Οι ιδιαίτεροι κίνδυνοι του καπνίσματος για τις γυναίκες

Οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν πλέον τις προειδοποιήσεις σχετικά με το κάπνισμα, ιδίως ότι τα τσιγάρα μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο και να αυξήσουν τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων.

Ωστόσο, είναι σημαντικό να γίνει αντιληπτό ότι οι γυναίκες καπνίστριες αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες προκλήσεις.

Είναι γεγονός ότι περίπου 23 εκατομμύρια γυναίκες στις ΗΠΑ (23% του γυναικείου πληθυσμού) εξακολουθούν να καπνίζουν τσιγάρα.

Αυτό το άρθρο εξετάζει τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες που καπνίζουν. Καλύπτει τους κινδύνους για την ψυχική υγεία, την υγεία των γυναικών και άλλα ζητήματα σωματικής υγείας.

Το κάπνισμα είναι η πιο αποτρέψιμη αιτία θανάτου στις Η.Π.Α. Ωστόσο, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), περισσότερες από 200.000 γυναίκες πεθαίνουν κάθε χρόνο από αιτίες που σχετίζονται με το κάπνισμα.

Το υψηλότερο ποσοστό καπνίσματος (16,7%) παρατηρείται μεταξύ των γυναικών ηλικίας 25 έως 44 ετών.

Παρόλο που οι άνδρες είναι ελαφρώς πιο πιθανό να καπνίζουν από τις γυναίκες, σχεδόν το 13% των Αμερικανίδων εξακολουθεί να καπνίζει.

Παρά τις προειδοποιήσεις που έχουν δεχτεί οι σημερινοί έφηβοι για τους κινδύνους του καπνίσματος, η πραγματικότητα είναι ότι σχεδόν όλοι οι νέοι καπνιστές σήμερα είναι έφηβοι.

Το CDC αναφέρει ότι το 2020, το 3,9% των εφήβων κοριτσιών κάπνιζαν τσιγάρα και το 22,5% χρησιμοποιούσαν κάποια μορφή προϊόντος καπνού (που μπορεί να περιλαμβάνει ηλεκτρονικά τσιγάρα, ναργιλέδες ή πούρα).

Οι γυναίκες που καπνίζουν κινδυνεύουν από τα ίδια προβλήματα υγείας με τους άνδρες που καπνίζουν, όπως ο αυξημένος κίνδυνος διαφόρων μορφών καρκίνου (συμπεριλαμβανομένων του καρκίνου του πνεύμονα, του στόματος, του λάρυγγα, του φάρυγγα, του οισοφάγου, των νεφρών, του παγκρέατος και της ουροδόχου κύστης) και των αναπνευστικών παθήσεων, αλλά υπάρχουν επίσης κίνδυνοι για την υγεία που σχετίζονται με το κάπνισμα και οι οποίοι είναι χαρακτηριστικοί μόνο για τις γυναίκες.

Μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι οι γυναίκες που καπνίζουν είναι επίσης πιο πιθανό να έχουν προβλήματα ψυχικής υγείας.

Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of Women’s Health, οι γυναίκες που κάπνιζαν είχαν σημαντικά υψηλότερα ποσοστά:

• Άγχους
• Κατάθλιψης
• Διαταραχής μετατραυματικού στρες (PTSD)
• Τασης αυτοκτονίας
• Χρήση ουσιών

Οι γυναίκες που καπνίζουν έχουν επίσης πολύ περισσότερες πιθανότητες να έχουν βιώσει κακοποίηση στην παιδική τους ηλικία και βία από τον σύντροφό τους.

Το CDC σημειώνει ότι τα άτομα με διαταραχές ψυχικής υγείας ή χρήσης ουσιών καπνίζουν τσιγάρα σε υψηλότερα ποσοστά από τα άτομα που δεν πάσχουν από διαταραχές της ψυχικής υγείας.

Περίπου το 25% των ενηλίκων στις ΗΠΑ έχουν κάποιο είδος ψυχικής ή συμπεριφορικής κατάστασης υγείας και τα άτομα αυτά αποτελούν το 40% του συνόλου των ενηλίκων που κάνουν χρήση τσιγάρων.

Η σχέση αυτή έχει σημαντικό αντίκτυπο στην υγεία και την ευεξία των ατόμων με ψυχικές διαταραχές.

Σύμφωνα με το CDC, τα άτομα με σοβαρές ψυχικές διαταραχές που καπνίζουν πεθαίνουν 15 χρόνια νωρίτερα από τα άτομα που δεν έχουν ψυχικές διαταραχές και δεν καπνίζουν.

Η νικοτίνη μπορεί επίσης να επηρεάσει την υγεία καλύπτοντας τα συμπτώματα ορισμένων καταστάσεων ψυχικής υγείας και μειώνοντας την αποτελεσματικότητα ορισμένων φαρμάκων ψυχικής υγείας.

Η ύπαρξη μιας πάθησης ψυχικής υγείας μπορεί επίσης να δυσχεραίνει τη διακοπή του καπνίσματος για τις γυναίκες.

Το κάπνισμα μπορεί επίσης να έχει αντίκτυπο στην υγεία των γυναικών, σε τομείς όπως η αντισύλληψη, η γονιμότητα, η εγκυμοσύνη, η φλεγμονώδης νόσος της πυέλου και η εμμηνόπαυση.

• Αντισυλληπτικά από το στόμα

Τα από του στόματος αντισυλληπτικά (“το χάπι”) και άλλες ορμονικές μέθοδοι αντισύλληψης ενέχουν κινδύνους και προειδοποιήσεις ειδικά για τα άτομα που καπνίζουν.

Οι γυναίκες που καπνίζουν και χρησιμοποιούν από του στόματος αντισυλληπτικά έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων, όπως θρόμβους αίματος, καρδιακές προσβολές και εγκεφαλικά επεισόδια.

Ο κίνδυνος αυτός αυξάνεται με την ηλικία και οι γυναίκες άνω των 35 ετών που καπνίζουν δεν πρέπει να χρησιμοποιούν αντισυλληπτικά από το στόμα.

Ιστορικά, οι γυναίκες που χρησιμοποιούσαν το χάπι παρουσίαζαν επίσης ήπια αύξηση της αρτηριακής πίεσης.

Ωστόσο, η αρτηριακή πίεση συχνά επέστρεφε στα φυσιολογικά “προ του χαπιού” επίπεδα μόλις διακόπτονταν τα από του στόματος αντισυλληπτικά.

Ορισμένες νεότερες μελέτες δείχνουν ότι η υψηλή αρτηριακή πίεση δεν αποτελεί σήμερα συχνό πρόβλημα που σχετίζεται με τη χρήση ορμονικών αντισυλληπτικών.

Παρ’ όλα αυτά, όλα τα άτομα που λαμβάνουν από του στόματος αντισυλληπτικά θα πρέπει να ελέγχουν την αρτηριακή τους πίεση κάθε 6 έως 12 μήνες.

Οι χημικές ουσίες στα τσιγάρα περνούν από τις εγκύους μέσω της κυκλοφορίας του αίματος στο έμβρυο.

Αυτές οι τοξικές χημικές ουσίες ενέχουν σοβαρούς κινδύνους για το έμβρυο καθώς και για την έγκυο.

Σύμφωνα με το CDC, το κάπνισμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αυξάνει τον κίνδυνο για:

• Γεννητικά ελαττώματα του στόματος και των χειλιών
• Χαμηλό βάρος γέννησης
• Πρόωρο τοκετό
• Σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου (SIDS)

Τα παιδιά που γεννιούνται από καπνίστριες παρουσιάζουν περισσότερα κρυολογήματα, ωτίτιδες, αναπνευστικά προβλήματα και ασθένειες που απαιτούν επισκέψεις στον παιδίατρο σε σχέση με τα παιδιά που γεννιούνται από γυναίκες που δεν καπνίζουν.

Πολλές γυναίκες σήμερα καθυστερούν την εγκυμοσύνη μέχρι τη δεκαετία των 30 ή ακόμη και των 40, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει προβλήματα γονιμότητας ακόμη και στις μη καπνίστριες.

Όμως οι γυναίκες που καπνίζουν και καθυστερούν τον τοκετό θέτουν τον εαυτό τους σε σημαντικά μεγαλύτερο κίνδυνο μελλοντικής υπογονιμότητας σε σχέση με τις μη καπνίστριες.

Μια μελέτη του 2017 διαπίστωσε ότι οι γυναίκες που κάπνιζαν έξι ή περισσότερα τσιγάρα ημερησίως παρουσίασαν σημαντική επιβάρυνση στην ικανότητά τους να συλλάβουν.

Μελέτες υποδεικνύουν ότι η μειωμένη ωοθυλακιορρηκτική ανταπόκριση, καθώς και η γονιμοποίηση και η εμφύτευση του ζυγωτού, μπορεί να είναι μειωμένη στις γυναίκες που καπνίζουν.

Οι χημικές ουσίες στον καπνό μπορεί επίσης να αλλοιώσουν την τραχηλική βλέννα, καθιστώντας την λιγότερο ευνοϊκή για το σπέρμα με αποτέλεσμα να υπάρχει μεγαλύτερη δυσκολία στη σύλληψη.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί, ωστόσο, ότι το κάπνισμα δεν επηρεάζει μόνο τη γυναικεία γονιμότητα.

Οι άνδρες καπνιστές έχουν 50% περισσότερες πιθανότητες να καταστούν μη γόνιμοι.

Ορισμένες από τις τοξικές χημικές ουσίες που περιέχονται στο τσιγάρο μπορεί να οδηγήσουν σε γονιδιακές μεταλλάξεις στο σπέρμα που μπορούν επίσης να προκαλέσουν αποβολή, γενετικές ανωμαλίες, καρκίνο και άλλα προβλήματα υγείας στα παιδιά τους.

Η φλεγμονώδης νόσος της πυέλου εμφανίζεται με μεγαλύτερη συχνότητα σε άτομα που καπνίζουν από ό,τι σε άτομα που δεν καπνίζουν.

Πρόωρη εμμηνόπαυση

Έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι οι γυναίκες που καπνίζουν έχουν 43% αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν εμμηνόπαυση πριν από την ηλικία των 50 ετών σε σύγκριση με τις μη καπνίστριες.

Οι γυναίκες που καπνίζουν παρατηρούν τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης κατά μέσο όρο δύο έως τρία χρόνια νωρίτερα από τις μη καπνίστριες.

Προβλήματα εμμήνου ρύσεως, όπως ανώμαλη αιμορραγία, αμηνόρροια (απουσία περιόδου) και κολπικές λοιμώξεις αποτελούν επίσης συνήθη προβλήματα μεταξύ των γυναικών που καπνίζουν.

Οι ανωμαλίες της εμμήνου ρύσεως και η πρόωρη εμμηνόπαυση μπορεί να οφείλονται σε τοξική επίδραση στις ωοθήκες ή στα σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα οιστρογόνων που παρατηρούνται σε πολλές μελέτες γυναικών που καπνίζουν.

Ορμονοθεραπεία

Η θεραπεία υποκατάστασης με οιστρογόνα παρέχει ευεργετική προστασία στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες από τον κίνδυνο οστεοπόρωσης.

Όμως τα οφέλη αυτά πολλές φορές αναιρούνται από τους αυξημένους καρδιαγγειακούς και άλλους κινδύνους για την υγεία που σχετίζονται με το κάπνισμα κατά τη λήψη ορμονών.

Οι γυναίκες που καπνίζουν αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων, όπως καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικό επεισόδιο, όταν χρησιμοποιούν συμπληρωματικά οιστρογόνα.

Αυτός ο κίνδυνος θα πρέπει να συζητηθεί με τον γιατρό πριν από την έναρξη της θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης εφόσον καπνίζετε. Επιπλέον, ο γιατρός μπορεί να σας βοηθήσει σε περίπτωση που επιλέξετε να διακόψετε το κάπνισμα.

Οι γυναίκες διατρέχουν επίσης ιδιαίτερους κινδύνους για άλλες πτυχές της σωματικής τους υγείας.

Το κάπνισμα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ορισμένων ασθενειών και νοσημάτων και μπορεί να επηρεάσει την υγεία των οστών και της καρδιάς.

Τα προϊόντα καπνού αυξάνουν επίσης τον κίνδυνο διαφόρων τύπων καρκίνου που πλήττουν τις γυναίκες.

• Οστεοπόρωση

Η οστεοπόρωση επηρεάζει τους περισσότερους ανθρώπους καθώς μεγαλώνουν, αλλά υπάρχουν ορισμένα πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να μειώσετε τον κίνδυνο οστεοπόρωσης, όπως η συμμετοχή σε τακτική σωματική δραστηριότητα και η διασφάλιση ότι λαμβάνετε 1.000 έως 1.500 mg ασβεστίου ημερησίως.

Το κάπνισμα προκαλεί σημαντική αύξηση του κινδύνου οστικής απώλειας και οστεοπόρωσης.

Οι γυναίκες που καπνίζουν τσιγάρα παρουσιάζουν μεγαλύτερη απώλεια οστικής πυκνότητας από τις μη καπνίστριες.

Οι έρευνες δείχνουν ότι οι γυναίκες που καπνίζουν έχουν 31% υψηλότερο κίνδυνο οστεοπόρωσης.

Το κάπνισμα επιβραδύνει επίσης το χρόνο επούλωσης μετά από κάταγμα οστού.

• Καρδιακή νόσος

Σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων Υγείας (CDC), ένας στους τέσσερις θανάτους που προκαλούνται από καρδιαγγειακά νοσήματα μπορεί να αποδοθεί στο κάπνισμα.

Αν και οι περισσότεροι από αυτούς τους θανάτους αφορούν γυναίκες που έχουν περάσει την εμμηνόπαυση, ο κίνδυνος καρδιακής νόσου που σχετίζεται με το κάπνισμα είναι σημαντικά υψηλότερος στις νεαρές καπνίστριες.

Σύμφωνα με μελέτη του 2019 που δημοσιεύθηκε στο Journal of the American College of Cardiology, οι γυναίκες κάτω των 50 ετών που καπνίζουν έχουν υψηλότερο κίνδυνο να υποστούν ένα συγκεκριμένο τύπο σοβαρής καρδιακής προσβολής σε σύγκριση με τους άνδρες.

Η διαφορά αυτή μπορεί να οφείλεται στην αλληλεπίδραση των οιστρογόνων με τις χημικές ουσίες που βρίσκονται στα τσιγάρα.

• Καρκίνος του τραχήλου της μήτρας

Όλες οι γυναίκες πρέπει να κάνουν τακτικές γυναικολογικές εξετάσεις που περιλαμβάνουν τεστ Παπανικολάου, ενώ για τις γυναίκες που καπνίζουν, η ανάγκη αυτή είναι ακόμη μεγαλύτερη.

Σύμφωνα με την Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία, το κάπνισμα διπλασιάζει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.

Οι ασθενείς με καρκίνο του τραχήλου της μήτρας που διακόπτουν το κάπνισμα μπορεί να έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες ύφεσης και επιβίωσης από τις ασθενείς που συνεχίζουν το κάπνισμα.

Οι ερευνητές πιστεύουν ότι ο καπνός βλάπτει το DNA των κυττάρων του τραχήλου της μήτρας, γεγονός που συμβάλλει στην ανάπτυξη καρκίνου.

Το κάπνισμα επηρεάζει επίσης την ανοσία, γεγονός που μπορεί να κάνει τον οργανισμό λιγότερο ικανό να καταπολεμήσει τις λοιμώξεις από τον ιό HPV, οι οποίες αποτελούν επίσης παράγοντα κινδύνου για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.

• Καρκίνος του μαστού

Η Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία δημοσίευσε τα αποτελέσματα μιας μελέτης το 1994, η οποία έδειξε ότι οι ασθενείς με καρκίνο του μαστού που καπνίζουν μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο θανάτου τους κατά τουλάχιστον 25% – ένας κίνδυνος που αυξάνεται με τον αριθμό των τσιγάρων που καπνίζονται ημερησίως.

Ο πιθανός κίνδυνος θανατηφόρου καρκίνου του μαστού αυξάνεται έως και 75% για τις γυναίκες που καπνίζουν δύο πακέτα ή περισσότερα την ημέρα.

Το θετικό είναι ότι αν το κόψετε τώρα, ο πιθανός κίνδυνος θανάτου σας ως αποτέλεσμα μελλοντικού καρκίνου του μαστού παραμένει ο ίδιος με αυτόν που διατρέχει μια μη καπνίστρια.

• Καρκίνος του αιδοίου

Ένας άλλος τύπος καρκίνου που μπορεί να εμφανίζεται συχνότερα στις γυναίκες που καπνίζουν είναι ο καρκίνος του αιδοίου.

Ο κίνδυνος αυτός αυξάνεται σημαντικά στις γυναίκες που καπνίζουν και έχουν ιστορικό μόλυνσης από τον ιό HPV.