Οι γονείς πρέπει να δράσουν έγκαιρα απέναντι στην παιδική παχυσαρκία

Μπορεί να είστε τόσο απασχολημένοι προσπαθώντας να ανταπεξέλθετε στον ρυθμό του δραστήριου μικρού σας παιδιού, ώστε το ενδεχόμενο να είναι υπέρβαρο ή παχύσαρκο να μην περνάει από το μυαλό σας. Όμως το παιδί σας μπορεί να κινδυνεύει.

Παιδική παχυσαρκία: Παχυσαρκία στα μικρά παιδιά

Δυστυχώς, η παχυσαρκία έχει γίνει πλέον καθημερινότητα στα Αμερικανόπουλα, με πρόσφατα στοιχεία να εκτιμούν ότι περίπου το 13,4% των παιδιών ηλικίας 2 έως 5 ετών είναι παχύσαρκα – ποσοστά που αυξάνονται με την ηλικία.

Η παιδική παχυσαρκία και το υπερβολικό βάρος υπονομεύουν την υγεία σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Περιφέρεια. Οι καταστάσεις αυτές συνδέονται με πολλές μη μεταδοτικές ασθένειες – από καρδιαγγειακά νοσήματα έως διαβήτη και καρκίνο. Σήμερα, 1 στα 3 παιδιά σχολικής ηλικίας στην Ευρωπαϊκή Περιφέρεια παρουσιάζει υπερβολικό βάρος ή παχυσαρκία και τα ποσοστά αυτά αυξάνονται σε πολλές χώρες.

Συνολικά, το 29% των παιδιών ηλικίας 7-9 ετών στις συμμετέχουσες χώρες ήταν υπέρβαρα, συμπεριλαμβανομένης της παχυσαρκίας. Ο επιπολασμός αυτός ήταν υψηλότερος μεταξύ των αγοριών (31%) από ό,τι μεταξύ των κοριτσιών (28%).

Έκθεση του 2022 αποκαλύπτει επίσης ότι σχεδόν όλα τα παιδιά (87%) σε όλη την Ευρωπαϊκή Περιφέρεια παίζουν έξω για τουλάχιστον μία ώρα καθημερινά, το 43% των παιδιών τρώνε φρούτα κάθε μέρα και το 34% λαχανικά.

Τα ευρήματα δείχνουν ότι 1 στα 3 παιδιά εξακολουθεί να αντιμετωπίζει υπερβολικό βάρος ή παχυσαρκία.

Η παχυσαρκία παραμένει ιδιαίτερα υψηλή στα παιδιά που ανήκουν σε μια εθνοτική μειονότητα ή προέρχονται από νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα. Το ποσοστό της σοβαρής παχυσαρκίας συνεχίζει επίσης να αυξάνεται.

Είναι σημαντικό οι γονείς να μην παραβλέπουν το βάρος του παιδιού τους. Η παχυσαρκία θέτει ένα παιδί σε υψηλότερο κίνδυνο για πολλές σοβαρές παθήσεις της υγείας, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων που μπορεί να ξεκινήσουν κατά την παιδική και εφηβική ηλικία (όπως είναι ο διαβήτης, οι καρδιακές παθήσεις, το άσθμα, η υψηλή χοληστερόλη, τα ορθοπεδικά προβλήματα, ορισμένοι καρκίνοι, οι ανωμαλίες της εμμήνου ρύσεως και η υπνική άπνοια).

Επίσης, πολλά παιδιά με παχυσαρκία αντιμετωπίζουν κοινωνικές και συναισθηματικές επιπτώσεις, όπως διακρίσεις, αρνητική εικόνα για το σώμα, χαμηλότερη αυτοπεποίθηση και εκφοβισμό από τους συνομηλίκους, τα οποία μπορούν να είναι επιβλαβή για την αυτοεκτίμηση του παιδιού, ακόμη και για τις σχολικές του επιδόσεις.

Παρότι ένα νήπιο μπορεί να μην κινδυνεύει από καμία από αυτές τις άμεσες συνέπειες, όσο περισσότερο παραμένει υπέρβαρο, τόσο πιο πιθανό είναι να είναι υπέρβαρο σε μεγαλύτερη ηλικία ως παιδί και ενήλικας και να αναπτύξει συναφείς παθήσεις.

Καθώς το παιδί μεγαλώνει, γίνεται όλο και πιο δύσκολο να μεταβεί από την κατηγορία της παχυσαρκίας στην κατηγορία του υγιούς βάρους. Οι διατροφικές συνήθειες και οι συνήθειες που σχετίζονται με τη σωματική δραστηριότητα εδραιώνονται γρήγορα και η διαφορά βάρους γίνεται μεγαλύτερη.

Για παράδειγμα, ένα δίχρονο παιδί που είναι υπέρβαρο μπορεί να χρειαστεί να παραμείνει στο ίδιο βάρος (χωρίς αύξηση) για αρκετούς μήνες για να “καλύψει” το ύψος του. Αλλά ένα 10χρονο παιδί μπορεί να χρειαστεί να χάσει έμπρακτα βάρος εκτός από το να αφήσει το ύψος του να το καλύψει, προκειμένου να φτάσει σε ένα υγιές βάρος.

Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο New England Journal of Medicine, μια ομάδα ερευνητών χρησιμοποίησε πρόσφατα δεδομένα σχετικά με την παιδική παχυσαρκία για να κάνει τεκμηριωμένες προβλέψεις για το μέλλον των σημερινών παιδιών. Προέβλεψαν ότι χωρίς παρέμβαση, το 57,3% θα είναι παχύσαρκα στην ηλικία των 35 ετών.

Είναι το παιδί σας παχύσαρκο;

Πώς ξέρετε αν το παιδί σας είναι υπέρβαρο ή παχύσαρκο; Όπως συμβαίνει και με τα γνωστικά ορόσημα καθώς και με τα ορόσημα που αφορούν την αδρή και λεπτή κινητικότητα του νηπίου, το εύρος του τι είναι “φυσιολογικό” όσον αφορά το βάρος ενός νηπίου ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό. Και μερικά κιλά μπορεί να κάνουν μεγάλη διαφορά ανάλογα με το ύψος του παιδιού. Τα νήπια αναπτύσσονται με διαφορετικούς ρυθμούς και μερικά παιδιά αδυνατίζουν λίγο όταν αρχίζουν να περπατούν.

Μπορείτε επίσης να υπολογίσετε την κατηγορία βάρους του παιδιού σας. Για ηλικίες 2 ετών και άνω, τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) προσφέρουν έναν online μετρητή ΔΜΣ που χρησιμοποιεί την ηλικία, το ύψος και το βάρος του παιδιού σας για να σας υποδείξει αν είναι λιποβαρές, υγιές σε βάρος, υπέρβαρο ή παχύσαρκο. Σημείωση: Αυτός ο δείκτης λειτουργεί μόνο για παιδιά ηλικίας 2 ετών και άνω.

Η εφαρμογή υπολογισμού του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) μπορεί να είναι χρήσιμη, καθώς δεν είναι πάντα εύκολο να “δει” κανείς την παχυσαρκία, ειδικά στα νήπια που μεγαλώνουν και αλλάζουν τόσο γρήγορα. Για παράδειγμα: Ένα δίχρονο κορίτσι που έχει μέσο ύψος (94 εκατοστά) θα θεωρούνταν λιποβαρές αν ζύγιζε λιγότερο από 13,5 κιλά, υπέρβαρο αν ζύγιζε μεταξύ 16 και 17 κιλών και παχύσαρκο αν ζύγιζε πάνω από 17,5 κιλά. Μπορεί να είναι δύσκολο να διακρίνει κανείς οπτικά τη διαφορά μεταξύ μερικών κιλών, οπότε ο μετρητής είναι πραγματικά χρήσιμος.

Παρά το γεγονός ότι ο ΔΜΣ είναι ένα ελλιπές μέτρο, χρησιμοποιείται ευρέως σήμερα στην ιατρική κοινότητα, επειδή είναι μια φθηνή και γρήγορη μέθοδος για την ανάλυση της πιθανής κατάστασης της υγείας και των πιθανών καταστάσεων.

Τι να κάνετε αν το νήπιό σας είναι υπέρβαρο

Εάν το μικρό σας παιδί είναι υπέρβαρο, δεν υπάρχει λόγος πανικού. Το να μάθετε ότι το παιδί σας κατατάσσεται ως παχύσαρκο ή υπέρβαρο μπορεί να σας αναστατώσει, αλλά είναι το πρώτο βήμα προς τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση της αύξησης του βάρους του παιδιού σας.

Ξεκινήστε κλείνοντας ένα ραντεβού με τον παιδίατρο του παιδιού σας. Μαζί μπορείτε να καταστρώσετε ένα σχέδιο για να βοηθήσετε το παιδί σας να φτάσει (και να διατηρήσει) το βέλτιστο βάρος του. Σημειώστε ότι για ορισμένα παιδιά, αυτό μπορεί να αποκλίνει προς τα ανώτερα ή κατώτερα όρια του “φυσιολογικού” εύρους βάρους, ανάλογα με το τι είναι ιδανικό για το σώμα τους.

Αυτό επιτρέπει στο ύψος του παιδιού να καλύψει το βάρος του. Δεν πρέπει ποτέ να βάλετε ένα παιδί σε δίαιτα αδυνατίσματος, εκτός αν σας το πει ο γιατρός του. Αποφύγετε τους αυστηρούς περιορισμούς στο φαγητό – οι σταδιακές αλλαγές είναι οι καλύτερες.

7 τρόποι για να βελτιώσετε την υγεία του νηπίου σας

Οι γονείς θα πρέπει να αισθάνονται ότι έχουν τη δυνατότητα να κάνουν αλλαγές στο σπίτι, ανεξάρτητα από την κατηγορία βάρους στην οποία ανήκει ένα παιδί. Η υλοποίηση υγιεινών αλλαγών μπορεί να συμβάλει στη μείωση του κινδύνου παιδικής παχυσαρκίας.

Αποφύγετε τους χυμούς φρούτων

Ενώ ο χυμός φρούτων μπορεί να περιλαμβάνεται μια στο τόσο ως μέρος της υγιεινής διατροφής ενός νηπίου, είναι προτιμότερο να επιμείνετε στο νερό ή το γάλα. Οι χυμοί φρούτων συχνά περιέχουν τεχνητά γλυκαντικά ή πρόσθετη ζάχαρη, τα οποία ισοδυναμούν με άχρηστες θερμίδες που δεν θα χορτάσουν το μικρό σας.

Ακόμη και χωρίς πρόσθετα γλυκαντικά, ο χυμός δεν έχει τις χορταστικές φυτικές ίνες που προσφέρουν τα ολόκληρα φρούτα.

Γίνετε ο φύλακας άγγελος του παιδιού σας

Σκεφτείτε τα μέρη όπου το παιδί σας περνάει το χρόνο του. Αν το παιδί σας πηγαίνει σε νηπιαγωγείο ή παιδικό σταθμό, μάθετε με τι τρέφεται το παιδί, τι είδους σωματική δραστηριότητα κάνει το παιδί κάθε μέρα και πόσος χρόνος (αν επιτρέπεται) αφιερώνεται στην οθόνη.

Στη συνέχεια, βρείτε τρόπους να βοηθήσετε το χώρο να βελτιώσει τις πολιτικές και τις πρακτικές του, ώστε να δημιουργήσει ένα πιο υγιεινό περιβάλλον για όλα τα παιδιά.

Ενθαρρύνετε το παιδί σας να δοκιμάσει θρεπτικά τρόφιμα

Τα νήπια έχουν τη φήμη ότι είναι επιλεκτικοί καταναλωτές τροφής, αλλά εσείς πρέπει να συνεχίσετε να προσφέρετε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως και άπαχες πρωτεΐνες. Οι έρευνες δείχνουν ότι μπορεί να χρειαστούν πολλές φορές να εκτεθεί ένα μικρό παιδί σε ένα νέο τρόφιμο για να πειστεί να το δοκιμάσει, πόσο μάλλον για να του αρέσει.

Δοκιμάστε διαφορετικές παρασκευές λαχανικών (όπως ωμά, πολτοποιημένα, ψητά ή σε πουρέ) που αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο το φαγητό γίνεται αισθητό στο στόμα. Κάτι τόσο απλό όσο η προετοιμασία μπορεί να συμβάλει στην αύξηση των πιθανοτήτων να απολαύσει ο επιλεκτικός σας φαγάς ένα συγκεκριμένο τρόφιμο.

Βοηθήστε το παιδί σας να κοιμάται αρκετά

Οι τακτικοί μεσημεριανοί ύπνοι και η σταθερή ώρα για ύπνο σχετικά νωρίς βοηθούν τα νήπια να είναι ξεκούραστα, πράγμα που σημαίνει ότι είναι λιγότερο πιθανό να είναι δύστροπα ή να ξεσπάσουν στην ιδέα να δοκιμάσουν νέα τρόφιμα ή να συμμετάσχουν σε σωματικές δραστηριότητες.

Περιορίστε στο ελάχιστο το χρόνο που περνάει το παιδί μπροστά από την οθόνη

Η αύξηση του χρόνου που αφιερώνεται στην οθόνη συνήθως σημαίνει μείωση του ενεργού χρόνου, αλλά ο συγκεκριμένος χρόνος μπορεί επίσης να σημαίνει ότι το παιδί σας βλέπει διαφημίσεις για ζαχαρούχα σνακ και δημητριακά με πολύχρωμους (και ενδεχομένως δελεαστικούς) χαρακτήρες κινουμένων σχεδίων και πιασάρικα διαφημιστικά μηνύματα.

Όταν βλέπετε τηλεόραση μαζί, κλείστε τις διαφημίσεις ή χρησιμοποιήστε μια υπηρεσία όπως το Netflix για να παραλείψετε τις διαφημίσεις εντελώς.

Βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας αθλείται αρκετά

Στην ιδανική περίπτωση, τα νήπια θα είναι σωματικά δραστήρια τις περισσότερες, αν όχι όλες, τις ημέρες της εβδομάδας – και το παιχνίδι σε εξωτερικούς χώρους είναι ιδανικό, όταν είναι εφικτό. Δεν υπάρχει ανάγκη για ένα καθιερωμένο πρόγραμμα άσκησης στην περίπτωση ενός νηπίου ή ενός παιδιού προσχολικής ηλικίας.

Πηγαίνετε το παιδί σας στις τοπικές παιδικές χαρές, γράψτε το σε ένα μάθημα ποδοσφαίρου για νήπια ή αφήστε το να κάνει ποδήλατο.

Να αποτελέσετε το πρότυπο όσον αφορά την κατανάλωση θρεπτικών τροφών

Ξεκινήστε υγιεινές οικογενειακές συνήθειες κατά τη διάρκεια του γεύματος. Μαγειρέψτε θρεπτικά τρόφιμα. Κλείστε τα κινητά τηλέφωνα, την τηλεόραση και άλλες συσκευές και καθίστε μαζί για το οικογενειακό γεύμα.

Συμπεριλάβετε όλους στην οικογένεια όταν υιοθετείτε πιο υγιεινές συνήθειες, ώστε το μικρό σας παιδί να μην αισθάνεται αποκλεισμένο -και θα επωφεληθείτε όλοι από την καλύτερη διατροφή και την περισσότερη άσκηση.