Κολπική ξηρότητα

Τι είναι η κολπική ξηρότητα;

Η κολπική ξηρότητα είναι ένα επώδυνο σύμπτωμα που επηρεάζει την ποιότητα ζωής μιας γυναίκας. Μπορεί να προκαλέσει πόνο κατά τη διάρκεια της καθιστής στάσης, της άσκησης, της ούρησης και της σεξουαλικής επαφής.

Κανονικά, ο κολπικός σας χιτώνας λιπαίνεται με υγρό το οποίο βοηθά να τον διατηρεί παχύ και ελαστικό. Η κολπική ξηρότητα εμφανίζεται όταν οι ιστοί στον κόλπο σας είναι ξηροί, λεπτοί και δεν ενυδατώνονται καλά. Αυτό οδηγεί σε δυσφορία, ιδίως κατά τη διάρκεια του σεξ.

Η κολπική ξηρότητα εμφανίζεται σε οποιαδήποτε ηλικία. Είναι πιο συχνή στις γυναίκες κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης ή μετά από αυτήν, όταν τα επίπεδα των οιστρογόνων μειώνονται. Τα οιστρογόνα βοηθούν να διατηρείται ο κολπικός σας βλεννογόνος ενυδατωμένος και υγιής. Τα χαμηλά επίπεδα οιστρογόνων έχουν ως συνέπεια τα κολπικά σας τοιχώματα να γίνονται λεπτά και ξηρά. Αυτή είναι μια συνηθισμένη κατάσταση της εμμηνόπαυσης που ονομάζεται κολπική ατροφία.

Υπάρχουν πολλές ασφαλείς και αποτελεσματικές θεραπείες για την κολπική ξηρότητα.

Είναι συχνή η κολπική ξηρότητα;

Περίπου το 17% των γυναικών ηλικίας 18 έως 50 ετών αναφέρουν προβλήματα κολπικής ξηρότητας κατά τη διάρκεια του σεξ, ακόμη και πριν από την εμμηνόπαυση. Πάνω από τις μισές αντιμετωπίζουν κολπική ξηρότητα μετά την εμμηνόπαυση.

Τα συμπτώματα της κολπικής ξηρότητας

Πριν από την εμμηνόπαυση, ο κόλπος μπορεί να παράγει έως και ένα κουταλάκι του γλυκού υγρό καθημερινά, με αποτέλεσμα να είναι εκ φύσεως υγρός. Το υγρό βοηθά στην πρόληψη κολπικών λοιμώξεων και λοιμώξεων του ουροποιητικού συστήματος και διατηρεί τον κόλπο λιπαρό. Ωστόσο, ο κόλπος μπορεί να φλεγμαίνει και να ερεθίζεται όταν παράγεται λιγότερο υγρό. Ακολουθούν τα συνήθη σημεία κολπικής ξηρότητας:

• Κνησμός (φαγούρα), κάψιμο
• Πόνος κατά την επαφή
• Μικρή αιμορραγία μετά τη συνουσία
• Δυσφορία στην πύελο
• Μειωμένη λίμπιντο
• Συχνές λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος

Η κολπική ξηρότητα μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, γι’ αυτό φροντίστε να επισκεφθείτε τον γιατρό σας εάν αντιμετωπίζετε συμπτώματα.

Αιτίες της κολπικής ξηρότητας

Αν και οι προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες μπορεί να έχουν ορμονικές διακυμάνσεις που προκαλούν κολπική ξηρότητα, άλλοι λόγοι που προκαλούν τα συμπτώματα είναι οι εξής:

• Μη σεξουαλική διέγερση πριν από τη σεξουαλική επαφή
• Το πλύσιμο της περιοχής στο ντουζ
• Χρήση σπρέι ή σκονών για τις γυναίκες
• Αφυδάτωση
• Αγγειοσύσπαση ( ανεπαρκής ροή αίματος στον κόλπο)
• Φάρμακα
• Τοκετός
• Θηλασμός
• Χημειοθεραπεία, ακτινοβολία
• Υστερεκτομή (αφαίρεση της μήτρας)
• Ωοθηκεκτομή (αφαίρεση της μίας ή και των δύο ωοθηκών)

Οι περισσότερες γυναίκες άνω των 50 ετών εμφανίζουν συνήθως κολπική ξηρότητα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η μείωση των επιπέδων οιστρογόνων προκαλεί συρρίκνωση και λέπτυνση του κολπικού ιστού, με αποτέλεσμα την ξηρότητα, τη φλεγμονή και τον ερεθισμό. Άλλες παθολογικές καταστάσεις, όπως το σύνδρομο Sjogren (αυτοάνοσο νόσημα), μπορεί να προκαλέσουν κολπική ξηρότητα.

Φάρμακα που προκαλούν κολπική ξηρότητα

Τα φάρμακα που έχουν ξηραντική δράση, όπως τα αποσυμφορητικά και τα φάρμακα κατά των αλλεργιών, μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε κολπική ξηρότητα. Τα φάρμακα που μειώνουν τα οιστρογόνα και χρησιμοποιούνται για τον καρκίνο του μαστού μειώνουν την ποσότητα του υγρού που παράγει ο κόλπος. Άλλα φάρμακα που έχουν συνδεθεί με την κολπική ξηρότητα είναι μεταξύ άλλων:

• Φάρμακα αντισύλληψης
• Αντικαταθλιπτικά
• Ορισμένα φάρμακα για την καρδιά
• Ηρεμιστικά και αντιψυχωσικά φάρμακα

Δυστυχώς, πολλές γυναίκες σταματούν να παίρνουν συνταγογραφούμενα φάρμακα λόγω των ανεπιθύμητων σεξουαλικών παρενεργειών. Συζητήστε τυχόν συμπτώματα κολπικής ξηρότητας με τον γιατρό σας πριν από την διαακοπή οποιουδήποτε φαρμάκου.

Πώς να αντιμετωπίσετε την κολπική ξηρότητα

Η αύξηση των οιστρογόνων μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα της κολπικής ξηρότητας. Τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, τα συνταγογραφούμενα φάρμακα και οι κάποιες νέες μη χειρουργικές μέθοδοι μπορούν να βοηθήσουν στην αποκατάσταση της ικανότητας παραγωγής κολπικού υγρού και στη θεραπεία της κολπικής ξηρότητας.

Μη συνταγογραφούμενες θεραπείες

Τα κολπικά λιπαντικά μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του πόνου κατά τη διάρκεια του σεξ. Υπάρχουν διαθέσιμα λιπαντικά με βάση το νερό, το λάδι και τη σιλικόνη. Τα λιπαντικά με βάση το λάδι μπορεί να καταστρέψουν τα προφυλακτικά και τα διαφράγματα, καθιστώντας τα λιγότερο αποτελεσματικά κατά της εγκυμοσύνης- σε αυτά περιλαμβάνονται φυσικά προϊόντα όπως το ελαιόλαδο, το λάδι καρύδας και το λάδι αβοκάντο.

Οι κολπικές ενυδατικές κρέμες είναι επίσης χρήσιμες για τη μείωση της ξηρότητας. Η εφαρμογή του τζελ ή του υπόθετου στον κόλπο έως και τρεις φορές την εβδομάδα βοηθά τον κολπικό ιστό να διατηρήσει την υγρασία του.

Συνταγογραφούμενα φάρμακα

Τα κολπικά και τα από του στόματος φάρμακα που περιέχουν οιστρογόνα (πραστερόνη) ή μιμούνται τα οιστρογόνα, όπως το Osphena (οσπεμιφαίνη), απαιτούν ιατρική συνταγή. Τα κολπικά οιστρογόνα διατίθενται σε κρέμες, χάπια, υπόθετα ή σε εύκαμπτο πλαστικό δακτύλιο.

Κολπική αναζωογόνηση

Η κολπική αναζωογόνηση είναι ένας όρος που περιγράφει διάφορους τύπους κολπικών θεραπειών, συμπεριλαμβανομένης της θεραπείας με λέιζερ. Αυτές οι θεραπείες μπορεί να βελτιώσουν το βλεννογόνο του κόλπου με την αναδόμηση του κολλαγόνου, με αποτέλεσμα λιγότερη κολπική ξηρότητα. Χρειάζονται περισσότερες έρευνες για να εξακριβωθεί η αποτελεσματικότητα αυτών των θεραπειών.

Επιπλοκές και παράγοντες κινδύνου της κολπικής ξηρότητας

Αν δεν αντιμετωπιστεί η κολπική ξηρότητα μπορεί να προκαλέσει κολπικές πληγές, ρωγμές ή σχισμές, οδηγώντας σε μολύνσεις από μύκητες και βακτήρια. Ο αυξημένος κίνδυνος ουρολοίμωξης συνδέεται επίσης με την χωρίς θεραπεία κολπική ξηρότητα. Αν και η κολπική ατροφία δεν αναπτύσσεται από την κολπική ξηρότητα, είναι μια χρόνια και προοδευτική κατάσταση που μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα της κολπικής ξηρότητας.

Στους παράγοντες κινδύνου για την κολπική ξηρότητα περιλαμβάνονται η μετεμμηνοπαυσιακή ηλικία, η έλλειψη μήτρας ή ωοθηκών, η λήψη φαρμάκων που προκαλούν κολπική ξηρότητα και το κάπνισμα.

Πώς να διαγνώσετε την κολπική ξηρότητα

Αν και δεν υπάρχει συγκεκριμένη εξέταση για τη διάγνωση της κολπικής ξηρότητας, δείτε τι μπορείτε να περιμένετε από τον γιατρό σας:

• Ιατρικό ιστορικό, συμπεριλαμβανομένης της διάρκειας, του χρόνου και της σοβαρότητας των υφιστάμενων συμπτωμάτων σας
• Ιστορικό εμμήνου ρύσεως
• Πυελική εξέταση για την επιθεώρηση του κολπικού ιστού και ενδεχομένως λήψη επιχρίσματος για τυχόν λοίμωξη
• Αιματολογικές εξετάσεις για τον έλεγχο των επιπέδων των ορμονών

Πότε να επισκεφθείτε έναν γιατρό

Εάν αντιμετωπίζετε επαναλαμβανόμενες ουρολοιμώξεις, μολύνσεις από μύκητες και έχετε συμπτώματα κολπικής ξηρότητας που δεν βελτιώνονται με κατ’ οίκον θεραπείες και γιατροσόφια, θα πρέπει να επισκεφθείτε τον γιατρό σας.