Αξιοπερίεργα στοιχεία σχετικά με το πεπτικό μας σύστημα

Το πεπτικό σας σύστημα λειτουργεί ακριβώς τη στιγμή που διαβάζετε αυτές τις γραμμές. Θα συνεχίσει να κάνει τη δουλειά του χωνεύοντας τροφή όλη την υπόλοιπη μέρα και όλη τη νύχτα. Αύριο θα ακολουθήσει το ίδιο πρόγραμμα καθ’ όλη τη διάρκεια του εικοσιτετραώρου.

Πιθανότατα δεν δίνετε μεγάλη σημασία σε αυτή την ασταμάτητη δραστηριότητα του εντέρου σας, εκτός αν υπάρχει κάποια διαφωνία από χαμηλά για το σουβλάκι που φάγατε το μεσημέρι.

Αλλά η αλήθεια είναι ότι το πεπτικό σας σύστημα είναι ένα καταπληκτικό δίκτυο οργάνων και ένα συναρπαστικό κομμάτι της ανθρώπινης βιολογίας. Θέλετε απόδειξη;

1. Το μικρό είναι μεγάλο

Μην ξεγελιέστε από την ετικέτα για το μέγεθος του λεπτού εντέρου σας. Στην πραγματικότητα είναι εξαιρετικά μακρύ.

Αν ξετυλιγόταν και απλωνόταν, το λεπτό σας έντερο θα κάλυπτε 260 τετραγωνικά μέτρα – μια επιφάνεια περίπου στο μέγεθος ενός γηπέδου τένις. Όλη αυτή η έκταση χρησιμοποιείται για να βοηθήσει το σώμα σας να απορροφήσει αποτελεσματικά τα θρεπτικά συστατικά από όσα τρώτε και πίνετε.

Το μήκος του λεπτού εντέρου μπορεί να κυμαίνεται από περίπου 3 μέτρα έως πάνω από 5 μέτρα.

Τα διάφορα τμήματα του λεπτού εντέρου έχουν επίσης διαφορετικό μήκος. Ο ειλεός είναι το μακρύτερο τμήμα, ενώ ο δωδεκαδάκτυλος είναι το μικρότερο.

Εφόσον είναι τόσο μακρύ, μπορεί να αναρωτιέστε γιατί το λεπτό έντερο ονομάζεται «λεπτό» εξ αρχής. Αυτή η ορολογία αναφέρεται στην πραγματικότητα στη διάμετρο του λεπτού εντέρου, η οποία είναι περίπου περίπου 2,5 εκατοστά.

Παρά τη μικρή του διάμετρο, το λεπτό έντερο έχει στην πραγματικότητα πολύ μεγάλη επιφάνεια. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα τοιχώματά του καλύπτονται στην πράξη από πτυχώσεις και προεξοχές που μοιάζουν με τρίχες. Αυτή η αυξημένη επιφάνεια επιτρέπει τη μεγαλύτερη απορρόφηση θρεπτικών συστατικών και νερού.

2. Το οξύ του στομάχου είναι διαβρωτικό

Το οξύ στο στομάχι σας είναι τόσο ισχυρό που μπορεί να κάψει το δέρμα. Πώς λοιπόν, θα ρωτήσετε, μπορεί να το αντέξει το στομάχι σας; Ένα παχύ στρώμα βλέννας προστατεύει την επένδυση του στομάχου σας και κρατά το οξύ στο εσωτερικό, όπου ανακατεύεται με την τροφή.

Αυτό το γαστρικό οξύ μπορεί μερικές φορές να διαρρεύσει στον οισοφάγο σας, από τον οποίο λείπει αυτό το στρώμα βλέννας. Αυτό οδηγεί στο αίσθημα καύσου που προκαλούν οι καούρες.

Πόσο ισχυρό είναι ακριβώς το οξύ του στομάχου; Λοιπόν, τα οξέα μετρώνται σε μια κλίμακα γνωστή ως κλίμακα pH. Η κλίμακα pH κυμαίνεται από το 0 έως το 14. Το 0 είναι το πιο όξινο, το 7 είναι ουδέτερο και το 14 είναι το λιγότερο όξινο (αλκαλικό).

Το pH του στομαχικού οξέος κυμαίνεται συνήθως από 1 έως 3. Στο ισχυρότερο σημείο του, το pH του στομαχικού οξέος είναι λίγο κάτω από αυτό του οξέος μιας μπαταρίας! Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι σε θέση να διασπάσει την τροφή στο στομάχι σας αρκετά γρήγορα.

Πόσο χρόνο χρειάζεται το οξύ του στομάχου για να διασπάσει την τροφή; Αυτό εξαρτάται από την ίδια την τροφή. Όταν ένα άτομο τρώει τροφή με πολλή ζάχαρη, όπως γλυκά, το οξύ τη διασπά αρκετά γρήγορα. Οι τροφές που έχουν μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες χρειάζονται πολύ περισσότερο χρόνο. Το ψητό χοιρινό που φάγατε για δείπνο πριν από μερικά βράδια; Το οξύ του στομάχου σας μπορεί να χρειάστηκε έως και τέσσερις ώρες για να το διασπάσει. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η κατανάλωση πρωτεϊνών σας κρατάει χορτάτους για περισσότερο χρόνο από ό,τι η κατανάλωση ζάχαρης.

3. Το ζήτημα του έλκους

Το άγχος συχνά κατηγορείται άδικα για τα έλκη του στομάχου, ή τις ανοιχτές πληγές που εμφανίζονται όταν το γαστρικό οξύ κατατρώει την προστατευτική επένδυση του στομάχου σας.

Οι κύριοι ένοχοι πίσω από τα έλκη του στομάχου είναι:

• Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ), όπως η ασπιρίνη, η ιβουπροφαίνη ή η ναπροξένη (Aleve®). Η παρατεταμένη χρήση ΜΣΑΦ μπορεί να επηρεάσει τη βλέννα του στομάχου και να κάνει την επένδυση ευάλωτη στο οξύ του στομάχου.
• Ένα βακτήριο που ονομάζεταιHelicobacter pylori, ή H. pylori. Ένας Αυστραλός γιατρός το απέδειξε αυτό πίνοντας ο ίδιος το βακτήριο, και αυτός και ο συνάδελφός του κέρδισαν βραβείο Νόμπελ για την εν λόγω ανακάλυψη.

4. Ο καρκίνος του στομάχου βρίσκεται σε πτώση

Πριν από έναν αιώνα, ο καρκίνος του στομάχου ήταν η συχνότερη αιτία θανάτου που σχετιζόταν με τον καρκίνο στις Ηνωμένες Πολιτείες. Με την πάροδο των ετών έχει πέσει σε αυτή την κατάταξη και σήμερα αντιπροσωπεύει το 1,8% των θανάτων από καρκίνο.

Ενας λόγος για τον οποίο συμβαίνει αυτό; Οι σύγχρονες δίαιτες περιλαμβάνουν λιγότερα τρόφιμα που συνδέονται με τον καρκίνο του στομάχου, κυρίως λόγω των ψυγείων που οδήγησαν σε λιγότερη εξάρτηση από τα καπνιστά και παστά κρέατα. Οι εξελίξεις στη θεραπεία του H. pylori βοήθησαν επίσης.

Ωστόσο, ο καρκίνος του στομάχου εξακολουθεί να αποτελεί πρόβλημα σε άλλες περιοχές του κόσμου.

5. Εντερικά απορρυπαντικά

Το απορρυπαντικό πιάτων διασπά το λίπος που βρίσκεται στα βρώμικα πιάτα στο νεροχύτη σας. Το σώμα σας διαθέτει ένα παρόμοιο προϊόν – τα χολικά οξέα – για να διασπάσει τα λίπη που καταναλώνετε προκειμένου να απορροφηθούν στην κυκλοφορία του αίματός σας.

Τα χολικά οξέα είναι ουσιαστικά το απορρυπαντικό της χολής, του πεπτικού υγρού που παράγεται από το συκώτι σας. Χωρίς αυτά τα απορρυπαντικά, δεν θα μπορούσατε να χωνέψετε ή να απορροφήσετε τα λίπη.

6. Χοληστερόλη και λίπη

Το συκώτι σας χρησιμοποιεί τη χοληστερόλη για την παραγωγή χολικών οξέων και η χολή είναι ο μόνος τρόπος με τον οποίο το σώμα σας μπορεί να απαλλαγεί από την περίσσεια χοληστερόλης. Το σώμα σας χρησιμοποιεί επίσης τη χοληστερόλη για την παραγωγή ορμονών του φύλου, όπως τα οιστρογόνα και η τεστοστερόνη.

Αν έχετε ηπατική νόσο, θα έχετε πρόβλημα στην απορρόφηση των λιπών, καθώς και ορμονικά προβλήματα.

Αλλά τα λίπη, τα οποία το σώμα σας καίει για την παραγωγή ενέργειας, είναι από χημική άποψη διαφορετικά από τη χοληστερόλη. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι ετικέτες των τροφίμων αναγράφουν ξεχωριστά τα λιπαρά και τη χοληστερόλη.

7. Προβλήματα με τη γλουτένη

Ας ξεκινήσουμε με το εξής δεδομένο: Οι περισσότεροι άνθρωποι με «δυσανεξία στη γλουτένη» δεν έχουν κοιλιοκάκη.

Η κοιλιοκάκη εμφανίζεται όταν η γλουτένη (μια πρωτεΐνη στο σιτάρι, το κριθάρι και τη σίκαλη) αναγκάζει το ανοσοποιητικό σας σύστημα να βλάψει το λεπτό έντερό σας. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν κοιλιακό πόνο και φούσκωμα, χρόνια διάρροια και κόπωση.

Δύο τύποι γενετικών αλλοιώσεων που εμφανίζονται σε περίπου 2% του πληθυσμού προκαλούν πραγματική κοιλιοκάκη. Ο γιατρός σας μπορεί να ζητήσει εξετάσεις που την εντοπίζουν.

Πολλοί άνθρωποι που έχουν δυσανεξία στη γλουτένη δεν έχουν τη διάγνωση αυτή, αλλά παρόλα αυτά μπορεί να αισθάνονται καλύτερα με μια δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε γλουτένη ή χωρίς γλουτένη. Ο λόγος για τον οποίο μπορεί να αισθάνεστε καλύτερα (ή ακόμη και να χάσετε βάρος) είναι ότι αυτή η περιοριστική δίαιτα είναι χαμηλή σε υδατάνθρακες.

8. Αμφιβολίες για τα προβιοτικά

Ο πεπτικός σας σωλήνας περιέχει πολλά ωφέλιμα βακτήρια, αλλά η λήψη ενός προβιοτικού συμπληρώματος (ζωντανά ή αποξηραμένα βακτήρια) είναι μάλλον απίθανο να τους προσφέρει κάποια ώθηση.

Ο λόγος; Αυτά τα ευεργετικά βακτήρια βρίσκονται κυρίως στο παχύ έντερό σας. Τα προβιοτικά συμπληρώματα σπάνια θα επιβιώσουν από τα οξέα και τις αναταράξεις του στομάχου ή τα απορρυπαντικά και τα ένζυμα του λεπτού εντέρου.

Εάν βρείτε ένα προβιοτικό προϊόν που λαμβάνει συνεχώς θετικές ανεξάρτητες κριτικές και σχόλια, τότε αυτό είναι μια ένδειξη ότι οι ζωντανές καλλιέργειες που περιέχει επιβιώνουν στο ταξίδι τους μέσω του στομάχου και ευδοκιμούν ως μέρος της μικροχλωρίδας του ξενιστή τους.

Εξάλλου, το μόνο που έχει σημασία είναι αν το προϊόν δουλεύει ή όχι και αν αποφέρει οφέλη για την υγεία.

9. Η δύναμη των πρεβιοτικών

Αν θέλετε να ενισχύσετε τα βακτήρια στο έντερό σας, καταναλώστε μια δίαιτα πλούσια σε φυτικές ίνες ή πάρτε συμπληρώματα φυτικών ινών (με την έγκριση του γιατρού σας). Οι φυτικές ίνες είναι ένα πρεβιοτικό που τα βακτήρια μπορούν να μετατρέψουν σε υγιείς χημικές ουσίες για τροφή.

Ένα πρόσθετο πλεονέκτημα; Μπορεί επίσης να ελαχιστοποιήσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου.