Η διακοπή του τσιγάρου είναι το πιο σημαντικό πράγμα που μπορείτε να κάνετε για την πρόληψη του καρκίνου του πνεύμονα – αλλά δεν είναι το μόνο.
Επειδή πολλοί θεωρούν ότι ο καρκίνος του πνεύμονα είναι μια “ασθένεια του καπνιστή”, μπορεί να αγνοείτε άλλους παράγοντες κινδύνου, όπως το ραδόνιο και η έκθεση σε επιβαρυντικούς παράγοντες στο χώρο εργασίας.
Από όλους όσους αναπτύσσουν καρκίνο του πνεύμονα, οι μισοί είναι πρώην καπνιστές ή άτομα που δεν έχουν καπνίσει ποτέ καθόλου. Και το 10% έως 15% του συνόλου των διαγνώσεων καρκίνου του πνεύμονα συμβαίνουν σε άτομα που κατατάσσονται στους ανθρώπους που δεν κάπνισαν ποτέ.
Όποιο και αν είναι το ιστορικό σας ως καπνιστής, είναι σημαντικό να κάνετε ό,τι μπορείτε για να μειώσετε τον κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα για εσάς και την οικογένειά σας.
Ποτέ δεν είναι αργά για να αρχίσετε να περιορίζετε τους παράγοντες κινδύνου και να κάνετε αλλαγές όσον αφορά τον τρόπο ζωής σας που μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη αυτής της νόσου.
Σταματήστε το κάπνισμα
Όσο προφανές και αν ακούγεται, η διακοπή του τσιγάρου παραμένει ο καλύτερος τρόπος για την πρόληψη του καρκίνου του πνεύμονα – είτε καπνίζετε για ένα χρόνο είτε για δεκαετίες.
Μελέτες έχουν δείξει ότι το 90% όλων των περιπτώσεων καρκίνου του πνεύμονα είναι το άμεσο αποτέλεσμα του καπνίσματος.
Ο καπνός του τσιγάρου περιέχει πολλές τοξικές ουσίες, όπως φορμαλδεΰδη, βενζόλιο και αρσενικό. Αυτές οι χημικές ουσίες μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο και να αυξήσουν τον κίνδυνο άλλων αναπνευστικών ασθενειών.
Σε αυτές περιλαμβάνεται η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), η τρίτη κύρια αιτία θανάτου στις Ηνωμένες Πολιτείες και ένας ανεξάρτητος παράγοντας κινδύνου για τον καρκίνο του πνεύμονα.
Ανεξάρτητα από το πόσο καιρό ή πόσο πολύ καπνίζατε, κάθε χρόνος που συνεχίζετε να είστε απαλλαγμένοι από το τσιγάρο μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρκίνου και να βελτιώσει την υγεία σας.
Σύμφωνα με μια μελέτη του 2018 στο Journal of the National Cancer Institute, οι βαριά καπνιστές που παραμένουν μακριά από το τσιγάρο για πέντε χρόνια μειώνουν τον κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα κατά περίπου 39%. Το ποσοστό αυτό αυξάνεται στο 50% μετά από 10 χρόνια.
Αποφύγετε το παθητικό κάπνισμα
Το παθητικό κάπνισμα ευθύνεται για περίπου 7.000 διαγνώσεις καρκίνου του πνεύμονα στις Ηνωμένες Πολιτείες κάθε χρόνο. Επιπλέον, η συνύπαρξη με έναν καπνιστή αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα κατά 20% έως 30%.
Οι νόμοι περί καπνίσματος στις περισσότερες χώρες του Δυτικού κόσμου έχουν διευκολύνει την αποφυγή του παθητικού καπνίσματος, αλλά υπάρχουν πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να μειώσετε περαιτέρω τον κίνδυνο έκθεσης:
- Αναζητήστε ξενοδοχεία, εστιατόρια, μπαρ και εταιρείες ενοικίασης αυτοκινήτων που απαγορεύουν το κάπνισμα.
- Μην επιτρέπετε στους επισκέπτες να καπνίζουν στο σπίτι ή το αυτοκίνητό σας.
- Ζητήστε από φίλους, συγγενείς και πρόσωπα που σας φροντίζουν να μην καπνίζουν κοντά σας ή κοντά στα παιδιά σας.
- Διδάξτε στα παιδιά σας σχετικά με το παθητικό κάπνισμα και πώς να το αποφεύγουν.
Συμβάλλετε στο να αποτρέψετε το κάπνισμα στα παιδιά σας
Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), οι περισσότεροι ενήλικοι καπνιστές έκαναν το πρώτο τους τσιγάρο στην ηλικία των 11 ετών και είχαν εθιστεί μέχρι τα 14 τους χρόνια.
Όσο κι αν προσπαθείτε να αποτρέψετε τα παιδιά σας από το κάπνισμα, τα παιδιά κατακλύζονται από εικόνες σε διαφημίσεις και ταινίες που κάνουν το κάπνισμα να φαίνεται “κουλ”. Συχνά υπεισέρχεται και η πίεση των συνομηλίκων.
Για να βοηθήσετε στον μετριασμό αυτών των επιρροών:
- Ενεργήστε έγκαιρα: Τα περισσότερα παιδιά ηλικίας 5 και 6 ετών έχουν τις ικανότητες κατανόησης για να καταλάβουν ότι το τσιγάρο δεν κάνει καλό. Όσο νωρίτερα αρχίσετε να τα διδάσκετε για τους κινδύνους του καπνίσματος, τόσο το καλύτερο.
- Δώστε το καλό παράδειγμα: Τα παιδιά μαθαίνουν πολλά απλά παρακολουθώντας τους ενήλικες γύρω τους. Για την ακρίβεια, μια μελέτη του 2013 στο Pediatrics κατέληξε στο συμπέρασμα ότι έως και ένα στα τρία παιδιά των σημερινών καπνιστών θα καταλήξει να καπνίζει. Δώστε το παράδειγμα και κάντε κάθε δυνατή προσπάθεια για να το κόψετε.
- Να είστε ξεκάθαροι σχετικά με το τι προσδοκίες έχετε: Όσον αφορά το κάπνισμα, μην αφήνετε τίποτα ασχολίαστο. Φροντίστε να δώσετε στα παιδιά σας να καταλάβουν ότι δεν εγκρίνετε το κάπνισμα και ότι δεν υπάρχει κανένα περιθώριο παρέκκλισης στη στάση ή στους κανόνες σας σχετικά με αυτό.
- Μείνετε προσηλωμένοι στο στόχο σας: Μελέτες έχουν δείξει ότι τα παιδιά που έχουν στενή σχέση με τους γονείς τους έχουν λιγότερες πιθανότητες να αρχίσουν να καπνίζουν σε σχέση με εκείνα που νιώθουν απομακρυσμένα από αυτούς. Είναι επίσης εξίσου σημαντικό να γνωρίζετε ποιοι είναι οι φίλοι των παιδιών σας και να συνεργάζεστε μαζί τους και με τους γονείς τους, αν είναι δυνατόν.
Ελέγξτε το σπίτι σας για ραδόνιο
Το ραδόνιο είναι ένα άοσμο αέριο που εκπέμπεται από τη διάσπαση του φυσικού ουρανίου στο έδαφος. Είναι η κύρια αιτία καρκίνου του πνεύμονα σε μη καπνιστές και η δεύτερη κύρια αιτία καρκίνου του πνεύμονα συνολικά.
Σύμφωνα με έρευνες, περίπου 21.000 θάνατοι από καρκίνο του πνεύμονα στις Ηνωμένες Πολιτείες κάθε χρόνο μπορούν να αποδοθούν στην έκθεση σε ραδόνιο στο σπίτι ή στο χώρο εργασίας.
Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα τεστ ραδονίου για να αξιολογήσετε το σπίτι σας. Μπορείτε να τα βρείτε στο διαδίκτυο ή σε ένα κατάστημα με είδη εξοπλισμού και η διεξαγωγή τους διαρκεί περίπου δύο έως τέσσερις ημέρες.
Μειώστε τους κινδύνους στον εργασιακό σας χώρο
Εκτιμάται ότι έως και το 15% των καρκίνων του πνεύμονα στους άνδρες και το 5% των καρκίνων του πνεύμονα στις γυναίκες σχετίζονται με την έκθεση στην εργασία σε καρκινογόνες ουσίες.
Ο Διεθνής Οργανισμός Έρευνας για τον Καρκίνο έχει προσδιορίσει 12 επαγγελματικούς παράγοντες ως καρκινογόνους για τους πνεύμονες:
- Αρσενικό
- Αμίαντος
- Δις-χλωρομεθυλαιθέρας
- Βηρύλλιο
- Κάδμιο
- Εξασθενές χρώμιο
- Κρυσταλλικό διοξείδιο του πυριτίου
- Νικέλιο
- Ραδόνιο
- Αιθάλη
- Υποπροϊόντα της παραγωγής αλουμινίου
- Αναθυμιάσεις από την αεριοποίηση του κωκ και του άνθρακα
Ο κίνδυνος καρκίνου του πνεύμονα ποικίλλει ανάλογα με το καρκινογόνο και τον αριθμό των ετών έκθεσης. Όσον αφορά τον αμίαντο, για παράδειγμα, ο κίνδυνος καρκίνου του πνεύμονα αυξάνεται κατά 14% για κάθε έτος επαγγελματικής έκθεσης.
Να τρώτε περισσότερα φρούτα και λαχανικά
Μια ανασκόπηση μελετών του 2019 που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nutrients ανέφερε ότι μια ημερήσια αύξηση 100 γραμμαρίων φρέσκων φρούτων μείωσε τον κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα κατά 5% στους καπνιστές και κατά 5% στους πρώην καπνιστές.
Παρομοίως, μια ημερήσια αύξηση 100 γραμμαρίων λαχανικών μείωσε τον κίνδυνο κατά 3% στους σημερινούς καπνιστές (αλλά όχι στους πρώην καπνιστές ή στους ανθρώπους που δεν κάπνιζαν ποτέ).
Η αύξηση της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών πέραν αυτής της ποσότητας μπορεί να προσφέρει οφέλη για την υγεία, αλλά αυτό δεν έχει αποδειχθεί ότι μειώνει περαιτέρω τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα.
Περιορίστε την κατανάλωση αλκοόλ
Σύμφωνα με μια ανασκόπηση του 2016 στο American Journal of Epidemiology, η βαριά χρήση αλκοόλ σχετίζεται με το αδενοκαρκίνωμα του πνεύμονα.
Η κατανάλωση άνω των επτά μπύρων ή σκληρών αλκοολούχων ποτών την ημέρα συνδέεται με 11% αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα σε σύγκριση με τη μη κατανάλωση αλκοόλ.
Να γυμνάζεστε τακτικά
Ακόμη και η μέτρια άσκηση μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη του καρκίνου του πνεύμονα.
Σύμφωνα με μια ανασκόπηση του 2011 από το Εθνικό Ιατρικό Κέντρο City of Hope στην Καλιφόρνια, η τακτική σωματική δραστηριότητα μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα κατά 20% έως 30% στις γυναίκες και κατά 20% έως 50% στους άνδρες.
Τα οφέλη της σωματικής άσκησης φαίνεται να αυξάνονται ανάλογα με την ένταση και τη διάρκεια της άσκησης ανά εβδομάδα και επεκτείνονται σε καπνιστές, μη καπνιστές και πρώην καπνιστές.
Να είστε προσεκτικοί σχετικά με τα συμπληρώματα διατροφής
Ορισμένοι διαφημιστές το έχουν παρακάνει στην προσπάθειά τους να υποστηρίξουν ότι τα συμπληρώματα διατροφής μπορούν να αποτρέψουν τον καρκίνο του πνεύμονα και άλλους τύπους καρκίνου.
Δεν υπάρχει κανένα συμπλήρωμα σε οποιαδήποτε μορφή που να μπορεί να σταματήσει τον καρκίνο. Μελέτες έχουν, μάλιστα, δείξει το αντίθετο αποτέλεσμα σε ορισμένες περιπτώσεις και έχουν συνδέσει ορισμένα συμπληρώματα με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα.
Ενώ μια μελέτη του 2019 στο European Journal of Medicinal Chemistry κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι μη καπνιστές που καταναλώνουν υψηλή συγκέντρωση β-καροτίνης στα τρόφιμα έχουν χαμηλότερο κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα, δεν ίσχυε το ίδιο για τους καπνιστές. Συγκεκριμένα στους άνδρες καπνιστές, η χρήση συμπληρωμάτων β-καροτένιου αύξησε τον κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα κατά 18%.
Άλλα συμπληρώματα έχουν εγείρει παρόμοιες ανησυχίες, συμπεριλαμβανομένης της ρετινόλης (που προέρχεται από τη βιταμίνη Α), της λουτεΐνης και της βιταμίνης Ε.
Κατά κανόνα, να λαμβάνετε συμπληρώματα μόνο εάν έχετε επιβεβαιωμένη διατροφική ανεπάρκεια ή εάν ο γιατρός σας σας έχει συμβουλεύσει να το κάνετε.
Είναι πάντα προτιμότερο να λαμβάνετε τα θρεπτικά συστατικά σας από μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή παρά από ένα χάπι.
Κάντε εξετάσεις
Στο παρελθόν, τα εργαλεία που χρησιμοποιούνταν για τον έλεγχο του καρκίνου του πνεύμονα ήταν περιορισμένα και μπορούσαν να ανιχνεύσουν μόνο τις πιο προχωρημένες περιπτώσεις.
Τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται σήμερα έχουν βελτιωθεί σημαντικά και σε αυτά περιλαμβάνεται η αξονική τομογραφία (CT) χαμηλής δόσης, ένας τύπος απεικονιστικής μελέτης με ακτίνες Χ, ιδιαίτερα αποτελεσματικός σε βαριά καπνιστές.
Είτε είστε νυν είτε πρώην καπνιστής, ο ετήσιος έλεγχος για καρκίνο του πνεύμονα μπορεί να είναι επωφελής εάν έχετε ιστορικό βαρέως καπνίσματος, όπως μετράται με βάση τα πακέτα-έτη. (Ένα πακέτο-έτος υπολογίζεται πολλαπλασιάζοντας τον αριθμό των ετών που καπνίζατε επί τον αριθμό των πακέτων που καπνίζατε ανά ημέρα).
Αν και ο προσυμπτωματικός έλεγχος για τον καρκίνο του πνεύμονα δεν προλαμβάνει τον καρκίνο, μειώνει τον κίνδυνο θανάτου κατά 20% απλά και μόνο με τον έγκαιρο εντοπισμό του καρκίνου εάν και όταν αυτός εμφανιστεί.
