμάτων
• Μειωμένη αίσθηση των απομακρυσμένων άκρων, μερικές φορές με άγνοια κακώσεων
• Αδυναμία και έλλειψη συντονισμού των απομακρυσμένων άκρων, μερικές φορές με τάση τραυματισμού
• Προβλήματα στο περπάτημα, που μπορεί να προκαλέσουν πτώση
• Διάρροια ή δυσκοιλιότητα
• Προβλήματα στην αναπνοή
• Ακράτεια ούρων ή κατακράτηση (αδυναμία ούρησης όταν το επιθυμείτε)

Μπορεί να έχετε ένα ή περισσότερα από αυτά τα συμπτώματα εάν έχετε πολυνευροπάθεια. Σπάνια, η καρδιακή λειτουργία μπορεί επίσης να επηρεαστεί από τη συστηματική πολυνευροπάθεια.

Παράγοντες κινδύνου

Ορισμένες παθολογικές καταστάσεις είναι γνωστό ότι προκαλούν πολυνευροπάθεια. Ο μη ελεγχόμενος διαβήτης και η χρόνια υπερκατανάλωση αλκοόλ είναι οι πιο συχνές. Ορισμένες φορές άτομα που έχουν καλά ρυθμισμένο διαβήτη διατρέχουν επίσης αυξημένο κίνδυνο.

Ορισμένα χημειοθεραπευτικά και άλλα φάρμακα είναι γνωστό ότι προκαλούν αυτή την παρενέργεια. Και η συμβίωση με φλεγμονώδη ή αυτοάνοσα νοσήματα μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο.

Τα διατροφικά αίτια της πολυνευροπάθειας μπορεί να είναι πιο πιθανά σε άτομα που δεν λαμβάνουν αρκετά θρεπτικά συστατικά στη διατροφή τους. Επιπλέον, τα προβλήματα δυσαπορρόφησης λόγω ασθενειών του πεπτικού συστήματος ή χειρουργικών επεμβάσεων στο έντερο ή στο στομάχι μπορεί να επηρεάσουν τη σωστή απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών.

Διάγνωση

Η διάγνωση της πολυνευροπάθειας απαιτεί τη λήψη ιατρικού ιστορικού, τη φυσική εξέταση, μερικές φορές ηλεκτρικές νευρολογικές μελέτες ή εξετάσεις αίματος και, σπάνια, βιοψία.

Το βασικό χαρακτηριστικό της φυσικής εξέτασης είναι τα μειωμένα αντανακλαστικά, τα οποία γενικά επηρεάζουν τα νεύρα που βρίσκονται πιο μακριά από το κέντρο του σώματος. Συχνά διαπιστώνεται επίσης μειωμένη αισθητικότητα.

Κατά τη διάρκεια του αισθητηριακού τμήματος της φυσικής εξέτασης, μπορείτε να περιμένετε από τον γιατρό σας να εξετάσει την ικανότητά σας να αισθάνεστε τον πόνο, την ελαφριά επαφή, τις αλλαγές θέσης, τη θερμοκρασία και τη δόνηση. Στην πολυνευροπάθεια, μία ή περισσότερες από αυτές τις αισθήσεις είναι συνήθως εξασθενημένες στα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών. Μπορεί να βελτιωθεί καθώς η εξέταση προχωρά προς τα πάνω στα χέρια ή τα πόδια.

Ενδέχεται επίσης να είστε ελαφρώς αδύναμοι και να δυσκολεύεστε να περπατήσετε. Μερικές φορές, στη χρόνια πολυνευροπάθεια, ο μυϊκός τόνος είναι μειωμένος, με αποτέλεσμα την πλαδαρότητα, και οι μύες μπορεί επίσης να είναι ατροφικοί (συρρικνωμένοι).

Θεραπεία

Υπάρχουν θεραπείες για ορισμένα από τα ενοχλητικά και επώδυνα συμπτώματα της πολυνευροπάθειας. Επιπλέον, η ιατρική παρέμβαση μπορεί μερικές φορές να βοηθήσει στην πρόληψη της εξέλιξης της πάθησης. Οι περισσότεροι άνθρωποι που πάσχουν από πολυνευροπάθεια θα ωφεληθούν από την άσκηση και τη φυσικοθεραπεία:

• Οι θεραπείες για τον πόνο και τη δυσφορία μπορεί να περιλαμβάνουν αντιεπιληπτικά φάρμακα , όπως το Neurontin (γκαμπαπεντίνη) ή αντικαταθλιπτικά.
• Οι θεραπείες για την πρόληψη της εξέλιξης μπορεί να περιλαμβάνουν λύσεις για τον έλεγχο της υποκείμενης αιτίας, όπως ο έλεγχος του σακχάρου στο αίμα για τον διαβήτη, αντιφλεγμονώδη φάρμακα για αυτοάνοσα και φλεγμονώδη νοσήματα και συμπληρώματα διατροφής για διατροφικές ανεπάρκειες.
• Εάν επηρεάζονται οι αναπνευστικοί μύες, όπως συμβαίνει με το Σύνδρομο Guillain-Barre, μπορεί να είναι απαραίτητη η αναπνευστική υποστήριξη με μηχανική αναπνοή.
• Συχνά, η φυσικοθεραπεία και οι ασκήσεις μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση των ενοχλήσεων. Αυτό είναι επίσης σημαντικό για την αποφυγή της ατροφίας και τη μεγιστοποίηση της δύναμης όσο το δυνατόν περισσότερο.