Η επιδιδυμίτιδα είναι η φλεγμονή της επιδιδυμίδας, του σπειροειδούς σωλήνα στο πίσω μέρος του όρχεως που αποθηκεύει και μεταφέρει το σπέρμα.
Η επιδιδυμίτιδα χαρακτηρίζεται από πόνο, ερυθρότητα και οίδημα, συνήθως μόνο στον έναν όρχι.
Οι βακτηριακές λοιμώξεις είναι η κυρίαρχη αιτία της επιδιδυμίτιδας, ιδίως οι σεξουαλικώς μεταδιδόμενες λοιμώξεις (ΣΜΝ) όπως τα χλαμύδια και η γονόρροια.
Η διάγνωση της επιδιδυμίτιδας βασίζεται στην εξέταση των συμπτωμάτων σε συνδυασμό με εξετάσεις ούρων, οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν μία εξέταση ενίσχυσης νουκλεϊκών οξέων (NAAT) και μία καλλιέργεια ούρων για τον εντοπισμό της υποκείμενης αιτίας.
Τα αντιβιοτικά είναι ο βασικός πυλώνας της θεραπείας- το φάρμακο που επιλέγεται βασίζεται στα βακτήρια που εμπλέκονται.
Τι είναι η επιδιδυμίτιδα;
Η επιδιδυμίτιδα είναι μια φλεγμονώδης κατάσταση που συνήθως σχετίζεται με σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις, αν και μπορεί να υπάρχουν και άλλες αιτίες.
Η πάθηση χωρίζεται σε δύο υποομάδες – την οξεία και τη χρόνια.
Η οξεία επιδιδυμίτιδα χαρακτηρίζεται από την ταχεία έναρξη των συμπτωμάτων και, εξ ορισμού, διαρκεί όχι περισσότερο από έξι εβδομάδες.
Οι περισσότερες περιπτώσεις σχετίζονται με κάποιου είδους λοίμωξη, συχνά σεξουαλικά μεταδιδόμενη.
Η χρόνια επιδιδυμίτιδα, από την άλλη πλευρά, χαρακτηρίζεται από συμπτώματα δυσφορίας ή πόνου στο όσχεο, τον όρχι ή την επιδιδυμίδα που επιμένουν για περισσότερο από έξι εβδομάδες.
Αυτή η μορφή είναι λιγότερο συχνή και συνήθως σχετίζεται με παλαιότερο τραυματισμό, χειρουργική επέμβαση ή λοίμωξη που προκάλεσε βλάβη στην επιδιδυμίδα με κάποιο τρόπο.
Η αιτία της επιδιδυμίτιδας είναι ο πρωταρχικός παράγοντας που καθορίζει τις θεραπευτικές αποφάσεις.
Συμπτώματα επιδιδυμίτιδας
Τα συμπτώματα της επιδιδυμίτιδας μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με το αν η κατάσταση είναι οξεία ή χρόνια.
Σε γενικές γραμμές, ο πόνος της οξείας επιδιδυμίτιδας τείνει να είναι απότομος και οξύς, ενώ η χρόνια επιδιδυμίτιδα προκαλεί αμβλύ ή συσφικτικό πόνο.
- Συνήθη συμπτώματα
Οι άνδρες με οξεία και χρόνια επιδιδυμίτιδα μπορεί να εμφανίσουν μερικά ή όλα τα ακόλουθα σημεία και συμπτώματα:
- Πόνος και πίεση στον όρχι (συνήθως στον έναν)
- Ερυθρότητα, θερμότητα και πρήξιμο του οσχέου
- Πόνος κατά την ούρηση
- Ανάγκη για συχνή ούρηση
- Πόνος κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής ή της εκσπερμάτισης
- Αίμα στο σπέρμα
Οξεία επιδιδυμίτιδα
Η οξεία επιδιδυμίτιδα συνήθως αναπτύσσεται σε διάστημα αρκετών ημερών με τον πόνο, την ερυθρότητα, το οίδημα και τη ζέστη να περιορίζονται συνήθως στον έναν όρχι.
Το όσχεο του προσβεβλημένου όρχεως συχνά κρέμεται χαμηλότερα.
Η ίδια η επιδιδυμίδα θα είναι σημαντικά παχύτερη και συμπαγής.
Μπορεί να υπάρχει ορατό έκκριμα από το άνοιγμα του πέους (ουρήθρα) και πόνος ή κάψιμο κατά την ούρηση.
- Χαρακτηριστικά σημεία της επιδιδυμίτιδας
Πυρετός, ρίγη, εκκρίσεις από το πέος και διογκωμένοι λεμφαδένες στη βουβωνική χώρα είναι όλα σημάδια επιδιδυμίτιδας.
Χρόνια επιδιδυμίτιδα
Η χρόνια επιδιδυμίτιδα μπορεί να εκδηλώνεται με επίμονη ευαισθησία και δυσφορία, αν και η πραγματική διόγκωση της επιδιδυμίδας μπορεί να έρχεται και να φεύγει.
Ο πόνος συχνά ακτινοβολεί στη βουβωνική χώρα, το μηρό και το κάτω μέρος της πλάτης.
Η παρατεταμένη καθιστική στάση μπορεί να τον επιδεινώσει.
Η επίμονη φλεγμονή που σχετίζεται με τη χρόνια επιδιδυμίτιδα μπορεί να ” επεκταθεί” στον προστάτη, οδηγώντας σε δυσφορία στη βουβωνική χώρα και το περίνεο (την περιοχή μεταξύ οσχέου και πρωκτού) καθώς και σε δυσκολία κατά την ούρηση.
Επιπλοκές
Εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία, η οξεία επιδιδυμίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές επιπλοκές, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης ορχικών αποστημάτων και νέκρωσης (θάνατος ιστών).
Η χρόνια επιδιδυμίτιδα μπορεί να προκαλέσει μόνιμη απόφραξη της επιδιδυμίδας, οδηγώντας σε μειωμένη γονιμότητα και υπογοναδισμό (χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης).
Αιτίες
Αν και η επιδιδυμίτιδα συνδέεται συνήθως με βακτηριακές λοιμώξεις, υπάρχουν και άλλες αιτίες. Μπορεί επίσης να μην υπάρχει καμία αναγνωρισμένη αιτία, όπως ισχύει για τις περισσότερες μη μολυσματικές περιπτώσεις.
[ruby_related heading=”Μπορεί να σας ενδιαφέρει” total=5 layout=1]
Η επιδιδυμίτιδα μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία.
Στους ενήλικες άνδρες, το 43% των περιπτώσεων αφορά τις ηλικίες 20 έως 30 ετών. Η συχνότερη αιτία ποικίλλει ανάλογα με την ηλικιακή ομάδα.
Για παράδειγμα, ενώ τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα είναι συνήθως υπεύθυνα σε περιπτώσεις που αφορούν άνδρες ηλικίας 20 και 30 ετών, η παλινδρόμηση των ούρων είναι πιο συχνή αιτία σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας.
- Μολυσματικά αίτια
Αν και οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος είναι σπάνιες στους άνδρες, οι βακτηριακές λοιμώξεις είναι η πιο κοινή αιτία οξείας επιδιδυμίτιδας. Αυτές περιλαμβάνουν:
- Σεξουαλικά μεταδιδόμενες βακτηριακές λοιμώξεις όπως τα χλαμύδια (Chlamydia trachomatis) και η γονόρροια (Neisseria gonorrhoeae)
- Escherichia coli (E. coli), ένα βακτήριο που μπορεί να εισβάλει στην ουρήθρα μέσω της μόλυνσης με κόπρανα ή μέσω του πρωκτικού σεξ
Άλλες λιγότερο συχνές μολυσματικές αιτίες περιλαμβάνουν:
- Επιπλοκές της φυματίωσης (φυματίωση)
- Ιογενείς λοιμώξεις όπως ο εντεροϊός, ο αδενοϊός και η γρίπη σε μικρότερα αγόρια
- Περιστασιακές λοιμώξεις όπως το ουρεόπλασμα, το μυκοβακτηρίδιο, ο κυτταρομεγαλοϊός ή ο κρυπτόκοκκος σε άνδρες με HIV
Ορισμένοι άνδρες με χρόνια επιδιδυμίτιδα είχαν προηγουμένως μια οξεία λοίμωξη που προκάλεσε βλάβη στην επιδιδυμίδα.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο τραυματισμός μπορεί να επηρεάσει τα αιμοφόρα αγγεία ή τα νεύρα που εξυπηρετούν την επιδιδυμίδα, καθιστώντας την ευάλωτη σε εξάρσεις φλεγμονής κατά τη διάρκεια ασθένειας, ακραίας σωματικής δραστηριότητας ή άλλων πιθανών εκλυτικών παραγόντων.
Μη μολυσματικές αιτίες
Υπάρχουν επίσης μη μολυσματικές αιτίες της επιδιδυμίτιδας. Αυτές είναι οι ακόλουθες:
- Καλοήθης υπερτροφία του προστάτη (διογκωμένος προστάτης)
- Χειρουργικές επεμβάσεις στο ουροποιητικό σύστημα (συμπεριλαμβανομένης της εκτομή σπερματικού πόρου)
- Τραυματισμός
- Παλινδρόμηση των ούρων
- Ουροκαθετήρες
- Κορδαρόνη (αμιωδαρόνη), ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία διαταραχών του καρδιακού ρυθμού
- Αυτοάνοσα νοσήματα, όπως η σαρκοείδωση ή το σύνδρομο Behçet
Στα μικρότερα αγόρια, το άμεσο τραύμα και η συστροφή του όρχεως (η μη φυσιολογική συστροφή του όρχεως και της επιδιδυμίδας) είναι οι πιο συχνές αιτίες επιδιδυμίτιδας.
Το ίδιο μπορεί να συμβεί και σε ενήλικες άνδρες, συχνά κατά τη διάρκεια αθλημάτων ή ακραίων σωματικών δραστηριοτήτων.
Διάγνωση
Η επιδιδυμίτιδα μπορεί να διαγνωστεί με την εξέταση των συμπτωμάτων και του ιατρικού ιστορικού.
Κατά τη φυσική εξέταση θα πρέπει να αναζητηθούν σημεία ερυθρότητας, πρήξιμο, ευαισθησία και θερμότητα που εμφανίζονται μονομερώς (μόνο στη μία πλευρά).
Ο γιατρός μπορεί επίσης να αναζητήσει ενδείξεις εκκρίσεων, οι οποίες συχνά αποκαλύπτονται με το απαλό άρμεγμα του πέους με γαντοφορεμένα χέρια.
Εάν υπάρχουν υποψίες για χλαμύδια ή γονόρροια, ο γιατρός θα πάρει δείγμα από το έκκριμα και θα το στείλει στο εργαστήριο για εξέταση. Μπορεί να ζητηθεί εξέταση ούρων για τον εντοπισμό άλλων αιτιών.
Εάν η αιτία της επιδιδυμίτιδας είναι ασαφής ή τα συμπτώματα είναι ασυνήθιστα, ο γιατρός μπορεί να ζητήσει έναν υπέρηχο Doppler για να απεικονίσει την επιδιδυμίδα και να αξιολογήσει τη ροή του αίματος στην πληγείσα περιοχή.
Διαφορική διάγνωση
Οι παθήσεις που μιμούνται την επιδιδυμίτιδα είναι η βουβωνοκήλη, η μολυσμένη υδροκήλη και ο καρκίνος των όρχεων και έτσι, προκειμένου να είναι σίγουρος για τη διάγνωση και την πιο αποτελεσματική θεραπεία, ο γιατρός μπορεί να θέλει να αποκλείσει αυτές και άλλες πιθανές αιτίες.
Για να ξεχωρίσει την επιδιδυμίτιδα από τη συστροφή των όρχεων, ο γιατρός μπορεί να ελέγξει το αντανακλαστικό του κρεμαστήρα (κατά το οποίο ο όρχις ανυψώνεται όταν χαϊδεύεται το εσωτερικό του μηρού).
Ένα θετικό αντανακλαστικό του κρεμαστήρα αποκλείει γενικά τη συστροφή των όρχεων ως αιτία.
Θα μπορούσε επίσης να υπάρχει θετικό σημείο Prehn, κατά το οποίο ο πόνος επιμένει ακόμη και όταν ανασηκώνεται το όσχεο.
Το υπερηχογράφημα Doppler είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για τη διαφοροποίηση της επιδιδυμίτιδας από τη βουβωνοκήλη, την υδροκήλη και τον καρκίνο των όρχεων.
Θεραπεία
Το 2021, τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ δημοσίευσαν κατευθυντήριες οδηγίες θεραπείας για τις σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις – συμπεριλαμβανομένης της επιδιδυμίτιδας.
Η άμεση θεραπεία της επιδιδυμίτιδας είναι απαραίτητη για την επίλυση της υποκείμενης λοίμωξης, την αποφυγή ορχικής βλάβης και την πρόληψη της μετάδοσης ενός σεξουαλικά μεταδιδόμενου νοσήματος.
Η συνιστώμενη θεραπεία για την οξεία επιδιδυμίτιδα εξαρτάται από την πιθανή αιτία και από το αν ο ασθενής είναι ή όχι ο σύντροφος που πραγματοποιεί τη διείσδυση κατά τη συνουσία:
- Χλαμύδια ή γονόρροια: Κεφτριαξόνη 500 mg σε εφάπαξ δόση συν δοξυκυκλίνη 100 mg από το στόμα δύο φορές/ημέρα για 10 ημέρες
- Χλαμύδια, γονόρροια ή εντερικοί οργανισμοί (άνδρες που κάνουν ενεργητικό πρωκτικό σεξ): Κεφτριαξόνη 500 mg σε εφάπαξ δόση συν λεβοφλοξασίνη 500 mg από το στόμα μία φορά ημερησίως για 10 ημέρες
- Μόνο εντερικοί οργανισμοί: Λεβοφλοξασίνη 500 mg από το στόμα μία φορά ημερησίως για 10 ημέρες
Εάν σας συνταγογραφηθεί αντιβιοτικό για την οξεία επιδιδυμίτιδα, θα πρέπει να αρχίσετε να αισθάνεστε ανακούφιση εντός 48 έως 72 ωρών. Η ανακούφιση από τη χρόνια επιδιδυμίτιδα θα χρειαστεί πιθανότατα περισσότερο χρόνο.
Μην κόβετε τα αντιβιοτικά!
Είναι ζωτικής σημασίας να ολοκληρώσετε μια ολόκληρη αγωγή αντιβιοτικών, ακόμη και αν τα συμπτώματα έχουν υποχωρήσει.
Εάν τα αντιβιοτικά διακοπούν πολύ νωρίς, υπάρχει κίνδυνος αντοχής στα αντιβιοτικά, γεγονός που καθιστά πιο δύσκολη τη θεραπεία μιας υποτροπιάζουσας βακτηριακής λοίμωξης.
Διαχείριση στο σπίτι
Είτε έχετε οξεία είτε χρόνια επιδιδυμίτιδα, υπάρχουν αρκετά απλά πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να ανακουφιστείτε από την ταλαιπωρία που προκαλεί ο πόνος:
- Ξεκουραστείτε με τα πόδια σας υπερυψωμένα για να αποφορτίσετε την πίεση από το όσχεο.
- Φορέστε χαλαρά, μη περιοριστικά εσώρουχα και παντελόνια ή σορτς.
- Φορέστε ένα αθλητικό στήριγμα για να στηρίξετε το όσχεο.
- Αποφύγετε να σηκώνετε βαριά αντικείμενα.
- Κάντε ζεστά μπάνια για να αυξήσετε τη ροή του αίματος στο όσχεο, η οποία θα ανακουφίσει την ενόχληση και θα βοηθήσει στην επούλωση.
- Εφαρμόστε παγοκύστες για να μειώσετε το έντονο πρήξιμο, χρησιμοποιώντας έναν φραγμό με πετσέτα και παγώνοντας για όχι περισσότερο από 15 λεπτά για να αποφύγετε τα κρυοπαγήματα.
Πάρτε ένα αναλγητικό χωρίς συνταγή, όπως παρακεταμόλη ή ένα μη στεροειδές αντιφλεγμονώδες φάρμακο, όπως ιβουπροφαίνη ή ναπροξένη.
