Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τη στηθάγχη

Η στηθάγχη, είναι η δυσφορία στο στήθος η οποία παρουσιάζεται όταν η καρδιά δεν λαμβάνει αρκετό οξυγόνο.

Μπορεί να την αισθάνεστε σαν πίεση, συμπίεση ή πόνο στο στήθος. Η στηθάγχη μπορεί να είναι σταθερή και να εμφανίζεται χρόνια σε άτομα με στεφανιαία απόφραξη, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της άσκησης ή της σωματικής καταπόνησης.

Η νεοεμφανιζόμενη ή επιδεινούμενη στηθάγχη θεωρείται ασταθής στηθάγχη και μπορεί να εξελιχθεί σε καρδιακή προσβολή.

Αυτό το άρθρο θα εξετάσει τη στηθάγχη και τους τύπους της, τα αίτια, τη διάγνωση και τη διαχείρισή της.

Τι είναι η στηθάγχη;

Η στηθάγχη είναι ένα σύμπτωμα που εμφανίζεται όταν υπάρχει πρόβλημα με τη ροή του αίματος προς την καρδιά.

Η καρδιά είναι ένας συνεχώς εργαζόμενος μυς που απαιτεί πολύ οξυγόνο και ενέργεια για να λειτουργήσει. Το αίμα παρέχεται στην καρδιά από τις στεφανιαίες αρτηρίες.

Οποιαδήποτε διαταραχή της παροχής αίματος από τις στεφανιαίες αρτηρίες, όπως στη στεφανιαία αθηροσκλήρωση, μπορεί να οδηγήσει σε δυσφορία στο στήθος, η οποία κλασικά περιγράφεται ως μια αμβλεία πίεση στο κέντρο του στήθους που μπορεί να ακτινοβολεί στο χέρι ή στο σαγόνι.

Τύποι στηθάγχης

Η στηθάγχη ταξινομείται είτε ως σταθερή είτε ως ασταθής.

Η σταθερή στηθάγχη είναι ο χρόνιος πόνος στο στήθος που εμφανίζεται με την άσκηση και βελτιώνεται σταθερά με την ανάπαυση.

Εμφανίζεται συνήθως όταν η καρδιά εργάζεται σκληρότερα και απαιτεί περισσότερο αίμα και οξυγόνο, όπως κατά τη διάρκεια της άσκησης ή του συναισθηματικού στρες. Άλλες αιτίες είναι η κατανάλωση ενός βαριού γεύματος ή οι ακραίες θερμοκρασίες.

Με την καταπόνηση, ο καρδιακός ρυθμός αυξάνεται και η καρδιά πάλλεται με μεγαλύτερη δύναμη για να τροφοδοτήσει το σώμα με αίμα, απαιτώντας έτσι περισσότερη ποσότητα οξυγόνου.

Ωστόσο, μια απόφραξη στις στεφανιαίες αρτηρίες περιορίζει την ποσότητα του αίματος που παρέχεται στην καρδιά.

Η ασταθής στηθάγχη, από την άλλη πλευρά, είναι η νεοεμφανιζόμενη στηθάγχη, η οποία εμφανίζεται σε κατάσταση ηρεμίας ή έχει γίνει πιο συχνή, μεγαλύτερης διάρκειας ή σοβαρότερη.

Η ασταθής στηθάγχη θεωρείται ένας τύπος οξέος στεφανιαίου συνδρόμου. Αποτελεί επείγον ιατρικό περιστατικό, καθώς μπορεί να εξελιχθεί σε καρδιακή προσβολή και απαιτεί νοσηλεία για εξέταση και θεραπεία.

Η στηθάγχη μπορεί επίσης να ταξινομηθεί ανάλογα με τις αιτίες της. Συνήθως προκαλείται από την αθηροσκλήρωση, μια σκλήρυνση και απόφραξη των αρτηριών που προκαλείται από τη συσσώρευση των πλακών χοληστερόλης. Άλλοι τύποι στηθάγχης είναι οι εξής:

Η μικροαγγειακή στηθάγχη, που οφείλεται σε αποφράξεις των μικρών αιμοφόρων αγγείων της καρδιάς που δεν μπορούν να αποτυπωθούν στις απεικονιστικές εξετάσεις. Μπορεί επίσης να προκαλείται από σπασμούς στο μικροαγγειακό σύστημα.

Η παραλλαγή της στηθάγχης, γνωστή και ως στηθάγχη Prinzmetal, οφείλεται σε αγγειόσπασμο ή σε ξαφνική προσωρινή στένωση μιας στεφανιαίας αρτηρίας.

Εμφανίζεται συνήθως όταν το άτομο βρίσκεται σε κατάσταση ηρεμίας. Συνήθως εμφανίζεται τις πρώτες πρωινές ώρες και μπορεί να προκληθεί από το στρες, το κρύο, το κάπνισμα και ορισμένα φάρμακα, όπως τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ) και η κοκαΐνη.

Τα συμπτώματα της στηθάγχης

Οι περισσότεροι άνθρωποι συνδέουν τον πόνο στο στήθος με την καρδιακή απόφραξη.

Ωστόσο, τα άτομα με στηθάγχη μπορεί να μην έχουν ποτέ πόνο. Αντίθετα, μπορεί να περιγράφουν ένα σφίξιμο, μια πίεση ή μια αίσθηση σύνθλιψης που δεν είναι απαραίτητα επώδυνη.

Η στηθάγχη περιγράφεται συχνά ως ένα αμβλύ αίσθημα στην περιοχή κάτω από το στέρνο, αν και είναι δύσκολο να εντοπιστεί η ακριβής θέση.

Η δυσφορία μπορεί να ακτινοβολεί μέχρι τον λαιμό, τα χέρια, την άνω κοιλιακή χώρα, την πλάτη ή το σαγόνι. Η δύσπνοια είναι ένα άλλο συχνό σύμπτωμα. Άλλα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν τα εξής:

• Ναυτία
• Ζαλάδα
• Μούδιασμα
• Αίσθημα παλμών
• Επιγαστρική δυσφορία (δυσφορία στην άνω κοιλιακή χώρα ακριβώς κάτω από τα πλευρά)
• Ιδρώτας

Η στηθάγχη διαρκεί συνήθως για λίγα λεπτά, ενώ σταδιακά αυξάνεται η σοβαρότητά της πριν υποχωρήσει με την ανάπαυση.

Η στηθάγχη στις γυναίκες

Παρά το γεγονός ότι ο πόνος στο στήθος είναι το πιο συχνό σύμπτωμα της στηθάγχης ανεξάρτητα από το φύλο, οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να έχουν μη τυπικά συμπτώματα.

Αυτό μπορεί να κάνει τη διάγνωση πιο δύσκολη και είναι ένας πιθανός παράγοντας που συμβάλλει στις ανομοιογένειες στη διάγνωση και τη διαχείριση της καρδιακής νόσου στις γυναίκες.

Θεραπείες της στηθάγχης

Μόλις τεθεί η διάγνωση της χρόνιας, σταθερής στηθάγχης, το σχέδιο θεραπείας περιλαμβάνει αλλαγές στον τρόπο ζωής και φάρμακα για την ανακούφιση των συμπτωμάτων και την πρόληψη επιπλοκών όπως η καρδιακή προσβολή και ο θάνατος.

Η καρδιακή αποκατάσταση είναι ένα πρόγραμμα υπό επίβλεψη για άτομα που έχουν διαγνωστεί με καρδιακή νόσο, το οποίο προσφέρει εκπαίδευση, οδηγίες για ασκήσεις και εξατομικευμένες συμβουλές για τη διαχείριση της κατάστασής σας.

• Αλλαγές στον τρόπο ζωής

Οι ακόλουθες αλλαγές στον τρόπο ζωής συνιστώνται για την υγεία της καρδιάς και την πρόληψη μελλοντικών καρδιαγγειακών επεισοδίων σε άτομα με ή χωρίς καρδιακή νόσο:

Τακτική σωματική άσκηση: Η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία συνιστά τουλάχιστον 150 λεπτά άσκησης μέτριας έντασης την εβδομάδα.

Κατανάλωση μιας υγιεινής για την καρδιά διατροφής: Αυτή η διατροφή είναι πλούσια σε λαχανικά, φρούτα, δημητριακά ολικής αλέσεως, όσπρια και ψάρια και είναι φτωχή σε επεξεργασμένα τρόφιμα, αλάτι και τρανς λιπαρά.

• Διακοπή του καπνίσματος
• Φάρμακα για τη στηθάγχη

Τα φάρμακα για τη θεραπεία της στηθάγχης είναι τα εξής:

• Ασπιρίνη, ένα αντιαιμοπεταλιακό φάρμακο που βοηθά στην αραίωση του αίματος
• Στατίνες για τη μείωση της χοληστερόλης
• Β-αναστολείς για την επιβράδυνση του καρδιακού ρυθμού και τη μείωση του φόρτου εργασίας στην καρδιά
• Οι αναστολείς διαύλων ασβεστίου μειώνουν το στρες στην καρδιά μειώνοντας τον καρδιακό ρυθμό και την αρτηριακή πίεση
• Αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης (ACE) για τη μείωση της αρτηριακής πίεσης
• Νιτρικά άλατα για τη χαλάρωση των αιμοφόρων αγγείων
• Ρανολαζίνη για τη χαλάρωση του καρδιακού μυός

Επεμβάσεις

Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως όταν τα συμπτώματα επηρεάζουν σημαντικά την καθημερινή ζωή παρά την ιδανική φαρμακευτική αγωγή, ο καρδιολόγος σας μπορεί να συστήσει επαναγγείωση για την αποκατάσταση της ροής του αίματος στην καρδιά. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω τοποθέτησης στεντ ή μέσω χειρουργικής επέμβασης.

Η τοποθέτηση στεντ πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια μιας διαδικασίας που ονομάζεται αγγειοπλαστική στεφανιαίων αγγείων για τη διάνοιξη των αποφραγμένων στεφανιαίων αρτηριών.

Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, ένας καρδιολόγος χρησιμοποιεί καθετήρες με μπαλονάκι υπό την καθοδήγηση ακτίνων Χ για να φτάσει στις στεφανιαίες αρτηρίες, να ανοίξει την απόφραξη και να τοποθετήσει ένα στεντ, έναν εύκαμπτο σωλήνα.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, προτιμάται η χειρουργική επέμβαση. Αυτό γίνεται με την παράκαμψη της στεφανιαίας αρτηρίας. 

Ένας καρδιοχειρουργός θα αφαιρέσει ένα αιμοφόρο αγγείο (συνήθως μια φλέβα από το πόδι) και θα το χρησιμοποιήσει για να παρακάμψει την απόφραξη στην καρδιά.

Τι προκαλεί τη στηθάγχη;

Η στηθάγχη προκαλείται από οτιδήποτε εμποδίζει τη ροή του αίματος προς τον καρδιακό μυ. Συνηθέστερα αυτό οφείλεται στην αθηροσκλήρωση ή στις πλάκες χοληστερόλης. Ωστόσο, άλλες αιτίες στηθάγχης είναι μεταξύ άλλων:

• Συγγενείς στεφανιαίες δυσπλασίες (στεφανιαίες αρτηρίες με ανωμαλίες εκ γενετής)
• Στεφανιαίος αγγειόσπασμος, μια στένωση των αρτηριών λόγω της επίμονης συστολής των αιμοφόρων αγγείων (στηθάγχη Prinzmetal)
• Προβλήματα με τα μικρά αιμοφόρα αγγεία που μεταφέρουν οξυγονωμένο αίμα στην καρδιά (μικροαγγειακή στηθάγχη)

Παράγοντες κινδύνου για στηθάγχη

Η στηθάγχη προκαλείται συχνότερα από την αθηρωματική στεφανιαία νόσο, η οποία είναι η πιο συχνή μορφή καρδιαγγειακής νόσου. Οι παράγοντες κινδύνου είναι ορισμένες παθήσεις και παράγοντες που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής.

• Υψηλή χοληστερόλη
• Υψηλή αρτηριακή πίεση
• Διαβήτης
• Ύπαρξη παχυσαρκίας
• Χρόνια νεφρική νόσος
• Ορισμένοι ειδικοί για τις γυναίκες παράγοντες κινδύνου, όπως η προεκλαμψία, η πρόωρη εμμηνόπαυση, το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS)
• Οικογενειακό ιστορικό καρδιακής προσβολής, ιδίως σε νεαρή ηλικία
• Κάπνισμα
• Καθιστικός τρόπος ζωής

Επιπλοκές και πρόγνωση της στηθάγχης

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η στηθάγχη οφείλεται σε απόφραξη των στεφανιαίων αρτηριών λόγω αθηροσκλήρωσης, δηλαδή συσσώρευσης πλακών χοληστερόλης.

Οι πλάκες στις στεφανιαίες αρτηρίες μπορεί να γίνουν ασταθείς και να οδηγήσουν σε θρόμβους αίματος στη στεφανιαία αρτηρία που σταματούν απότομα τη ροή του αίματος προς την καρδιά, οδηγώντας σε καρδιακή προσβολή. Αυτό ενδέχεται να είναι απειλητικό για τη ζωή.

Επιπλέον, η αθηροσκλήρωση στις στεφανιαίες αρτηρίες σημαίνει ότι είναι πιθανό να επηρεαστούν και αρτηρίες σε άλλα μέρη του σώματος.

Η καρωτιδική αρτηριοπάθεια που προκαλείται από αθηροσκλήρωση στις αρτηρίες του λαιμού, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε εγκεφαλικό επεισόδιο

Η περιφερική αρτηριοπάθεια, που προκαλείται από αθηροσκλήρωση στις αρτηρίες των ποδιών, η οποία μπορεί να επηρεάσει τη ροή του αίματος στα πόδια, οδηγώντας σε πόνο και πληγές που επουλώνονται ανεπαρκώς και που μερικές φορές απαιτούν ακρωτηριασμό

Ενδοκρανιακή αθηροσκλήρωση στις αρτηρίες του εγκεφάλου που μπορεί να οδηγήσει σε εγκεφαλικό επεισόδιο

Ευτυχώς, υπάρχουν τρόποι να μειώσετε τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής, εγκεφαλικού επεισοδίου και περιφερικής αρτηριακής νόσου με τις αλλαγές στον τρόπο ζωής και τις ιατρικές θεραπείες που συζητήθηκαν παραπάνω.