Οισοφάγος Barrett

Επισκόπηση

Ο οισοφάγος Barrett είναι μια πάθηση κατά την οποία η επίπεδη ροζ επένδυση του σωλήνα κατάποσης που συνδέει το στόμα με το στομάχι (οισοφάγος) καταστρέφεται από την παλινδρόμηση οξέων, η οποία προκαλεί την πάχυνση και την ερυθρότητα της επένδυσης αυτής.

Μεταξύ του οισοφάγου και του στομάχου υπάρχει μια εξαιρετικά σημαντική βαλβίδα, ο κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας (ΚΟΣ).

Με την πάροδο του χρόνου, ο ΚΟΣ μπορεί να αρχίσει να δυσλειτουργεί, οδηγώντας σε όξινη και χημική βλάβη του οισοφάγου, μια κατάσταση που ονομάζεται γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ).

Η ΓΟΠ συχνά συνοδεύεται από συμπτώματα όπως καούρα και παλινδρόμηση.

Σε ορισμένους ανθρώπους, αυτή η ΓΟΠ μπορεί να προκαλέσει μεταβολές και αλλοιώσεις στα κύτταρα που επενδύουν τον κατώτερο οισοφάγο, προκαλώντας τον οισοφάγο Barrett.

Ο οισοφάγος Barrett συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του οισοφάγου.

Αν και ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του οισοφάγου είναι μικρός, είναι σημαντικό να κάνετε τακτικές εξετάσεις που θα περιλαμβάνουν λεπτομερή απεικονιστικό έλεγχο και εκτεταμένες βιοψίες του οισοφάγου για τον εντοπισμό προκαρκινικών κυττάρων (δυσπλασία).

Εάν ανακαλυφθούν προκαρκινικά κύτταρα, μπορούν να αντιμετωπιστούν για την πρόληψη του καρκίνου του οισοφάγου.

Συμπτώματα

Η ανάπτυξη του οισοφάγου Barrett αποδίδεται συχνότερα σε μακροχρόνια ΓΟΠ (δηλαδή στη χρόνια έκθεση του οισοφάγου σε όξινο περιβάλλον από το γαστρικό περιεχόμενο), η οποία μπορεί να συνοδεύεται από αυτά τα σημεία και συμπτώματα:

• Συχνές καούρες και παλινδρόμηση του περιεχομένου του στομάχου.
• Δυσκολία κατάποσης τροφής (δυσκαταποσία)
• Λιγότερο συχνά, πόνο στο στήθος

Περιέργως, περίπου οι μισοί από τους ανθρώπους που διαγιγνώσκονται με οισοφάγο Barrett αναφέρουν ελάχιστα ή και καθόλου συμπτώματα από την παλινδρόμηση οξέος.

Έτσι, θα πρέπει να συζητήσετε με το γιατρό σας για την υγεία του πεπτικού σας συστήματος όσον αφορά την πιθανότητα οισοφάγου Barrett.

Πότε να απευθυνθείτε σε γιατρό

Εάν αντιμετωπίζετε προβλήματα καούρας και γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης για περισσότερα από πέντε χρόνια, τότε θα πρέπει να ρωτήσετε το γιατρό σας σχετικά με τον κίνδυνο εμφάνισης οισοφάγου Barrett.

Ζητήστε άμεση βοήθεια εάν:

• Έχετε πόνο στο στήθος, ο οποίος μπορεί να αποτελεί σύμπτωμα καρδιακής προσβολής.
• Έχετε δυσκολία στην κατάποση
• Κάνετε εμετό κόκκινο αίμα ή αίμα που μοιάζει με κατακάθι του καφέ
• Αποβάλλετε μαύρα, πισσώδη ή αιματηρά κόπρανα.
• Χάνετε βάρος χωρίς να το θέλετε

Αιτίες

Τα ακριβή αίτια του οισοφάγου Barrett δεν είναι γνωστά.

Ενώ πολλοί άνθρωποι με οισοφάγο Barrett έχουν μακροχρόνια ΓΟΠ, πολλοί δεν έχουν συμπτώματα παλινδρόμησης, μια κατάσταση που συχνά αποκαλείται “σιωπηλή παλινδρόμηση”.

Είτε αυτή η παλινδρόμηση οξέος συνοδεύεται από συμπτώματα ΓΟΠ είτε όχι, το οξύ του στομάχου και οι χημικές ουσίες παλινδρομούν στον οισοφάγο, καταστρέφοντας τον ιστό του οισοφάγου και προκαλώντας αλλαγές στην επένδυση του σωλήνα κατάποσης, προκαλώντας τον οισοφάγο Barrett.

Παράγοντες κινδύνου

Οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης οισοφάγου Barrett είναι οι εξής:

• Οικογενειακό ιστορικό. Οι πιθανότητες να έχετε οισοφάγο Barrett αυξάνονται εάν έχετε οικογενειακό ιστορικό οισοφάγου Barrett ή καρκίνου του οισοφάγου.
• Το γεγονός ότι είστε άνδρας. Οι άνδρες έχουν πολύ περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν οισοφάγο Barrett.
• Να είστε λευκός. Οι λευκοί έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου από ό,τι οι άνθρωποι άλλων φυλών.
• Ηλικία. Ο οισοφάγος Barrett μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά είναι πιο συχνός σε ενήλικες άνω των 50 ετών.
• Χρόνια καούρα και παλινδρόμηση οξέων. Η ύπαρξη ΓΟΠ που δεν βελτιώνεται όταν λαμβάνετε φάρμακα γνωστά ως αναστολείς αντλίας πρωτονίων ή η ύπαρξη ΓΟΠ που απαιτεί τακτική φαρμακευτική αγωγή μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης οισοφάγου Barrett.
• Το κάπνισμα (είτε το συνεχίζετε είτε το έχετε διακόψει).
• Το να είστε υπέρβαροι. Το σωματικό λίπος γύρω από την κοιλιά σας αυξάνει περαιτέρω τον κίνδυνο.

Επιπλοκές

Τα άτομα με οισοφάγο Barrett έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του οισοφάγου.

Ο κίνδυνος είναι μικρός, ακόμη και σε άτομα που έχουν προκαρκινικές αλλαγές στα κύτταρα του οισοφάγου τους.

Ευτυχώς, τα περισσότερα άτομα με οισοφάγο Barrett δεν θα αναπτύξουν ποτέ καρκίνο του οισοφάγου.

Διάγνωση

Η ενδοσκόπηση χρησιμοποιείται γενικά για να διαπιστωθεί εάν έχετε οισοφάγο Barrett.

Ένας φωτιζόμενος σωλήνας με κάμερα στο άκρο του (ενδοσκόπιο) περνάει στο λαιμό σας για να ελέγξει για σημάδια αλλαγής του ιστού του οισοφάγου.

Ο φυσιολογικός ιστός του οισοφάγου εμφανίζεται ωχρός και γυαλιστερός.

Στον οισοφάγο Barrett, ο ιστός εμφανίζεται κόκκινος και σαν βελούδο.

Ο γιατρός σας θα αφαιρέσει δείγμα ιστού (βιοψία) από τον οισοφάγο σας.

Ο ιστός που έχει ληφθεί για βιοψία μπορεί να εξεταστεί για να προσδιοριστεί ο βαθμός της αλλαγής των κυττάρων.

Προσδιορισμός του βαθμού αλλαγής των ιστών

Ένας γιατρός που ειδικεύεται στην εξέταση ιστών στο εργαστήριο ( παθολογοανατόμος) προσδιορίζει τον βαθμό δυσπλασίας στα κύτταρα του οισοφάγου σας.

Επειδή μπορεί να είναι δύσκολη η διάγνωση της δυσπλασίας στον οισοφάγο, είναι καλύτερο να συμφωνήσουν δύο παθολογοανατόμοι – με τουλάχιστον έναν που ειδικεύεται στην παθολογοανατομία του γαστρεντερικού – για τη διάγνωσή αυτή.

Ο ιστός μπορεί να ταξινομηθεί ως εξής:

• Δεν υπάρχει δυσπλασία, εφόσον υπάρχει οισοφάγος Barrett, αλλά δεν διαπιστώνονται προκαρκινικές αλλαγές στα κύτταρα.
• Χαμηλού βαθμού δυσπλασία, εάν τα κύτταρα παρουσιάζουν μικρά σημάδια προκαρκινικών αλλαγών.
• Υψηλού βαθμού δυσπλασία, εάν τα κύτταρα παρουσιάζουν πολλές αλλαγές. Η υψηλού βαθμού δυσπλασία θεωρείται ότι είναι το τελικό στάδιο πριν τα κύτταρα μετατραπούν σε καρκίνο του οισοφάγου.

Διάγνωση του οισοφάγου Barrett

Η Αμερικανική Ακαδημία Γαστρεντερολογίας αναφέρει ότι ο έλεγχος μπορεί να συνιστάται σε όσους έχουν συμπτώματα ΓΟΠ τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα, τα οποία δεν ανταποκρίνονται στη θεραπεία με αναστολείς αντλίας πρωτονίων, και οι οποίοι έχουν τουλάχιστον δύο ακόμη παράγοντες κινδύνου, όπως:

• Έχουν οικογενειακό ιστορικό οισοφάγου Barrett ή καρκίνου του οισοφάγου
• Είναι άνδρες
• Είναι λευκοί
• Είναι άνω των 50 ετών
• Είναι (ή ήταν) καπνιστές
• Έχουν πολύ κοιλιακό λίπος

Αν και οι γυναίκες έχουν σημαντικά λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν οισοφάγο Barrett, θα πρέπει και αυτές να ελέγχονται εφόσον έχουν ανεξέλεγκτη παλινδρόμηση ή άλλους παράγοντες κινδύνου για οισοφάγο Barrett.

Θεραπεία

Η θεραπεία για τον οισοφάγο Barrett εξαρτάται από την έκταση της μη φυσιολογικής ανάπτυξης των κυττάρων στον οισοφάγο σας καθώς και από τη γενικότερη κατάσταση της υγείας σας.

Δεν υπάρχει δυσπλασία

Ο γιατρός σας πιθανόν να σας συστήσει:

• Περιοδική ενδοσκόπηση για την παρακολούθηση των κυττάρων στον οισοφάγο σας. Εάν οι βιοψίες σας δεν δείξουν δυσπλασία, πιθανώς θα κάνετε μια επαναληπτική ενδοσκόπηση σε ένα χρόνο και στη συνέχεια κάθε τρία έως πέντε χρόνια, εάν δεν παρουσιαστούν αλλαγές.
  
• Θεραπεία για τη ΓΟΠ. Η φαρμακευτική αγωγή και οι αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να ανακουφίσουν τα σημεία και τα συμπτώματά σας. Η χειρουργική επέμβαση ή οι ενδοσκοπικές διαδικασίες για τη διόρθωση μιας διαφραγματοκήλης ή για τη σύσφιξη του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα που ελέγχει τη ροή του στομαχικού οξέος μπορεί να αποτελούν επιλογή.

Χαμηλού βαθμού δυσπλασία

Η χαμηλού βαθμού δυσπλασία θεωρείται το πρώιμο στάδιο των προκαρκινικών αλλαγών.

Εάν διαπιστωθεί δυσπλασία χαμηλού βαθμού, θα πρέπει να επαληθευτεί από έμπειρο παθολογοανατόμο.

Για τη χαμηλού βαθμού δυσπλασία, ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει άλλη μια ενδοσκόπηση σε έξι μήνες, με πρόσθετη παρακολούθηση κάθε 6 έως 12 μήνες.

Όμως, δεδομένου του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του οισοφάγου, μπορεί να συνιστάται θεραπεία εφόσον επιβεβαιωθεί η διάγνωση.

Οι προτιμώμενες θεραπείες είναι οι ακόλουθες:

• Ενδοσκοπική εκτομή, η οποία χρησιμοποιεί ένα ενδοσκόπιο για την αφαίρεση των κατεστραμμένων κυττάρων, ώστε να βοηθήσει στην ανίχνευση της δυσπλασίας και του καρκίνου.
  
• Κατάλυση με ραδιοσυχνότητες, η οποία χρησιμοποιεί τη θερμότητα για την αφαίρεση του παθολογικού ιστού του οισοφάγου. Η κατάλυση με ραδιοσυχνότητες μπορεί να συνιστάται μετά από μια ενδοσκοπική εκτομή.
  
• Η κρυοθεραπεία, η οποία χρησιμοποιεί ένα ενδοσκόπιο για την εφαρμογή ενός ψυχρού υγρού ή αερίου στα μη φυσιολογικά κύτταρα του οισοφάγου. Τα κύτταρα αφήνονται να ζεσταθούν και στη συνέχεια καταψύχονται ξανά. Ο κύκλος της κατάψυξης και της απόψυξης βλάπτει τα ανώμαλα κύτταρα.

Εάν κατά την αρχική ενδοσκόπηση υπάρχει σημαντική φλεγμονή του οισοφάγου, πραγματοποιείται άλλη μια ενδοσκόπηση αφού έχετε λάβει τρεις έως τέσσερις μήνες θεραπείας για τη μείωση του στομαχικού οξέος.

Υψηλού βαθμού δυσπλασία

Η υψηλού βαθμού δυσπλασία θεωρείται γενικά πρόδρομος του καρκίνου του οισοφάγου.

Για το λόγο αυτό, ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει ενδοσκοπική εκτομή, κατάλυση με ραδιοσυχνότητες ή κρυοθεραπεία.

Μια άλλη επιλογή μπορεί να είναι η χειρουργική επέμβαση, η οποία περιλαμβάνει την αφαίρεση του κατεστραμμένου τμήματος του οισοφάγου σας και τη σύνδεση του εναπομείναντος τμήματος με το στομάχι σας.

Η επανεμφάνιση του οισοφάγου Barrett είναι πιθανή μετά τη θεραπεία.

Ρωτήστε το γιατρό σας πόσο συχνά πρέπει να πηγαίνετε για εξετάσεις παρακολούθησης.

Εάν υποβληθείτε σε θεραπεία εκτός από τη χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του ανώμαλου οισοφαγικού ιστού, ο γιατρός σας είναι πιθανό να σας συστήσει δια βίου φαρμακευτική αγωγή για τη μείωση του οξέος και τη θεραπεία του οισοφάγου σας.

Τρόπος ζωής και καθημερινές λύσεις

Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να απαλύνουν τα συμπτώματα της ΓΟΠ, η οποία μπορεί να κρύβεται πίσω από τον οισοφάγο Barrett.

• Να διατηρείτε ένα φυσιολογικό βάρος.
• Αποκλείστε τα τρόφιμα και τα ποτά που προκαλούν τις καούρες σας, όπως η σοκολάτα, ο καφές, το αλκοόλ και η μέντα.
• Διακόψτε το κάπνισμα.
• Να κοιμάστε με ανασηκωμένο κεφάλι με τη βοήθεια μαξιλαριών ή υποστρωμάτων