Μια νέα μελέτη βασισμένη σε νεκροψίες αποκάλυψε πάνω από 50 % περισσότερα μικροπλαστικά στον εγκεφαλικό ιστό από ό,τι πριν από μια δεκαετία.
Τα μικροπλαστικά αντιπροσωπεύουν πλέον περίπου το 0,5 % του βάρους του εγκεφάλου.
Μπορείτε να μειώσετε την έκθεσή σας στα μικροπλαστικά αποφεύγοντας τα πλαστικά μπουκάλια νερού και τα περιτυλίγματα τροφίμων μιας χρήσης.
Τα μικροσκοπικά πλαστικά θραύσματα που αποτελούν υποπροϊόν των αναλώσιμων πλαστικών δοχείων μίας χρήσης βρίσκουν το δρόμο τους στον εγκέφαλό μας – και καταλαμβάνουν περισσότερο χώρο εκεί απ’ ό,τι πριν από λιγότερο από μια δεκαετία.
Για τις ανάγκες μιας νέας έρευνας, οι ερευνητές εξέτασαν δείγματα εγκεφαλικού ιστού που συλλέχθηκαν κατά τη διάρκεια αυτοψιών που πραγματοποιήθηκαν νωρίτερα μέσα στη χρονιά. Διαπίστωσαν ότι τα μικροπλαστικά αντιπροσώπευαν περίπου 4.800 μικρογραμμάρια ανά γραμμάριο εγκεφαλικού ιστού, ή το 0,5 % κατά βάρος, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά αποτελέσματα που δημοσίευσε η Resource Square.
Αυτό είναι πάνω από 50 % περισσότερα μικροπλαστικά από ό,τι ανακάλυψαν οι ερευνητές σε δείγματα εγκεφαλικού ιστού που ελήφθησαν κατά τη διάρκεια αυτοψιών που έγιναν το 2016. Τα ευρήματα αυτά προστίθενται στα στοιχεία που δείχνουν ότι είναι όντως δυνατό οι ρύποι να φτάσουν από το περιβάλλον στον εγκέφαλο και υποδηλώνουν ότι ο εγκέφαλος μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευάλωτος στη ρύπανση. Υπάρχουν χημικές ουσίες που μπορούν να μεταφερθούν ευκολότερα στον εγκέφαλο. Τα μικροπλαστικά φαίνεται να είναι ένας από αυτούς τους τύπους χημικών ουσιών.
Μικροπλαστικά σε μπουκάλια νερού, μακιγιάζ και ρούχα
Τα μικροπλαστικά κυμαίνονται σε μέγεθος από 5 χιλιοστά έως 1 νανόμετρο (χιλιάδες φορές μικρότερο από έναν κόκκο ρυζιού). Αυτά τα μικρότερα μικροπλαστικά ονομάζονται νανοπλαστικά.
Αυτά τα μικροσκοπικά πλαστικά κομμάτια μπορούν να βρεθούν σε όλα τα είδη καταναλωτικών προϊόντων, όπως στα μπουκάλια νερού, στο μακιγιάζ, στα είδη προσωπικής φροντίδας, στα ρούχα και τα υφάσματα, ακόμη και σε ορισμένα τρόφιμα και ποτά. Μπορούν να εισέλθουν στον οργανισμό μας μέσω του αέρα που αναπνέουμε, του νερού που πίνουμε και των τροφίμων που καταναλώνουμε.
Τα μικροπλαστικά δεν περιορίζονται στον εγκέφαλο- έχουν ανιχνευθεί σε διάφορους ανθρώπινους ιστούς και υγρά, όπως στο αίμα, στους πνεύμονες, στο συκώτι, στα νεφρά, ακόμη και στον πλακούντα. Όμως η εύρεση μικροπλαστικών στον εγκέφαλο είναι κάτι καινούργιο και ανησυχητικό.
Συγκεκριμένα, η νέα μελέτη εξέτασε πολλά διαφορετικά όργανα και διαπίστωσε ότι η ποσότητα μικροπλαστικών στον εγκέφαλο ήταν 7 έως 10 φορές υψηλότερη από ό,τι στο συκώτι ή στα νεφρά.
Η νέα έρευνα έχει ορισμένους περιορισμούς
Ένας περιορισμός της μελέτης, σημειώνει η ερευνητική ομάδα, είναι ότι χρησιμοποιήθηκαν χημικές μέθοδοι για την εξέταση των δειγμάτων εγκεφαλικού ιστού που δεν έχουν υιοθετηθεί και τελειοποιηθεί σε ευρεία κλίμακα. Οι επιστήμονες αναγνωρίζουν επίσης ότι εξέτασαν ένα μόνο δείγμα ιστού από κάθε εξεταζόμενο όργανο, γεγονός που καθιστά πιθανό ότι η ποσότητα μικροπλαστικών που βρέθηκε στα δείγματα εγκεφαλικού ιστού μπορεί να μην είναι αντιπροσωπευτική για ολόκληρο το όργανο.
Επιπλέον, τα νέα ευρήματα δεν έχουν ακόμη δημοσιευθεί σε ιατρικό περιοδικό ή δεν έχουν αξιολογηθεί από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες, μια διαδικασία που θα επέτρεπε σε άλλους εμπειρογνώμονες στον τομέα της περιβαλλοντικής υγείας να αξιολογήσουν τη μεθοδολογία και τα συμπεράσματα της μελέτης.
Η έρευνα για το αν και πώς τα μικροπλαστικά – σωματίδια μικρότερα από 5 χιλιοστά που αποκολλώνται από το πλαστικό καθώς αυτό αποσυντίθεται – αποτελούν απειλή για την ανθρώπινη υγεία βρίσκεται ακόμη σε νηπιακό στάδιο. Όπως υπογράμμισε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας σε έκθεση του 2022, οι τρέχουσες τεχνολογίες δεν επιτρέπουν ακόμη στους ερευνητές να ποσοτικοποιήσουν την έκθεση στα μικροπλαστικά σε επίπεδο πληθυσμού ή να μετρήσουν ποιο ποσοστό αυτών των σωματιδίων παραμένει στο σώμα μας. Ωστόσο, η απανταχού παρουσία των μικροπλαστικών στο περιβάλλον, σε συνδυασμό με προκαταρκτικά ευρήματα από μελέτες σε ανθρώπινα κύτταρα και ζώα την τελευταία δεκαετία, έχουν οδηγήσει σε επιτακτικές εκκλήσεις για περισσότερη έρευνα και κανονιστική διαχείριση του προβλήματος.
Υπάρχουν τόσα πολλά άγνωστα μεγέθη αλλά υπάρχουν όλο και περισσότερα δεδομένα που δείχνουν ότι τα μικροπλαστικά επηρεάζουν την ανθρώπινη βιολογία.
Η κατανόηση του τι μπορεί να κάνουν αυτά τα σωματίδια στα γονίδια, τα κύτταρα και τα όργανά μας αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη σημασία, καθώς τα μεταβαλλόμενα καιρικά φαινόμενα παρασύρουν τα μικροπλαστικά σε περισσότερα εδάφη, ύδατα και αέρινες μάζες της Γης.
Πού ακριβώς εντοπίζονται τα μικροπλαστικά;
Μικροπλαστικά συναντάμε παντού: στα σκουπίδια, τη σκόνη, τα υφάσματα, τα καλλυντικά, τα προϊόντα καθαρισμού, τη βροχή, τα θαλασσινά, τα λαχανικά, το επιτραπέζιο αλάτι και πολλά άλλα.
Δεν είναι περίεργο που τα μικροπλαστικά έχουν ανιχνευθεί σε όλο το ανθρώπινο σώμα, μεταξύ άλλων στο αίμα, στο σάλιο, στο συκώτι, στα νεφρά και στον πλακούντα. Οι ερευνητές εξετάζουν τον τρόπο με τον οποίο εισέρχονται σε άλλα όργανα και ιστούς από τους πνεύμονες και τον γαστρεντερικό σωλήνα. Τα μικροπλαστικά μικρότερα του 1 μικρομέτρου, γνωστά ως νανοπλαστικά, προβληματίζουν περισσότερο τους ερευνητές επειδή μπορούν να διεισδύσουν στα κύτταρα.
Χρησιμοποιώντας ένα μοντέλο του ανθρώπινου εντερικού βλεννογόνου, μια ομάδα με επικεφαλής τον Φίλιππο Δημοκρίτου, διευθυντή του Εργαστηρίου Νανοεπιστημών Περιβαλλοντικής Υγείας στη Σχολή Τσαν του Χάρβαρντ, διαπίστωσε ότι τα νανοπλαστικά μπορούν να εισέλθουν στα κύτταρα με δύο διαφορετικούς τρόπους και να εισέλθουν ακόμη και στους πυρήνες των κυττάρων.
Τα διδάγματα από τον τομέα της περιβαλλοντικής τοξικολογίας προκαλούν ανησυχία σχετικά με τον καρκίνο και τα ζητήματα αναπαραγωγής. Μελέτες σε κυτταρικές καλλιέργειες, θαλάσσια άγρια ζώα και ζωικά μοντέλα δείχνουν ότι τα μικροπλαστικά μπορούν να προκαλέσουν οξειδωτικές βλάβες, βλάβες στο DNA και αλλαγές στη γονιδιακή δραστηριότητα, που αποτελούν γνωστούς κινδύνους όσον αφορά την ανάπτυξη καρκίνου.
Μικροπλαστικά έχουν βρεθεί στο ανθρώπινο μητρικό γάλα και στο μηκόνιο, τα πρώτα κόπρανα ενός βρέφους. Σε μερικές μελέτες σε ποντίκια έχουν διαπιστωθεί επιπτώσεις στην αναπαραγωγή, όπως μειωμένος αριθμός και ποιότητα σπέρματος, ουλές στις ωοθήκες και μεταβολικές διαταραχές στους απογόνους.
Οι φυσικές ιδιότητες των μικροπλαστικών είναι μια πηγή δυνητικών κινδύνων. Ορισμένοι θαλάσσιοι οργανισμοί φαίνεται να τρώνε περισσότερα μικροπλαστικά και λιγότερα θρεπτικά συστατικά, γεγονός που μπορεί να έχει αντίκτυπο στην τροφική αλυσίδα.
Στους ανθρώπους, οι ερευνητές επισημαίνουν ασθένειες που προκαλούνται από τη σωματιδιακή ατμοσφαιρική ρύπανση, η οποία περιέχει μικροπλαστικά, και από την έκθεση σε σκόνη από πλαστικά στο χώρο εργασίας.
Άλλες απειλές προκύπτουν από χημικές ουσίες μέσα και πάνω στα μικροπλαστικά σωματίδια, συμπεριλαμβανομένων των συστατικών του πλαστικού – όπως το BPA, οι φθαλικές ενώσεις και τα βαρέα μέταλλα – που είναι γνωστό ή υπάρχει υποψία ότι προκαλούν διαταραχές στο νευρικό, στο αναπαραγωγικό αλλά και σε άλλα συστήματα.
Αν και η ποικιλία των μικροπλαστικών και η δυσκολία εκτίμησης της συγκέντρωσής τους στους ανθρώπινους ιστούς καθιστούν δύσκολο τον προσδιορισμό των κινδύνων, τα ευρήματα που έχουν προκύψει σε μοντέλα δείχνουν φλεγμονή, κυτταρικό θάνατο, επιπτώσεις στους πνεύμονες και το συκώτι, αλλαγές στο μικροβίωμα του εντέρου και μεταβολή του μεταβολισμού των λιπιδίων και των ορμονών.
Ολοένα και περισσότερα στοιχεία δείχνουν ότι τα μικροπλαστικά μεγιστοποιούν την ισχύ άλλων τοξικών εκθέσεων, όπως στο κάδμιο. Άλλοι πάλι αναζητούν ενδείξεις ότι τα μικροπλαστικά μπορούν να μεταφέρουν βακτήρια ανθεκτικά στα αντιβιοτικά και άλλους παθογόνους μικροοργανισμούς στις επιφάνειές τους και στο σώμα μας.
Ιατρική Ομάδα Medbox
Κάθε χρόνο, βοηθάμε χιλιάδες ανθρώπους να βρουν απαντήσεις σε σημαντικές ερωτήσεις για την υγεία τους με τα άρθρα μας που έχουν γραφτεί από ειδικούς, ιατρικά αναθεωρημένα σε εκατοντάδες θέματα υγείας.