Οι περισσότεροι άνθρωποι θα βιώσουν μια αστάθεια στο περπάτημα κάποια στιγμή στη διάρκεια της ζωής τους, όπως όταν σκοντάφτουν σε κάποιο εμπόδιο, όταν κουτσαίνουν μετά από έναν τραυματισμό ή όταν έχουν δυσκολία με την ισορροπία τους ενόσω βρίσκονται υπό την επήρεια αλκοόλ. Ωστόσο, αυτά τα συμπτώματα είναι προσωρινά.
Το ασταθές βάδισμα που είναι επίμονο μπορεί να είναι σημάδι μιας υποκείμενης πάθησης. Μπορεί επίσης να αποτελεί παρενέργεια ορισμένων φαρμάκων.
Αστάθεια στο περπάτημα – Συμπτώματα
Το κύριο σύμπτωμα της αστάθειας στη βάδιση είναι η έλλειψη ισορροπίας κατά το περπάτημα.
Ανάλογα με την υποκείμενη αιτία, άλλα προβλήματα που μπορεί να εμφανιστούν ταυτόχρονα με το ασταθές βάδισμα είναι τα εξής:
- Απώλεια ισορροπίας
- Ζαλάδα
- Σύγχυση
- Θολή όραση
- Λιποθυμία
- Πτώσεις
- Ίλιγγος (αίσθηση ότι το δωμάτιο περιστρέφεται)
Αστάθεια στο περπάτημα – Αιτίες
Ένα ασταθές βάδισμα μπορεί να εμφανιστεί όταν υπάρχουν παθήσεις που επηρεάζουν το μυοσκελετικό σύστημα (μύες και αρθρώσεις), το αιθουσαίο σύστημα (εσωτερικό αυτί και εγκέφαλος) ή το νευρικό σύστημα (εγκέφαλος, νωτιαίος μυελός ή περιφερικά νεύρα) το οποίο ελέγχει τις κινήσεις του σώματος. Το ασταθές βάδισμα μπορεί επίσης να εμφανιστεί ως παρενέργεια ορισμένων φαρμάκων.
Μυοσκελετικές παθήσεις
Οι παθήσεις που επηρεάζουν τις αρθρώσεις και τους μύες των ποδιών μπορεί να προκαλέσουν αστάθεια στο περπάτημα.
- Οστεοαρθρίτιδα (αρθρίτιδα φθοράς)
- Τραυματισμός συνδέσμων (διάστρεμμα ή ρήξη)
- Μυϊκός τραυματισμός (τράβηγμα)
- Κάταγμα (σπασμένο οστό)
- Διαφορά μήκους των ποδιών
- Μυϊκή αδυναμία
Αυτές οι καταστάσεις μπορεί να οδηγήσουν σε πόνο, μώλωπες ή πρήξιμο.
Οι μυοσκελετικές παθήσεις διαγιγνώσκονται κατόπιν φυσικής εξέτασης. Μπορούν επίσης να ληφθούν ακτινογραφίες για τη διάγνωση της αρθρίτιδας και των καταγμάτων των οστών. Η μαγνητική τομογραφία (MRI) μπορεί να βοηθήσει στη διάγνωση τραυματισμών των μαλακών μορίων στους μύες ή τους συνδέσμους.
Οι μυοσκελετικές παθήσεις αντιμετωπίζονται συχνά με μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ) που βοηθούν στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων κατά τη διάρκεια της διαδικασίας επούλωσης. Συνήθως συνταγογραφείται φυσικοθεραπεία για την αντιμετώπιση της αστάθειας στο βάδισμα που εμφανίζεται στο πλαίσιο αυτών των παθήσεων.
Παθήσεις του αιθουσαίου συστήματος
Το αιθουσαίο σύστημα αποτελείται από κατασκευές στο εσωτερικό αυτί και περιοχές του εγκεφάλου που ερμηνεύουν τις πληροφορίες που προέρχονται από αυτές τις δομές.
Οι συνήθεις αιθουσαίες παθήσεις είναι οι εξής:
- Καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσης (BPPV) (μια μορφή ιλίγγου)
- Λοιμώξεις του αυτιού (λαβυρινθίτιδα, αιθουσαία νευρίτιδα)
- Νόσος του Ménière, που ονομάζεται επίσης πρωτοπαθής ιδιοπαθής ενδολεμφικός ύδρωπας (διαταραχή του εσωτερικού αυτιού που προκαλεί ίλιγγο)
- Αιθουσαία ημικρανία (τύπος ημικρανίας με κύριο σύμπτωμα τον ίλιγγο)
- Δευτεροπαθής ενδολεμφικός ύδρωπας (προκαλείται από τραύμα, αλλεργίες ή άλλη υποκείμενη πάθηση, προκαλώντας ίλιγγο και διαλείπουσα απώλεια ακοής)
- Περιλεμφικό συρίγγιο (το εσωτερικό αυτί γεμίζει με υγρό λόγω ενός μικρού ρήγματος)
Συμπτώματα αιθουσαίων διαταραχών
Εκτός από το ασταθές βάδισμα, οι αιθουσαίες διαταραχές μπορεί να προκαλέσουν πολλά άλλα συμπτώματα, όπως:
- Ναυτία
- Ζάλη
- Ίλιγγο (αίσθημα ότι το δωμάτιο περιστρέφεται)
- Σύγχυση
- Απώλεια ισορροπίας ή πτώση
- Θολή όραση
Οι αιθουσαίες διαταραχές διαγιγνώσκονται μέσω μιας σειράς εξετάσεων που αξιολογούν τη λειτουργία του έσω αυτιού.
- Τεστ περιστροφής (μετρά την ικανότητα του εγκεφάλου να περιστρέφει νοερά τα αντικείμενα)
- Αιθουσαίο-προκλητό μυογενετικό δυναμικό (VEMP) (μετρά την αντίδραση των μυών σε επαναλαμβανόμενους παλμούς)
- Τεστ βιντεοσκοπημένων παλμών κεφαλής (VHIT) (ελέγχει την αιθουσαία λειτουργία)
- Υπολογιστική δυναμική ποσειρογραφία (CDP) (χρησιμοποιείται για τη διάγνωση προβλημάτων ισορροπίας)
- Ηλεκτρονυσταγμογραφία (ENG) (εξετάζει τη νευρική λειτουργία του εγκεφάλου αξιολογώντας την κίνηση των ματιών)
- Βιντεονυσταγμογραφία (VNG) (μετρά την ακούσια κίνηση των ματιών)
Οι αιθουσαίες παθήσεις αντιμετωπίζονται συνήθως με φάρμακα ή/και ασκήσεις αιθουσαίας αποκατάστασης.
Νευρολογικές παθήσεις
Διάφορες νευρολογικές παθήσεις προκαλούν αστάθεια στο βάδισμα. Αυτές οι παθήσεις επηρεάζουν τον εγκέφαλο, τον νωτιαίο μυελό ή τα περιφερικά νεύρα που διατρέχουν τα πόδια.
Παραδείγματα είναι τα εξής:
- Εγκεφαλικό επεισόδιο
- Όγκος στον εγκέφαλο
- Νόσος του Πάρκινσον
- Αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση (ALS)
- Νόσος του Huntington
- Μυϊκή ατροφία της σπονδυλικής στήλης
- Νόσος Αλτσχάιμερ
- Άνοια με σωμάτια Lewy
- Περιφερική νευροπάθεια
- Σκλήρυνση κατά πλάκας
Η διάγνωση αυτών των καταστάσεων ξεκινά με μια νευρολογική εξέταση από έναν γιατρό. Αυτή περιλαμβάνει την αξιολόγηση της κίνησης, της αίσθησης, της ακοής, της όρασης, της ομιλίας, του συντονισμού και της ισορροπίας.
Συχνά πραγματοποιούνται εργαστηριακές εξετάσεις για την ανάλυση του αίματος, των ούρων ή του σάλιου για την αναζήτηση λοιμώξεων, αντισωμάτων ή τοξινών.
Άλλα διαγνωστικά εργαλεία που χρησιμοποιούνται για τον εντοπισμό νευρολογικών παθήσεων είναι τα εξής:
- Υπερηχογράφημα
- Τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (PET)
- Μαγνητική τομογραφία (MRI)
- Αξονική τομογραφία (CT)
- Αγγειογραφία
- Ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (ΗΕΓ)
- Ηλεκτρομυογράφημα (ΗΜΓ)
Η θεραπεία για τις νευρολογικές διαταραχές εξαρτάται από την πάθηση, αλλά συχνά περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να απαιτείται χειρουργική επέμβαση.
Φυσικοθεραπεία για το ασταθές περπάτημα
Η φυσικοθεραπεία (ΦΘ) αποτελεί επίσης σημαντικό μέρος της θεραπείας για παθήσεις που προκαλούν δυσκολία στο βάδισμα. Οι ασκήσεις φυσικοθεραπείας για το ασταθές βάδισμα είναι:
- Δραστηριότητες για την ισορροπία
- Ασκήσεις ενδυνάμωσης
- Ορθωτικές συσκευές (ένθετα παπουτσιών που διορθώνουν τις παθήσεις του ποδιού ή του αστραγάλου) ή στηρίγματα για την υποστήριξη των αρθρώσεων
- Εκπαίδευση στο βάδισμα με βοηθητικές συσκευές (όπως περπατούρες ή μπαστούνια)
Ποια φάρμακα μπορούν να προκαλέσουν αστάθεια στο βάδισμα;
Η ασταθής βάδιση και τα προβλήματα ισορροπίας μπορεί να είναι παρενέργεια μιας σειράς φαρμάκων. Τα παραδείγματα είναι τα εξής:
- Αντικαταθλιπτικά
- Οπιοειδή
- ΜΣΑΦ
- Αντιαρρυθμικά
- Αγγειοδιασταλτικά
- Φάρμακα για το διαβήτη
- Φάρμακα κατά του άγχους
- Βοηθήματα για τον ύπνο
- Φάρμακα για την αρτηριακή πίεση
- Αντιχολινεργικά
- Σπασμολυτικά
- Αντιισταμινικά
Εάν υποψιάζεστε ότι τα φάρμακά σας μπορεί να προκαλούν ασταθές βάδισμα, ρωτήστε τον γιατρό σας για πιθανές εναλλακτικές λύσεις.
Πότε να επισκεφθείτε έναν γιατρό
Μιλήστε με τον γιατρό σας εάν έχετε αστάθεια στο περπάτημα χωρίς να υπάρχει προσωρινή, αναγνωρίσιμη αιτία. Μπορεί να αποτελεί σύμπτωμα υποκείμενης πάθησης. Η έγκαιρη θεραπεία των παθήσεων που επηρεάζουν το βάδισμα μπορεί επίσης να βοηθήσει στην πρόληψη σοβαρών τραυματισμών που ενδέχεται να προκληθούν σε περίπτωση πτώσης.