Ίλιγγος: Συμπτώματα, αιτίες και θεραπεία

Ο ίλιγγος είναι η ζάλη που δημιουργεί την εσφαλμένη αίσθηση ότι εσείς ή το περιβάλλον σας περιστρέφεστε ή κινείστε.

Η κατάσταση μπορεί να μοιάζει με τη ναυτία λόγω κίνησης, αλλά δεν είναι το ίδιο με τη ζαλάδα.

Τύποι ιλίγγου

Υπάρχουν δύο κατηγορίες ιλίγγων: ο περιφερικός ίλιγγος και ο κεντρικός ίλιγγος.

• Περιφερικός ίλιγγος

Ο περιφερικός ίλιγγος είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος ιλίγγου. Εμφανίζεται ως αποτέλεσμα προβλήματος στο εσωτερικό αυτί ή στο αιθουσαίο νεύρο, το οποίο ελέγχει την ισορροπία.

• Κεντρικός ίλιγγος

Ο κεντρικός ίλιγγος εμφανίζεται ως αποτέλεσμα προβλήματος στον εγκέφαλο.

Μπορεί να προκληθεί από μια σειρά διαφορετικών καταστάσεων, όπως:

• εγκεφαλικό επεισόδιο
• όγκο στον εγκέφαλο
• ημικρανία
• τραυματική εγκεφαλική βλάβη
• λοίμωξη
• σκλήρυνση κατά πλάκας

Τι πρέπει να γνωρίζω σχετικά με τη σχέση ιλίγγου και ζάλης;

Ενώ τόσο η ζάλη όσο και ο ίλιγγος θεωρούνται προβλήματα ισορροπίας, τα δύο συμπτώματα είναι διαφορετικά.

Η ζάλη είναι ένα γενικό αίσθημα ανισορροπίας.

Στην περίπτωση του ιλίγγου, έχετε την αίσθηση ότι κινείστε γύρω από ένα αντικείμενο ή ότι το περιβάλλον σας περιστρέφεται γύρω σας.

Είναι ο ίλιγγος μια σοβαρή κατάσταση;

Ο ίλιγγος μπορεί να είναι τρομακτικός, αλλά η ίδια η κατάσταση δεν θεωρείται σοβαρή.

Ωστόσο, ο ίλιγγος μπορεί να συνδέεται με άλλες δυνητικά σοβαρές καταστάσεις υγείας.

Γι’ αυτό θα πρέπει να ενημερώνετε τον γιατρό σας εάν εμφανίζετε επαναλαμβανόμενες ή παρατεταμένες κρίσεις ιλίγγου.

Τι μπορεί να προκαλέσει ίλιγγο;

Ορισμένα σύνδρομα ή καταστάσεις μπορούν να προκαλέσουν ίλιγγο. Σε αυτά περιλαμβάνονται τα εξής:

• Καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσης (Benign paroxysmal positional vertigo – BPPV): Η πιο κοινή αιτία ιλίγγου, ο καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσης συνήθως προκαλείται από αλλαγή της θέσης του κεφαλιού σας. Τα άτομα με αυτήν την κατάσταση συχνά παρουσιάζουν ίλιγγο όταν ξαπλώνουν, όταν κάθονται ή όταν γυρίζουν στο κρεβάτι.
  
• Νόσος του Meniere: Αυτή η πάθηση προκαλεί συσσώρευση υγρών στο εσωτερικό του αυτιού, οδηγώντας σε κρίσεις ιλίγγου. Η νόσος του Meniere μπορεί επίσης να συνοδεύεται από εμβοές (βουητό στα αυτιά), διακυμαινόμενη απώλεια ακοής ή αίσθημα πληρότητας στα αυτιά.
  
• Λαβυρινθίτιδα: Εάν ο λαβύρινθος του εσωτερικού αυτιού φλεγμαίνει ή μολύνεται, τότε μιλάμε για λαβυρινθίτιδα. Ο λαβύρινθος του αυτιού φιλοξενεί το αιθουσαίο-κοχλιακό νεύρο, το οποίο μεταδίδει πληροφορίες στον εγκέφαλο σχετικά με τον ήχο, τη θέση και την κίνηση του κεφαλιού. Τα άτομα με λαβυρινθίτιδα εμφανίζουν συχνά πονοκεφάλους, πόνο στο αυτί, αλλαγές στην όραση, εμβοές ή απώλεια ακοής.
  
• Αιθουσαία νευρίτιδα: Αυτή η φλεγμονή του αιθουσαίου νεύρου μπορεί να προκαλέσει ίλιγγο. Η αιθουσαία νευρίτιδα είναι παρόμοια με τη λαβυρινθίτιδα, αλλά δεν επηρεάζει την ακοή σας. Τα άτομα με αυτή την πάθηση μπορεί να παρουσιάσουν ίλιγγο και ναυτία ή θολή όραση.
  
• Χολοστεάτωμα: Επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις του αυτιού μπορεί να προκαλέσουν την ανάπτυξη μιας μη καρκινικής ανάπτυξης του δέρματος στο μέσο αυτί. Αυτή η κατάσταση ονοµάζεται χολοστεάτωµα και µπορεί να οδηγήσει σε ζάλη, ίλιγγο και απώλεια ακοής.
  

Τι άλλο προκαλεί ίλιγγο;

Υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν σε κρίσεις ιλίγγου.

Ακολουθούν ορισμένες συχνές αιτίες που προκαλούν ίλιγγο:

• Ημικρανίες.
• Ορισμένα φάρμακα.
• Εγκεφαλικό επεισόδιο.
• Αρρυθμία.
• Διαβήτης.
• Τραυματισμοί στο κεφάλι.
• Παρατεταμένη κατάκλιση.
• Ο έρπητας ζωστήρας στο αυτί ή κοντά στο αυτί.
• Χειρουργική επέμβαση στο αυτί.
• Περιλεμφικό συρίγγιο (όταν το υγρό του εσωτερικού αυτιού διαρρέει στο μέσο αυτί).
• Υπεραερισμός.
• Χαμηλή αρτηριακή πίεση (ορθοστατική υπόταση) – μια κατάσταση κατά την οποία η αρτηριακή σας πίεση μειώνεται όταν σηκώνεστε όρθιοι.
• Αταξία ή μυϊκή αδυναμία.
• Σύφιλη.
• Ωτοσκλήρυνση (ένα πρόβλημα ανάπτυξης των οστών που επηρεάζει το μέσο αυτί).
• Εγκεφαλικές παθήσεις.
• Σκλήρυνση κατά πλάκας.
• Ακουστικό νευρίνωμα.

Τι είναι ο ίλιγγος που σχετίζεται με την ημικρανία;

Πολλοί άνθρωποι που έχουν ημικρανίες παρουσιάζουν επίσης ίλιγγο κατά τη διάρκεια των επεισοδίων της ημικρανίας.

Ο ίλιγγος μπορεί να εμφανιστεί πριν από την έναρξη του πονοκεφάλου, κατά τη διάρκεια του πονοκεφάλου ή – συνηθέστερα – κατά τη διάρκεια μιας περιόδου χωρίς πονοκέφαλο.

Θα πρέπει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι ορισμένοι άνθρωποι έχουν τον ίλιγγο ως κύριο σύμπτωμα της ημικρανίας αντί για πονοκέφαλο.

Μπορεί το άγχος να προκαλέσει ίλιγγο;

Το άγχος από μόνο του δεν προκαλεί ίλιγγο, αλλά μπορεί να συμβάλει στη δυσλειτουργία του εσωτερικού αυτιού.

Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε κρίσεις ιλίγγου σε ορισμένους ανθρώπους.

Περίπου το 5% των Αμερικανών ενηλίκων εμφανίζουν ίλιγγο όταν είναι αγχωμένοι ή στρεσαρισμένοι.

Ποια είναι τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα του ιλίγγου;

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, ο ίλιγγος είναι σύμπτωμα πολλών διαφορετικών καταστάσεων.

Ωστόσο, ο ίλιγγος μπορεί επίσης να εμφανιστεί σε συνδυασμό με άλλα συμπτώματα, όπως:

• Ναυτία και εμετό.
• Προβλήματα ισορροπίας.
• Εμβοές.
• Πονοκεφάλους.
• Ναυτία λόγω κίνησης.
• Αίσθημα πληρότητας στο αυτί.
• Νυσταγμός, κατά τον οποίο τα μάτια μετακινούνται ανεξέλεγκτα από άκρη σε άκρη.

Πώς διαγιγνώσκεται ο ίλιγγος;

Ο γιατρός σας θα σας εξετάσει σωματικά και θα σας κάνει ερωτήσεις σχετικά με τα συμπτώματά σας.

Μπορεί επίσης να σας συστήσει μία ή περισσότερες εξετάσεις για να επιβεβαιώσει τη διάγνωσή του.

Ποιες εξετάσεις πραγματοποιούνται για τη διάγνωση του ιλίγγου;

Ο ίλιγγος μπορεί να διαγνωστεί με εξετάσεις που πραγματοποιούνται από τον γιατρό σας. Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν:

Το τεστ Fukuda-Unterberger: Θα σας ζητηθεί να βαδίζετε στη θέση σας για 30 δευτερόλεπτα με κλειστά μάτια. Εάν περιστρέφεστε ή γέρνετε προς τη μία πλευρά, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι έχετε πρόβλημα με τον λαβύρινθο του εσωτερικού αυτιού σας. Το γεγονός αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε ίλιγγο.

Η εξέταση Romberg: Για την εξέταση αυτή, θα σας ζητηθεί να κλείσετε τα μάτια σας ενώ στέκεστε με τα πόδια σας ενωμένα και τα χέρια σας στο πλάι. Εάν αισθάνεστε ανισορροπία ή αστάθεια, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι έχετε κάποιο πρόβλημα με το κεντρικό νευρικό σας σύστημα.

Δοκιμασία ώθησης της κεφαλής: Για αυτή τη δοκιμασία, ο πάροχός σας θα μετακινήσει απαλά το κεφάλι σας προς κάθε πλευρά, ενώ εσείς θα εστιάζετε σε έναν σταθερό στόχο (για παράδειγμα ένα σημείο στον τοίχο ή τη μύτη του παρόχου σας). Ο γιατρός θα εξετάσει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το σύστημα ισορροπίας του εσωτερικού αυτιού που βοηθά στον έλεγχο των κινήσεων των ματιών σας ενώ το κεφάλι σας βρίσκεται σε κίνηση.

Εξετάσεις αιθουσαίου νεύρου: Πρόκειται για αρκετές διαφορετικές εξετάσεις που βοηθούν στον εντοπισμό ενός προβλήματος του εσωτερικού αυτιού. Τοποθετούνται γυαλιά πάνω από τα μάτια για να παρακολουθούνται οι αντιδράσεις των οφθαλμικών κινήσεων κατά την κίνηση των ματιών σας για την παρακολούθηση ενός στόχου, την κίνηση του κεφαλιού και του σώματός σας, ακόμη και μετά την τοποθέτηση ζεστού και δροσερού νερού στον ακουστικό πόρο.

Δοκιμασία Dix Hallpike. Περιλαμβάνει ειδικές κινήσεις της κεφαλής και του σώματος. Αποτελεί τη δοκιμασία με την οποία ελέγχουμε την παρουσία Καλοήθους Παροξυσμικού Ιλίγγου Θέσεως. Είναι εξαιρετικά σημαντική μιας και με αυτή μπορούμε να διαγνώσουμε τη συχνότερη αιτία περιφερικού ιλίγγου.

Εκτός από τις εξετάσεις που περιγράφονται παραπάνω, ο γιατρός σας μπορεί να ζητήσει και αξονική ή μαγνητική τομογραφία.

Θα φύγει ο ίλιγγος από μόνος του;

Ο ίλιγγος υποχωρεί από μόνος του σε πολλές περιπτώσεις.

Ωστόσο, υπάρχουν διάφορες θεραπείες που μπορούν να αντιμετωπίσουν με επιτυχία τον ίλιγγο.

Ποιες είναι οι συνήθεις θεραπείες για τον ίλιγγο;

Η θεραπεία του ιλίγγου που είναι κατάλληλη για εσάς εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, μεταξύ των οποίων και η βασική αιτία που τον προκαλεί.

Ορισμένες από τις πιο σημαντικές θεραπείες ιλίγγου είναι οι εξής:

• Φαρμακευτική αγωγή: Η θεραπεία της υποκείμενης αιτίας του ιλίγγου σας μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων. Για παράδειγμα, εάν ο ίλιγγος είναι παρεπόμενο μιας λοίμωξης, ο γιατρός σας μπορεί να σας συνταγογραφήσει αντιβιοτικά. Τα στεροειδή μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της φλεγμονής. Υπάρχουν επίσης φάρμακα για την ανακούφιση άλλων συμπτωμάτων του ιλίγγου, όπως η ναυτία ή η ναυτία λόγω κίνησης.
  
• Αιθουσαία αποκατάσταση: Εάν ο ίλιγγος είναι αποτέλεσμα προβλήματος του εσωτερικού αυτιού, αυτός ο τύπος φυσικοθεραπείας μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των συμπτωμάτων σας. Η αιθουσαία αποκατάσταση βοηθά στην ενίσχυση των άλλων αισθήσεών σας, ώστε να μπορούν να αντισταθμίσουν τα επεισόδια ιλίγγου.
  
• Χειρισμοί επανατοποθέτησης ωτοκονίας (Canalith repositioning procedure – CRP): Εάν έχετε καλοήθη παροξυσμικό ίλιγγο, οι χειρισμοί επανατοποθέτησης ωτοκονίας βοηθούν στη μετακίνηση των εναποθέσεων ασβεστίου σε έναν θάλαμο του εσωτερικού αυτιού, όπου θα απορροφηθούν από το σώμα σας.
  
• Χειρουργική επέμβαση: Όταν ο ίλιγγος οφείλεται σε σοβαρό υποκείμενο πρόβλημα, όπως όγκος στον εγκέφαλο ή τραυματισμός στον αυχένα, μπορεί να είναι απαραίτητη η χειρουργική επέμβαση.

Υπάρχουν σπιτικές θεραπείες για τον ίλιγγο;

Δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι ο ίλιγγος μπορεί να αντιμετωπιστεί με εναλλακτικές θεραπείες.

Ωστόσο, ορισμένοι άνθρωποι λαμβάνουν φυτικά συμπληρώματα για να ανακουφίσουν τα συμπτώματά τους.

Οι δημοφιλείς φυτικές θεραπείες για τον ίλιγγο είναι οι ακόλουθες:

• Κουρκουμάς.
• Ginkgo biloba.
• Καγιέν.
• Ρίζα τζίντζερ.
• Gongjin-dan.

Φροντίστε να μιλήσετε με τον γιατρό σας πριν προσθέσετε οποιαδήποτε φυτικά συμπληρώματα στη διατροφή σας.

Μπορεί να σας βοηθήσει να τα ενσωματώσετε με ασφάλεια στο πρόγραμμά σας.

Ασκήσεις που βοηθούν στον ίλιγγο

Υπάρχουν διάφορες ασκήσεις που χρησιμοποιούνται για την ανακούφιση των συμπτωμάτων του ιλίγγου.

Συνήθως αφορούν το επι τόπου βάδισμα ή την παραμονή σε συγκεκριμένες θέσεις για τη βελτίωση της ισορροπίας.

Οι ασκήσεις αυτές είναι παρόμοιες με αυτές που χρησιμοποιούνται στη θεραπεία της αιθουσαίας αποκατάστασης (VRT).

Η αιθουσαία αποκατάσταση περιλαμβάνει ασκήσεις σχεδιασμένες σύμφωνα με το κάθε άτομο και τα συμπτώματά του.

Μετά από ενδελεχή κλινική εξέταση, εφαρμόζεται μία από τις τρεις κύριες μεθόδους:

• η προσαρμογή, η οποία βελτιώνει τη ζάλη
• η σταθεροποίηση του βλέμματος, η οποία βελτιώνει τον έλεγχο των οφθαλμικών κινήσεων, ώστε η όραση να είναι καθαρή κατά τη διάρκεια της κίνησης του κεφαλιού
• η εκπαίδευση της ισορροπίας, η οποία βελτιώνει τη σταθερότητα

Ωστόσο, αν έχετε σοβαρό ίλιγγο, είναι καλύτερο να απευθυνθείτε σε έναν έμπειρο φυσικοθεραπευτή για πρόσθετη καθοδήγηση, αντί να εκτελείτε αυτές τις ασκήσεις μόνοι σας.