Ωταλγία (πόνος στο αυτί). Γιατί πονάει το αυτί μου; Πιθανές αιτίες. Πότε είναι κάτι το σοβαρό;

Τι είναι ο πόνος στο αυτί;

Ο πόνος στο αυτί είναι ένας από τους συνηθέστερους λόγους για τους οποίους πηγαίνουμε τα παιδιά μας στον γιατρό τους ή αναζητούμε βοήθεια για τα δικά μας αυτιά που πονάνε. Ο πόνος στο αυτί μπορεί να είναι σύμπτωμα ωτίτιδας ή σημάδι υποκείμενης πάθησης. Σπάνια, ο πόνος στο αυτί είναι σημάδι σοβαρής ασθένειας. Η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία.

Ποιοι προσβάλλονται από τον πόνο στο αυτί;

Σχεδόν οποιοσδήποτε μπορεί να εμφανίσει ωταλγία. Ωστόσο, τα μικρά παιδιά είναι πιο πιθανό να έχουν πόνους στο αυτί σε σχέση με τα μεγαλύτερα παιδιά και τους ενήλικες. Μια μελέτη δείχνει ότι μέχρι τα τρίτα τους γενέθλια, το 80% των παιδιών θα έχουν κάποια λοίμωξη του μέσου ωτός (οξεία μέση ωτίτιδα).

Τι ακριβώς σημαίνει όταν πονάνε τα αυτιά μου;

Πολλά πράγματα μπορεί να προκαλέσουν πόνο στα αυτιά σας. Οι ιατροί κατατάσσουν τον πόνο στα αυτιά σε δύο κατηγορίες: πρωτογενή και δευτερογενή.

• Ο πρωτογενής πόνος στο αυτί προέρχεται από τα ίδια σας τα αυτιά. Για παράδειγμα, οι μολύνσεις του αυτιού προκαλούν πρωτογενή πόνο στο αυτί. Περισσότερα παιδιά από ό,τι ενήλικες έχουν πρωτογενή πόνο στο αυτί. Ο πρωτογενής πόνος στο αυτί συνήθως χειροτερεύει με την πάροδο του χρόνου.
• Ο δευτερογενής πόνος στο αυτί εμφανίζεται όταν τα αυτιά σας γίνονται αμέτοχοι θεατές παθήσεων που επηρεάζουν άλλα μέρη του σώματός σας. Για παράδειγμα, κάποιος που έχει έγκλειστο φρονιμίτη μπορεί να έχει πόνο στο αυτί. Πρόκειται για αντανακλώμενο πόνο ή αντανακλαστικό πόνο. Ο αντανακλώμενος ή αντανακλαστικός πόνος οφείλεται στο γεγονός ότι τα αυτιά σας και τα κοντινά μέρη του σώματός σας χρησιμοποιούν τα ίδια νεύρα με τον εγκέφαλό σας.

Οι συνήθεις πρωτογενείς αιτίες του πόνου στο αυτί είναι οι ακόλουθες:

• Βαρότραυμα ή αεροωτίτιδα (προκαλείται από ακραία αλλαγή πίεσης). Τα αυτιά σας αρχίζουν να πονάνε ή να τα αισθάνεστε γεμάτα ενώ πετάτε με αεροπλάνο ή κάνετε καταδύσεις. Το βαρότραυμα μπορεί να προκαλέσει ρήξη τυμπάνων.
• Ξένο αντικείμενο στο αυτί του παιδιού σας. Το αυτί σας πονάει και δεν ακούτε τόσο καλά. Τα μικρά παιδιά που εξασκούν την περιέργειά τους συχνά καταλήγουν να τοποθετούν μικρά αντικείμενα όπως τρόφιμα, βότσαλα ή χάντρες στα αυτιά τους.
• Δυσλειτουργία της ευσταχιανής σάλπιγγας. Τα αυτιά σας πονάνε ή τα νιώθετε γεμάτα. Μπορεί να έχετε εμβοές (κουδούνισμα στο αυτί) ή να ακούτε ήχους που σκάνε.
• Αυτί κολυμβητή (εξωτερική ωτίτιδα).
• Μέση ωτίτιδα (λοίμωξη του μέσου ωτός). Οι λοιμώξεις του μέσου ωτός συμβαίνουν συχνά όταν τα παιδιά έχουν λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού που προκαλούν συμφόρηση και διογκώνουν τις ευσταχιανές σάλπιγγες τους. Εάν ένα πολύ μικρό παιδί τραβάει τα αυτιά του, μπορεί να είναι σημάδι ότι έχει λοίμωξη του αυτιού.
• Εσωτερική ωτίτιδα (λοίμωξη του εσωτερικού αυτιού). Τα συμπτώματα είναι η ζάλη, η απώλεια ακοής, η ναυτία και ο εμετός και οι γρήγορες ακούσιες κινήσεις των ματιών.

Οι συχνότερες δευτεροπαθείς αιτίες του πόνου στο αυτί είναι οι ακόλουθες:

• Πονόλαιμος (φαρυγγίτιδα) ή αμυγδαλίτιδα. Εσείς ή το παιδί σας έχετε επώδυνο πονόλαιμο που είτε υποχωρεί γρήγορα είτε επιμένει.
• Οδοντιατρικά προβλήματα. Εσείς ή το παιδί σας έχετε κουφάλες ή αποστήματα στα δόντια.
• Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ).
• Λοιμώξεις του αυτιού.
• Σύνδρομο κροταφογναθικών αρθρώσεων. Το/τα αυτί/α σας πονάει/ουν όταν ανοίγετε το στόμα σας ή όταν μασάτε.

Πώς μπορώ να καταλάβω αν έχω λοίμωξη του αυτιού ή ωταλγία;

Οι άνθρωποι συχνά υποθέτουν ότι ένας πόνος στο αυτί σημαίνει ότι έχουν λοίμωξη του αυτιού. Ακολουθούν ορισμένες πληροφορίες που θα σας βοηθήσουν να καταλάβετε τη διαφορά:

• Ο πόνος στο αυτί μπορεί να είναι σαν να έχετε πίεση στο αυτί σας. Ορισμένοι πόνοι στο αυτί ξεκινούν ξαφνικά, αλλά μπορεί να επιδεινωθούν με την πάροδο του χρόνου.
• Μια λοίμωξη του αυτιού συνήθως εμφανίζεται μετά από μια λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό και αίσθημα εξάντλησης ή αδιαθεσίας. Οι λοιμώξεις του αυτιού είναι πιο συχνές στα παιδιά σε σχέση με τους ενήλικες.

Τι γίνεται αν ο γιατρός δεν βρει τίποτα κακό στα αυτιά του παιδιού μου;

Εάν τα αυτιά του παιδιού σας φαίνονται υγιή, ο γιατρός σας μπορεί να αναζητήσει υποκείμενες παθήσεις που ενδέχεται να προκαλούν δευτερογενή πόνο στο αυτί. Ανάλογα με το τι θα διαπιστώσει, μπορεί να σας συστήσει να μιλήσετε με έναν ΩΡΛ.

Πώς αντιμετωπίζουν οι ιατροί τις ωτίτιδες;

Οι ιατροί επικεντρώνονται στην διάγνωση και θεραπεία της υποκείμενης αιτίας του πόνου στο αυτί. Για παράδειγμα, εάν το παιδί σας έχει λοίμωξη του αυτιού, ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει παυσίπονα για να ανακουφιστεί από τον πόνο.

Μπορεί επίσης να συνταγογραφήσει αντιβίωση. Παρομοίως, εάν ο πονόλαιμος προκαλεί πόνο στο αυτί του παιδιού σας, ο γιατρός σας θα αντιμετωπίσει τον πονόλαιμο.

Τι μπορείτε να κάνετε από μόνοι σας για τον πόνο στο αυτί;

Μπορείτε να δοκιμάσετε ορισμένες θεραπείες στο σπίτι για να απαλύνετε τον πόνο στο αυτί σας. Τα παυσίπονα που χορηγούνται χωρίς συνταγή μπορεί να βοηθήσουν. Ορισμένοι άνθρωποι ωφελούνται από την τοποθέτηση ζεστών ή κρύων κομπρεσών στα πονεμένα αυτιά τους. Λάβετε υπόψη σας ότι ο πόνος στο αυτί μπορεί να είναι σημάδι μόλυνσης ή άλλου προβλήματος.

• Ζεστή ή κρύα κομπρέσα

Χρησιμοποιήστε μία παγοκύστη ή μία θερμοφόρα και τοποθετήστε την στο πάσχον αυτί για να απαλύνετε τον πόνο. Η θερμοκρασία που θα χρησιμοποιήσετε εξαρτάται από εσάς. Φροντίστε όμως να το τυλίξετε σε μια πετσέτα, ώστε να μην είναι πολύ κρύο ή πολύ ζεστό. Αν είναι πολύ ζεστό, μπορεί να προκαλέσετε εγκαύματα.

Μπορείτε επίσης να κάνετε εναλλάξ μια κρύα και μια ζεστή κομπρέσα κάθε 10 λεπτά.

• Η θέση που έχετε όταν κοιμάστε

Ο τρόπος που κοιμάστε μπορεί να επηρεάσει τον πόνο στο αυτί. Ξεκουραστείτε με το κεφάλι σας πάνω σε δύο ή περισσότερα μαξιλάρια, έτσι ώστε το πάσχον αυτί σας να βρίσκεται ψηλότερα από το υπόλοιπο σώμα σας. Ή αν το αριστερό σας αυτί έχει λοίμωξη, κοιμηθείτε στη δεξιά πλευρά σας.

Λιγότερη πίεση ισοδυναμεί με λιγότερο πόνο στο αυτί.

Θεραπείες που πρέπει να αποφεύγονται

Δεν είναι όλες οι θεραπείες ίδιες. Οι ειδικοί προτείνουν την αποφυγή αυτών των οικιακών θεραπειών για τις λοιμώξεις του αυτιού.

• Έλαια

Είτε πρόκειται για σκόρδο, τεϊόδεντρο ή ελιά – οι άνθρωποι συνηθίζουν να βάζουν λάδι στο αυτί για να βοηθήσουν στις μολύνσεις του αυτιού ως μέρος “παραδοσιακών” γιατροσόφιων.

Παρόλο που το σκόρδο έχει αντιβακτηριακές ιδιότητες, θέλει προσοχή. Αν το χρησιμοποιείτε για μια λοίμωξη του μέσου ωτός, δεν θα φτάσει στην πηγή του προβλήματος. Και ακόμη και αν έχετε μια τρύπα στο τύμπανο του αυτιού σας, δεν υπάρχουν μελέτες που να δείχνουν ότι είναι ασφαλές να τοποθετήσετε σκόρδο εκεί μέσα.

• Σταγόνες που προκαλούν μούδιασμα

Αποφεύγετε τις σταγόνες για μούδιασμα που δεν χορηγούνται χωρίς συνταγή, οι οποίες χρησιμοποιούν βενζοκαΐνη για να μουδιάσουν τον πόνο και αντιπυρίνη για να βοηθήσουν στη μείωση του πόνου και της φλεγμονής.

Τα αποτελέσματα είναι πολύ βραχυπρόθεσμα και μερικές φορές προκαλούν το αντίθετο και τσούζουν το αυτί.