Μύθοι για την υγεία των ματιών. Ποια είναι τα πραγματικά δεδομένα;

Μύθος: Το διάβασμα σε συνθήκες κακού φωτισμού βλάπτει τα μάτια σας.

Γεγονός: Πριν από την εφεύρεση του ηλεκτρισμού, το νυχτερινό διάβασμα και οι περισσότερες εργασίες γίνονταν υπό το φως των κεριών ή του γκαζιού. Το διάβασμα σε αμυδρό φως σήμερα δεν θα βλάψει τα μάτια σας περισσότερο από ό,τι έβλαπτε τα μάτια των προγόνων σας ή περισσότερο από όσο η λήψη μιας φωτογραφίας σε αμυδρό φως θα βλάψει την ίδια τη φωτογραφική μηχανή.

Παρόλο που μπορεί να νιώσετε πονοκέφαλο ή να καταπονήσετε τα μάτια σας από την επιπλέον προσπάθεια ανάγνωσης σε συνθήκες κακού φωτισμού, δεν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που να υποδεικνύουν ότι η ανάγνωση σε τέτοιου είδους περιβάλλον βλάπτει την όρασή σας.

Μύθος: Η υπερβολική χρήση των ματιών σας θα τα “φθείρει”.

Γεγονός: Δεν θα χάνατε την αίσθηση της όσφρησης αν χρησιμοποιούσατε πολύ τη μύτη σας ή την ακοή σας αν χρησιμοποιούσατε πολύ τα αυτιά σας. Τα μάτια σας είναι φτιαγμένα για να βλέπουν. Δεν θα χάσετε την όρασή σας χρησιμοποιώντας τα μάτια σας για τον σκοπό για τον οποίο προορίζονται.

Μύθος: Η χρήση γυαλιών οράσεως που είναι πολύ ισχυρά ή έχουν λανθασμένη συνταγή θα βλάψει τα μάτια σας.

Γεγονός: Τα γυαλιά αλλάζουν την κατεύθυνση των ακτίνων φωτός που δέχονται τα μάτια σας. Δεν αλλάζουν κάποιο μέρος του ίδιου του ματιού. Το να φοράτε γυαλιά που είναι πολύ δυνατά ή που δεν ταιριάζουν με άλλον τρόπο στα μάτια σας δεν μπορεί να βλάψει τα μάτια σας – αν και μπορεί να οδηγήσει σε έναν προσωρινό πονοκέφαλο.

Στη χειρότερη περίπτωση, τα γυαλιά θα αποτύχουν να διορθώσουν την όραση και θα σας κάνουν να αισθάνεστε άβολα λόγω της θολότητας. Ωστόσο, δεν θα έχει ως αποτέλεσμα να προκληθεί βλάβη σε οποιοδήποτε τμήμα του ματιού σας.

Μύθος: Το να κάθεστε πολύ κοντά στην τηλεόραση μπορεί να βλάψει τα μάτια σας.

Γεγονός: Σε αντίθεση με τη δημοφιλή αυτή αντίληψη, το να κάθεστε πολύ κοντά στην τηλεόραση μπορεί να είναι σημάδι μυωπίας και όχι η αιτία της.

Όσον αφορά το να κάθεται κανείς πολύ κοντά στην τηλεόραση ή σε άλλες ηλεκτρονικές οθόνες, οι άνθρωποι τείνουν να συγχέουν ποια είναι η αιτία και ποια το αποτέλεσμα. Το να κάθεστε πολύ κοντά στην οθόνη εξακολουθεί να μην συνιστάται, καθώς μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όπως πονοκεφάλους και κόπωση των ματιών.

Μύθος: Τα γυαλιά οράσεως αποδυναμώνουν τα μάτια σας.

Γεγονός: Τα γυαλιά οράσεως που φοριούνται για τη διόρθωση της μυωπίας, της υπερμετρωπίας, του αστιγματισμού ή της πρεσβυωπίας δεν θα αποδυναμώσουν τα μάτια σας σε καμία περίπτωση, ούτε θα λύσουν μόνιμα αυτά τα είδη προβλημάτων όρασης.

Τα γυαλιά είναι απλώς εξωτερικά οπτικά βοηθήματα που διορθώνουν την όραση για τα άτομα που πάσχουν από διαθλαστικές ανωμαλίες. Εξαίρεση αποτελούν τα γυαλιά που χορηγούνται σε παιδιά με στραβισμό  ή αμβλυωπία.

Τα γυαλιά αυτά χρησιμοποιούνται προσωρινά για να βοηθήσουν στην ευθυγράμμιση των ματιών τους ή στη βελτίωση της όρασης. Η μη χρήση τέτοιων γυαλιών σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμα ελαττωματική όραση.

Μύθος: Το αλληθώρισμα των ματιών σας μπορεί να προκαλέσει μόνιμο στραβισμό.

Γεγονός: Οι μύες των ματιών σας έχουν σκοπό να σας επιτρέπουν να κινείτε τα μάτια σας προς πολλές διαφορετικές κατευθύνσεις. Το να κοιτάτε αριστερά, δεξιά, πάνω ή κάτω δεν θα αναγκάσει τα μάτια σας να παραμείνουν μόνιμα αλληθωρισμένα.

Ο στραβισμός οφείλεται σε ασθένεια, σε μη διορθωμένο διαθλαστικό σφάλμα ή σε βλάβη των μυών ή των νεύρων και όχι στο ότι αναγκάζετε τα μάτια σας να πάρουν αυτή τη θέση.

Μύθος: Η όραση 20/20 σημαίνει ότι τα μάτια σας είναι τέλεια.

Γεγονός: Ο όρος “20/20” υποδηλώνει ένα άτομο με εξαιρετική κεντρική όραση. Ωστόσο, το συγκεκριμένο άτομο μπορεί να έχει ατελή όραση σε άλλους τύπους όρασης, όπως η πλευρική όραση, η νυχτερινή όραση ή η όραση των χρωμάτων.

Ορισμένες οφθαλμικές παθήσεις που ενδέχεται να προκαλέσουν τύφλωση, όπως το γλαύκωμα ή η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, μπορεί να χρειαστούν χρόνια για να αναπτυχθούν. Κατά τη διάρκεια αυτού του χρόνου, βλάπτουν τμήματα του εσωτερικού του ματιού, αλλά η κεντρική όραση μπορεί να παραμείνει ανεπηρέαστη.

Μύθος: Η εξέλιξη της μυωπίας είναι αναπόφευκτη για τα μυωπικά παιδιά.

Γεγονός: Οι οπτομέτρες μπορούν να παρέχουν τεκμηριωμένες θεραπευτικές επιλογές, οι οποίες μπορούν να επιβραδύνουν ή ακόμη και να σταματήσουν την επιδείνωση της μυωπίας του παιδιού σας.

Ωστόσο, κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών έχουν σημειωθεί πολλές νέες καινοτομίες και εξελίξεις στον τομέα του ελέγχου της μυωπίας και είναι όλο και πιο πιθανό να επιβραδύνουμε ή ακόμη και να αποτρέψουμε την ανάπτυξη της μυωπίας στα παιδιά.

Τα αποτελέσματα μιας κλινικής δοκιμής, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό JAMA Ophthalmology (Σεπτέμβριος 2015), έδειξαν ότι το να παίζει ένα παιδί έξω για 30-40 λεπτά την ημέρα μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική μείωση του κινδύνου ανάπτυξης μυωπίας.

Για όσους έχουν ήδη μυωπία, έχει αποδειχθεί ότι ειδικοί πολυεστιακοί φακοί για γυαλιά και φακοί επαφής επιβραδύνουν σημαντικά την εξέλιξη της μυωπίας.

Οι φακοί επαφής Ortho-k και οι οφθαλμικές σταγόνες ατροπίνης χαμηλής δόσης έχουν επίσης επιδείξει παρόμοια αποτελέσματα.

Η ορθοκερατολογία, που ονομάζεται επίσης ortho-k, είναι μια μη επεμβατική και μη χειρουργική διαδικασία, κατά την οποία προσαρμόζονται στον ασθενή ειδικά σχεδιασμένοι φακοί επαφής. Η διαδικασία αυτή αναδιαμορφώνει προσωρινά τον κερατοειδή για να βελτιώσει την όραση.

Οι φακοί ολονύκτιας τοποθέτησης Ortho-k, οι οποίοι αποτελούν την πιο συνηθισμένη μορφή, είναι άκαμπτοι φακοί, διαπερατοί από αέρια, οι οποίοι παρέχουν αρκετά ανθεκτική στήριξη για την αναδιαμόρφωση του κερατοειδούς.

Ενώ φοριούνται, επιτρέπουν την είσοδο οξυγόνου στο μάτι σας, ώστε το μάτι σας να παραμένει υγιές. Καθώς τους φοράτε, ισοπεδώνουν επίσης το μέσο του κερατοειδούς. Αυτό αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο κάμπτεται το φως κατά την είσοδό του στο μάτι. Αυτοί οι φακοί φοριούνται κυρίως τη νύχτα και στη συνέχεια αφαιρούνται το επόμενο πρωί.

Μόλις αφαιρεθούν, ο κερατοειδής παραμένει πεπλατυσμένος για κάποιο χρονικό διάστημα, διορθώνοντας την όρασή σας, ώστε να μη χρειάζεται να βασίζεστε σε γυαλιά ή κανονικούς φακούς επαφής.

Ωστόσο, πρόκειται για μια βραχυπρόθεσμη αποκατάσταση και αν σταματήσετε να φοράτε τους φακούς ortho-k τη νύχτα, τότε ο κερατοειδής σας θα επανέλθει τελικά στο αρχικό του σχήμα και το διαθλαστικό σφάλμα του ματιού σας θα επανέλθει. Λόγω του γεγονότος αυτού, θα πρέπει να συνεχίσετε να φοράτε τους φακούς κάθε βράδυ ή κάθε λίγες νύχτες για να διατηρήσετε τη διόρθωση της όρασής σας.