Αυτο-εξέταση ή Ψηλάφηση Μαστού. Πότε πρέπει να ανησυχήσουμε για ένα μόρφωμα ή μία ψηλαφητή μάζα

Οι περισσότερες ψηλαφητές μάζες στο μαστό είναι καλοήθεις (μη καρκινικές). Κατά τη διάρκεια της αυτοεξέτασης του μαστού, μπορεί να παρατηρήσετε τέτοιες μάζες ή διαφορές στην υφή και την εμφάνιση των μαστών σας, αλλά μόνο το 3% έως 6% αυτών των μεταβολών οφείλονται σε καρκίνο του μαστού.

Παρόλα αυτά, είναι καλύτερο να ελέγξετε ένα εξόγκωμα στο στήθος. Ο γιατρός μπορεί να χρησιμοποιήσει απεικονιστικές εξετάσεις όπως είναι η μαστογραφία, το υπερηχογράφημα και η μαγνητική τομογραφία (MRI) για να βοηθήσει στη διάγνωση. Ωστόσο, ο μόνος τρόπος για να είστε σίγουρες είναι να κάνετε βιοψία του ιστού στο σημείο του όγκου.

Αυτό το άρθρο θα εξετάσει τις διαφορές μεταξύ των μη καρκινικών και των καρκινικών όγκων του μαστού.

Καλοήθεις μεταβολές του μαστού

Ένα εξόγκωμα στο στήθος σας μπορεί να είναι μια καλοήθης αλλαγή του μαστού που οφείλεται σε ορμονικές αυξομειώσεις και στην ηλικία. Ορισμένες γυναίκες μπορεί να εμφανίσουν ένα εξόγκωμα στο στήθος που έρχεται και φεύγει.

Άλλες μπορεί να έχουν κυκλικές αλλαγές στο στήθος, με ένα εξόγκωμα στο στήθος μετά την περίοδό τους που ίσως χρειαστεί να ελεγχθεί.

Παρόλο που τα περισσότερα εξογκώματα δεν είναι καρκινικά, είναι δυνατόν να είναι επώδυνα και να οδηγήσουν σε λοιμώξεις. Οποιαδήποτε αλλαγή στο στήθος σας θα πρέπει να την αναφέρετε σε έναν γιατρό.

Κύστεις του μαστού

Η κύστη του μαστού είναι ένας καλοήθης σάκος γεμάτος υγρό που βρίσκεται στον ιστό του μαστού. Περίπου το 50% των γυναικών ηλικίας 30 ετών και άνω αναπτύσσουν κύστεις μαστού, που επίσης αποκαλούνται ινοκυστική νόσος. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτές οι κύστεις μπορεί να είναι επώδυνες και να απαιτείται αναρρόφηση (αφαίρεση υγρού) εάν η μάζα είναι μεγάλη και προκαλεί προβλήματα.

Οι κύστεις του μαστού προκαλούνται από ορμονικές ανισορροπίες, όπως είναι τα αυξημένα επίπεδα οιστρογόνων και η μειωμένη προγεστερόνη. Μερικές φορές οι κύστεις του μαστού βελτιώνονται μετά την εμμηνόπαυση. Αν και συνήθως καλοήθεις, οι σύνθετες κύστεις ενέχουν τον κίνδυνο να καταστούν κακοήθεις (καρκινικές).

Η διενέργεια μηνιαίας αυτο-εξέτασης (ψηλάφησης) σας επιτρέπει να εξοικειωθείτε με τους μαστούς σας, ώστε να μπορείτε να αναφέρετε γρήγορα τυχόν αλλαγές σε έναν γιατρό.

Ινοαδενώματα του μαστού

Τα ινοαδενώματα του μαστού είναι καλοήθεις όγκοι που αποτελούνται από αδενικό και συνδετικό ιστό. Συνήθως προσβάλλουν γυναίκες ηλικίας 20 και 30 ετών, αλλά μπορούν να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε ηλικία.

Ένα ινοαδένωμα συνήθως δίνει την αίσθηση ότι είναι στρογγυλό και σταθερό και κινείται κάτω από το δέρμα κατά τη διάρκεια μιας αυτό-εξέτασης μαστού. Τα ινοαδενώματα βρίσκονται συχνά κοντά στην επιφάνεια του μαστού. Ωστόσο, ορισμένα μπορεί να είναι πολύ μικρά για να ψηλαφηθούν και ανιχνεύονται τυχαία σε μια μαστογραφία.

Παρόλο που ο κίνδυνος καρκίνου είναι εξαιρετικά σπάνιος όσον αφορά τα ινοαδενώματα, ενδεχομένως να δικαιολογείται η διενέργεια βιοψίας, εάν η μάζα είναι αρκετά μεγάλη.

Αδένωση

Η αδένωση είναι μια καλοήθης πάθηση που χαρακτηρίζεται από διόγκωση των λοβίων του μαστού. Το λοβίδιο του μαστού είναι ένας αδένας που παράγει γάλα. Η αδένωση μπορεί να δημιουργήσει ένα εξόγκωμα που μοιάζει με κύστη ή όγκο.

Επιπλέον, μπορεί να δώσει την εικόνα επασβεστώσεων στη μαστογραφία. Οι επασβεστώσεις μπορεί να υποδηλώνουν καρκίνο του μαστού, επομένως απαιτείται βιοψία για τη διάγνωση της αδένωσης.

Μαστίτιδα

Η μαστίτιδα είναι μια λοίμωξη του μαστού την οποία εμφανίζουν πολλές γυναίκες που θηλάζουν. Συχνά συνοδεύεται από ερυθρότητα, πρήξιμο και πόνο. Πέραν των σπιτικών θεραπειών, η μαστίτιδα αντιμετωπίζεται με αντιβίωση.

Μερικές φορές μπορεί να είναι δύσκολο να γίνει διάκριση μεταξύ μαστίτιδας και φλεγμονώδους καρκίνου του μαστού, καθώς τα συμπτώματα και των δύο συμπεριλαμβάνουν ερυθρότητα του μαστού, ευαισθησία και εξάνθημα.

Εκτασία των πόρων

Η εκτασία των γαλακτοφόρων πόρων είναι μια καλοήθης κατάσταση κατά την οποία οι γαλακτοφόροι πόροι φράζουν και διογκώνονται, προκαλώντας συχνά ένα γκριζωπό έκκριμα από τη θηλή.

Η κατάσταση αυτή μπορεί να προκαλέσει ένα μικρό εξόγκωμα ακριβώς κάτω από τη θηλή σας ή να προκαλέσει την εισολκή της θηλής προς τα μέσα.

Εμφανίζεται συνηθέστερα γύρω στην ηλικία της εμμηνόπαυσης. Η εκτασία των γαλακτοφόρων πόρων συνήθως υποχωρεί από μόνη της ή μπορεί να αντιμετωπιστεί με αντιβιοτικά.

Νέκρωση λίπους

Η νέκρωση του λίπους μπορεί να εμφανιστεί όταν το στήθος έχει υποστεί βλάβη από χειρουργική επέμβαση, ακτινοθεραπεία ή τραύμα.

Η νέκρωση του λίπους προκαλεί επιφανειακά (κάτω από το δέρμα), σκληρά, στρογγυλά ογκίδια με υποχώρηση του δέρματος.

Η κατάσταση αυτή προσομοιάζει τον καρκίνο του μαστού στις απεικονιστικές εξετάσεις και απαιτεί βιοψία για τη διάγνωσή της.

Οι τραυματισμοί από ζώνες ασφαλείας, οι χειρουργικές επεμβάσεις στο στήθος, όπως η μείωση του μαστού, και η λήψη αντιπηκτικών φαρμάκων αποτελούν συχνές αιτίες νέκρωσης του λίπους.

Ελαιώδεις κύστεις του μαστού

Οι ελαιώδεις κύστεις του μαστού αναπτύσσονται ως αποτέλεσμα της νέκρωσης του λίπους. Καθώς τα λιποκύτταρα νεκρώνονται, το περιεχόμενό τους απελευθερώνεται, σχηματίζοντας μια κύστη γεμάτη με λάδι. Παρόλο που οι ελαιώδεις κύστεις του μαστού συνήθως υποχωρούν με τον καιρό, μπορούν να αφαιρεθούν εάν καταστούν δυσάρεστες.

Άλλα καλοήθη εξογκώματα

Άλλα καλοήθη εξογκώματα είναι τα αιματώματα του μαστού, τα αιμαγγειώματα, τα αδενομυοεπιθηλιώματα και τα νευροϊνώματα.

Μολονότι αυτά τα ογκίδια θεωρούνται μη καρκινικά, είναι σημαντικό να εξακολουθείτε να κάνετε αυτοεξέταση του μαστού σε μηνιαία βάση και να αναφέρετε τις τυχόν νέες αλλαγές στο μαστό σας σε έναν γιατρό.

Προκαρκινικά ογκίδια του μαστού

Αρκετοί καλοήθεις όγκοι του μαστού συνδέονται στενά με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου. Ορισμένοι από αυτούς είναι προκαρκινικές αναπτύξεις που μπορούν να μετατραπούν αργότερα σε καρκινικά κύτταρα.

Παρά το γεγονός ότι τα περισσότερα καλοήθη εξογκώματα του μαστού υποχωρούν από μόνα τους ή αφαιρούνται για λόγους ευκολίας, τα προκαρκινικά εξογκώματα πρέπει να αφαιρούνται (χειρουργικά) εξ ολοκλήρου.

Ενδοαυλικά θηλώματα

Τα ενδοαυλικά θηλώματα είναι όγκοι που ξεκινούν από τους γαλακτοφόρους πόρους της θηλής και συχνά προκαλούν εκκρίσεις από τη θηλή. Παρότι αυτοί οι όγκοι είναι συνήθως καλοήθεις, ενδέχεται να σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου, ιδίως εάν υπάρχουν περιοχές άτυπης υπερπλασίας (ανώμαλα κύτταρα).

Συχνά συνιστάται η χειρουργική αφαίρεση του θηλώματος και του προσβεβλημένου πόρου.

Ακτινωτές ουλές

Σε αντίθεση με ό,τι υποδηλώνει το όνομα, οι ακτινικές ουλές δεν είναι πραγματικές ουλές, αλλά ο όρος περιγράφει το πώς φαίνονται κάτω από το μικροσκόπιο. Αυτή η κατάσταση συχνά επηρεάζει και τους δύο μαστούς και διαγιγνώσκεται με βιοψία.

Οι ακτινωτές ουλές είναι μια σπάνια βλάβη του μαστού που αυξάνει ελαφρώς τον κίνδυνο των γυναικών να αναπτύξουν καρκίνο του μαστού. Συνήθως δεν προκαλούν κάποιο ψηλαφητό εξόγκωμα, αλλά μπορεί να εμφανιστούν ως ακανθώδης μάζα στη μαστογραφία. Ανάλογα με το πώς φαίνεται ο όγκος στο μικροσκόπιο, ορισμένες ακτινωτές ουλές πρέπει να αφαιρεθούν.

Λοβιακή υπερπλασία

Η άτυπη λοβιακή υπερπλασία και η άτυπη υπερπλασία των πόρων θεωρούνται προκαρκινικές καταστάσεις.

Ο όρος άτυπη περιγράφει κύτταρα που φαίνονται μη φυσιολογικά στο μικροσκόπιο, ενώ με τον όρο υπερπλασία περιγράφεται η υπερανάπτυξη των κυττάρων.

Οι όγκοι του μαστού που έχουν αυτά τα χαρακτηριστικά είναι πιο πιθανό να μετατραπούν σε καρκίνο- ως εκ τούτου, απαιτείται στενή παρακολούθηση ή χειρουργική αφαίρεση για τη θεραπεία αυτών των καταστάσεων.

In Situ όγκοι

Το καρκίνωμα του πόρου in situ (DCIS) θεωρείται προ-διηθητικός καρκίνος του μαστού ή καρκίνος σταδίου 0. Όταν τα καρκινικά κύτταρα επενδύουν τους πόρους ενός λοβού του μαστού, αλλά δεν εισβάλλουν στον ιστό του μαστού, τότε πρόκειται για πορογενές καρκίνωμα in situ. Ωστόσο, εάν τα καρκινικά κύτταρα εξαπλωθούν στον περιβάλλοντα ιστό, θεωρείται διηθητικός καρκίνος του μαστού.

Το λοβιακό καρκίνωμα in situ (LCIS) εμφανίζεται όταν τα καρκινικά κύτταρα βρίσκονται στην επένδυση του λοβού του μαστού. Παρόλο που το λοβιακό καρκίνωμα in situ δεν θεωρείται διάγνωση καρκίνου, τα άτομα με λοβιακό καρκίνωμα in situ έχουν 9 έως 10 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης διηθητικού καρκινώματος σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό.

Φυλλοειδείς όγκοι

Οι φυλλοειδείς όγκοι του μαστού αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 1% των όγκων του μαστού. Περίπου το 60% έως 75% αυτών των περιπτώσεων χαρακτηρίζονται ως καλοήθεις. Αν και οι περισσότεροι φυλλοειδείς όγκοι είναι μη καρκινικοί, η συνήθης θεραπεία είναι η χειρουργική αφαίρεσή τους.

Οι περισσότεροι καρκίνοι του μαστού ξεκινούν από επιθηλιακά κύτταρα. Αντίθετα, οι φυλλοειδείς όγκοι ξεκινούν από μεσεγχυματικά κύτταρα (κύτταρα του συνδετικού ιστού) και οι όγκοι αυτοί χαρακτηρίζονται ως σαρκώματα.

Καρκίνος του μαστού

Ο καρκίνος του μαστού είναι μια κακοήθης νεοπλασία που αποτελείται από μη φυσιολογικά κύτταρα του ιστού του μαστού. Εάν ο καρκίνος του μαστού δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να εξαπλωθεί στους λεμφαδένες, τα όργανα και τα οστά.

Θέση και σύνθεση

Ένα εξόγκωμα στο στήθος σας μπορεί να βρίσκεται οπουδήποτε, αλλά ένα καρκινικό εξόγκωμα εμφανίζεται συχνότερα στο άνω-έξω τμήμα του μαστού. Μπορεί να βρίσκεται κοντά στην επιφάνεια ή βαθύτερα στο εσωτερικό του μαστού, κοντά στο θωρακικό τοίχωμα.

Μπορεί επίσης να εμφανιστεί στην περιοχή της μασχάλης, όπου υπάρχει περισσότερος ιστός του μαστού (ή αλλιώς η “ουρά” του μαστού).

Μετακινούνται οι καρκινικοί όγκοι;

Ένας καρκινικός όγκος του μαστού είναι συνήθως σταθερός σε ένα σημείο και δεν μετακινείται κατά την αυτοεξέταση του μαστού. Ένας καρκινικός όγκος του μαστού μπορεί να δίνει την αίσθηση ότι έχει ακανόνιστο σχήμα και να είναι σκληρός σαν χαλίκι ή πέτρα.

Βεβαιωθείτε ότι κάθε νέος όγκος έχει αξιολογηθεί από έναν γιατρό.

Ενδεικτικές Πηγές

American Cancer Society. Intraductal papillomas of the breast. https://www.cancer.org/cancer/breast-cancer/non-cancerous-breast-conditions/intraductal-papillomas.html

Duct Ectasia https://www.cancer.org/cancer/breast-cancer/non-cancerous-breast-conditions/duct-ectasia.html

Palpable breast lumps: An age-based approach to evaluation and diagnosis

Francois Malherbe, Daniel Nel, Hunadi Molabe, Lydia Cairncross, Liana Roodt https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9575372/

Accuracy of Clinical Examination of Breast Lumps in Detecting Malignancy: A Retrospective Study

Chandni Ravi and Gabriel Rodrigues https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3392478/