Όταν η κουβέντα φτάνει στην περιγραφή των συμπτωμάτων της ψωρίασης, οι περισσότεροι φέρνουν στο νού τους το κόκκινο, λεπιοειδές, φολιδωτό εξάνθημα που σχετίζεται με την ψωρίαση κατά πλάκας η οποία είναι και ο πιο συνηθισμένος τύπος της πάθησης.
Υπάρχουν όμως κι άλλοι τύποι ψωρίασης, καθένας εκ των οποίων έχει τη δική του χαρακτηριστική σημειολογία και συμπτωματολογία.
Επιπρόσθετα, ορισμένες μορφές της αυτοάνοσης αυτής πάθησης μπορούν εύκολα να συγχέονται με άλλες παθήσεις και ως εκ τούτου απαιτείται αξιολόγηση από ειδικό προκειμένου ο τελευταίος να καταλήξει στη σωστή διάγνωση.
Συχνά συμπτώματα της Ψωρίασης
Τα συμπτώματα της ψωρίασης συνδέονται άμεσα με τον τύπο της πάθησης.
Παρά το γεγονός ότι τα συμπτώματα από το δέρμα είναι κοινά, μπορούν να ποικίλουν ως προς την εμφάνιση μέχρι και να μην υφίστανται καν σε ορισμένες περιπτώσεις.
Στην πραγματικότητα, κάποιοι τύποι ψωρίασης περιορίζονται στα νύχια, στις αρθρώσεις ή σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος.
Τα συμπτώματα της ψωρίασης εισβάλουν με τη μορφή οξέων επεισοδίων που ονομάζονται εξάρσεις.
Οι εξάρσεις της ψωρίασης πυροδοτούνται από εκλυτικούς παράγοντες όπως το στρες, κάποιες φαρμακευτικές αγωγές, ή ο τραυματισμός του δέρματος.
Σε άλλες περιπτώσεις, τα αίτια είναι ιδιοπαθή (δε γνωρίζουμε δηλαδή την προέλευσή τους) και εμφανίζονται απότομα, όπως επίσης και απότομα αποδράμουν.
Ακόμα και αν τα συμπτώματα της ψωρίασης επιμένουν, πάντα εντοπίζονται περίοδοι ύφεσης και έξαρσης της πάθησης.
- Η κλινική εικόνα της ψωρίασης παρουσιάζει σημαντική ετερογένεια. Μπορεί να εκφράζεται με ποικίλους τρόπους σε ό,τι έχει να κάνει με τη μορφολογία των δερματικών βλαβών, την εντόπιση, την έκταση και τη συμμετοχή των αρθρώσεων. Χρησιμοποιώντας όλα τα παραπάνω ως κριτήρια η νόσος μπορεί κυρίως να διακριθεί στις παρακάτω διαφορετικές κλινικές μορφές:
- Κοινή ψωρίαση ή κατά πλάκας ψωρίαση
- Σταγονοειδής ψωρίαση
- Ανάστροφη ψωρίαση ή ψωρίαση των πτυχών
- Φλυκταινώδης ψωρίαση
- Ερυθροδερμική ψωρίαση
- Ψωρίαση ονύχων
- Αρθροπαθητική ψωρίαση (ψωριασική αρθρίτιδα)
Κοινή ψωρίαση ή Ψωρίαση κατά πλάκας
Η συχνότερη μορφή της ψωρίασης είναι η ψωρίαση κατά πλάκας, καθώς το 80-90% των ασθενών πάσχει από αυτήν.
(Χαρακτηρίζεται από σαφώς περιγεγραμμένες ερυθρές πλάκες που καλύπτονται είτε από λευκά είτε από αργυρόχροα (ασημένιας χροιάς) λέπια.
Το μέγεθος της βλάβης ποικίλλει από λίγα χιλιοστά μέχρι μερικά εκατοστά, ενώ το σχήμα της είναι συνήθως κυκλικό, ωοειδές ή ακανόνιστο.
Η ψωρίαση κατά πλάκας ενδέχεται να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε σημείο του δέρματος, ωστόσο τα γόνατα, οι αγκώνες, το τριχωτό της κεφαλής, ο αυχένας και οι γλουτοί αποτελούν τις συχνότερες εντοπίσεις της μορφής αυτής.
Οι βλάβες προκαλούν φαγούρα, τσούξιμο και πόνο.
Χαρακτηριστικά κλινικά της σημεία είναι:
- το σημείο του στεατοκηρίου με τα λέπια που εύκολα αποκολλώνται και μοιάζουν με την αποφλοίωση κεριού,
- το σημείο της αιματηράς δρόσου (σημείο Auspitz) με την αιμορραγία στις πλάκες με μικρή τριβή λόγω του τραυματισμού των επιφανειακών τριχοειδών και
- το φαινόμενο Koebner που χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση βλάβης σε κλινικά υγιές δέρμα μετά από τραυματισμό. Το φαινόμενο αυτό μπορεί να εμφανιστεί και σε άλλες δερματοπάθειες όπως στην λεύκη και τον ομαλό λειχήνα.
Όταν η κατά πλάκας ψωρίαση επηρεάζει το τριχωτό της κεφαλής, μπορεί εύκολα να εκληφθεί ως πιτυρίδα (σμηγματορροϊκή δερματίτιδα).
Ωστόσο, στην περίπτωση της ψωρίασης το προσβεβλημένο δέρμα είναι ξηρό με ασημένια χροιά. Στην σμηγματορροϊκή δερματίτιδα, το δέρμα είναι σχεδόν πάντα λιπαρό.
Η ψωρίαση στο τριχωτό της κεφαλής μπορεί να είναι ήπια, με μικρές νησίδες βλάβης στο πίσω μέρος του κεφαλιού και του λαιμού ή γενικευμένα, επηρεάζοντας ολόκληρο το κεφάλι.
Όταν εμφανίζεται στο πρόσωπο, η ψωρίαση ενδέχεται να επηρεάσει τα βλέφαρα, το άνω λίπος ή το όριο της τριχοφυΐας.
Πολύ σπάνια, η ψωρίαση μπορεί να αναπτυχθεί στα ούλα ή μέσα στη μύτη, τα μάγουλα ή τα χείλη.
Αυτές οι βλάβες είναι συχνά υπόλευκες ή γκρίζες και μπορούν να επηρεάσουν το μάσημα και την κατάποση.
Ενώ είναι παρόμοιες με τα αφθώδη έλκη, οι ψωριασικές βλάβες συνήθως δεν έχουν στερεοποιημένο κέντρο.
Η ψωρίαση στο αυτί μπορεί να προκαλέσει πρόσθετα προβλήματα, καθώς οι νιφάδες που αποπίπτουν από την περιοχή της βλάβης σταδιακά μπορεί να συσσωρευτούν μέσα στον έξω ακουστικό πόρο.
Τα συμπτώματα σε αυτήν την περίπτωση περιλαμβάνουν πόνο, κνησμό, απόφραξη του ακουστικού πόρου και και πτώση της ακοής.
Ψωρίαση των ονύχων
Οι ανωμαλίες ονύχων, ως κύριο κλινικό χαρακτηριστικό γνώρισμα, καταγράφονται στο 20% των ασθενών με ψωρίαση.
Εντούτοις, μικρότερες αλλαγές μπορούν να παρατηρηθούν στους περισσότερους ασθενείς.
[ruby_related heading=”Μπορεί να σας ενδιαφέρει” total=5 layout=3]
Αναλυτικότερα, προσβάλλονται ένας ή περισσότεροι όνυχες (συχνότερα αυτοί των χεριών) σε ποσοστό 35-50% των ασθενών ψωρίασης και χαρακτηρίζονται από ονυχόλυση, πάχυνση και δυσχρωμία.
Είναι χαρακτηριστικά της νόσου τα βοθρία των ονύχων και η δίκην σταγόνας ελαίου λευκάζουσα δυσχρωμία, η οποία περιβάλλεται από ερυθηματώδη άλω.
Τα βοθρία αποτελούν επιφανειακά κοιλώματα της ονυχιαίας πλάκας, τα οποία ποικίλλουν ως προς τη μορφολογία και την κατανομή τους.
Παρ’ όλο που τα βοθρία παρατηρούνται ακόμα και σε απολύτως υγιή άτομα, εμφανίζονται κυρίως σε ασθενείς που πάσχουν από ψωρίαση, χρόνιο έκζεμα, γυροειδή αλωπεκία ή λειχήνα. Τα βοθρία στους ψωριασικούς ασθενείς σε σχέση με τους υπόλοιπους είναι χαρακτηριστικά βαθύτερα.
Το βοθρίο υποδεικνύει στην πλειοψηφία των περιπτώσεων ανωμαλία των ανώτερων στιβάδων της ονυχιαίας πλάκας, που προέρχεται από το εγγύς τμήμα της μήτρας του όνυχα, και σπανιότερα ανωμαλία της εγγύς ονυχιαίας πτυχής.
Η ονυχόλυση συνηθέστερα εμφανίζεται στις περιπτώσεις ανάπτυξης παρακερατωσικών βλαβών στην ευρύτερη περιοχή του υπονύχιου.
Ο λευκωπός αποχρωματισμός που σχετίζεται με την ονυχόλυση είναι αποτέλεσμα της εισόδου αέρα στο νεοσχηματισθέντα χώρο, μεταξύ της ονυχιαίας πλάκας και της κοίτης του όνυχα, εξαιτίας της απόπτωσης των κυττάρων της κεράτινης στιβάδας.
Τέλος, η ονυχόλυση, ανεξαρτήτου αιτιολογίας, αυξάνει την πιθανότητα μόλυνσης, καθώς η περιοχή αποκόλλησης της ονυχιαίας πλάκας από την κοίτη αποτελεί σημείο εισόδου ποικίλλων μικροοργανισμών.
Η σταγόνα ελαίου είναι παθογνωμονικό σημείο της ψωρίασης.
Αποτελεί μια κίτρινη ή κίτρινο-πράσινη κηλίδα, η οποία είναι ορατή διαμέσου της διάφανης ονυχιαίας πλάκας.
Δημιουργείται λόγω της ανάπτυξης παρακερατωσικών βλαβών στην κοίτη του όνυχα.
H υπονύχια υπερκεράτωση είναι συνέπεια της συλλογής και εναπόθεσης κυττάρων κάτω από την ονυχιαία πλάκα, τα οποία έχουν συσσωρευτεί.
Οι σχισμοειδείς αιμορραγίες αναπτύσσονται στη χόριο, εξαιτίας της ρήξης των εύθραυστων τριχοειδών, και λαμβάνουν το «σχισμοειδές» σχήμα των επιδερμικώνδερμικών αυλάκων.
Παρ’ όλο που οι σχισμοειδείς αιμορραγίες παρατηρούνται ακόμα και σε απολύτως υγιή άτομα με συγγενώς εύθραυστα τριχοειδή, το μεγαλύτερο ποσοστό τους εμφανίζεται κυρίως σε ασθενείς που πάσχουν από ψωρίαση, αγγειίτιδα, βακτηριακή ενδοκαρδίτιδα ή τραυματισμό (20%).
Η τραχυονυχία αποτελεί αλλοίωση που χαρακτηρίζεται από την παρουσία πολλαπλών συνήθως, εγκάρσιων ή επιμηκών αυλακών στην ονυχιαία πλάκα και οφείλεται στην ανάπτυξη ψωριασικών βλαβών στη μήτρα του όνυχος.
Σταγονοειδής Ψωρίαση
Η σταγονοειδής μορφή εμφανίζεται αιφνιδίως και ακολουθεί συνήθως μια στρεπτοκοκκική λοίμωξη.
Συχνότερα εντοπίζεται σε παιδιά ή σε νεαρούς ενήλικες με την εμφάνιση μικρών, διάσπαρτων, ερυθηματωδών βλατίδων μεγέθους έως 1.5 εκατοστά οι οποίες εντοπίζονται στον κορμό και στα άκρα αλλά όχι στα πέλματα.
Αρχικά οι βλάβες έχουν βαθύ ερυθρό χρώμα και σταδιακά εμφανίζουν το τυπικό αργυρόχροο λέπι.
Οι αλλοιώσεις συνήθως υποχωρούν σε 2-3 μήνες αλλά σε μερικές περιπτώσεις μεταπίπτουν σταδιακά στη χρόνια μορφή ψωρίασης.
Ανάστροφη Ψωρίαση
Η ψωρίαση αυτής της μορφής εντοπίζεται στις πτυχές του δέρματος και τις καμπτικές επιφάνειες.
Συγκεκριμένα στις μασχαλιαίες κοιλότητες, στις μηρογεννητικές και υπομαστικές πτυχές (κάτω από το στήθος των γυναικών), στη μεσογλουτιαία αύλακα και σπανιότερα στην περιομφαλική χώρα.
Αναπτύσσεται συχνότερα στους ηλικιωμένους και ιδιαίτερα στα παχύσαρκα άτομα.
Εμφανίζονται πλάκες καλά περιγεγραμμένες, έντονα ερυθρές, χωρίς τα λέπια.
Η συνεχής τριβή που μπορεί να συμβαίνει στις δερματικές πτυχές καθιστά την ανάρρωση δύσκολη.
Με τον καιρό μπορεί να σχηματιστούν επώδυνες διαβρώσεις στον πυθμένα των πτυχών.
Σπανιότερα εμφανίζεται στον ομφαλό και στις μεσοδακτύλιες πτυχές των κάτω άκρων.
Το λευκωπό επίχρισμα που δεν υποχωρεί στην αντιμυκητιασική αγωγή ίσως αποτελεί κλινική έκφραση της ψωρίασης.
Η οπισθοωτιαία εντόπιση (πίσω από τα αυτιά) και γενικότερα η ψωρίαση των πτυχών θέτει θέμα διαφορικής διάγνωσης ανάμεσα στην σμηγματορροική δερματίτιδα, το παράτριμμα ή τη δερματοφυτία .
Φλυκταινώδης Ψωρίαση
Η φλυκταινώδης ψωρίαση εμφανίζεται με φλυκταινίδια λόγω της συνάθροισης των πολυμορφοπύρηνων στην επιδερμίδα.
Η εντοπισμένη μορφή σε παλάμες και πέλματα έχει μακροχρόνια πορεία και περιλαμβάνει την ακροφλυκταίνωση των παλαμών και των πελμάτων και την ακροδερματίτιδα του Hallopeau.
Η στοιχειώδης βλάβη της πάθησης είναι η επιπολής φλύκταινα διαμέτρου 2-8 mm που έχει κίτρινο ή καφέ χρώμα.
Οι φλύκταινες συνήθως εμφανίζονται πάνω σε ερυθηματώδεις πλάκες οι οποίες είναι σαφώς περιγεγραμμένες.
Περιέχουν άσηπτο πυώδες υγρό το οποίο σε 7-10 ημέρες μετατρέπεται σε κιτρινόφαιη ή καφεοειδή βλατίδα.
Η μικροσκοπική εξέταση του περιεχομένου των φλυκταινών αποκαλύπτει αριθμό πολυμορφοπύρηνων ουδετερόφιλων χωρίς την παρουσία παθογόνων μικροοργανισμών.
Ο τύπος αυτός προσβάλλει κυρίως ενήλικες και συχνότερα γυναίκες απ’ ό,τι άνδρες.
Στα χέρια οι βλάβες εμφανίζονται αρχικά στην περιοχή του θέναρος (η περιοχή κάτω από τον αντίχειρα) και σιγά σιγά επεκτείνονται στην παλάμη και ενδεχομένως και στην ραχιαία και την πλάγια επιφάνεια των δακτύλων.
Στα πόδια εμφανίζονται στις καμάρες και τις πτέρνες και στη συνέχεια επεκτείνονται.
Στην ακροδερματίτιδα του Hallopeau οι φλύκταινες σχηματίζουν λίμνες με πύον και συνοδεύεται και από φλυκταίνωση των ονύχων που οδηγεί σε ονυχοδυστροφία και απώλεια των νυχιών στα προσβεβλημένα δάκτυλα.
Μπορεί επίσης να εμφανιστεί οστεόλυση (καταστροφή του οστού) της τελικής φάλαγγα με τον καιρό.
Η γενικευμένη μορφή περιλαμβάνει την οξεία γενικευμένη φλυκταινώδη ψωρίαση Von Zumbusch,το ερπητοειδές κηρίο στην εγκυμοσύνη και τη βρεφική και νεογνική φλυκταινώδη ψωρίαση και μπορεί να απειλήσει τη ζωή του ασθενούς.
Εμφανίζεται με υψηλό πυρετό, καταβολή δυνάμεων και εμφάνιση πλακών μεγάλης διαμέτρου που καλύπτονται με φλύκταινες.
Η αφυδάτωση, οι ηλεκτρολυτικές διαταραχές, η υπολευκωματιναιμία (χαμηλά επίπεδα πρωτεϊνών στο αίμα) και η καρδιακή ανεπάρκεια μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο την ζωή του ασθενούς.
Η μορφή αυτή διαφοροδιαγιγνώσκεται από την γενικευμένη φαρμακευτική φλυκταίνωση, μια αυτοπεριοριζόμενη εμπύρετη ανεπιθύμητη αντίδραση στα φάρμακα, η οποία υποχωρεί σε δυο εβδομάδες από την απομάκρυνση της ύποπτης ουσίας.
Ερυθροδερμική Ψωρίαση
Είναι η σοβαρότερη μορφή της νόσου με συστηματικά συμπτώματα όπως πυρετό και κακουχία που οδηγούν τον ασθενή σε νοσηλεία.
Εμφανίζεται με καθολική φλεγμονή και ερυθρότητα του δέρματος χωρίς τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ψωρίασης και με ανεπάρκεια του δέρματος να διατηρήσει τις ομοιοστατικές του δράσεις.
Μπορεί να εκλυθεί μετά από απότομη διακοπή κορτικοειδών, λοιμώξεις, φάρμακα ή επιδείνωση μιας προϋπάρχουσας κοινής ψωρίασης.
Απαιτείται νοσηλεία για την αποφυγή αφυδάτωσης, ηλεκτρολυτικών διαταραχών και υπολευκωματιναιμίας από την εκτεταμένη φλεγμονή του δέρματος και τα οιδήματα.
Η καρδιακή ανεπάρκεια η οποία μπορεί να αποτελεί επακόλουθο μιας τέτοιας κατάστασης απειλεί συχνά τη ζωή του ασθενούς.
Επιπλοκές της Ψωρίασης
Πέρα από την επίδρασή της στο δέρμα και τα νύχια, η ψωρίαση μπορεί να επηρεάσει άμεσα ή έμμεσα και άλλα συστήματα οργάνων, πιο συγκεκριμένα τα μάτια και τις αρθρώσεις.
Προβλήματα με τα μάτια
Η ψωρίαση μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στα μάτια, καθώς η απολέπιση και η ξηρότητα γύρω από τα μάτια μπορεί να προκαλέσουν αφύσικη συστροφή των βλεφάρων.
Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ξηρότητα των ματιών, ερυθρότητα, φαγούρα και θόλωση.
Το αλλοιωμένο σχήμα των βλεφάρων μπορεί επίσης να προκαλέσει την απόξεση των βλεφαρίδων πάνω στον κερατοειδή (το στρώμα που είναι γεμάτο με υγρό στο μπροστινό μέρος του ματιού).
Η ψωρίαση σχετίζεται επίσης με τη ραγοειδίτιδα (φλεγμονή του μεσαίου στρώματος του ματιού), τα συμπτώματα της οποίας περιλαμβάνουν:
- Επιπεφυκίτιδα
- Ευαισθησία στο φως
- Πόνο στα μάτια
- Θολή όραση
- Μυοψίες (επιπλέουσες κηλίδες στο οπτικό πεδίο)
Τα άτομα με ψωρίαση έχουν περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν υποτροπιάζουσες εξάρσεις ραγοειδίτιδας σε σχέση με τα άτομα που δεν έχουν ψωρίαση.
Αυτό τους θέτει σε μεγαλύτερο κίνδυνο οφθαλμικής βλάβης και απώλειας της όρασης, ιδίως σε σοβαρές περιπτώσεις όπου οι εξάρσεις της ψωρίασης είναι συχνές.
Ψωριασική Αρθρίτιδα
Το 20-30% των ψωριασικών ασθενών εμφανίζει ψωριασική αρθρίτιδα.
Συνήθως αυτή ακολουθεί τη δερματική προσβολή (75%) μπορεί όμως και να προηγείται αυτής (10- 15%) ή να εμφανίζεται ταυτόχρονα με τη δερματική προσβολή (10%).
Σε κάποιες ελάχιστες περιπτώσεις μπορεί να υπάρχει αρθρίτιδα ή ονυχία χωρίς δερματική προσβολή.
Πρόκειται για οροαρνητική αρθρίτιδα που προσβάλλει εξίσου άνδρες και γυναίκες και έχει τις εξής κλινικές μορφές:
1. Ασύμμετρη ολιγοαρθρίτιδα ή περιφερική μονοαρθρίτιδα η συχνότερη μορφή
2. Άπω μεσοφαλαγγική αρθρίτιδα
3. Συμμετρική πολυαρθρίτιδα
4. Σπονδυλίτιδα
5. Παραμορφωτική αρθρίτιδα
Κλινικά μπορεί να εμφανιστεί με οίδημα, πόνο, φλεγμονή και παραμόρφωση της άρθρωσης που επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό την λειτουργικότητά της και μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμες βλάβες.
Πότε επικοινωνούμε με το γιατρό;
Εάν κανείς υποψιάζεται ότι έχει ψωρίαση, είναι σημαντικό να επικοινωνήσει με έναν ειδικό γιατρό και όχι να προσπαθήσει να κάνει από μόνος του διάγνωση της νόσου.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτό που φαίνεται να είναι ψωρίαση μπορεί τελικά να είναι μια εντελώς διαφορετική πάθηση, όπως λύκος ή καρκίνωμα από πλακώδες επιθήλιο.
Ένας δερματολόγος με κατάρτιση στην υγεία και τις ασθένειες του δέρματος είναι μακράν ο καλύτερος ειδικός για να κάνει τη διάγνωση.
Ο πάσχων θα καταλάβει ότι ήρθε η ώρα να επισκεφθεί έναν δερματολόγο όταν:
– Οι εξάρσεις των συμπτωμάτων της ψωρίασης είναι συχνές ή επιδεινώνονται
– Το φάσμα των συμπτωμάτων επεκτείνεται ή επηρεάζει άλλα σημεία του σώματος
– Τα συμπτώματα προκαλούν δυσφορία ή επηρεάζουν την ποιότητα της ζωής του
– Τα συμπτώματα του προκαλούν αμηχανία ή δυσφορία.
