Μπορούμε να ακολουθήσουμε μια φιλική προς το περιβάλλον διατροφή και να εξακολουθούμε να τρώμε κρέας;

Αν ανησυχείτε για το περιβάλλον, ίσως αναρωτιέστε αν πρέπει να συνεχίσετε να τρώτε κρέας.

Η παραγωγή τροφίμων έχει περιβαλλοντικές επιπτώσεις επειδή χρησιμοποιεί νερό και γη.

Ως εκ τούτου, η κατανάλωση τροφίμων που παρασκευάζονται με λιγότερους πόρους (και δεν συμβάλλουν σημαντικά στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου) λέγεται συχνά ότι είναι καλύτερη για τον πλανήτη.

Οι φυτικές τροφές θεωρούνται γενικά πιο φιλικές προς το περιβάλλον από το κρέας και τα ζωικά προϊόντα και οι χορτοφαγικές ή vegan δίαιτες συχνά χαρακτηρίζονται ως βιώσιμες.

Ωστόσο, υπάρχουν πολλά σημεία που πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά την αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων του κρέατος.

Στην πραγματικότητα, μπορεί να υπάρχουν τρόποι να τρώτε κρέας πιο βιώσιμα – και να τρώτε λιγότερο – χωρίς να το εγκαταλείψετε εντελώς.

Αυτό το άρθρο εξετάζει τις αποχρώσεις του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του κρέατος και στη συνέχεια συζητά συμβουλές για την κατανάλωση κρέατος στο πλαίσιο μιας φιλικής προς το περιβάλλον διατροφής.

Η εκτροφή ζώων για τροφή απαιτεί μεγάλες ποσότητες γης και νερού.

Συμβάλλει επίσης στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου μέσω των ζωοτροφών, της κοπριάς και του μεθανίου που αποβάλλεται μέσω της πέψης των ζώων.

Στην πραγματικότητα, η κτηνοτροφία ευθύνεται για το 14,5% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, οι οποίες συμβάλλουν στην κλιματική αλλαγή.

Επιπλέον, η βιομηχανική εκτροφή ζώων οδηγεί σε αποψίλωση των δασών, διάβρωση του εδάφους, μόλυνση του γλυκού νερού και ατμοσφαιρική ρύπανση.

Το βόειο κρέας λέγεται ότι έχει μεγαλύτερο περιβαλλοντικό αντίκτυπο από τα γαλακτοκομικά, το χοιρινό, τα ψάρια, τα αυγά ή το κοτόπουλο, αλλά το περιβαλλοντικό αποτύπωμα αυτών των τροφίμων ποικίλλει ανάλογα με τον τρόπο παραγωγής τους.

Τα ολόκληρα, ελάχιστα επεξεργασμένα φυτικά τρόφιμα, όπως τα λαχανικά, τα φρούτα, τα όσπρια, τα δημητριακά ολικής αλέσεως και το ελαιόλαδο, συγκαταλέγονται στα τρόφιμα με τις χαμηλότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

Παρόλα αυτά, είναι δύσκολο να συγκριθεί κάθε είδος ζωικού και φυτικού προϊόντος.

Ορισμένες φυτικές τροφές, όπως ορισμένοι ξηροί καρποί και προϊόντα υψηλής επεξεργασίας, έχουν πολύ μεγαλύτερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις από άλλες φυτικές επιλογές.

Είναι επίσης σημαντικό να λαμβάνεται υπόψη η κλίμακα της παραγωγής κρέατος – μικρές φάρμες έναντι κτηνοτροφικών μονάδων – όταν αξιολογείται ο οικολογικός αντίκτυπος του κρέατος, καθώς υπάρχουν πολλές διαφορετικές αποχρώσεις στη συζήτηση σχετικά με το ρόλο της κτηνοτροφίας στην κλιματική αλλαγή.

Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις του βοείου κρέατος

Παρ’ όλο που η βιομηχανία κρέατος χρησιμοποιεί συνήθως περισσότερους πόρους και συμβάλλει περισσότερο στην κλιματική αλλαγή από ό,τι τα φυτικά τρόφιμα, ορισμένες μέθοδοι παραγωγής κρέατος είναι πιο βιώσιμες από άλλες.

Επιπλέον, αν και το βόειο κρέας θεωρείται ευρέως ότι είναι χειρότερο για το περιβάλλον από άλλα κρέατα, ορισμένες αναλύσεις δείχνουν το αντίθετο.

Για παράδειγμα, το βόειο κρέας παράγεται πιο αποτελεσματικά στις Ηνωμένες Πολιτείες από ό,τι στα περισσότερα άλλα μέρη του κόσμου.

Καινοτομίες όπως η καλύτερη αναπαραγωγή και τα πρόσθετα ζωοτροφών βοηθούν τους αγρότες να χρησιμοποιούν λιγότερα βοοειδή για να ταΐσουν περισσότερους ανθρώπους και να μειώσουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

Έχει αποδειχθεί ότι η προσαρμογή της διατροφής των αγελάδων γαλακτοπαραγωγής έτσι ώστε να περιλαμβάνει έναν συγκεκριμένο τύπο φυκιών βελτιώνει την πέψη και μειώνει τις εκπομπές μεθανίου έως και 60%.

Στα βοοειδή, η μείωση των εκπομπών μεθανίου από τα συμπληρώματα φυκιών μπορεί να φτάσει έως και 80%.

Οι τρέχουσες έρευνες δείχνουν ότι η παραγωγή βοείου κρέατος στις ΗΠΑ συμβάλλει στο 3,7% των εθνικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και κάτω από το 0,5% των παγκόσμιων εκπομπών.

Το σύνολο της γεωργικής βιομηχανίας αντιπροσωπεύει το 10% των εκπομπών των ΗΠΑ, ενώ ο κλάδος των μεταφορών το 29% .

Η σωστή διαχείριση των βοοειδών μπορεί να έχει περιβαλλοντικά οφέλη

Αν και η παραγωγή βοείου κρέατος προκαλεί περισσότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σε σχέση με τα πουλερικά, το χοιρινό ή τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα περισσότερα βοοειδή στις ΗΠΑ εκτρέφονται σε γη που είναι ακατάλληλη για την καλλιέργεια λαχανικών και άλλων φυτικών τροφών.

Η χρήση αυτής της γης για την εκτροφή κρέατος μπορεί να θεωρηθεί ένας αποτελεσματικός τρόπος για τη διατροφή των ανθρώπων.

Επιπλέον, το βόειο κρέας και άλλα κρέατα έχουν οφέλη για την υγεία.

Το κρέας είναι πολύ πλούσιο σε πρωτεΐνες και περιέχει απαραίτητα μικροθρεπτικά συστατικά.

Πολλές κοινότητες στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε ολόκληρο τον κόσμο βασίζονται στην κτηνοτροφία τόσο για τη διατροφή όσο και για την απασχόληση.

Επιπλέον, ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να μην έχουν πρόσβαση σε επαρκείς διατροφικά φυτικές δίαιτες, πράγμα που σημαίνει ότι η χαμηλότερη πρόσληψη κρέατος μπορεί να βλάψει τη θρέψη και τα μέσα διαβίωσής τους.

Η κατανάλωση κρέατος μπορεί επίσης να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του πολιτισμού ή των παραδόσεών τους.

Τέλος, η καλή διαχείριση των βοοειδών μπορεί να συμβάλει στη διατήρηση της υγείας του εδάφους και της γης.

Οι κατάλληλες τεχνικές βόσκησης μπορούν να κάνουν τη γη πιο ανθεκτική στις πλημμύρες και να διατηρήσουν τον άνθρακα στο έδαφος αντί να εκπέμπεται στην ατμόσφαιρα.

Οι τεχνικές αυτές περιλαμβάνουν τη βόσκηση των αγελάδων σε ψηλά χόρτα, ενώ παράλληλα τις εμποδίζουν να υπερβόσκουν ή να υποβαθμίζουν το έδαφος με τις οπλές τους.

Ως αποτέλεσμα, τα χόρτα διατηρούν υγιείς, μακριές ρίζες που μπορούν να διαχειριστούν το νερό και να δεσμεύσουν άνθρακα στο έδαφος.

Κάθε παραγωγή τροφίμων έχει κάποιου βαθμού περιβαλλοντικές επιπτώσεις, οι οποίες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη μέθοδο παραγωγής.

Οι μονάδες συγκέντρωσης και εκτροφής ζώων (CAFO) – γνωστές ως feedlots στη βιομηχανία βοείου κρέατος – έχουν πολλές αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον.

Τα ζώα στις CAFOs διατηρούνται σε στενούς χώρους και δεν τους επιτρέπεται να βόσκουν.

Η κοπριά τους όχι μόνο μολύνει τη γύρω γη, το νερό και τον αέρα, αλλά οι συνθήκες συνωστισμού αποτελούν επίσης έδαφος για την ανάπτυξη ασθενειών και λοιμώξεων που μπορούν να μεταδοθούν στον άνθρωπο.

Το κρέας και τα ζωικά προϊόντα που προέρχονται από ελέυθερη  βοσκή, θεωρούνται γενικά πιο φιλικά προς το περιβάλλον από το κρέας που παράγεται σε CAFOs και κτηνοτροφικές μονάδες.

Οι αγρότες που παράγουν αυτά τα είδη κρέατος στοχεύουν στην αποκατάσταση των οικοσυστημάτων και στη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων στο έδαφος και το νερό.

Για παράδειγμα, διαχειρίζονται την κοπριά καλύτερα από τα CAFOs και μπορεί να χρησιμοποιούν τεχνικές βόσκησης που προάγουν υγιή, ανθεκτικά στις πλημμύρες εδάφη.

Παρόλα αυτά, ορισμένοι ισχυρίζονται ότι το κρέας που προέρχεται από ελεύθερη βοσκή μπορεί να συνεισφέρει περισσότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από ό,τι άλλα είδη κρέατος.

Οι αγελάδες που τρέφονται με χορτάρι έχουν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής από τις αγελάδες που εκτρέφονται στις μονάδες, με αποτέλεσμα να απελευθερώνουν περισσότερο μεθάνιο μέσω των αποβαλλόμενων αερίων κατά τη διάρκεια της ζωής τους.

Επιπλέον, αν περισσότεροι άνθρωποι επιλέξουν να τρώνε βοδινό κρέας ελευθέρας βοσκής, ο αριθμός των βοοειδών και η έκταση της γης που απαιτείται για την παραγωγή αυτού του κρέατος μπορεί να αυξηθεί.

Εντούτοις, ορισμένες μελέτες σημειώνουν ότι οι αυξημένες εκπομπές αντισταθμίζονται από τον άνθρακα που δεσμεύουν στο έδαφος οι αγελάδες που βόσκουν.

Η ανάλυση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων του κρέατος είναι περίπλοκη.

Ενώ ορισμένοι υποστηρικτές του περιβάλλοντος προτείνουν να αποφεύγετε εντελώς το κρέας και τα ζωικά προϊόντα για να καταπολεμήσετε την κλιματική αλλαγή, πολλές άλλες εκτιμήσεις υποστηρίζουν τη διατήρηση των ζωικών προϊόντων σε φιλικές προς το περιβάλλον δίαιτες.

Σε γενικές γραμμές, η κατανάλωση περισσότερων ολόκληρων, ελάχιστα επεξεργασμένων φυτικών τροφίμων είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.

Αυτές οι τροφές περιλαμβάνουν φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως και όσπρια.

Ο περιορισμός της συνολικής πρόσληψης κρέατος και η επιλογή ζωικών προϊόντων που εκτρέφονται με βιώσιμο τρόπο είναι επίσης χρήσιμα.

Ακολουθούν ορισμένες συμβουλές για την ενσωμάτωση του κρέατος ως μέρος μιας φιλικής προς το περιβάλλον διατροφής.

• Επιλέξτε κρέατα που προέρχονται από εκτροφή με χόρτο ή από βοσκή
• Ελέγξτε την ετικέτα πριν αγοράσετε κρέατα, περιορίζοντας ή αποφεύγοντας τα προϊόντα που έχουν εκτραφεί σε CAFO ή κτηνοτροφικές μονάδες.Εάν η ετικέτα δεν αναφέρει ότι το κρέας έχει παραχθεί με βοσκή ή εκτροφή με χόρτο, είναι πιθανό να προέρχεται από CAFOs.
• Αν έχετε τη δυνατότητα να μιλήσετε απευθείας με τον αγρότη, όπως σε μια αγορά αγροτικών προϊόντων, μπορείτε να ρωτήσετε για τις τεχνικές αειφορίας που χρησιμοποιεί.
• Παρόλο που οι αγελάδες που τρέφονται με χορτάρι ή εκτρέφονται με βοσκότοπους μπορεί να έχουν υψηλότερες εκπομπές μεθανίου κατά τη διάρκεια της ζωής τους σε σχέση με τα συμβατικά εκτρεφόμενα βοοειδή, οι συνολικές επιπτώσεις στο τοπικό οικοσύστημα είναι πολύ χαμηλότερες – και ενδεχομένως ακόμη και θετικές.
• Μειώστε τις μερίδες κρέατος

Η ενσωμάτωση κρέατος σε μικρές ποσότητες, όπως σε ένα συνοδευτικό πιάτο ή ως γαρνιτούρα, μπορεί να σας βοηθήσει να μειώσετε τη συνολική πρόσληψη κρέατος.

Πειραματιστείτε με την παρασκευή γευμάτων που αποτελούνται κυρίως από φυτικές τροφές, αλλά περιλαμβάνουν μικρές ποσότητες κρέατος, όπως σαλάτες με φασόλια ως κύρια πηγή πρωτεΐνης συν μερικές φέτες κοτόπουλο ή τηγανητά με πολλά λαχανικά και δημητριακά και μικρή ποσότητα βοδινού κρέατος.

Μην πιέζετε τον εαυτό σας να κόψει το κρέας με τη μία.

Αντ’ αυτού, δοκιμάστε τις παρακάτω προτάσεις για να τρώτε λιγότερο κρέας χωρίς να το εξαλείψετε από τη διατροφή σας:

• Δοκιμάστε τη Δευτέρα χωρίς κρέας – ένα διεθνές κίνημα που ενθαρρύνει τους ανθρώπους να μην καταναλώνουν κρέας τις Δευτέρες για να μειώσουν την πρόσληψη κρέατος.
• Τρώτε κρέας μόνο στο δείπνο.
• Προετοιμάστε γεύματα πλήρως φυτικής προέλευσης.

Μοιράστε μια μερίδα κρέατος σε διάφορες συνταγές.

Μπορείτε να προσθέσετε μικρές ποσότητες κρέατος σε αμέτρητες συνταγές, χωρίς αυτό να βρίσκεται στο επίκεντρο.

Για παράδειγμα, 1/2 κιλό μοσχαρίσιου κιμά μπορεί να κατανεμηθεί σε μπιφτέκια, τάκος και σούπες.

Μπορείτε να φτιάξετε μπιφτέκια με φασόλια, ένα δημητριακό ολικής άλεσης και μια μικρή ποσότητα βοδινού κρέατος, και στη συνέχεια να τροποποιήσετε την αγαπημένη σας συνταγή για τάκο ώστε να χρησιμοποιήσετε μισά μανιτάρια και μισό βοδινό κρέας.

Τέλος, μαγειρέψτε το υπόλοιπο μοσχαρίσιο κρέας σε ένα φαγητό με βάση τα φασόλια.

• Επικεντρωθείτε στην προσθήκη νέων φυτικών τροφών στη διατροφή σας αντί να περιορίσετε το κρέας
• Αν δυσκολεύεστε να μειώσετε την κατανάλωση κρέατος – ίσως λόγω ευκολίας ή συνήθειας – επικεντρωθείτε σε νέες τροφές που μπορείτε να δοκιμάσετε αντί αυτού.

Περιηγηθείτε σε ιστολόγια τροφίμων και βιβλία μαγειρικής για συνταγές με βάση τα φυτά και βάλτε στόχο να δοκιμάζετε ένα νέο πιάτο κάθε εβδομάδα.

Για παράδειγμα, αν δεν έχετε δοκιμάσει ποτέ φακές, πειραματιστείτε με αυτές.