Είναι οι φριτέζες θερμού αέρα (air fryer) υγιεινές;

Ονειρεύεσαι τηγανητό κοτόπουλο και οι τηγανητές πατάτες σε ξετρελαίνουν. Δυστυχώς, αυτό που επιθυμεί η καρδούλα σας δεν είναι πάντα καλό για την υγεία της καρδιάς σας. Τι πρέπει να κάνει ένας λάτρης του τηγανητού φαγητού;

Μπορεί να εξετάζετε το ενδεχόμενο να προσθέσετε μια φριτέζα αέρος στη σειρά των gadgets της κουζίνας σας, αλλά είναι το τηγάνισμα στον αέρα υγιεινό;

Το τηγάνισμα στον αέρα είναι μια πιο υγιεινή επιλογή επειδή ουσιαστικά εξαλείφει τα πρόσθετα έλαια.

Τι είναι όμως το τηγάνισμα στον αέρα (air fryer) και πώς λειτουργεί;

Παρά το όνομά τους (air fryer – τηγάνισμα στον αέρα), οι φριτέζες αέρα δεν τηγανίζουν φαγητό. Σκεφτείτε τις ως μίνι φουρνάκια. Αυτές οι συσκευές για τον πάγκο χρησιμοποιούν έναν ανεμιστήρα για να φυσήξουν ζεστό αέρα γύρω από ένα καλάθι που περιέχει το φαγητό σας. Το αποτέλεσμα: Τηγανιτές πατάτες, λαχανικά και άλλα τρόφιμα που γίνονται γρήγορα τραγανά εξωτερικά, ενώ παραμένουν παράλληλα υγρά στο εσωτερικό τους.

Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μια φριτέζα αέρα (air fryer) για να μαγειρέψετε σχεδόν οτιδήποτε, αλλά μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για τρόφιμα όπως λαχανικά και κοτόπουλο.

Και για να είμαστε δίκαιοι, μια φριτέζα αέρος δεν θα προσομοιώσει τέλεια την υφή που έχουν οι τηγανητές πατάτες που μαγειρεύονται σε μια κατσαρόλα με καυτό λάδι. Αλλά θα σας φέρει πιο κοντά σε αυτό το τραγανό αποτέλεσμα που επιθυμείτε από ό,τι το ψήσιμο ή το μαγείρεμα στον ατμό των φαγητών σας.

Το τηγάνισμα στον αέρα δημιουργεί αυτή την υπέροχη τραγανή υφή που αναζητάτε, χωρίς καθόλου λάδι.

Τα πλεονεκτήματα της φριτέζας αέρα (air fryer)

Μια φριτέζα αέρος – (air fryer)μπορεί να είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για να έχετε το δείπνο στο τραπέζι. Είστε έτοιμοι να δοκιμάσετε μια φριτέζα αέρος;

• Είναι πιο υγιεινό από το τηγάνισμα σε λάδι

Τι κακό έχει το λάδι; Ακόμη και τα πιο υγιεινά έλαια, όπως το ελαιόλαδο και το λάδι αβοκάντο, περιέχουν πολλές θερμίδες. Γραμμάριο προς γραμμάριο, τα λίπη (όπως το μαγειρικό λάδι) περιέχουν υπερδιπλάσιες θερμίδες από τις πρωτεΐνες ή τους υδατάνθρακες.

Όταν τηγανίζετε φαγητό, αυτές οι θερμίδες μπορούν να αθροιστούν γρήγορα.

Το τηγάνισμα σε φριτέζα χρησιμοποιεί τεράστια ποσότητα λαδιού, ενώ ακόμη και το τηγάνισμα κρέατος ή λαχανικών στο τηγάνι απαιτεί αρκετή ποσότητα.

Τα τηγανητά τρόφιμα μπορεί επίσης να έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε τρανς λιπαρά. Τα τρανς λιπαρά είναι μερικώς υδρογονωμένα έλαια (υγρά λίπη που έχουν γίνει στερεά, όπως το φυτικό λίπος), τα οποία μπορούν να αυξήσουν την LDL χοληστερόλη (την “κακή” χοληστερόλη) και να αυξήσουν τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, εγκεφαλικού επεισοδίου και διαβήτη. Τα τηγανητά φαγητά που προέρχονται από εστιατόρια είναι ιδιαίτερα πιθανό να έχουν ετοιμαστεί σε έλαια που περιέχουν τρανς λιπαρά ή να χρησιμοποιούν ανθυγιεινά σπορέλαια.

Η χρήση μιας φριτέζας αέρα (air fryer) – η οποία απαιτεί περίπου μια κουταλιά της σούπας λάδι – μπορεί να μειώσει τις θερμίδες που κανονικά θα λαμβάνατε από το τηγάνισμα των τροφίμων έως και 80%.

• Μπορεί να μειώσει τα ακρυλαμίδια

Τι είναι ακριβώς τα ακρυλαμίδια; Είναι μια χημική ουσία που σχηματίζεται κατά τη διάρκεια ορισμένων μεθόδων μαγειρέματος σε υψηλή θερμοκρασία: τηγάνισμα, ψήσιμο στο φούρνο και ψήσιμο στη σχάρα. Υπάρχει και σχηματίζεται σε τρόφιμα φυτικής προέλευσης, όπως οι πατάτες και τα δημητριακά. Τα κρέατα, τα γαλακτοκομικά και τα ψάρια έχουν χαμηλές ή αμελητέες ποσότητες.

Και ενώ χρειάζονται περισσότερες έρευνες, έχουν υπάρξει κάποιες μελέτες σε ζώα που δείχνουν ότι τα ακρυλαμίδια σε υψηλές δόσεις μπορεί να οδηγήσουν σε καρκίνο. Μια άλλη μελέτη δείχνει ότι μια φριτέζα αέρος μπορεί να μειώσει τα ακρυλαμίδια κατά 90%. Αλλά είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ορισμένες ποσότητες ακρυλαμιδίων εξακολουθούν να υπάρχουν σε τρόφιμα που μαγειρεύονται σε φριτέζα αέρος.

• Μειωμένη χρήση ξαναχρησιμοποιημένου λαδιού

Με τις φριτέζες αέρος, μερικές κουταλιές της σούπας λάδι αρκούν για να “τηγανίσετε” το φαγητό. Με το κανονικό τηγάνισμα, όχι μόνο χρησιμοποιείται περισσότερο λάδι, αλλά υπάρχει και μεγαλύτερος κίνδυνος επαναχρησιμοποίησης και αναθέρμανσης του λαδιού. Αυτό ενέχει ορισμένους κινδύνους για την υγεία.

Κάθε φορά που το μαγειρικό λάδι θερμαίνεται σε υψηλές θερμοκρασίες, αλλάζει η σύνθεσή του και απελευθερώνει μια δυνητικά καρκινογόνο χημική ουσία που ονομάζεται ακρολεΐνη. Εάν το λάδι χρησιμοποιείται επανειλημμένα (“θερμικώς καταχρησθέν λάδι”), παράγεται περισσότερη ακρολεΐνη.

Τα θερμικά καταχρασμένα έλαια έχουν διάφορες βλαβερές συνέπειες:

Η εισπνοή και η κατάποση επαναχρησιμοποιημένων λαδιών μπορεί να προκαλέσει χρωμοσωμικές αλλαγές που οδηγούν σε καρκίνο. Μια ανασκόπηση μελετών του 2019 ανέφερε ότι το ξαναζεσταμένο μαγειρικό λάδι συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού, του πνεύμονα, του παχέος εντέρου και του προστάτη.

Μελέτες σε ζώα που διεξήχθησαν το 2019 διαπίστωσαν ότι η κατανάλωση ξαναζεσταμένου λαδιού μπορεί να προκαλέσει αυτόματη μετάσταση του καρκίνου του μαστού (εξάπλωση σε απομακρυσμένα όργανα), ιδίως στους πνεύμονες.

Επειδή στις φριτέζες αέρος (air fryer) χρησιμοποιείται μόνο μια μικρή ποσότητα λαδιού, ο κίνδυνος αυτός μειώνεται σημαντικά.

Κίνδυνοι για την υγεία από τη φριτέζα αέρα (air fryer)

Μελέτες δείχνουν ότι η χρήση φριτέζας αέρα μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα των προϊόντων οξείδωσης της χοληστερόλης (COPs) στα ψάρια. Τα COPs συνδέονται με την αύξηση των καρδιακών παθήσεων, του καρκίνου και άλλων ιατρικών καταστάσεων.

Μπορεί επίσης να έχετε ακούσει για τους πολυκυκλικούς αρωματικούς υδρογονάνθρακες (PAHs), οι οποίοι είναι καρκινογόνες ουσίες που παράγονται ως αναθυμιάσεις όταν τα τρόφιμα μαγειρεύονται σε υψηλή θερμοκρασία. Ενώ οι PAHs μπορεί να σχηματιστούν κατά τη διαδικασία τηγανίσματος στον αέρα, είναι πολύ λιγότεροι, καθώς το τηγάνισμα στον αέρα χρησιμοποιεί λιγότερο λάδι από το τηγάνισμα σε φριτέζα.

• Πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες (ΠΑΥ)

Η ασπαραγίνη δεν είναι η μόνη ανησυχητική ουσία όσον αφορά τον καρκίνο. Το τηγάνισμα των τροφίμων σε υψηλές θερμοκρασίες παράγει δυνητικά καρκινογόνες ουσίες που ονομάζονται πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες (PAHs), οι οποίες αεριοποιούνται στους καπνούς του μαγειρέματος και εισπνέονται.

Το τηγάνισμα σε φριτέζα παράγει περισσότερους PAHs από άλλες μεθόδους μαγειρέματος επειδή χρησιμοποιείται περισσότερο λάδι. Μια μελέτη του 2016 στην Κίνα διαπίστωσε ότι οι PAHs στις αναθυμιάσεις του μαγειρικού λαδιού συνδέονταν άμεσα με υψηλά ποσοστά καρκίνου του πνεύμονα μεταξύ των γυναικών στη χώρα αυτή.

Επειδή το τηγάνισμα στον αέρα χρησιμοποιεί πολύ λιγότερο λάδι (και οι καπνοί του μαγειρέματος περιορίζονται ως επί το πλείστον μέσα στη συσκευή), η έκθεση σε PAHs είναι επίσης μικρότερη.

Τα τρόφιμα που παρασκευάζονται σε φριτέζα αέρος εξακολουθούν να ενέχουν κάποιο κίνδυνο, αλλά σε πολύ μικρότερο βαθμό από ό,τι τα τρόφιμα που τηγανίζονται στο τηγάνι.

Περιορίστε την ποσότητα του λαδιού και της θερμότητας που χρησιμοποιείται για να ελαχιστοποιήσετε περισσότερο τον κίνδυνο, μην ξαναχρησιμοποιείτε ποτέ το λάδι και αποφύγετε να εισπνέετε τον καπνό που δημιουργείται από το μαγείρεμα σε υψηλή θερμοκρασία. Επίσης, χρησιμοποιήστε έναν απορροφητήρα.

Μπορεί επίσης να έχετε αναρωτηθεί αν οι φριτέζες αέρος εκπέμπουν ακτινοβολία. Σε αντίθεση με τους φούρνους μικροκυμάτων, οι οποίοι χρησιμοποιούν ακτινοβολία για να ζεστάνουν τα τρόφιμα, η φριτέζα αέρος παράγει θερμότητα από έναν ανεμιστήρα και την κυκλοφορεί γύρω από τα τρόφιμα όπως ένας ηλεκτρικός φούρνος.