Γιατί γίνονται οι υπέρηχοι στην εγκυμοσύνη. Τι μπορει να δείξει ο υπέρηχος και ποια είναι η ακρίβειά του

Κατά τη διάρκεια ενός υπερηχογραφήματος κατά την εγκυμοσύνη, ο γιατρός σας ή ένας εξειδικευμένος τεχνικός χρησιμοποιεί έναν πλαστικό μορφοτροπέα για να μεταδώσει ηχητικά κύματα υψηλής συχνότητας μέσα από τη μήτρα σας. Αυτά τα ηχητικά κύματα επιστρέφουν σε ένα μηχάνημα το οποίο τα μετατρέπει σε εικόνες του μωρού σας.

Οι περισσότερες έγκυες κάνουν μόνο μερικούς υπερήχους καθ’ όλη τη διάρκεια της προγεννητικής τους φροντίδας, αλλά ορισμένες κάνουν πιο συχνά. Διαβάστε παρακάτω αναλυτικά τους πιο συνηθισμένους τύπους υπερήχων εγκυμοσύνης, πότε μπορεί να τους κάνετε και τι να περιμένετε κατά τη διάρκεια των προγεννητικών εξετάσεων.

Γιατί οι γυναίκες κάνουν υπερηχογράφημα στην εγκυμοσύνη;

Σύμφωνα με το Αμερικανικό Κολέγιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων (ACOG), οι γιατροί μπορούν να χρησιμοποιήσουν τους υπερήχους του μωρού για τους ακόλουθους λόγους:

• Παρακολούθηση της εξέλιξης και της ανάπτυξης του μωρού σας
• Ανίχνευση συγγενών ανωμαλιών
• Καθοδήγηση της δειγματοληψίας χοριακών λαχνών (CVS) ή της αμνιοπαρακέντησης
• Βοήθεια στην πρόβλεψη της ημερομηνίας τοκετού
• Καθορισμός του κατά πόσον κυοφορείτε πολύδυμα παιδιά
• Δείχνει τη θέση του πλακούντα σας
• Εκτίμηση του μεγέθους του μωρού σας
• Μέτρηση αμνιακού υγρού
• Αποκάλυψη των γεννητικών οργάνων του μωρού σας

Οι υπέρηχοι του πρώτου τριμήνου

Δεν κάνουν όλες οι γυναίκες υπερηχογράφημα πρώτου τριμήνου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Εντούτοις, ο ιατρός μπορεί μερικές φορές να το χρησιμοποιήσει για τον προσδιορισμό της βιωσιμότητας, τη χρονολόγηση της εγκυμοσύνης ή τον αποκλεισμό ύποπτων επιπλοκών.

Πρώιμη εγκυμοσύνη (6-8 εβδομάδες)

Το πρώτο σας υπερηχογράφημα, γνωστό και ως υπερηχογράφημα εμβρύου, μπορεί να γίνει ήδη από τις έξι έως οκτώ εβδομάδες της εγκυμοσύνης σας. Εκτός από το τεστ εγκυμοσύνης, ορισμένοι γιατροί χρησιμοποιούν τους υπερήχους για τους ακόλουθους λόγους.

• Για να ανιχνεύσουν τον καρδιακό παλμό του εμβρύου

Ο κύριος λόγος για τη διενέργεια υπερηχογραφήματος τόσο νωρίς είναι η ανίχνευση του καρδιακού παλμού του εμβρύου. Ένα κοιλιακό υπερηχογράφημα μπορεί συνήθως να ανιχνεύσει τον καρδιακό παλμό του μωρού εάν είστε τουλάχιστον 8 εβδομάδων έγκυος. Εάν η εγκυμοσύνη σας έχει ηλικία κύησης μικρότερη των 8 εβδομάδων (μεταξύ 6 και 8 εβδομάδων), συνήθως απαιτείται διακολπικό υπερηχογράφημα (εισαγωγή του υπερηχογραφικού καθετήρα στον κόλπο σας) για ακριβή αποτελέσματα.

Παρόλο που οι δομές της καρδιάς δεν έχουν ακόμη αναπτυχθεί πλήρως στις έξι εβδομάδες κύησης, είναι δυνατόν να δούμε τα ηλεκτρικά ερεθίσματα της αναπτυσσόμενης καρδιάς τους (μερικές φορές αναφέρεται ως εμβρυϊκή καρδιακή δραστηριότητα).

• Προσδιορισμός της ημερομηνίας τοκετού

Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι υπέρηχοι προβλέπουν με μεγαλύτερη ακρίβεια την ημερομηνία τοκετού από ό,τι η χρησιμοποίηση της τελευταίας εμμήνου ρύσεως, αλλά μόνο στο πρώτο τρίμηνο και στις αρχές του δεύτερου τριμήνου (μέχρι περίπου την 20ή εβδομάδα). Οι πρώιμες ημερομηνίες τοκετού με υπέρηχο έχουν περιθώριο σφάλματος περίπου 1,2 εβδομάδα.

Μετά τις 20 εβδομάδες της εγκυμοσύνης, η εκτιμώμενη ημερομηνία λήξης της εγκυμοσύνης σας δεν θα πρέπει να αλλάξει με βάση το υπερηχογράφημα, επειδή θα είναι λιγότερο ακριβής. Και να θυμάστε: Πρόκειται για μια εκτιμώμενη ημερομηνία τοκετού- η συντριπτική πλειοψηφία των γυναικών δεν γεννούν τα μωρά τους την ημέρα που πρέπει να γεννηθούν. Για την ακρίβεια, πιστεύεται ότι μόνο περίπου το 4% των γυναικών γεννούν με φυσικό τρόπο στην ημερομηνία λήξης της προθεσμίας τους.

Υπερηχογράφημα αυχενικής διαφάνειας (10-13η εβδομάδα)

Το υπερηχογράφημα αυχενικής διαφάνειας (NT) πραγματοποιείται γύρω στις 10 έως 13 εβδομάδες της εγκυμοσύνης. Σύμφωνα με την ACOG, αυτό το υπερηχογράφημα μετρά τον χώρο στο πίσω μέρος του λαιμού του εμβρύου.

Οι μη φυσιολογικές μετρήσεις μπορεί να υποδεικνύουν σύνδρομο Down και άλλες συγγενείς αναπηρίες της καρδιάς, της κοιλιάς και του σκελετού. Εκτός από το υπερηχογράφημα κοιλίας, ο έλεγχος της αυχενικής διαφάνειας περιλαμβάνει τη μέτρηση ορμονών και πρωτεϊνών με μια εξέταση αίματος.

Το υπερηχογράφημα αυχενικής διαφάνειας είναι προαιρετικό για κάθε έγκυο. Μερικές φορές, οι άνθρωποι επιλέγουν να κάνουν αυτό το υπερηχογράφημα για να μετριάσουν τις ανησυχίες σχετικά με την υγεία του μωρού τους.

Άλλες φορές, ο γιατρός σας μπορεί να το συστήσει εάν κινδυνεύετε από επιπλοκές ή έχετε οικογενειακό ιστορικό συγγενών διαταραχών.

Εκτός από τον έλεγχο για ανωμαλίες, αυτό το υπερηχογράφημα μπορεί να προσφέρει τις ίδιες πληροφορίες με ένα προηγούμενο υπερηχογράφημα εγκυμοσύνης, όπως η εκτιμώμενη ημερομηνία τοκετού, το “κεφαλουραίο μήκος” του μωρού σας (μέτρηση από το κεφάλι έως το κάτω μέρος), ο αριθμός των μωρών στη μήτρα και η καρδιακή δραστηριότητα του εμβρύου.

Σύμφωνα με τη Διεθνή Εταιρεία Υπερήχων στη Μαιευτική και Γυναικολογία (ISUOG), οι υπέρηχοι στην αρχή της εγκυμοσύνης μπορούν επίσης να προσδιορίσουν τα εξής:

• Να προσδιοριστεί ο αριθμός των εμβρύων
• Να προσδιοριστεί εάν τα πολύδυμα μοιράζονται τον πλακούντα και τον αμνιακό σάκο

Αλλά δεν θα κάνουν όλοι αυτήν την πρώιμη εξέταση. Η ISUOG δεν συνιστά υπερηχογραφήματα ρουτίνας στην πρώιμη εγκυμοσύνη, εκτός εάν υπάρχει κλινική ένδειξη επιπλοκής.

Για παράδειγμα, ορισμένοι γιατροί θα πραγματοποιήσουν πρώιμο υπερηχογράφημα μόνο για ορισμένες εγκυμοσύνες υψηλού κινδύνου, όπως αιμορραγία και κοιλιακό άλγος, ή για να αποκλείσουν έκτοπη κύηση, συγγενείς διαταραχές ή αποβολή.

Υπέρηχος δεύτερου τριμήνου

Το δεύτερο τρίμηνο είναι η πιο συνηθισμένη περίοδος για ένα καθιερωμένο προγεννητικό υπερηχογράφημα. Η εξέταση της ανατομίας, μια λεπτομερής σάρωση του αναπτυσσόμενου σώματος και των οργάνων του μωρού σας, προσφέρεται σε κάθε έγκυο.

Ανατομικός έλεγχος (18-22 εβδομάδες)

Σύμφωνα με την ACOG, αυτό το λεπτομερές υπερηχογράφημα εγκυμοσύνης γίνεται γενικά μεταξύ της 18ης και 22ης εβδομάδας του δεύτερου τριμήνου.

Είναι ο πιο ενδελεχής έλεγχος που θα κάνει το μωρό σας πριν γεννηθεί.

Κατά τη διάρκεια της ανατομικής εξέτασης, που ονομάζεται επίσης υπερηχογράφημα επιπέδου ΙΙ, ο γιατρός θα ελέγξει τον καρδιακό ρυθμό του μωρού σας και θα αναζητήσει ανωμαλίες στον εγκέφαλο, την καρδιά, τα νεφρά και το συκώτι του.

Σε άλλες περιπτώσεις, όπως το σύνδρομο Down, ωστόσο, το υπερηχογράφημα δεν μπορεί να προσφέρει ασφαλή διάγνωση. Αντίθετα, μπορεί να παρουσιάσει δείκτες που σχετίζονται με υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων παθήσεων.

Θα μετρηθούν επίσης τα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών του μωρού σας, θα εξεταστεί ο πλακούντας και θα μετρηθεί η στάθμη του αμνιακού υγρού.

Και πιθανότατα θα είναι σε θέση να δει τα γεννητικά όργανα του μωρού σας για να εικάσει το φύλο του μωρού σας, αν και αυτό δεν είναι σίγουρο. Αν δεν θέλετε να μάθετε για τα γεννητικά όργανα του μωρού σας, φροντίστε να ενημερώσετε τον υπεύθυνο τεχνικό εκ των προτέρων.

Υπέρηχος στο τρίτο τρίμηνο

Πολλοί μελλοντικοί γονείς δεν χρειάζονται υπερηχογράφημα στο τρίτο τρίμηνο. Εάν όμως η εγκυμοσύνη σας θεωρείται υψηλού κινδύνου -ή εάν δεν είχατε υποβληθεί σε εξέταση κατά το πρώτο ή το δεύτερο τρίμηνο- μπορεί να σας το συστήσουν.

Για παράδειγμα, εάν έχετε υψηλή αρτηριακή πίεση, αιμορραγία, χαμηλά επίπεδα αμνιακού υγρού, πρόωρες συσπάσεις ή είστε άνω των 35 ετών, ο γιατρός σας μπορεί να πραγματοποιήσει υπερηχογράφημα χαμηλής ανάλυσης στο ιατρείο κατά τη διάρκεια ορισμένων προγεννητικών επισκέψεων στο τρίτο τρίμηνο για λόγους καθησυχασμού.

Επιπλέον, εάν σε μια προηγούμενη εξέταση διαπιστώθηκε ότι ο πλακούντας σας ήταν κοντά ή κάλυπτε τον τράχηλο της μήτρας (ονομάζεται προδρομικός πλακούντας), θα χρειαστείτε επιπλέον υπερηχογραφήματα για την παρακολούθηση της θέσης του.

Υπερηχογραφήματα για ειδικές καταστάσεις

Ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει υπερηχογράφημα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης εκτός των καταστάσεων που αναφέρονται παραπάνω. Για παράδειγμα, ο υπέρηχος μπορεί να ενδείκνυται εάν έχετε ορισμένες παθήσεις που απαιτούν ειδική παρακολούθηση ή εάν κάνετε μια επέμβαση που χρησιμοποιεί υπερηχογραφική καθοδήγηση.

• Υπέρηχος Doppler

Το υπερηχογράφημα Doppler είναι μια ειδική απεικονιστική εξέταση που δείχνει την κίνηση του αίματος μέσα στα αγγεία. Στην εγκυμοσύνη, ένα υπερηχογράφημα Doppler μπορεί να βοηθήσει να διαπιστωθεί εάν το αίμα του μωρού σας κυκλοφορεί σωστά. Σύμφωνα με μια ανασκόπηση ερευνών, το υπερηχογράφημα Doppler σε εγκυμοσύνες υψηλού κινδύνου μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο περιγεννητικού θανάτου και μαιευτικών επεμβάσεων.

Ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει υπερηχογράφημα Doppler εμβρύου στις ακόλουθες περιπτώσεις:

• Έχετε διαβήτη
• Έχετε υψηλή αρτηριακή πίεση
• Έχετε καρδιακά ή νεφρικά προβλήματα
• Ο πλακούντας δεν αναπτύσσεται σωστά
• Υπάρχουν υποψίες για προβλήματα ανάπτυξης του εμβρύου