Η απόκτηση παιδιών είναι μια μεγάλη απόφαση, αλλά όταν τελικά κάνετε αυτή την επιλογή με σιγουριά, δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από το να αισθάνεστε ότι δεν μπορείτε να πραγματοποιήσετε αυτό το όνειρο – ή να αισθάνεστε ότι το σώμα σας δεν κάνει αυτό για το οποίο έχει φτιαχτεί.
Η υπογονιμότητα, η οποία ορίζεται ως η αδυναμία να μείνετε έγκυος μετά από 12 μήνες ενεργών προσπαθειών, είναι πιο συχνή απ’ ό,τι νομίζετε, καθώς επηρεάζει περίπου 1 στα 8 ζευγάρια.
Όποιος την έχει βιώσει θα σας πει ότι η υπογονιμότητα είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα ιατρικό ζήτημα. Έχει βαθιές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία και την ταυτότητα ενός ατόμου.
Η συμβίωση με την υπογονιμότητα μπορεί να οδηγήσει σε έντονα συναισθήματα απώλειας, θλίψης, ντροπής και κατάθλιψης.
Αλλά η υπογονιμότητα δεν επηρεάζει τους ανθρώπους μόνο σε ατομικό επίπεδο. Αγγίζει και τα δύο μέρη του ζευγαριού. Πολλά ζευγάρια αισθάνονται απομονωμένα από άλλα ζευγάρια και βιώνουν συλλογικά αισθήματα ντροπής και στίγματος όσον αφορά την αδυναμία τους να συλλάβουν.
Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική πίεση μέσα στις σχέσεις και να επηρεάσει την επικοινωνία, την εμπιστοσύνη, την ανθεκτικότητα της σχέσης και πολλά άλλα.
Είναι ήδη άσχημο το γεγονός ότι η ίδια η υπογονιμότητα μπορεί να είναι τόσο επώδυνη, αλλά όταν η σχέση σας επιβαρύνεται επίσης, αυτό μπορεί να είναι εξαιρετικά οδυνηρό.
Συναισθηματικές και ψυχολογικές επιπτώσεις
Πριν εξετάσουμε τις βαθιές επιπτώσεις που μπορεί να έχει η υπογονιμότητα στις σχέσεις, είναι σημαντικό να εξετάσουμε τον τρόπο με τον οποίο η υπογονιμότητα επηρεάζει κάθε μέλος του ζευγαριού. Αυτές οι επιπτώσεις στην ψυχική υγεία τείνουν να διαχέονται στην ίδια τη σχέση.
Οι συναισθηματικές και ψυχολογικές επιπτώσεις της υπογονιμότητας είναι βαθιές και συχνά παρεξηγημένες από οποιονδήποτε δεν έχει βιώσει την εμπειρία της διαχείρισης της υπογονιμότητας. Υπάρχει ένα φάσμα συναισθημάτων που μπορεί να βιώσουν τα άτομα, όπως θλίψη, λύπη, θυμός, ενοχή, ντροπή και άγχος.
Συνήθη συναισθήματα που προκαλούνται από την υπογονιμότητα
- Συνεχείς σκέψεις σχετικά με την εγκυμοσύνη
- Μειωμένη αυτοεκτίμηση
- Θέματα ταυτότητας
- Αίσθημα ότι η ζωή σας βρίσκεται εκτός του ελέγχου σας
- Αισθήματα ανεπάρκειας
- Αισθήματα αποτυχίας
Εκτός από αυτά τα έντονα και φορτισμένα συναισθήματα, οι άνθρωποι που βιώνουν υπογονιμότητα μπορεί να είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς σε διαταραχές της ψυχικής υγείας.
Για παράδειγμα, έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι περίπου το 40% των γυναικών που βιώνουν υπογονιμότητα έχουν κλινική κατάθλιψη ή άγχος. Υπάρχουν λιγότερες μελέτες σχετικά με το πώς η υπογονιμότητα επηρεάζει την ψυχική υγεία των ανδρών, αλλά μια μελέτη του 2023 διαπίστωσε ότι το 14% έως 23% των υπογόνιμων ανδρών βιώνουν κατάθλιψη.
Ποια είναι η σχέση μεταξύ υπογονιμότητας και άγχους στις σχέσεις;
Αν και δεν βιώνει κάθε ζευγάρι σημαντική πίεση κατά την αντιμετώπιση της υπογονιμότητας -και μερικές φορές η υπογονιμότητα μπορεί να φέρει το ζευγάρι πιο κοντά- είναι αρκετά συχνό φαινόμενο η υπογονιμότητα να επιβαρύνει τις σχέσεις.
Η σχέση μεταξύ υπογονιμότητας και στρες στη σχέση είναι αξιοσημείωτη. Η υπογονιμότητα συχνά εγκαινιάζει ένα έντονο συναισθηματικό ταξίδι που χαρακτηρίζεται από συναισθήματα απώλειας, ανεπάρκειας και απομόνωσης. Αυτές οι εμπειρίες μπορούν να καταπονήσουν ακόμη και τις πιο δυνατές σχέσεις, επηρεάζοντας την επικοινωνία και τη συναισθηματική οικειότητα μέσα στο ζευγάρι.
Ένας λόγος για τον οποίο συμβαίνει αυτό είναι ότι τα ζευγάρια μπορεί να αντιμετωπίζουν με διαφορετικό τρόπο τα συναισθήματά τους σχετικά με τα προβλήματα γονιμότητας που αντιμετωπίζουν.
Για παράδειγμα, ο ένας σύντροφος μπορεί να έχει τη διάθεση να κάνει ό,τι χρειαστεί, ακόμη και αν αυτό σημαίνει πολύ δαπανηρούς κύκλους εξωσωματικής γονιμοποίησης ξανά και ξανά, ενώ ο άλλος σύντροφος μπορεί να αισθάνεται ότι το να παγώσει τη ζωή του για χρόνια ενδεχομένως προκειμένου να υπάρξει ένα άγνωστο αποτέλεσμα δεν αξίζει τον κόπο.
Αυτού του είδους οι διαφορές μπορούν να οδηγήσουν σε αναντίστοιχες προσδοκίες και τεράστια πίεση μεταξύ των δύο μελών του ζευγαριού. Επιπλέον, το μέλος του ζευγαριού που αποδεικνύεται ότι είναι η πηγή της υπογονιμότητας μπορεί να βιώνει τον φόβο της εγκατάλειψης και τις ανησυχίες ότι θα αισθάνεται λιγότερο επιθυμητό.
Συνολικά, το συναισθηματικό τίμημα της υπογονιμότητας μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένες συγκρούσεις, μειωμένη οικειότητα και αισθήματα απομόνωσης μέσα στη σχέση.
Τι εικόνα έχει το άγχος της υπογονιμότητας
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι με τους οποίους η υπογονιμότητα μπορεί να επιβαρύνει τις σχέσεις.
Η επικοινωνία καθίσταται τεταμένη
Συχνά, όταν ένα ζευγάρι βιώνει υπογονιμότητα, η επικοινωνία γίνεται τεταμένη. Ορισμένες φορές, η επικοινωνία μπορεί ακόμη και να σταματήσει εντελώς, καθώς το ζευγάρι περνά μέσα από δυσάρεστα συναισθήματα. Υπάρχει επίσης συχνά η αίσθηση ότι ο άλλος σύντροφος δεν καταλαβαίνει τα συναισθήματά σας.
Μερικές φορές, ισχύει η εκδοχή ότι ο σύντροφος απλώς δεν μπορεί να συμπάσχει με αυτά που περνάτε. Για παράδειγμα, αν η γυναίκα σύντροφος υποβάλλεται σε όλες τις πολύ επεμβατικές θεραπείες (κάτι που συμβαίνει στην πλειονότητα των περιπτώσεων), τότε ακόμη και αν ο σύντροφος επιθυμεί πραγματικά να καταλάβει, πιθανότατα δεν μπορεί να ενσυναισθανθεί πλήρως, καθώς δεν είναι αυτός που βρίσκεται στο τραπέζι με τα πόδια του ανοιχτά επανειλημμένα, να τον τσιμπάνε και να τον τρυπάνε.
Παρεξηγήσεις
Οι παρεξηγήσεις είναι συχνές καθώς τα ζευγάρια αντιμετωπίζουν θέματα γονιμότητας. Οι παρεξηγήσεις μπορεί να οφείλονται στο ότι ο ένας σύντροφος αισθάνεται ότι ενοχοποιείται ή εκλαμβάνεται ότι επενδύει λιγότερο στην δύσκολη αυτή διαδικασία.
Το άτομο που υποβάλλεται σε περισσότερες εξετάσεις γονιμότητας και θεραπεία μπορεί να αισθάνεται ότι ο σύντροφός του επενδύει λιγότερο στο αποτέλεσμα από ό,τι εκείνος, ή το αντίστροφο. Το άτομο που διαγιγνώσκεται με πρόβλημα γονιμότητας μπορεί να αισθάνεται ότι ο σύντροφός του τον κατηγορεί για όσα περνούν μαζί ως ζευγάρι.
Κόπωση λήψης αποφάσεων
Ένας άλλος παράγοντας που μπορεί να επιβαρύνει σημαντικά τις σχέσεις είναι η κόπωση από τη λήψη αποφάσεων. Υπάρχουν τόσες πολλές αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν όσον αφορά τις θεραπείες γονιμότητας και τα ζευγάρια μπορεί να διαφωνούν πάνω σε αυτές. Μπορεί επίσης να αισθάνονται εξαντλημένοι και εξουθενωμένοι από τη λήψη τόσων πολλών δύσκολων αποφάσεων.
Η λήψη αποφάσεων σχετικά με τις θεραπείες γονιμότητας, ειδικά με δεδομένη την πολύ υψηλή οικονομική επιβάρυνση που σπάνια καλύπτεται από την ασφάλεια, είναι ένα πρόσθετο άγχος που μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα στη σχέση.
Δεν υπάρχει χώρος για άλλες εμπειρίες
Η αντιμετώπιση της υπογονιμότητας μπορεί να γίνει εντελώς ολοκληρωτική εμπειρία. Μπορεί να αφήσει ελάχιστο χώρο για τις άλλες πτυχές της σχέσης, δημιουργώντας αποσύνδεση.
Άλλες πτυχές της σχέσης σας που συνηθίζατε να απολαμβάνετε, όπως το σεξ ή οι κοινωνικές συναναστροφές, μπορεί να επηρεαστούν ή να εκλείψουν εντελώς.
Υπερβολική εστίαση στη γονιμότητα
Δεν είναι μόνο αυτό που κάνετε μαζί ως ζευγάρι που μπορεί να αλλάξει, ακόμη και οι τύποι των συζητήσεων που κάνετε μπορεί να αλλάξουν επίσης. Οι προκλήσεις που σχετίζονται με την υπογονιμότητα μπορεί να φαίνονται σαν τοίχος μεταξύ των συντρόφων.
Ενδέχεται να διαπιστώσετε ότι όλες οι συζητήσεις σας περιστρέφονται γύρω από τις θεραπείες γονιμότητας, αφήνοντας ελάχιστο χώρο για τα αστεία και τις από κοινού στιγμές που συνήθιζαν να αναζωογονούν τις μέρες σας.
Στρατηγικές και μηχανισμοί αντιμετώπισης
Η αντιμετώπιση της υπογονιμότητας ως ζευγάρι είναι δύσκολη, τελεία και παύλα. Αλλά υπάρχει ελπίδα. Η απλή αναγνώριση του πώς αισθάνεστε, ατομικά και ως ζευγάρι, είναι ένα μεγάλο πρώτο βήμα.
Τα ζευγάρια έχουν τη δυνατότητα να επεξεργαστούν και να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της υπογονιμότητας αναγνωρίζοντας ότι η υπογονιμότητα μπορεί να είναι εξαιρετικά αποθαρρυντική, ότι είναι φυσιολογικό να δημιουργούνται συγκρούσεις και ότι δεσμεύονται να έχουν ανοιχτή επικοινωνία ή ακόμη και να προγραμματίζουν το χρόνο τους για να συζητήσουν τα συναισθήματά τους.
Είναι σημαντικό για κάθε σύντροφο να επικυρώνει ο ένας τα συναισθήματα και τις εμπειρίες του άλλου, ακόμη και αν διαφωνεί ή δεν τα κατανοεί πλήρως.
Συμβουλές για τη φροντίδα των σχέσεών σας κατά τη διάρκεια της υπογονιμότητας
- Προσπαθήστε να προγραμματίζετε τακτικές συναντήσεις ελέγχου “συναισθημάτων” που σχετίζονται με τις ανησυχίες και τους στόχους γονιμότητας
- Φροντίστε να βρείτε τρόπους να επικοινωνείτε ιδιωτικά, οι οποίοι δεν αφορούν την απόκτηση παιδιού (π.χ. να φτιάξετε μαζί ένα δύσκολο παζλ, να μαγειρέψετε μαζί ένα περίπλοκο γεύμα)
- Εξασκηθείτε στην ενεργητική ακρόαση από κοινού
- Εξασκηθείτε στο να μαθαίνετε να συναισθάνεστε την οπτική γωνία του συζύγου σας
- Προγραμματίστε ευχάριστες δραστηριότητες τις ημέρες που περιμένετε νέα σχετικά με το μέλλον σας (π.χ., ένα ειδικό πρωινό μετά από έναν προγραμματισμένο υπέρηχο για να δείτε την ανάπτυξη των ωοθυλακίων- μια απόδραση το Σαββατοκύριακο μετά το τέλος μιας θεραπείας εξωσωματικής γονιμοποίησης)
Ιατρική Ομάδα Medbox
Κάθε χρόνο, βοηθάμε χιλιάδες ανθρώπους να βρουν απαντήσεις σε σημαντικές ερωτήσεις για την υγεία τους με τα άρθρα μας που έχουν γραφτεί από ειδικούς, ιατρικά αναθεωρημένα σε εκατοντάδες θέματα υγείας.