Αυχενικό Σύνδρομο – Αυχενική σπονδύλωση

Το αυχενικό σύνδρομο αναφέρεται σε ένα σύνολο διαταραχών που προκαλούνται από τις μεταβολές της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης και των μαλακών μορίων που την περιβάλλουν, με κυρίαρχο σύμπτωμα τον πόνο.

Ο αυχενικός πόνος αποτελεί συχνό πρόβλημα για ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού στην εποχή μας.

Οι παράγοντες που συμβάλλουν σε αυτό το ζήτημα περιλαμβάνουν

τον σύγχρονο τρόπο ζωής,
την παρατεταμένη καθιστική ζωή
και τη λανθασμένη, σταθερή ή περιορισμένη στάση στην εργασία.

Η ρίζα αυτών των προβλημάτων εντοπίζεται στις μηχανικές διαταραχές των δομών της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης, στην κακή στάση του σώματος και στις σπασμωδικές κινήσεις του σώματος.

Στις σκανδιναβικές χώρες ο πόνος στον αυχένα θεωρείται πρόβλημα δημόσιας υγείας. Σε μελέτη διάρκειας 1 έτους οι Fejer και et al. ανέφεραν ότι οι σκανδιναβικές χώρες έχουν περισσότερους ασθενείς με πόνο στον αυχένα από την υπόλοιπη Ευρώπη και την Ασία. Επίσης, οι γυναίκες ανέφεραν περισσότερο πόνο στον αυχένα από ό,τι οι άνδρες.

Τα δύο τρίτα του παγκόσμιου πληθυσμού αντιμετωπίζουν πόνο στον αυχένα σε κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της ζωής τους, με τον υψηλότερο επιπολασμό να παρατηρείται στους μεσήλικες.

Ο πόνος στον αυχένα είναι ένα συχνό σύμπτωμα που πλήττει τις δυτικές χώρες. Σύμφωνα με την έρευνα που διεξήχθη στον Καναδά, περίπου το 67% των ενηλίκων έχουν βιώσει πόνο στον αυχένα κατά τη διάρκεια της ζωής τους.

Το 16% των ανδρών, και το 10% του συνόλου των ασθενών είχαν πόνο που ακτινοβολούσε από τον αυχένα στα άνω άκρα.

Η Mini Finland Health Survey, η οποία διεξήχθη σε δείγμα πληθυσμού 8000 Φινλανδών ηλικίας 30 ετών και άνω, ανέφερε χρόνιο αυχενικό σύνδρομο στο 9,5% των ανδρών και στο 13,5% των γυναικών.

Τα τελευταία χρόνια, ένας σημαντικός όγκος ερευνών έχει αποδείξει τον υψηλό επιπολασμό του αυχενικού συνδρόμου στους εφήβους – που κυμαίνεται μεταξύ 20 και 60% στις ανεπτυγμένες χώρες, ο οποίος σχετίζεται με την πρόοδο της τεχνολογίας και τη μειωμένη δραστηριότητα.

Τα πιο συνηθισμένα αίτια του αυχενικού συνδρόμου είναι οι εκφυλιστικές αλλαγές στην αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης, οι οποίες εμφανίζονται ακόμη και στο 90% των περιπτώσεων.

Οι εκφυλιστικές αλλοιώσεις αναπτύσσονται

στις μεσοσπονδύλιες αρθρώσεις,
στις πλευροσπονδυλικές αρθρώσεις,
στις ακάλυπτες αρθρώσεις
και στους μεσοσπονδύλιους δίσκους στην περίπτωση των οποίων έχουμε τη δισκοκήλη.

Η ετήσια επίπτωση των αυχενικών δισκοκήλων εκτιμάται σε 5,5 ανά 100.000 κατοίκους, ενώ εμφανίζεται συχνότερα μεταξύ των ηλικιών 45 και 54 ετών (σύμφωνα με τους Kondo et al.).

Εκτός από τις εκφυλιστικές αλλοιώσεις, το αυχενικό σύνδρομο και ο πόνος μπορεί να προέλθει από ποικίλες αιτίες, όπως

τραύματα (κατάγματα, θλάσεις, διαστρέμματα και ρήξεις συνδέσμων),
φλεγμονώδεις διεργασίες (ρευματοειδείς και λοιμώδεις),
καθώς και μεταβολικές αλλαγές και όγκους.

Το κύριο σύμπτωμα του αυχενικού συνδρόμου είναι ο πόνος. Ο πόνος στην αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης μπορεί να ακτινοβολεί στον ώμο, στο ένα ή και στα δύο χέρια και στην πλάτη.

Η αίσθηση του πόνου περιλαμβάνει αυξημένη μυϊκή ένταση στο πίσω μέρος του αυχένα, ψηλαφητή δυσκαμψία του αυχένα, μειωμένη κίνηση του αυχένα και νευροφυτικές διαταραχές (συμπτώματα από το αυτόνομο νευρικό σύστημα) στην περιοχή του κεφαλιού και των άνω άκρων (βουητό στο αυτί, θολή όραση, πονοκέφαλο, ζάλη, κόπωση) .

Οι διαταραχές του αυχενικού συνδρόμου επηρεάζουν τόσο τη σωματική όσο και την ψυχολογική λειτουργία του ατόμου και μπορεί να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στις δραστηριότητες της καθημερινής ζωής όσον αφορά τον περιορισμό της λειτουργικής κινητικότητας, με αποτέλεσμα να υποβαθμίζεται η ποιότητα ζωής του πάσχοντος.

Το αυχενικό σύνδρομο αποτελεί ένα συχνό πρόβλημα στις μέρες μας και σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με τον σύγχρονο τρόπο ζωής.

Συγκεκριμένα, ο αριθμός των ανθρώπων που βρίσκονται σε παρατεταμένη καθιστή θέση είτε στο σπίτι (βλέποντας τηλεόραση) είτε στη δουλειά (καθισμένοι σε γραφείο υπολογιστή) έχει αυξηθεί σημαντικά.

Η υπερβολική και λανθασμένη επιβάρυνση της σπονδυλικής στήλης οδηγεί σε κακή στάση του σώματος.

Λόγω της αναγκαστικής στάσης του σώματος που σχετίζεται με την εργασία, η αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης (καθώς και οι μύες του αυχένα και των ώμων) υφίστανται μεγάλη καταπόνηση.

Πολλές μελέτες έχουν επιβεβαιώσει τη σχέση μεταξύ του πόνου στον αυχένα/βραχίονα και της ακατάλληλης στάσης του σώματος που σχετίζεται με την εργασία.

Η πάθηση επιβαρύνει σημαντικά τους πάσχοντες από κοινωνική και οικονομική άποψη.

Ο αυχενικός πόνος ποικίλλει σημαντικά ως προς τη σοβαρότητά του – από μέτριο έως αφόρητο, οδηγώντας έτσι σε υψηλά ποσοστά απουσίας από την εργασία καθώς και σε υποβάθμιση της ποιότητας ζωής.

Το κατάλληλο πρόγραμμα φυσικοθεραπείας μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς με αυχενικό πόνο να επιστρέψουν στις συνήθεις καθημερινές τους δραστηριότητες, να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους, καθώς και να μειώσουν τις απουσίες από την εργασία.

Ποιοι είναι οι συνήθεις τρόποι αντιμετώπισης του αυχενικού συνδρόμου;

Φυσικοθεραπεία: Τα συμπτώματά σας μπορεί να ανακουφιστούν με συγκεκριμένες ασκήσεις και διατάσεις. Η φυσικοθεραπεία επικεντρώνεται στη διάταση και ενδυνάμωση των μυών σας και στη βελτίωση της στάσης του σώματός σας. Μπορείτε να κάνετε αυτές τις διατάσεις στο σπίτι ή να χρειαστείτε τη βοήθεια ενός φυσικοθεραπευτή σε μια κλινική. Ο επαγγελματίας υγείας σας θα σας συμβουλεύσει πόσο καιρό και πόσο συχνά θα πρέπει να κάνετε αυτές τις ασκήσεις, με βάση τα ξεχωριστά συμπτώματά σας και την κατάστασή σας.
Ο πάγος, η θερμότητα και το μασάζ μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων σας. Θα πρέπει να κάνετε μόνοι σας δοκιμές για να διαπιστώσετε αν η θερμότητα ή το κρύο ανακουφίζουν καλύτερα τον πόνο και τη δυσφορία σας. Εφαρμόστε θερμότητα ή πάγο συνήθως όχι περισσότερο από 20 λεπτά τη φορά, αρκετές φορές την ημέρα. Το μασάζ είναι μια ακόμη επιλογή που μπορεί να δοκιμαστεί σε ορισμένους ασθενείς.
Από του στόματος χορηγούμενα φάρμακα: Ανάλογα με το πόσο πονάτε, ο γιατρός μπορεί να σας συστήσει συνταγογραφούμενα ή μη συνταγογραφούμενα αντιφλεγμονώδη φάρμακα όπως η ιβουπροφαίνη (Algofren) ή η νατριούχος ναπροξένη. Μυοχαλαρωτικά όπως η κυκλοβενζαπρίνη μπορούν να αντιμετωπίσουν τους μυϊκούς σπασμούς. Για σοβαρό πόνο στο χέρι από προσβολή νεύρων, η γκαμπαπεντίνη (Neurontin®) μπορεί να μειώσει τον πόνο.
Μαλακό κολάρο ή νάρθηκας: Ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει να φορέσετε ένα θεραπευτικό κολάρο για μικρό χρονικό διάστημα. Αυτό μπορεί να περιορίσει την κίνηση του αυχένα και να βοηθήσει τους καταπονημένους μύες να ξεκουραστούν και να αναρρώσουν. Το να φοράτε ένα στήριγμα για πολύ καιρό μπορεί να οδηγήσει σε μυϊκή ατροφία. Χρησιμοποιείτε κολάρο μόνο υπό την καθοδήγηση ενός επαγγελματία ιατρού.
Θεραπεία με ενέσεις: Τα στεροειδή μπορούν να χορηγηθούν με ένεση στην πληγείσα περιοχή της σπονδυλικής στήλης. Τα ενέσιμα φάρμακα μπορούν να βελτιώσουν τα συμπτώματά σας για σύντομο χρονικό διάστημα. Υπάρχουν τρεις συνηθισμένες διαδικασίες έγχυσης στεροειδών:
- Αυχενικός επισκληρίδιος αποκλεισμός: Ο πόνος στον αυχένα ή στο χέρι που οφείλεται σε κήλη αυχενικού δίσκου μπορεί να αντιμετωπιστεί με ένεση ενός συνδυασμού στεροειδούς και αναισθητικού. Η έγχυση γίνεται στον επισκληρίδιο χώρο, ο οποίος είναι ο χώρος δίπλα στην κάλυψη του νωτιαίου μυελού.
- Αποκλεισμός της αυχενικής μοίρας των πλευρικών αρθρώσεων: Αυτή η ένεση στεροειδούς συν αναισθητικό γίνεται σε μικρές αρθρώσεις στα προσβεβλημένα τμήματα της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης.
- Αποκλεισμός του μέσου κλάδου και αφαίρεση με ραδιοσυχνότητα: Αυτή η τεχνική χρησιμοποιείται τόσο για τη διάγνωση όσο και για τη θεραπεία του χρόνιου αυχενικού πόνου. Εάν ο πόνος ανακουφιστεί με την έγχυση ενός αναισθητικού, το σημείο αυτό αναγνωρίζεται για τη χορήγηση θεραπείας. Η θεραπεία, που ονομάζεται αφαίρεση με ραδιοσυχνότητες, περιλαμβάνει την καταστροφή των νεύρων που προκαλούν πόνο στην άρθρωση με ηχητικά κύματα.