Μεθερπητική Νευραλγία: Διάγνωση, θεραπεία

Η μεθερπητική νευραλγία είναι η πιο συχνή επιπλοκή του έρπητα ζωστήρα.

Εάν περάσατε ανεμοβλογιά, θα έχετε πάντα τον ιό στο σώμα σας.

Μερικές φορές ο ιός ενεργοποιείται ξανά, προκαλώντας έρπητα ζωστήρα και στη συνέχεια μεθερπητική νευραλγία.

Τα εμβόλια μπορούν να προλάβουν τόσο την ανεμευλογιά όσο και τον έρπητα ζωστήρα.

Τα αναλγητικά φάρμακα μπορούν να διαχειριστούν τα συμπτώματα. Για τους περισσότερους ανθρώπους, η μεθερπητική νευραλγία βελτιώνεται με την πάροδο του χρόνου.

Τι είναι η μεθερπητική νευραλγία;

Η μεθερπητική νευραλγία είναι μια επιπλοκή της λοίμωξης από έρπητα ζωστήρα.

Ο έρπης ζωστήρας προκαλείται από την επανενεργοποίηση του ιού της ανεμευλογιάς.

Ο έρπης ζωστήρας προκαλεί ένα επώδυνο, φυσαλιδώδες εξάνθημα και άλλα συμπτώματα.

Το εξάνθημα εμφανίζεται συνηθέστερα σε σχήμα λωρίδας στη μία πλευρά του σώματός μας, συνήθως στον κορμό μας (κεντρικός πυρήνας του σώματός μας).

Το εξάνθημα μετατρέπεται σε φουσκάλες.

Καθώς το εξάνθημα/οι φουσκάλες υποχωρούν, ο πόνος μπορεί να παραμείνει. Όταν ο πόνος παραμένει, η κατάσταση ονομάζεται μεθερπητική νευραλγία.

Πώς αισθανόμαστε τη μεθερπητική νευραλγία;

Θα αισθανθείτε πόνο στην περιοχή όπου αναπτύχθηκε το εξάνθημα του έρπητα ζωστήρα.

Ο πόνος μπορεί να είναι συνεχής ή να “έρχεται και να φεύγει”.

Ορισμένοι άνθρωποι περιγράφουν τον πόνο ως κάψιμο, τσίμπημα ή άλγος.

Άλλοι (σπανιότερα) αναφέρουν ότι η πληγείσα περιοχή είναι μουδιασμένη ή τους προκαλεί φαγούρα.

Πόσο διαρκεί η μεθερπητική νευραλγία;

Η μεθερπητική νευραλγία μπορεί να διαρκέσει για εβδομάδες, μήνες ή, σε ορισμένους ανθρώπους, για χρόνια μετά την υποχώρηση του εξανθήματος του έρπητα ζωστήρα.

Στους περισσότερους ανθρώπους, ο πόνος από τον έρπητα ζωστήρα υποχωρεί σε διάστημα ενός έως τριών μηνών.

Ωστόσο, σε έναν στους πέντε ανθρώπους, ο πόνος διαρκεί περισσότερο από ένα έτος.

Ο πόνος από την μεθερπητική νευραλγία μπορεί να είναι τόσο έντονος σε μερικούς ανθρώπους που διαταράσσει τη ζωή τους.

Οι ερευνητές δεν γνωρίζουν γιατί ορισμένοι άνθρωποι έχουν έντονο ή μακροχρόνιο πόνο και άλλοι όχι.

Πόσο συχνή είναι η μεθερπητική νευραλγία;

Ο ιός της ανεμοβλογιάς προκαλεί τόσο την ανεμοβλογιά όσο και τον έρπητα ζωστήρα.

Περίπου το 99% των Αμερικανών ηλικίας άνω των 40 ετών έχουν περάσει ανεμοβλογιά.

Περίπου ένας στους τρεις ανθρώπους στις ΗΠΑ αναπτύσσει έρπητα ζωστήρα κατά τη διάρκεια της ζωής του.

Περίπου το 10 έως 18% των ατόμων που παθαίνουν έρπητα ζωστήρα θα αναπτύξουν μεθερπητική νευραλγία.

Η μεθερπητική νευραλγία είναι η πιο συχνή επιπλοκή του έρπητα ζωστήρα.

Πάνω από το 90% των παιδιών στην Ευρώπη νοσούν από ανεμευλογιά τα πρώτα 10-12 χρόνια της ζωής.

Η Τουρκία και η Ιταλία έχουν ελαφρά χαμηλότερη επίπτωση στην παιδική ηλικία, για αδιευκρίνιστους λόγους, μπορεί, όμως, να σχετίζεται με υψηλότερες θερμοκρασίες περιβάλλοντος ή διαφορές στους παιδικούς σταθμούς (παρακολούθηση μικρότερου ποσοστού παιδιών, μικρότερα τμήματα).

Ποιος κινδυνεύει να πάθει μεθερπητική νευραλγία;

Οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης μεθερπητικής νευραλγίας είναι οι εξής:

• Μεγαλύτερη ηλικία: Η πιθανότητα εμφάνισης μεθερπητικής νευραλγίας αυξάνεται με την ηλικία. Εάν είστε μεγαλύτερης ηλικίας και εμφανίσετε έρπητα ζωστήρα, είναι πιο πιθανό να αναπτύξετε μεθερπητική νευραλγία και να έχετε μεγαλύτερης διάρκειας και σοβαρότερο πόνο από ό,τι ένα νεότερο άτομο με έρπητα ζωστήρα. Περίπου το 10 έως 13% των ατόμων άνω των 50 ετών που έχουν εμφανίσει έρπητα ζωστήρα θα εμφανίσουν μεθερπητική νευραλγία. Τα άτομα κάτω των 40 ετών σπάνια εμφανίζουν αυτήν την επιπλοκή.
  

• Αποδυναμωμένο ανοσοποιητικό σύστημα: Το ανοσοποιητικό σας σύστημα εξασθενεί καθώς μεγαλώνετε, γεγονός που επιτρέπει στον ανενεργό ιό της ανεμευλογιάς να ενεργοποιηθεί ξανά και να προκαλέσει έρπητα ζωστήρα σε μερικούς ανθρώπους. Οι ιατρικές καταστάσεις που ενδέχεται να αποδυναμώσουν το ανοσοποιητικό σας σύστημα είναι ο καρκίνος, οι χρόνιες μολυσματικές ασθένειες (όπως ο ιός HIV/AIDS), η ύπαρξη μεταμοσχευμένου οργάνου ή η λήψη φαρμάκων που αποδυναμώνουν το ανοσοποιητικό σας σύστημα (όπως η χημειοθεραπεία, τα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα, τα στεροειδή ή τα φάρμακα κατά της απόρριψης οργάνων).
  
• Η βαρύτητα του έρπητα ζωστήρα σας: Εάν έχετε σοβαρό εξάνθημα, έχετε περισσότερες πιθανότητες να εκδηλώσετε μεθερπητική νευραλγία.
  
• H επώδυνη, κνησμώδης αίσθηση πριν από το εξάνθημα του έρπητα ζωστήρα: Εάν παρουσιάσατε αυτά τα συμπτώματα σε μια περιοχή του δέρματος λίγες ημέρες πριν εκδηλωθεί το εξάνθημα του έρπητα ζωστήρα, διατρέχετε μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης μεθερπητικής νευραλγίας.
  
• Αναμονή για να επισκεφθείτε τον γιατρό σας µετά την εµφάνιση εξανθήµατος από έρπητα ζωστήρα:  Εάν περιμένετε περισσότερο από τρεις ημέρες μετά την εμφάνιση του εξανθήματός – χάνοντας το χρονικό περιθώριο για τη λήψη αντιικών φαρμάκων – έχετε αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης μεθερπητικής νευραλγίας.
  

Τι προκαλεί τη μεθερπητική νευραλγία;

Η μεθερπητική νευραλγία είναι αποτέλεσμα της βλάβης των νευρικών ινών κατά τη διάρκεια της λοίμωξης από έρπητα ζωστήρα.

Οι νευρικές ίνες στο δέρμα της προσβεβλημένης περιοχής στέλνουν υπερβολικά σήματα πόνου στον εγκέφαλό σας.

Μεθερπητική νευραλγία σημαίνει νευρικός πόνος μετά τον έρπητα.

Ποια είναι τα συμπτώματα της μεθερπητικής νευραλγίας;

Τα συνήθη συμπτώματα της μεθερπητικής νευραλγίας είναι τα ακόλουθα:

• καύσος, αιχμηρός, τσουχτερός ή οδυνηρός πόνος στην περιοχή όπου εμφανίστηκε το εξάνθημα του έρπητα ζωστήρα.
• κνησμός ή μούδιασμα στην περιοχή ή κοντά στην περιοχή του προγενέστερου εξανθήματος.
• πόνος που είναι συνεχής ή έρχεται και φεύγει. Ο πόνος συνήθως διαρκεί, κατά μέσο όρο, για τρεις μήνες μετά την επούλωση του εξανθήματος, αλλά μπορεί να διαρκέσει και περισσότερο από ένα χρόνο.
• ο πόνος στην πληγείσα περιοχή του δέρματος μπορεί να προκληθεί ακόμη και με ένα ελαφρύ άγγιγμα (ακόμη και με την τριβή των ρούχων πάνω στο δέρμα).
• ο πόνος χειροτερεύει τη νύχτα ή στη ζέστη ή στο κρύο.

Πώς διαγιγνώσκεται η μεθερπητική νευραλγία;

Η διάγνωση της μεθερπητικής νευραλγίας γίνεται συνήθως με βάση τα συμπτώματά σας, το ιστορικό του έρπητα ζωστήρα και τη φυσική εξέταση.

Εάν είχατε μια πρόσφατη περίπτωση έρπητα ζωστήρα και έχετε πόνο στην περιοχή όπου κάποτε ήταν το εξάνθημά του είναι πιθανό να έχετε μεθερπητική νευραλγία.

Ο γιατρός σας μπορεί να θέλει να βεβαιωθεί ότι ο πόνος σας δεν προκαλείται από κάτι άλλο, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις δεν χρειάζονται άλλες εξετάσεις.

Ποιες είναι οι επιπλοκές της μεθερπητικής νευραλγίας;

Η μεθερπητική νευραλγία μπορεί να προκαλέσει:

• Κόπωση.
• Προβλήματα ύπνου (αϋπνία).
• Μειωμένη όρεξη.
• Κακή συγκέντρωση.
• Ο πόνος από μακροχρόνια μεθερπητική νευραλγία μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη.

Πώς αντιμετωπίζεται η μεθερπητική νευραλγία;

Εάν ο έρπητας ζωστήρας εντοπιστεί εντός των τριών πρώτων ημερών από το ξέσπασμά του, ο γιατρός σας μπορεί να σας συνταγογραφήσει το αντιιικό φάρμακο ακυκλοβίρη (Zovirax®), βαλασικλοβίρη (Valtrex®) ή φαμσικλοβίρη (Famvir®).

Αυτά τα φάρμακα βοηθούν στην ταχύτερη επούλωση του εξανθήματος/των φουσκαλών, εμποδίζουν τη δημιουργία νέων πληγών, μειώνουν τον πόνο και τη φαγούρα και μειώνουν τη διάρκεια του πόνου μετά την επούλωση των πληγών.

Εάν το ξέσπασμα του έρπητα ζωστήρα δεν εντοπιστεί έγκαιρα, ο γιατρός σας έχει πολλές επιλογές για να αντιμετωπίσει τα συμπτώματα της μεθερπητικής νευραλγίας.

Εάν ο πόνος σας είναι ήπιος, ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει:

• Ακεταμινοφαίνη ή ΜΣΑΦ όπως η ιβουπροφαίνη.
• Κρέμες και επιθέματα που περιέχουν λιδοκαΐνη και καψαϊκίνη.

Εάν ο πόνος σας είναι πιο έντονος, ο γιατρός σας μπορεί να σας συνταγογραφήσει:

• Αντιεπιληπτικά φάρμακα όπως η γκαμπαπεντίνη (Neurontin®) και η πρεγκαμπαλίνη (Lyrica®).
• Αντικαταθλιπτικά, όπως η εσκιταλοπράμη , η κετιαπίνη ή η αμιτριπτυλίνη.
• Ενέσεις βοτουλινικής τοξίνης (Botox®) στην περιοχή όπου πονάτε.

Δεν υπάρχει ξεκάθαρη βέλτιστη θεραπεία για την μεθερπητική νευραλγία. Ο γιατρός σας μπορεί να χρειαστεί να δοκιμάσει περισσότερα από ένα φάρμακα ή να συνταγογραφήσει τη χρήση πολλών φαρμάκων ταυτόχρονα.

Εσείς και ο γιατρός σας θα συζητήσετε τις επιλογές και τι έχει νόημα να δοκιμάσετε.

Επικοινωνήστε με τον θεράποντα γιατρό σας εάν ο πόνος σας δεν μειώνεται μετά τη λήψη του φαρμάκου σας.

Πάρτε όλα τα φάρμακά σας ακριβώς όπως σας έχει συνταγογραφηθεί.

Μπορεί να θεραπευτεί η μεθερπητική νευραλγία;

Παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει θεραπεία για την μεθερπητική νευραλγία, αυτή μπορεί να αντιμετωπιστεί.

Για τα περισσότερα άτομα με μεθερπητική νευραλγία, ο πόνος βελτιώνεται με τον καιρό και τελικά εξαφανίζεται.

Για τους περισσότερους ανθρώπους, ο πόνος υποχωρεί σε έναν έως τρεις μήνες.

Μπορεί να προληφθεί η μεθερπητική νευραλγία

Οι αρμόδιοι φορείς ανά τον κόσμο έχουν εγκρίνει ένα εμβόλιο κατά του έρπητα ζωστήρα, το οποίο μπορεί να μειώσει την πιθανότητα να προσβληθείτε από έρπητα ζωστήρα και μεθερπητική νευραλγία.

Το ανασυνδυασμένο εμβόλιο έρπητα-ζωστήρα (Shingrix®) συνιστάται για την πρόληψη του έρπητα ζωστήρα σε ενήλικες ηλικίας 50 ετών και άνω. το Shingrix (ανασυνδυασμένο RZV), δεν εισάγεται ακόμη στην Ελλάδα.

Το εμβόλιο χορηγείται σε δύο δόσεις, με διαφορά δύο έως έξι μηνών.

Το εμβόλιο των δύο δόσεων είναι κατά 90% αποτελεσματικό στην πρόληψη του έρπητα ζωστήρα και της μεθερπητικής νευραλγίας.

Η προστασία διαρκεί τουλάχιστον για τέσσερα χρόνια μετά τον εμβολιασμό σας. Στην Ελλαδα κυκλοφορεί μόνο το Zostavax προς το παρόν.

Ο εξασθενημένος ιός της ανεμευλογιάς ζωστήρα είναι ένα εμβόλιο που αποδείχτηκε ότι ενισχύει την ειδική ανοσία στον ιό και πιστεύεται ότι αυτός είναι ο μηχανισμός με τον οποίο προφυλάσσει από τον έρπητα ζωστήρα και τις επιπλοκές του.

Εάν δεν είχατε ποτέ ανεμοβλογιά ή έχετε παιδιά που δεν είχαν ποτέ ανεμοβλογιά, το εμβόλιο κατά της ανεμοβλογιάς (Varivax) μπορεί να σας βοηθήσει να αποτρέψετε την εμφάνιση αυτής της λοίμωξης.

Εάν δεν νοσήσετε ποτέ από ανεμοβλογιά, δεν θα έχετε τον ιό της ανεμοβλογιάς-ζωστήρα στο σώμα σας και δεν θα εμφανίσετε έρπητα ζωστήρα ή μεθερπητική νευραλγία.

Τι αποτέλεσμα μπορώ να περιμένω αν έχω μεθερπητικό πόνο;

Δεν υπάρχει καμία καθιερωμένη θεραπεία για τα συμπτώματα του μεθερπητικού πόνου. Ανάλογα με τη σοβαρότητα του πόνου σας, μπορεί να ξεκινήσετε με προϊόντα χωρίς ιατρική συνταγή.

Εάν ο πόνος σας είναι πιο έντονος, μπορεί να δοκιμαστούν ένα ή περισσότερα συνταγογραφούμενα φάρμακα.

Η μεθερπητική νευραλγία είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί. Η πλήρης απαλλαγή από τα συμπτώματα επιτεύχθηκε σε λιγότερους από τους μισούς ασθενείς με μεθερπητική νευραλγία, σύμφωνα με μια μελέτη.

Η μεθερπητική νευραλγία τείνει να εκδηλώνεται σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας που μπορεί να έχουν άλλες παθήσεις, γεγονός που μπορεί να περιπλέξει τη θεραπεία και τα αποτελέσματα.

Ο πόνος μπορεί να διαρκέσει εβδομάδες, μήνες ή και περισσότερο από ένα χρόνο.

Σε ορισμένα άτομα, ο πόνος μπορεί να είναι εξουθενωτικός. Στους περισσότερους ανθρώπους, η μεθερπητική νευραλγία εξασθενεί με το πέρασμα του χρόνου.