Γιατί πέφτει η τεστοστερόνη μας; Υπάρχουν κάποια συμπληρώματα που μπορούμε να πάρουμε;

Σε ό,τι αφορά τα επίπεδα της τεστοστερόνης, το πιθανότερο είναι ότι δεν μπορείτε να συγκριθείτε με τον πατέρα σας.

Μελέτες δείχνουν ότι τα ειδικά για την ηλικία επίπεδα τεστοστερόνης στους άνδρες βρίσκονται σε αργή και σταθερή πτώση εδώ και αρκετές δεκαετίες.

Οι ερευνητές χαρακτηρίζουν τις αλλαγές “ανησυχητικές” από εξελικτική άποψη.

Γιατί λοιπόν συμβαίνει αυτό; Και μπορεί η τάση αυτή να αντιστραφεί;

Τι θεωρείται χαμηλή τεστοστερόνη;

Πριν περάσουμε στους αριθμούς, ας ξεκινήσουμε με την κατανόηση του τι είναι αυτό για το οποίο μιλάμε. Η τεστοστερόνη είναι ένα ανδρογόνο ή αλλιώς μία ορμόνη του φύλου.

Οι άνθρωποι όλων των φύλων έχουν τεστοστερόνη στον οργανισμό τους.

Ωστόσο, τα επίπεδα είναι φυσιολογικά υψηλότερα στους άνδρες και στα άτομα που έχουν οριστεί άνδρες κατά τη γέννηση.

Σε αυτή την πληθυσμιακή ομάδα, η τεστοστερόνη συμβάλλει στη διατήρηση και την ανάπτυξη:

• Των γεννητικών οργάνων και της αναπαραγωγικής λειτουργίας.
• Ενός αισθήματος ευεξίας.
• Της μυϊκής μάζας.
• Της υγείας των οστών.
• Του αριθμού των ερυθρών αιμοσφαιρίων.

Η χαμηλή τεστοστερόνη ή ο ανδρικός υπογοναδισμός, που ονομάζεται επίσης χαμηλή Τ, είναι μια κατάσταση κατά την οποία οι όρχεις σας δεν παράγουν αρκετή τεστοστερόνη.

Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι χαμηλός δείκτης τεστοστερόνης (όπως μετράται στο αίμα σας) για τους ενήλικες θεωρείται γενικά οτιδήποτε κάτω από 250 νανογραμμάρια ανά δεκατόλιτρο (ng/dl).

Η Αμερικανική Ουρολογική Ένωση θέτει τον πήχη λίγο ψηλότερα, στα 300 ng/dl.

Επομένως, ο μέσος όρος των επιπέδων τεστοστερόνης θεωρείται πλέον χαμηλός;

Είναι φυσιολογικό τα επίπεδα τεστοστερόνης να πέφτουν καθώς οι άνθρωποι μεγαλώνουν. Η μέση πτώση είναι περίπου 1% ετησίως μετά την ηλικία των 30 ετών.

Αλλά οι τρέχουσες έρευνες δείχνουν μειώσεις που δεν σχετίζονται με τη γήρανση. Οι μελέτες αυτές συγκρίνουν άτομα της ίδιας ηλικίας σε διαφορετικά έτη. (Για παράδειγμα, ένας άνδρας 45 ετών το 1987, το 1995 και το 2002).

Έτσι, βλέπουμε συστηματικά τα επίπεδα τεστοστερόνης να είναι χαμηλότερα από ό,τι θα περιμέναμε εξαιτίας του υπερβολικού βάρους και των σχετικών καταστάσεων υγείας – και αυτό είναι ανησυχητικό από μια μακροπρόθεσμη άποψη.

Όμως, ενώ υπάρχει μια πτωτική τάση στα ειδικά για την ηλικία επίπεδα τεστοστερόνης, οι μέσοι όροι δεν έχουν πέσει σε τέτοιο σημείο ώστε να κυμαίνονται στα “χαμηλά” επίπεδα όσον αφορά τον γενικό πληθυσμό.

Αλλά πλησιάζουν προς τα εκεί χρόνο με το χρόνο.

Γιατί έχουν πέσει τα επίπεδα τεστοστερόνης;

Όπως σημειώθηκε, αυτή η μη σχετιζόμενη με την ηλικία πτώση των επιπέδων τεστοστερόνης δεν συνέβη αυτομάτως.

Βλέπουμε όλο και περισσότερους ανθρώπους που η γενική κατάσταση της υγείας τους βρίσκεται σε κάμψη.

Το γεγονός αυτό μπορεί να επιταχύνει την απώλεια τεστοστερόνης σε σύγκριση με τις προηγούμενες γενιές.

Ας δούμε μερικούς παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τα επίπεδα τεστοστερόνης.

• Βάρος

Η πτώση των επιπέδων τεστοστερόνης συμπίπτει με τους υψηλότερους αριθμούς στη ζυγαριά  για μεγάλο μέρος του πληθυσμού … και αυτό δεν είναι απλώς σύμπτωση.

Το υπερβολικό βάρος και οι ανεβασμένες τιμές του ΔΜΣ (Δείκτης Μάζας Σώματος) προκαλούν πρόσθετο στρες στο σώμα σας, το οποίο φαίνεται να επηρεάζει την παραγωγή τεστοστερόνης και τη φυσική διαδικασία κατανομής της.

• Σωματική άσκηση

Εάν σηκώνετε βάρη, ίσως να αυξάνετε και τα επίπεδα της τεστοστερόνης σας. Ασκήσεις όπως η προπόνηση δύναμης και η διαλειμματική προπόνηση υψηλής έντασης έχει αποδειχθεί ότι αυξάνουν άμεσα τα επίπεδα τεστοστερόνης.

Έχουν γίνει μελέτες σε άνδρες πριν και μετά την άσκηση που δείχνουν ότι τα επίπεδα τεστοστερόνης αυξάνονται με τη δραστηριότητα. Έτσι, αν δεν γυμνάζεστε τακτικά, δεν θα έχετε αυτή την αύξηση.

Ωστόσο, οι αερόβιες ασκήσεις δεν προσφέρουν ακριβώς την ίδια ώθηση αλλά αντιθέτως οι ασκήσεις αντοχής, όπως το τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων και η ποδηλασία, έχει αποδειχθεί ότι μειώνουν τα επίπεδα τεστοστερόνης.

Θα πρέπει να σημειωθεί, επίσης, ότι η σωματική δραστηριότητα παίζει επίσης ρόλο στη διατήρηση ενός υγιούς βάρους.

• Διατροφή

Η κατανάλωση μιας ισορροπημένης, θρεπτικής διατροφής καθιστά το σώμα σας ικανό να λειτουργεί στο βέλτιστο επίπεδο – και αυτό περιλαμβάνει την παραγωγή τεστοστερόνης. Και για να καταλήξουμε στο ίδιο ακριβώς συμπέρασμα με τα παραπάνω, μια υγιεινή διατροφή οδηγεί συνήθως και σε ένα υγιές βάρος.

Η αυξημένη θερμιδική πρόσληψη μπορεί να οδηγήσει σε παχυσαρκία, και τότε συχνά ξεκινάει η αλυσιδωτή επίδραση στην υγεία σας.

Αρκετές μελέτες δείχνουν ότι οι δίαιτες χαμηλών λιπαρών μπορεί να οδηγήσουν σε ελαφρώς χαμηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης.

Ωστόσο, οι ερευνητές σημειώνουν ότι οι δίαιτες χαμηλών λιπαρών δεν σχετίζονται με συνολικά χαμηλή τεστοστερόνη.

(Επομένως, μην θεωρήσετε τα αποτελέσματα ως προτροπή να ακολουθήσετε μια δίαιτα υψηλή σε λιπαρά, η οποία μπορεί να συμβάλει στην αύξηση του σωματικού βάρους και σε άλλα προβλήματα υγείας).

• Αλκοόλ

Η χρόνια και υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μειώνει τελικά την παραγωγή τεστοστερόνης, . (Προσθέστε το στον κατάλογο των αρνητικών που απορρέουν από την κατάχρηση αλκοόλ).

• Ύπνος

Τα επίπεδα τεστοστερόνης σας είναι συνήθως υψηλότερα το πρωί, αφού το σώμα σας επαναφορτιστεί κατά τη διάρκεια του ύπνου. Η διαδικασία διακόπτεται εάν ο ήρεμος ύπνος σας διαταράσσεται από καταστάσεις όπως η υπνική άπνοια.

Αν διαταραχθεί ο φυσιολογικός κύκλος του ύπνου σας, διαταράσσεται ο φυσιολογικός ρυθμός παραγωγής τεστοστερόνης από τον οργανισμό σας.

• Τοξίνες

Το πιθανότερο είναι ότι έχετε έρθει σε επαφή με μια χημική ουσία που διαταράσσει το ενδοκρινικό σύστημα, ή αλλιώς EDC (endocrine-disrupting chemical), κάποια στιγμή μέσα στην ημέρα.

Εξάλλου, υπάρχουν περισσότερα από 800 EDCs που χρησιμοποιούνται σε πλαστικά και άλλα καθημερινά προϊόντα που βρίσκονται παντού γύρω μας.

Οι έρευνες σχετικά με την επίδραση αυτών των “περιβαλλοντικών τοξινών” σε ορμόνες όπως η τεστοστερόνη συνεχίζονται.

Δεν υπάρχει αμφιβολία, ωστόσο, ότι η έκθεση σε EDCs έχει αυξηθεί εκθετικά με την πάροδο του χρόνου.

Το περιβάλλον γύρω μας έχει σίγουρα αλλάξει και οι παράγοντες αυτοί μπορεί να συμβάλλουν στη μείωση της τεστοστερόνης.

Τι μπορείτε να κάνετε για να ενισχύσετε την τεστοστερόνη σας;

Δεν υπάρχει κάποιο ιδιαίτερο μυστικό εδώ: Επικεντρωθείτε στην υγιεινή ζωή.

Είναι φυσιολογικό για ένα άτομο να παρουσιάζει πτώση της τεστοστερόνης καθώς μεγαλώνει, αλλά βλέπουμε αυτή τη διαδικασία να επιταχύνεται τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της κακής γενικής υγείας

Τα καλά νέα; Αν ανησυχείτε για την τεστοστερόνη σας, κάνοντας βασικές αλλαγές στον τρόπο ζωής σας, όπως η περισσότερη άσκηση και η καλύτερη διατροφή, μπορείτε να βελτιώσετε τους δείκτες σας.

Επιπλέον, θα είστε συνολικά πιο υγιείς.

Τι είναι τα ενισχυτικά τεστοστερόνης;

Η Ενδοκρινική Εταιρεία συνιστά την χορήγηση ενισχυτικών τεστοστερόνης σε άτομα με συμπτώματα ανεπάρκειας τεστοστερόνης.

Σε άνδρες άνω των 65 ετών, η θεραπεία θα πρέπει να ξεκινά μόνο σε ατομική βάση και μετά από διαβούλευση με το άτομο σχετικά με τους κινδύνους και τα οφέλη της θεραπείας.

Κίνδυνοι για την καρδιά και τον προστάτη

Στην πραγματικότητα, η θεραπεία με τεστοστερόνη μπορεί να προκαλέσει περισσότερα προβλήματα από όσα επιλύει.

Μελέτες έχουν επισημάνει μια σύνδεση μεταξύ των συμπληρωμάτων τεστοστερόνης και των καρδιακών προβλημάτων.

Μια μελέτη διαπίστωσε ότι ορισμένοι άνδρες ηλικίας άνω των 65 ετών είχαν αυξημένα καρδιακά προβλήματα όταν χρησιμοποιούσαν τζελ τεστοστερόνης.

Μια άλλη μελέτη που περιλάμβανε μια ομάδα ανδρών ηλικίας κάτω των 65 ετών που είχαν ιστορικό καρδιακών προβλημάτων και μια ομάδα καρδιολογικά υγιών ηλικιωμένων ανδρών έδειξε ότι και οι δύο ομάδες είχαν μεγαλύτερο κίνδυνο καρδιακής προσβολής όταν έπαιρναν ενισχυτικά τεστοστερόνης.

Επιπλέον, αν και υπάρχουν αντιφατικά ευρήματα, η χρήση θεραπείας υποκατάστασης τεστοστερόνης μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου του προστάτη και καρδιακών προβλημάτων.

Είναι τα συμπληρώματα τεστοστερόνης ασφαλή για όλους;

Όχι. Μολονότι μπορεί να είναι χρήσιμα για όσους πάσχουν από υπογοναδισμό, δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται από άτομα που έχουν:

• φυσιολογικά επίπεδα τεστοστερόνης
• καρκίνο του προστάτη ή έχουν αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του προστάτη
• ιστορικό καρδιακών προβλημάτων

Είναι σημαντικό να μιλήσετε με το γιατρό σας για τους πιθανούς κινδύνους και τα οφέλη πριν από τη λήψη συμπληρωμάτων τεστοστερόνης.