Επιπεφυκίτιδα, το λεγόμενο ροζ μάτι!

Η επιπεφυκίτιδα, (αυτό που οι αγγλοσάξονες ονομάζουν pinkeye λόγω της εικόνας που έχει το μάτι), είναι μια φλεγμονή του επιπεφυκότα.

Ο επιπεφυκότας είναι ο λεπτός διαφανής ιστός που βρίσκεται πάνω από το λευκό μέρος του ματιού και επενδύει το εσωτερικό του βλεφάρου.

Όταν τα μικρά αιμοφόρα αγγεία στον επιπεφυκότα φλεγμαίνουν, γίνονται περισσότερο ορατά.

Αυτό είναι που προκαλεί το λευκό των ματιών σας να δείχνει κοκκινωπό ή ροζ (pinkeye).

Τα παιδιά το παθαίνουν συχνά.

Η πάθηση μπορεί να είναι εξαιρετικά μεταδοτική (εξαπλώνεται γρήγορα στα σχολεία και τους παιδικούς σταθμούς), αλλά σπάνια είναι σοβαρή.

Είναι πολύ σπάνιο να βλάψει την όρασή σας, ειδικά αν το διαπιστώσετε και το αντιμετωπίσετε γρήγορα.

Αν φροντίσετε να αποτρέψετε την εξάπλωσή της και κάνετε όλα όσα σας συστήσει ο γιατρός σας, η επιπεφυκίτιδα υποχωρεί χωρίς μακροπρόθεσμα προβλήματα.

Τι προκαλεί την επιπεφυκίτιδα;

Αρκετοί παράγοντες μπορεί να ευθύνονται, όπως:

Iοί, μεταξύ των οποίων και αυτός που προκαλεί το κοινό κρυολόγημα.
Βακτήρια
Ερεθιστικές ουσίες, όπως σαμπουάν, βρωμιά, καπνός και το χλώριο της πισίνας
Αντίδραση στις οφθαλμικές σταγόνες
Αλλεργική αντίδραση σε παράγοντες όπως η γύρη, η σκόνη ή ο καπνός. Ή μπορεί να οφείλεται σε έναν ειδικό τύπο αλλεργίας που επηρεάζει ορισμένα άτομα που φορούν φακούς επαφής.
Μύκητες, αμοιβάδες και παράσιτα

Η επιπεφυκίτιδα είναι μερικές φορές αποτέλεσμα σεξουαλικώς μεταδιδόμενου νοσήματος (ΣΜΝ).

Η γονόρροια μπορεί να προκαλέσει μια σπάνια αλλά επικίνδυνη μορφή βακτηριακής επιπεφυκίτιδας.

Σε περίπτωση που δεν την αντιμετωπίσετε, μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια της όρασης.

Τα χλαμύδια μπορεί να προκαλέσουν επιπεφυκίτιδα στους ενήλικες.

Σε περίπτωση που κατά τη διάρκεια του τοκετού η γυναίκα έχει προσβληθεί από χλαμύδια, γονόρροια ή άλλα βακτήρια, μπορεί να μεταδώσει την επιπεφυκίτιδα στο μωρό της μέσω του γεννητικού σωλήνα.

Η επιπεφυκίτιδα που προκαλείται από ορισμένα βακτήρια και ιούς μπορεί να μεταδοθεί εύκολα από άτομο σε άτομο, αλλά δεν αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για την υγεία εφόσον διαγνωστεί έγκαιρα.

Αν όμως εμφανιστεί σε ένα νεογέννητο μωρό, ενημερώστε αμέσως έναν γιατρό, καθώς ενδέχεται να πρόκειται για λοίμωξη που απειλεί την όραση του μωρού.

Ποιοι είναι οι τύποι της επιπεφυκίτιδας;

Οι ιογενείς επιπεφυκίτιδες είναι οι πιο συνηθισμένες – και πιθανώς οι πιο μεταδοτικές – μορφές.

Συνήθως ξεκινούν από το ένα μάτι, στο οποίο προκαλούν πολλά δάκρυα και υδαρές εκκρίσεις.

Μέσα σε λίγες ημέρες, προσβάλλεται και το άλλο μάτι. Μπορεί να αισθανθείτε έναν πρησμένο λεμφαδένα μπροστά από το αυτί σας ή κάτω από το σαγόνι σας.

Οι μικροβιακές επιπεφυκίτιδες συνήθως προσβάλλουν το ένα μάτι, αλλά μπορεί να εκδηλωθούν και στα δύο.

Το μάτι παράγει πολύ πύον και βλέννα.

Οι αλλεργικοί τύποι προκαλούν δακρύρροια, κνησμό και ερυθρότητα και στα δύο μάτια. Μπορεί επίσης να έχετε φαγούρα και ρινική καταρροή.

Η οξεία αλλεργική επιπεφυκίτιδα χαρακτηρίζεται από άμεση αντίδραση του οφθαλμού σε κάποιο εξωτερικό παράγοντα και γρήγορη υποχώρηση των συμπτωμάτων.
Η εποχιακή αλλεργική επιπεφυκίτιδα χαρακτηρίζεται από έξαρση των συμπτωμάτων όταν ο αλλεργιογόνος παράγοντας κάνει την εμφάνιση του σε συγκεκριμένες περιόδους του χρόνου.
Η ολοετής αλλεργική επιπεφυκίτιδα που εμφανίζεται και υποχωρεί κατά περιόδους καθόλη τη διάρκεια του χρόνου, όταν το αλλεργιογόνο βρίσκεται μόνιμα στο περιβάλλον.

Η νεογνική επιπεφυκίτιδα είναι μια σοβαρή μορφή της νόσου που προσβάλλει τα νεογέννητα.

Μπορεί να προκληθεί από επικίνδυνα βακτήρια. Πρέπει να αντιμετωπιστεί αμέσως για να αποφευχθεί μόνιμη βλάβη των ματιών ή τύφλωση.

Επιπεφυκίτιδα από ερεθισμό των οφθαλμών Ο ερεθισμός από έκθεση σε χημικές ουσίες ή από ξένο αντικείμενο στο μάτι σας συνδέεται επίσης με επιπεφυκίτιδα.

Μερικές φορές το ξέπλυμα και ο καθαρισμός του ματιού για να απαλλαγεί από τη χημική ουσία ή το αντικείμενο προκαλεί ερυθρότητα και ερεθισμό.

Τα σημάδια και τα συμπτώματα, τα οποία μπορεί να συμπεριλαμβάνουν δακρύρροια και βλεννώδεις εκκρίσεις, συνήθως εξαφανίζονται από μόνα τους μέσα σε περίπου μία ημέρα.

Εάν το αρχικό πλύσιμο δεν καταφέρει να σταματήσει τα συμπτώματα ή εάν η χημική ουσία είναι καυστική, όπως η αλισίβα, χρειάζεται να σας δει το συντομότερο δυνατόν ένας γιατρός ή ειδικός οφθαλμίατρος.

Μια χημική ουσία που εισέρχεται στο μάτι μπορεί να προκαλέσει μόνιμη οφθαλμική βλάβη.

Τα επίμονα συμπτώματα θα μπορούσαν επίσης να υποδηλώνουν ότι εξακολουθείτε να έχετε το ξένο σώμα στο μάτι σας – ή ενδεχομένως μια γρατζουνιά πάνω στον κερατοειδή ή στο περίβλημα του βολβού του ματιού (σκληρός χιτώνας).

Η γιγαντιαία θηλώδης επιπεφυκίτιδα συνδέεται με τη μακροχρόνια χρήση φακών επαφής.

Οι γιατροί πιστεύουν ότι πρόκειται για αλλεργική αντίδραση σε ένα ξένο σώμα που βρίσκεται μόνιμα στο μάτι σας.

Χαρακτηρίζεται από ερεθισμό, αίσθημα ξένου σώματος, βλεννώδεις εκκρίσεις, οφθαλμική ερυθρότητα, καθώς και διόγκωση των θηλών στην έσω επιφάνεια του άνω βλεφάρου.

Ποια είναι τα συμπτώματα της επιπεφυκίτιδας;

Τα συμπτώματα εξαρτώνται από την αιτία της φλεγμονής, και μπορεί να είναι τα εξής:

Ερυθρότητα στο λευκό του ματιού ή στο εσωτερικό του βλεφάρου
Πρησμένος επιπεφυκότας
Περισσότερα δάκρυα από το συνηθισμένο
Παχύ κίτρινο έκκριμα που σχηματίζει κρούστα στις βλεφαρίδες, ειδικά μετά τον ύπνο. Μπορεί να κάνει τα βλέφαρά σας να κολλάνε όταν ξυπνάτε.
Πράσινο ή λευκό έκκριμα από το μάτι
Φαγούρα στα μάτια
Κάψιμο στα μάτια
Θολή όραση
Μεγαλύτερη ευαισθησία στο φως
Πρησμένοι λεμφαδένες (συχνά εξαιτίας ιογενούς λοίμωξης)

Πότε πρέπει να απευθυνθείτε στον οφθαλμίατρό σας

Επικοινωνήστε με τον οφθαλμίατρό σας εφόσον:

Υπάρχουν πολλές κίτρινες ή πράσινες εκκρίσεις από το μάτι σας ή τα βλέφαρά σας είναι κολλημένα μεταξύ τους το πρωί.
Έχετε έντονο πόνο στο μάτι σας όταν κοιτάτε το δυνατό φως
Είναι προφανές ότι η όρασή σας έχει επηρεαστεί από την επιπεφυκίτιδα
Έχετε υψηλό πυρετό, ρίγη, πόνο στο πρόσωπο ή απώλεια όρασης. (Αυτά είναι εξαιρετικά σπάνια συμπτώματα).

Καλέστε αμέσως το γιατρό σας εάν το νεογέννητο έχει επιπεφυκίτιδα, καθώς αυτή θα μπορούσε να βλάψει μόνιμα την όρασή του.

Εάν τα συμπτώματά σας παραμένουν ήπια, αλλά η ερυθρότητα δεν βελτιώνεται μέσα σε 2 εβδομάδες, πρέπει να συμβουλευτείτε τον οφθαλμίατρό σας.

Πώς διαγιγνώσκεται η επιπεφυκίτιδα;

Δεν πρέπει να θεωρείται ότι όλα τα κόκκινα, ερεθισμένα ή πρησμένα μάτια οφείλονται σε επιπεφυκίτιδα (ιογενής επιπεφυκίτιδα).

Τα συμπτώματα αυτά θα μπορούσαν επίσης να οφείλονται σε εποχιακές αλλεργίες, σε ένα σπυράκι, σε λοίμωξη της ίριδας του ματιού (ιρίτιδα), σε χαλάζιο (φλεγμονή του αδένα κατά μήκος του βλεφάρου) ή βλεφαρίτιδα (φλεγμονή ή μόλυνση του δέρματος κατά μήκος του βλεφάρου).

Αυτές οι καταστάσεις δεν είναι μεταδοτικές.

Ο οφθαλμίατρός σας θα σας ρωτήσει για τα συμπτώματά σας και θα σας εξετάσει και ενδεχομένως να χρησιμοποιήσει μια μπατονέτα για να πάρει λίγο υγρό από το βλέφαρό σας για να το εξετάσει στο εργαστήριο.

Αυτό θα βοηθήσει στον εντοπισμό βακτηρίων ή ιών που μπορεί να έχουν προκαλέσει την επιπεφυκίτιδα, μεταξύ των οποίων και αυτά που μπορεί να προκαλέσουν σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα.

Στη συνέχεια, ο γιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει την κατάλληλη θεραπεία.

Ποια είναι η θεραπεία για την επιπεφυκίτιδα;

Η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία.

Ιοί. Αυτός ο τύπος επιπεφυκίτιδας οφείλεται συχνά στους ιούς που προκαλούν το κοινό κρυολόγημα.

Ακριβώς όπως ένα κρυολόγημα πρέπει να ολοκληρώσει τον κύκλο του, το ίδιο ισχύει και για αυτή τη μορφή της επιπεφυκίτιδας, η οποία συνήθως διαρκεί από 4 έως 7 ημέρες.

Να θυμάστε ότι μπορεί να είναι πολύ μεταδοτική, γι’ αυτό κάντε ό,τι μπορείτε για να αποτρέψετε την εξάπλωσή της.

Τα αντιβιοτικά δεν θα βοηθήσουν σε οτιδήποτε προκαλείται από ιό.

Η επιπεφυκίτιδα που προκαλείται από τον ιό του έρπητα μπορεί να είναι πολύ σοβαρή και μπορεί να χρειαστεί χορήγηση συνταγογραφούμενων αντιικών οφθαλμικών σταγόνων, αλοιφής ή χαπιών.

Βακτήρια. Σε περίπτωση που η επιπεφυκίτιδα προκλήθηκε από βακτήρια, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που σχετίζονται με σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, θα λάβετε αντιβίωση.

Μπορεί να χρειαστεί να χρησιμοποιήσετε οφθαλμικές σταγόνες ή αλοιφές στο εσωτερικό του βλεφάρου σας τρεις έως τέσσερις φορές την ημέρα για 5 έως 7 ημέρες.

Για πιο επίμονες λοιμώξεις ή για σπάνιες περιπτώσεις επιπεφυκίτιδας που προκαλείται από γονόρροια ή χλαμύδια, μπορεί να λάβετε ένα από του στόματος αντιβιοτικό.

Θα πάρετε φάρμακα για αρκετές ημέρες.

Η λοίμωξη αναμένεται να υποχωρήσει μέσα σε μια εβδομάδα.

Λαμβάνετε ή χρησιμοποιείτε τα φάρμακα σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού σας, ακόμη και μετά την υποχώρηση των συμπτωμάτων.

Ερεθιστικοί παράγοντες. Για επιπεφυκίτιδα που προκαλείται από μια ερεθιστική ουσία, χρησιμοποιήστε νερό για να ξεπλύνετε την ουσία από το μάτι για 5 λεπτά.

Τα μάτια σας θα πρέπει να αρχίσουν να βελτιώνονται μέσα σε 4 ώρες.

Εάν η επιπεφυκίτιδα προκλήθηκε από όξινο ή αλκαλικό υλικό, όπως χλωρίνη, ξεπλύνετε αμέσως τα μάτια με άφθονο νερό και καλέστε αμέσως το γιατρό σας.

Αλλεργίες. Η επιπεφυκίτιδα που σχετίζεται με αλλεργίες θα βελτιωθεί μόλις αντιμετωπίσετε την αλλεργία και αποφύγετε τον αλλεργιογόνο παράγοντα.

Τα αντιισταμινικά (είτε από το στόμα είτε με σταγόνες) μπορούν στο μεταξύ να σας ανακουφίσουν.

(Αλλά να θυμάστε ότι αν έχετε ξηροφθαλμία, η λήψη αντιισταμινικών από το στόμα μπορεί να κάνει τα μάτια σας ακόμη πιο ξηρά).

Τι μπορώ να κάνω για να ανακουφιστώ από τα συμπτώματα της επιπεφυκίτιδας;

Πολλά εξαρτώνται από την καθαριότητα.

Πλένετε συχνά τα χέρια σας με σαπούνι και ζεστό νερό, ιδίως πριν από το φαγητό.
Κρατήστε τα μάτια σας καθαρά. Ξεπλύνετε τυχόν εκκρίσεις από τα μάτια σας αρκετές φορές την ημέρα χρησιμοποιώντας ένα φρέσκο βαμβάκι ή μια χαρτοπετσέτα.

Στη συνέχεια, πετάξτε το βαμβάκι ή τη χαρτοπετσέτα και πλύνετε τα χέρια σας με σαπούνι και ζεστό νερό.
Πλένετε ή αλλάζετε τη μαξιλαροθήκη σας κάθε μέρα μέχρι να υποχωρήσει η λοίμωξη.

Όταν πλένετε τα ρούχα, καθαρίστε τα κλινοσκεπάσματα, τις μαξιλαροθήκες και τις πετσέτες σας με ζεστό νερό και απορρυπαντικό.

Διατηρείτε τις δικές σας πετσέτες και μαξιλάρια χωριστά από τις άλλες ή χρησιμοποιείτε χαρτοπετσέτες.
Μην αγγίζετε ή τρίβετε το μολυσμένο μάτι σας με τα δάχτυλά σας. Χρησιμοποιήστε χαρτομάντιλα για να σκουπιστείτε.
Μην φοράτε και μην μοιράζεστε με άλλους μακιγιάζ ματιών, οφθαλμικές σταγόνες ή φακούς επαφής. Φορέστε γυαλιά μέχρι να επουλωθεί το μάτι σας.

Και πετάξτε τους φακούς μίας χρήσης ή φροντίστε να καθαρίζετε τους φακούς μακράς διάρκειας και όλες τις θήκες των γυαλιών.
Χρησιμοποιήστε μια ζεστή κομπρέσα, όπως μια πετσέτα εμποτισμένη σε ζεστό νερό. Βάλτε την στο μάτι σας για λίγα λεπτά, τρεις με τέσσερις φορές την ημέρα.

Αυτό ανακουφίζει τον πόνο και βοηθά να σπάσει μέρος της κρούστας που μπορεί να σχηματιστεί στις βλεφαρίδες σας.
Περιορίστε τις οφθαλμικές σταγόνες. Μην τις χρησιμοποιείτε για περισσότερες από λίγες ημέρες, εκτός αν σας το πει ο οφθαλμίατρός σας.

Θα μπορούσε να επιδεινωθεί η ερυθρότητα.
Προστατέψτε τα μάτια σας από τη βρωμιά και άλλους παράγοντες που τα ερεθίζουν.
Τα μη συνταγογραφούμενα “τεχνητά δάκρυα”, ένα είδος οφθαλμικών σταγόνων, μπορεί να βοηθήσουν στην ανακούφιση από τον κνησμό και το κάψιμο από τους ερεθιστικούς παράγοντες που προκαλούν την επιπεφυκίτιδα.

Αλλά δεν πρέπει να χρησιμοποιείτε άλλους τύπους οφθαλμικών σταγόνων επειδή μπορεί να ερεθίσουν τα μάτια, μεταξύ των οποίων και αυτές που διαφημίζονται για την αντιμετώπιση της ερυθρότητας των ματιών.

Μην χρησιμοποιείτε το ίδιο μπουκάλι με σταγόνες σε ένα μη μολυσμένο μάτι.

Είναι επίσης χρήσιμο να μάθετε πώς να χρησιμοποιείτε τις οφθαλμικές σταγόνες με τον σωστό τρόπο.

Και τι θα γίνει με τη δουλειά και το σχολείο;

Σε περίπτωση που το παιδί σας έχει βακτηριακή ή ιογενή επιπεφυκίτιδα, κρατήστε το στο σπίτι και μη το στέλνετε στο σχολείο ή στον παιδικό σταθμό μέχρι να υποχωρήσει η νόσος και να πάψει να είναι μεταδοτική.

Συνήθως είναι ασφαλές να επιστρέψει στο σχολείο όταν υποχωρήσουν τα συμπτώματα.

Ποιες είναι οι επιπλοκές της επιπεφυκίτιδας;

Συνήθως, η επιπεφυκίτιδα υποχωρεί από μόνη της ή αφού πάρετε τα φάρμακα που σας συνταγογραφεί ο γιατρός χωρίς να δημιουργηθούν μόνιμα προβλήματα.

Η ήπια επιπεφυκίτιδα είναι σχεδόν πάντα ακίνδυνη και θα βελτιωθεί χωρίς θεραπεία.

Αλλά ορισμένες μορφές επιπεφυκίτιδας μπορεί να καταστούν σοβαρές και απειλητικές για την όραση, επειδή μπορεί να προκαλέσουν ουλές στον κερατοειδή χιτώνα.

Σε αυτές περιλαμβάνονται οι επιπεφυκίτιδες που προκαλούνται από γονόρροια, χλαμύδια ή ορισμένα στελέχη του αδενοϊού.

Εάν η επιπεφυκίτιδα προκαλείται από ιό, βελτιώνεται σε 2 έως 3 εβδομάδες.

Εάν προκαλείται από βακτήρια, τα αντιβιοτικά μπορεί να επιταχύνουν τη διαδικασία αποκατάστασης.

Πώς μπορούμε να αποτρέψουμε την επιπεφυκίτιδα;

Να έχετε τα χέρια σας καθαρά. Να τα πλένετε σχολαστικά και συχνά, ιδιαίτερα αν αγγίζετε το μάτι σας ή την περιοχή γύρω από αυτό.
Η λοίμωξη μπορεί επίσης να εισχωρήσει στο σώμα μέσω της μύτης και του στόματος.
Γι’ αυτό μην μοιράζεστε με άλλους, ακόμη και με την οικογένειά σας, πανάκια πλυσίματος, πετσέτες μπάνιου, μαξιλαροθήκες ή μαντήλια.
Μην χρησιμοποιείτε κολλύρια ή καλλυντικά άλλων ατόμων, ιδίως μολύβια eyeliner και μάσκαρα.
Εάν η επιπεφυκίτιδα συνδέεται με αλλεργίες, αποφύγετε τους εκλυτικούς παράγοντες.
Μην τρίβετε τα μάτια σας, διότι αυτό μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση.
Ρίξτε στο πρόσωπο και τα μάτια σας κρύο νερό ή χρησιμοποιήστε μια δροσερή κομπρέσα.
Χρησιμοποιήστε “τεχνητά δάκρυα” με βάση το νερό. Συνεχίστε τη θεραπεία για τις αλλεργίες σας.
Μερικές φορές, τα χημικά που χρησιμοποιούνται για τον καθαρισμό των φακών επαφής μπορεί να ερεθίσουν τα μάτια σας.
Ενδεχομένως να ανακουφιστείτε αν αλλάξετε τον τρόπο καθαρισμού των φακών επαφής σας, αλλά φροντίστε να τους απολυμάνετε πριν τους ξαναβάλλετε στα μάτια σας.