Διάρροια: Συμπτώματα, διάγνωση, θεραπεία

Τα συμπτώματα της διάρροιας

Η διάρροια είναι ένα συνηθισμένο πρόβλημα. Ακόμα και οι υγιείς ενήλικες και τα παιδιά είναι δυνατόν να έχουν διάρροια λίγες φορές το χρόνο.

Σε κάποιες περιπτώσεις, μπορεί να υπάρχει κάποιος προφανής λόγος για μαλακές κενώσεις, όπως μία αλλεργία ή μία ασθένεια.

Αλλά σε πολλές περιπτώσεις, η αιτία μπορεί να μην εντοπιστεί ποτέ.

Η διάρροια που εμφανίζεται για λίγες ημέρες, συνήθως δεν αποτελεί λόγο για αναζήτηση αντιμετώπισης και θεραπείας από ειδικό γιατρό.

Αυτό συμβαίνει διότι, παρά το γεγονός ότι για κάποιους το φαινόμενο μπορεί να τους κάνει να αισθάνονται άβολα ή ακόμα και να ντρέπονται, τις περισσότερες φορές, η διάρροια αποδράμει, φεύγει δηλαδή από μόνης της.

Αλλά τότε, πώς μπορούμε να γνωρίζουμε πότε θα πρέπει να αναζητούμε τη συμβολή ενός ειδικού για τη διάρροια που έχουμε;

Η διάρροια που επιμένει για τρεις ή και παραπάνω ημέρες χωρίς διακοπή αποτελεί ικανό λόγο να απευθυνθούμε σε ειδικό γιατρό.

Τα μαλακά κόπρανα για παραπάνω από λίγες μέρες θα μπορούσαν να οφείλονται σε κάτι πιο σοβαρό από μία απλή ίωση, μία νέα φαρμακευτική αγωγή ή ένα συμπλήρωμα διατροφής, ή από κατανάλωση τροφών που σχετίζονται με γαστρεντερικές διαταραχές.

Η διάρροια που επιμένει για κάποιο μεγάλο χρονικό διάστημα θα μπορούσε να αποτελεί σύμπτωμα διαφόρων παθήσεων επομένως η επίσκεψη σε έναν ειδικό γιατρό προκειμένου να υπάρξει διάγνωση της κατάστασης και αντιμετώπισή της είναι σημαντική.

Ορισμένες από τις παθήσεις που μπορούν να προκαλέσουν επίμονη διάρροια είναι λοιμώξεις του γαστρεντερικού (όπως από το  βακτήριο Κλωστηρίδιο το Δύσκολο), η κοιλιοκάκη, το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (ΣΕΕ) και η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου (ΦΝΕ).

Η διάρροια που συνοδεύεται από αίμα στα κόπρανα ή από μαύρα ή πισσώδη (που έχουν το χρώμα της πίσσας) κόπρανα, είναι πάντοτε λόγος αναζήτησης ιατρικής συνδρομής.

Οι χωρίς ιατρική συνταγή ή οι εμπειρικές θεραπείες για τη διάρροια μπορούν να εφαρμόζονται για συγκεκριμένους τύπους της, αλλά έχει μεγάλη σημασία να ζητάμε τη συμβουλή ενός ειδικού πριν τη χρήση τους καθώς σε ορισμένες περιπτώσεις μπορούν να αποδειχτούν αναποτελεσματικές.

Συχνά συμπτώματα

Η διάρροια από μόνη της μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελεί μία αρκετά περιγραφική
αποτύπωση της συμπτωματολογίας, αλλά είναι δυνατό να υπάρχουν αρκετά ακόμα σημεία και
συμπτώματα που μπορεί να τη συνοδεύουν ή μπορεί και όχι.

Τα συμπτώματα εξαρτώνται ως επί το πλείστον στην αιτία της διάρροιας.

Οι ιοί, οι οποίοι μπορούν να προκαλέσουν γαστρεντερίτιδα, είναι πιθανό να σχετίζονται με κοιλιακούς πόνους, κράμπες, ναυτία και έμετο.

Όταν κάποιος προσπαθεί να εντοπίσει την αιτία της διάρροιας, ιδιαίτερα όταν απευθύνεται σε
ειδικό γιατρό, είναι καλό να γνωρίζει και τα συνοδά συμπτώματά της.

Τα σημεία και τα συμπτώματα που είναι δυνατό επίσης να σχετίζονται με ένα απλό περιστατικό διάρροιας είναι μεταξύ άλλων τα εξής:

• Κοιλιακοί πόνοι
• Κράμπες στην κοιλιακή χώρα
• Πρήξιμο ή φούσκωμα
• Πυρετός και/ ή ρίγος
• Μαλακά κόπρανα (υδαρές κενώσεις)
• Ναυτία
• Αίσθηση έντονης ανάγκης για κένωση (τεινεσμός)
• Έμετος

Λιγότερο συχνά συμπτώματα

Όταν η διάρροια προκαλείται από μία ίωση ή μία ασθένεια ή πάθηση, μπορούν να υπάρχουν
επίσης άλλα σημεία και συμπτώματα που να την συνοδεύουν.

Αυτό δε σημαίνει ότι όλα αυτά τα συμπτώματα θα απαντώνται σε κάθε περίπτωση διάρροιας.

Για παράδειγμα η παρουσία βλέννας στα κόπρανα είναι συνήθως σημάδι ελκώδους κολίτιδας η οποία είναι μια χρόνια φλεγμονώδης νόσος που επηρεάζει κυρίως τη λειτουργία του παχέος εντέρου.

Το αίμα στα κόπρανα ή τα μαύρα έως πισσώδη κόπρανα, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι
αποτελούν πάντα λόγο επίσκεψης σε ειδικό γιατρό.

Ακόμα κι αν έχει ξανασυμβεί στο παρελθόν ή ακόμα κι αν θεωρείται ότι οφείλεται σε αιμορροΐδες, το αίμα στα κόπρανα ή η διάρροια με αίμα θα πρέπει να είναι πάντα αντικείμενο εξονυχιστικής διερεύνησης από το γιατρό.

Τα σημεία και συμπτώματα που μπορούν επίσης να συσχετίζονται με τη διάρροια και να έχουν αιτία πιο σοβαρές παθήσεις ή νόσους είναι μεταξύ άλλων τα εξής:

• Μαύρα και πισσώδη κόπρανα
• Αίμα στα κόπρανα
• Υψηλός πυρετός (πάνω από 38,9 °C)
• Βλέννα στα κόπρανα
• Πολύ έντονος πόνος στην κοιλιακή χώρα (οξύ κοιλιακό άλγος)
• Σημάδια αφυδάτωσης

Πότε να επισκεφτείτε έναν ειδικό γιατρό ή να πάτε στο νοσοκομείο

Δεν είναι συνηθισμένο φαινόμενο να αναζητά κανείς θεραπεία για τη διάρροια, αλλά υπάρχουν ορισμένες περιπτώσεις στις οποίες είναι απαραίτητη η επικοινωνία με έναν ειδικό
γιατρό.

Μαύρα ή πισσώδη κόπρανα

Τα κόπρανα που έχουν μαύρο χρώμα ή το χρώμα της πίσσας μπορεί να είναι σημάδι αιμορραγίας από ανώτερα σημεία του γαστρεντερικού συστήματος (όπως για παράδειγμα από
το στομάχι ή το λεπτό έντερο).

Αυτού του είδους η αιμορραγία ποτέ μα ποτέ δε θεωρείται φυσιολογική, ακόμα κι αν συνοδεύει τη διάρροια.

Γι’ αυτό και όταν παρατηρεί κανείς μαύρα κόπρανα στην τουαλέτα πρέπει να επικοινωνεί με γιατρό.

Είναι πιθανό να χρειαστούν ορισμένες εξετάσεις για να επιβεβαιωθεί ότι το μαύρο χρώμα οφείλεται σε αίμα και κατόπιν απαιτείται η διενέργεια εξετάσεων για τον εντοπισμό της πηγής της αιμορραγίας κατά μήκος του γαστρεντερικού σωλήνα.

Αίμα στα κόπρανα

Η παρουσία αίματος στα κόπρανα δεν είναι ποτέ φυσιολογική.

Τα κόπρανα ή η διάρροια με αίμα μπορούν να οφείλονται σε παθήσεις του πεπτικού συστήματος όπως το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου η ο καρκίνος του παχέος εντέρου.

Οι αιμορροΐδες αποτελούν ακόμα μία συνηθισμένη αιτία της παρατήρησης αίματος στην τουαλέτα ή στο χαρτί υγείας μετά από κένωση.

Όπως και να έχει, η παρατήρηση αίματος στα κόπρανα είναι ικανός λόγος επίσκεψης σε ειδικό γιατρό.

Ακόμα κι αν ο ασθενής έχει παρατηρήσει αίμα στο παρελθόν, είναι σημαντικό ο γιατρός να τον εξετάσει για ύπαρξη αιμορροΐδων ή ραγάδων του πρωκτού (οι οποίες αποτελούν επιμήκεις, επώδυνες σχισμές (πληγές) του πρωκτικού σωλήνα που εκτείνονται από την οδοντωτή γραμμή μέχρι τον δακτύλιο, φθάνοντας μέχρι τις ίνες του έσω σφιγκτήρα του πρωκτού), ή για έναν όγκο μέσα ή γύρω από το ορθό.

Το κόκκινο αίμα μέσα ή πάνω στα κόπρανα είναι σημάδι ότι το αίμα προέρχεται από  χαμηλότερα ή κατώτερα σημεία του γαστρεντερικού σωλήνα.

Διάρροια για δύο ή παραπάνω ημέρες

Ακόμα και σε περιπτώσεις ιώσεων που προκαλούν διάρροια, οι περισσότεροι άνθρωποι
αρχίζουν να αισθάνονται καλύτερα σε λίγες μέρες και η διάρροια αρχίζει να υποχωρεί ή
σταματά τελείως.

Αν μετά από περίπου δύο μέρες η διάρροια δε δείχνει σημάδια υποχώρησης, είναι καλό να απευθυνθεί κανείς σε έναν ειδικό γιατρό.

Εφόσον δεν συνυπάρχουν σοβαρά συμπτώματα όπως αφυδάτωση, αίμα στα κόπρανα ή έντονοι πόνοι στην κοιλιακή χώρα, θα μπορούσε κανείς να επισκεφθεί το γιατρό στο γραφείο του όσο το δυνατόν συντομότερα.

Πυρετός

Ο πυρετός είναι ένα σύνηθες σημάδι μίας ιογενούς λοίμωξης, αλλά εμπύρετα που επιμένουν
για περισσότερες ημέρες ή ξεπερνούν τους 38,9 °C είναι λόγος επίσκεψης στο γιατρό.

Συγκεκριμένες βακτηριακές ή ιογενείς λοιμώξεις μπορούν να προκαλέσουν πυρετό.

Σε πολλές περιπτώσεις η διάρροια και ο πυρετός δεν είναι πολύ ανησυχητικά σημάδια αλλά όταν ο πυρετός είναι υψηλός, όταν δεν υποχωρεί με φάρμακα όπως η ιβουπροφένη και η
παρακεταμόλη, ή όταν επιμένει για πάνω από 2-3 ημέρες, καλό είναι να αναζητήσουμε ιατρική
φροντίδα.

Βλέννα στα κόπρανα

Η παρουσία βλέννας στα κόπρανα είναι φυσιολογικό φαινόμενο, αλλά συνήθως η ποσότητα
που περιέχεται σε αυτά δεν είναι αρκετή ώστε αυτή να γίνεται ορατή δια γυμνού οφθαλμού
στα κόπρανα καθαυτά ή στο χαρτί υγείας.

Η ορατή βλέννα στα κόπρανα θα μπορούσε να αποτελεί σύμπτωμα μίας γαστρεντερικής πάθησης όπως η ελκώδης κολίτιδα ή το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου.

Υπάρχουν επίσης και αρκετοί άλλοι λόγοι παρουσίας βλέννας στα κόπρανα και η μεγάλη ποσότητά της είναι λόγος αναζήτησης ιατρικής συνδρομής.

Οξύ κοιλιακό άλγος (κάθε πόνος που εντοπίζεται στην κοιλιά και αναγκάζει τον πάσχοντα να ζητήσει επείγουσα ιατρική βοήθεια)

Ορισμένοι ιοί ή άλλες παθήσεις που προκαλούν διάρροια μπορούν επίσης να προκαλέσουν
κοιλιακό πόνο.

Αλλά όταν ο πόνος είναι οξύς, θα μπορούσε να αποτελέσει λόγο αναζήτησης ιατρικής φροντίδας.

Αν ο πόνος είναι οξύς και απότομος θα μπορούσε να ζητηθεί ακόμα και επείγουσα ιατρική βοήθεια στο τμήμα επειγόντων περιστατικών ενός νοσοκομείου, ιδιαίτερα αν ο πόνος συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα όπως έμετο και τάσεις λιποθυμίας.

Το οξύ κοιλιακό άλγος μπορεί να αποτελεί σύμπτωμα διαφόρων σοβαρών παθήσεων του
γαστρεντερικού όπως η οξεία λοιμώδης εντερίτιδα, η φλεγμονή ή απόφραξη κοίλου σπλάχνου και η ισχαιμική κολίτιδα η οποία εμφανίζεται όταν δεν υπάρχει αρκετό αίμα που ρέει στο παχύ έντερο.

Σε περίπτωση που ο πόνος είναι τόσο έντονος ώστε ο ασθενής να μη μπορεί να καθίσει ή να
βρει κάποια θέση ανακούφισης, απαιτείται επείγουσα ιατρική φροντίδα.

Κλινικά σημεία αφυδάτωσης

Δεν είναι συνηθισμένο να προκαλείται αφυδάτωση σε ένα απλό περιστατικό διάρροιας δίχως
επιπλοκές.

Η αφυδάτωση μπορεί να προκαλέσει κεφαλαλγία, ακραία δίψα, απουσία ούρων ή αλλαγή του χρώματος τους προς το πολύ σκούρο, ζαλάδες, κόπωση και σύγχυση.

Αν ένας ασθενής δε μπορεί να συγκρατήσει τα υγρά και τα αποβάλει με έμετο ή όταν δείχνει σημάδια νύστας ή δείχνει αποπροσανατολισμένος πρέπει να αναζητηθεί ιατρική φροντίδα.

Η αφυδάτωση μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα επικίνδυνη για ανθρώπους που αφαίρεσαν
τμήμα ή ολόκληρο το παχύ έντερο όπως στις περιπτώσεις αντιμετώπισης καρκίνου του παχέος εντέρου ή ελκώδους κολίτιδας.

Είναι πιο εύκολο να αφυδατωθεί κανείς μετά από διάρροια ή έμετο όταν απουσιάζει το παχύ έντερο.

Εν κατακλείδι

Η διάρροια είναι ένα συνηθισμένο φαινόμενο και οι περισσότεροι άνθρωποι την αντιμετωπίζουν πού και πού.

Ωστόσο, όταν η διάρροια επιμένει για κάποιες μέρες, εμφανίζεται συχνότερα από δυο φορές το χρόνο ή εμφανίζεται δίχως εμφανή λόγο, μπορεί να απαιτείται η συμβολή του γιατρού.

Αν και τις περισσότερες φορές η διάρροια δεν αποτελεί σοβαρή κατάσταση, είναι σημαντικό να αποκλείονται παθήσεις και διαταραχές που μπορεί να την προκαλούν.

Πολλές φορές η διάρροια δε χρειάζεται καν κάποια θεραπευτική αγωγή, αλλά στην περίπτωση που απαιτείται αντιμετώπιση, η επισήμανση όλων των συνοδών συμπτωμάτων θα διευκολύνει την κατάσταση τόσο για τον θεράποντα γιατρό όσο και για τον ασθενή.