Στους περισσότερους ανθρώπους αρέσει να περνούν χρόνο σε εξωτερικούς χώρους τις ηλιόλουστες ημέρες. Η υπερβολική έκθεση στον ήλιο, ωστόσο, μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες. Σε αυτές περιλαμβάνονται:
- Ηλιακό έγκαυμα
- Αφυδάτωση
- Υπονατριαιμία ή δηλητηρίαση από νερό
- Θερμική εξάντληση
- Θερμοπληξία
Αυτό το άρθρο εξετάζει ορισμένες από τις συνέπειες της υπερβολικής παραμονής στον ήλιο. Συζητά επίσης μερικούς από τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να αντιμετωπιστούν οι καταστάσεις που σχετίζονται με τον ήλιο.
Υπερβολική έκθεση στον ήλιο και Ηλιακό έγκαυμα
Το ηλιακό έγκαυμα είναι ένας συνηθισμένος δερματικός τραυματισμός. Προκαλείται από την υπερβολική έκθεση στην υπεριώδη (UV) ακτινοβολία του ήλιου. Η βλάβη συμβαίνει όταν η υπεριώδης ακτινοβολία καταστρέφει άμεσα το DNA στα κύτταρα του δέρματος, προκαλώντας μια φλεγμονώδη αντίδραση. Τα κατεστραμμένα κύτταρα πεθαίνουν και αποβάλλονται, γεγονός που προκαλεί το ξεφλούδισμα και την απολέπιση του δέρματος.
- Τα συμπτώματα του ηλιακού εγκαύματος
Τα συνήθη συμπτώματα του ηλιακού εγκαύματος είναι τα ακόλουθα:
- Κοκκινωπό δέρμα
- Πόνος
- Πρήξιμο
- Κόπωση
- Ζεστή θερμοκρασία του δέρματος
Ο πόνος και η ερυθρότητα είναι συνήθως μεγαλύτερα κατά τη διάρκεια των πρώτων 6 έως 48 ωρών.
Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί επίσης να έχετε:
- Εξάνθημα
- Ναυτία
- Πυρετό
- Ζάλη
- Ρίγη
Εάν εμφανιστούν αυτά τα συμπτώματα, επικοινωνήστε με το γιατρό σας.
Τα ηλιακά εγκαύματα δευτέρου βαθμού είναι πιο σοβαρά. Τα συμπτώματά τους είναι τα εξής:
- Φουσκάλες
- Εκκρίσεις από την πληγείσα περιοχή
- Αφυδάτωση
- Οίδημα ή πρήξιμο των ιστών
- Λιποθυμία
- Πότε κινδυνεύετε
Τα ηλιακά εγκαύματα δεν προκαλούνται μόνο τις ζεστές μέρες του καλοκαιριού. Μπορείτε να πάθετε ηλιακό έγκαυμα ακόμη και σε μια χιονισμένη ή συννεφιασμένη ημέρα. Μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο χρησιμοποιώντας αντηλιακό και ρούχα προστασίας από τον ήλιο. Να θυμάστε ότι χρειάζονται μόνο 15 λεπτά άμεσης έκθεσης στον ήλιο για να προκληθεί ηλιακό έγκαυμα.
Με την πάροδο του χρόνου, η υπερβολική έκθεση στον ήλιο μπορεί να προκαλέσει μακροπρόθεσμα προβλήματα, όπως:
- Βλάβες στο δέρμα
- Πρόωρη γήρανση του δέρματος
- Καρκίνος του δέρματος
Ένα ιστορικό σοβαρών ηλιακών εγκαυμάτων σας αυξάνει κατά 2,4 φορές τον κίνδυνο εμφάνισης ακανθοκυτταρικού καρκινώματος και κατά 1,5 φορές τον κίνδυνο εμφάνισης μελανώματος.
- Αντιμετώπιση του ηλιακού εγκαύματος
Το ήπιο ηλιακό έγκαυμα μπορεί να αντιμετωπιστεί στο σπίτι με ένα δροσερό μπάνιο ή ντους, δροσερές κομπρέσες και μια ενυδατική κρέμα. Για τον πόνο, μπορείτε να πάρετε ένα παυσίπονο, όπως το Algofren (ιβουπροφαίνη) ή το Depon (ακεταμινοφαίνη). Εάν δημιουργηθούν φουσκάλες, μην τις σπάσετε.
Υπερβολική έκθεση στον ήλιο και Αφυδάτωση
Η αφυδάτωση εμφανίζεται όταν το σώμα σας χάνει πάρα πολλά υγρά ή ηλεκτρολύτες. Αυτό μπορεί να επηρεάσει τη φυσιολογική λειτουργία του σώματός σας. Τις ζεστές ημέρες, μπορεί να αφυδατωθείτε όταν δεν προσλαμβάνετε τόσα υγρά όσα χάνετε.
Συμπτώματα αφυδάτωσης
Οι περισσότεροι υγιείς άνθρωποι μπορούν να ανεχθούν μια απώλεια νερού του σώματός τους από 3% έως 4% χωρίς συμπτώματα.
Μετά το 5%, μπορεί να εμφανίσετε:
- Ζάλη
- Πονοκεφάλους
- Κόπωση
Καθώς η απώλεια νερού υπερβαίνει το 10%, μπορεί να εμφανιστούν σοβαρά συμπτώματα, όπως
- Μειωμένη ούρηση
- Σύγχυση
- Επιληπτικές κρίσεις
- Αντιμετώπιση της αφυδάτωσης
Η ήπια αφυδάτωση συνήθως υποχωρεί όταν πίνετε νερό ή ένα αθλητικό ποτό πλούσιο σε ηλεκτρολύτες.
Ο καλύτερος τρόπος για να αποφύγετε την αφυδάτωση είναι να πίνετε πριν διψάσετε. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό αν σκοπεύετε να παραμείνετε στον ήλιο για μεγάλο χρονικό διάστημα ή αν υπερβάλλετε εαυτόν.
Υπερβολική έκθεση στον ήλιο και Υπονατριαιμία
Το αντίθετο της αφυδάτωσης είναι η υπονατριαιμία. Μερικές φορές αποκαλείται επίσης “δηλητηρίαση από νερό”.
Η αφυδάτωση δεν είναι απλώς απώλεια νερού. Όταν είστε αφυδατωμένοι, οι ηλεκτρολύτες σας παρουσιάζουν επίσης διαταραχές. Η υπονατριαιμία μπορεί να εμφανιστεί όταν χάνετε πολύ νερό μέσω του ιδρώτα, αλλά δεν αντικαθιστάτε το χαμένο νάτριο όταν ενυδατώνεστε.
- Συμπτώματα υπονατριαιμίας
Η υπονατριαιμία μπορεί να συμβεί όταν χάνετε πολλά υγρά αλλά πίνετε μόνο νερό. Αν δεν αντικαταστήσετε το χαμένο νάτριο, μπορεί να εμφανίσετε τα ακόλουθα συμπτώματα:
- Πονοκέφαλο
- Κόπωση
- Λήθαργο
- Απώλεια της όρεξης
- Ευερεθιστότητα
- Μυϊκή αδυναμία
- Κράμπες
- Σύγχυση
- Αντιμετώπιση της υπονατριαιμίας
Η ήπια υπονατριαιμία συνήθως υποχωρεί όταν πίνετε ένα αθλητικό ποτό πλούσιο σε ηλεκτρολύτες. Οι σοβαρές περιπτώσεις πρέπει να αντιμετωπίζονται από τους γιατρούς . Αυτές οι περιπτώσεις αντιμετωπίζονται συνήθως με ένα φυσιολογικό ορό 3% που χορηγείται μέσω φλέβας.
Θερμική εξάντληση
Η αφυδάτωση σε συνδυασμό με την παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο ή στη ζέστη μπορεί να προκαλέσει θερμική εξάντληση. Αυτό συμβαίνει όταν η θερμοκρασία του πυρήνα του σώματος αυξάνεται πάνω από τους 37° C, αλλά όχι πάνω από τους 40° C. Συνήθως συμβαίνει σε ζεστές, υγρές ημέρες, όταν υπερβάλλετε εαυτόν.
- Κίνδυνος θερμικής εξάντλησης
Η αφυδάτωση και η παχυσαρκία αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο θερμικής εξάντλησης. Άλλοι παράγοντες που μπορεί να συμβάλλουν σε αυτήν είναι μεταξύ άλλων:
- Χρήση αλκοόλ
- Χρήση καφεΐνης
- Χρήση ορισμένων φαρμάκων, όπως διουρητικά, αντιισταμινικά, β-αναστολείς, αλκοόλ, έκσταση και αμφεταμίνες
Τα μωρά και οι ηλικιωμένοι διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο. Αυτό συμβαίνει επειδή το σώμα τους δεν είναι τόσο ικανό στο να προσαρμόζεται στις αλλαγές της θερμοκρασίας.
- Συμπτώματα θερμικής εξάντλησης
Τα συνήθη συμπτώματα είναι μεταξύ άλλων:
- Ζάλη
- Πονοκέφαλος
- Ναυτία
- Δίψα
- Αδυναμία
- Υψηλή θερμοκρασία σώματος
- Έντονη εφίδρωση
- Μειωμένη ούρηση
- Εμετός
- Θεραπευτική αντιμετώπιση της θερμικής εξάντλησης
Εάν κάποιος που γνωρίζετε έχει θερμική εξάντληση:
- Μετακινήστε τον σε δροσερό μέρος
- Αφαιρέστε τυχόν περιττά ρούχα
- Κατεβάστε τη θερμοκρασία του σώματός του με ανεμιστήρα ή τοποθετώντας δροσερές, υγρές πετσέτες στο δέρμα του.
- Προσφέρετε νερό ή ένα αθλητικό ποτό, αν μπορεί να συγκρατήσει τα υγρά.
- Εάν παρουσιαστεί ζάλη, βάλτε τον να ξαπλώσει ανάσκελα και ανασηκώστε τα πόδια του.
Εάν τα συμπτώματα δεν βελτιωθούν μετά από 15 λεπτά, καλέστε το 166 ή αναζητήστε επείγουσα ιατρική φροντίδα. Αν δεν αντιμετωπιστεί, η θερμική εξάντληση μπορεί να οδηγήσει σε θερμοπληξία.
Θερμοπληξία
Η θερμοπληξία είναι επίσης γνωστή ως ηλίαση. Πρόκειται για μια πιο σοβαρή μορφή θερμικής εξάντλησης. Όταν έχετε θερμοπληξία, η θερμοκρασία του πυρήνα του σώματός σας υπερβαίνει τους 40° C.
Υπάρχουν δύο διαφορετικοί τύποι θερμοπληξίας:
- Θερμοπληξία λόγω άσκησης, που προκαλείται από υπερβολική άσκηση σε υψηλές θερμοκρασίες
- Μη εξαντλητική ή “κλασική” θερμοπληξία, που προκαλείται από συνθήκες που παρεμβαίνουν στην ικανότητα του σώματός σας να ρυθμίζει τη θερμοκρασία του.
- Αιτίες της θερμοπληξίας
Οι συνήθεις παράγοντες κινδύνου για την κλασική θερμοπληξία είναι:
- Η νεαρή ηλικία
- H μεγαλύτερη ηλικία
- Η χρήση αλκοόλ
- Η χρήση διεγερτικών
- Η χρήση ορισμένων φαρμάκων
Ο θάνατος από θερμοπληξία συμβαίνει συχνά όταν τα μικρότερα παιδιά ή οι ηλικιωμένοι αφήνονται σε σταθμευμένα αυτοκίνητα στο άμεσο ηλιακό φως. Σε μια ζεστή ημέρα, οι θερμοκρασίες μέσα σε ένα σταθμευμένο αυτοκίνητο μπορεί να ανέβουν γρήγορα στους 50 έως 60 βαθμούς.
- Τα συμπτώματα της θερμοπληξίας
Τα συμπτώματα της θερμοπληξίας είναι πιο έντονα από αυτά της θερμικής εξάντλησης. Μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με το αν έχετε υπερκόπωση ή κλασική θερμοπληξία. Για παράδειγμα, η εφίδρωση είναι χαρακτηριστική στην περίπτωση της θερμοπληξίας λόγω άσκησης, αλλά όχι στην κλασική θερμοπληξία.
Άλλα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Γρήγορη αναπνοή
- Γρήγορο, αδύναμο σφυγμό
- Ναυτία και εμετό
- Σύγχυση ή παραλήρημα
- Εχθρικότητα
- Συμπεριφορά που μοιάζει με μέθη ή χρήση ναρκωτικών
- Λιποθυμία και απώλεια αισθήσεων
- Επιληπτικές κρίσεις, ιδίως σε παιδιά
Καθώς τα συμπτώματα εξελίσσονται, το δέρμα μπορεί ξαφνικά να πάρει μια γαλαζωπή απόχρωση. Αυτό συμβαίνει καθώς τα αιμοφόρα αγγεία στενεύουν και περιορίζουν τη ροή του αίματος και την ανταλλαγή οξυγόνου.
Αν δεν αντιμετωπιστεί, η θερμοπληξία μπορεί να οδηγήσει σε:
- Οργανική ανεπάρκεια
- Ραβδομυόλυση, δηλαδή αποδόμηση των σκελετικών μυών.
- Θάνατο
- Αντιμετώπιση της θερμοπληξίας
Η θερμοπληξία είναι επείγον περιστατικό. Η θεραπεία περιλαμβάνει:
- Ταχεία ψύξη του σώματος
- Ενυδάτωση από το στόμα και ενδοφλέβια
- Κλασικά μέτρα ανάνηψης από εκπαιδευμένους επαγγελματίες υγείας
