Όλοι μάλλον μπορούμε να συμφωνήσουμε ότι η ενηλικίωση είναι μερικές φορές δύσκολη. Ανάμεσα στην έγκαιρη πληρωμή των λογαριασμών, τη φροντίδα των παιδιών και την εξασφάλιση ελεύθερου χρόνου για κοινωνικές συναναστροφές, τα πάντα συσσωρεύονται πολύ γρήγορα, κάνοντας μερικούς από εμάς να εύχονται να μπορούσαν να αποφύγουν τις ευθύνες τους οριστικά.
Αλλά για κάποιους άλλους, το να ενηλικιωθούν μοιάζει σχεδόν ακατόρθωτο – τόσο πολύ, ώστε η ανωριμότητά τους μπορεί να καταστρέψει τις σχέσεις τους, να δυσχεράνει την επαγγελματική τους πορεία και να έχει μόνιμο αντίκτυπο στην ψυχική και σωματική τους υγεία.
Τι είναι το σύνδρομο Peter Pan;
Το σύνδρομο Peter Pan, αν και δεν αποτελεί αναγνωρισμένη διάγνωση, είναι ένας δημοφιλής ψυχολογικός όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει έναν ενήλικα που δυσκολεύεται να μεγαλώσει.
Ο όρος προέρχεται από τον φανταστικό χαρακτήρα του Peter Pan, ενός αγοριού με μαγικές δυνάμεις που δεν γερνάει ποτέ, τον οποίο δημιούργησε ο J.M. Barrie το 1902.
Τα άτομα με αυτό το σύνδρομο παρουσιάζουν μια σειρά από κοινωνικές συμπεριφορές, κοσμοθεωρίες και χαρακτηριστικά που θεωρούνται ανώριμα.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, μπορεί να αντιμετωπίζουν δυσκολίες με τη δέσμευση και της ευθύνες, τη διατήρηση της εργασίας τους, τις δουλειές του σπιτιού, την τήρηση των ευθυνών και την ύπαρξη στοχευμένης κατεύθυνσης στη ζωή τους.
Παρόλο που το σύνδρομο είναι πιο συχνό στους άνδρες, οποιοσδήποτε, ανεξαρτήτως φύλου, μπορεί να αναπτύξει τις συμπεριφορές που σχετίζονται με το εν λόγω σύνδρομο.
Σύνδρομο Wendy
Λόγω της αδυναμίας τους να ανταποκριθούν στα καθήκοντα των ενηλίκων, τα άτομα με σύνδρομο Peter Pan συχνά αναζητούν άτομα που έχουν το λεγόμενο σύνδρομο Wendy.
Το σύνδρομο Wendy, που πήρε το όνομά του από τον φανταστικό χαρακτήρα της Wendy Darling του Barrie, η οποία δημιουργήθηκε το 1904 ως φίλη του Peter Pan, δεν είναι επίσης επίσημη διάγνωση, αλλά ένας δημοφιλής όρος της ψυχολογίας που χρησιμοποιείται για να περιγράψει έναν ενήλικα που είναι συμπονετικός, τρυφερός και ο οποίος έχει ακόμη και τάσεις αυτοθυσίας.
Παρά το γεγονός ότι είναι πιο συχνό στις, οποιοσδήποτε, ανεξαρτήτως φύλου, μπορεί να εμφανίσει αυτές τις συμπεριφορές.
Οι άνθρωποι που έχουν σύνδρομο Πίτερ Παν τείνουν να έλκονται από ανθρώπους που έχουν το σύνδρομο Wendy, ανθρώπους που είναι ιδιαίτερα προστατευτικοί και θέλουν να προσφέρουν στους άλλους.
Στην αρχή, πρόκειται για κατάσταση “κύλισε ο τέτζερης και βρήκε το καπάκι”. Έχουμε έναν άνθρωπο με σύνδρομο Πίτερ Παν που είναι πραγματικά διασκεδαστικός και χαρισματικός, και το άτομο που έχει το σύνδρομο Wendy είναι σε θέση να είναι δίπλα του, να τον υποστηρίζει και να του προσφέρει συμβουλές για να προσπαθήσει να τον βελτιώσει.
Αλλά το πρόβλημα είναι ότι τελικά αυτό γυρίζει μπούμερανγκ και το άτομο με το σύνδρομο Wendy αρχίζει αναπόφευκτα να αισθάνεται ότι το εκμεταλλεύονται.
Στις περιπτώσεις των συνδρόμων Πίτερ Παν και Γουέντι, η σχέση τελικά διαλύεται όταν και τα δύο άτομα έρχονται σε σύγκρουση με τις συμπεριφορές του άλλου.
Οι άνθρωποι με το σύνδρομο Wendy συνήθως βιώνουν συναισθηματική εξουθένωση επειδή αισθάνονται συνεχώς ότι συνεχώς δίνουν και δεν παίρνουν τίποτα σε αντάλλαγμα. Ταυτόχρονα, τα άτομα με σύνδρομο Πίτερ Παν μπορεί να αισθάνονται ότι ο σύντροφός τους τους ελέγχει, προσπαθεί να τους αλλάξει ή να τους καταπιέσει.
Καθώς τα άτομα με σύνδρομο Πίτερ Παν δυσκολεύονται να μην παραβιάσουν τα υγιή όρια, συχνά μεταπηδούν από το ένα άτομο ή τη μία σχέση στην άλλη, αναζητώντας ανθρώπους που επιτρέπουν τις συμπεριφορές τους και τους υποστηρίζουν με όλους τους δυνατούς τρόπους.
Αυτό που συμβαίνει είναι ότι τελικά δεν συντελείται ποτέ πραγματική διδακτική εμπειρία από καμία από τις δύο πλευρές.
Υπάρχει πράγματι το σύνδρομο Πίτερ Παν;
Παρόλο που το σύνδρομο Peter Pan δεν είναι μια διαγνώσιμη κατάσταση, παρουσιάζει αρκετά μεγάλη επικάλυψη με τη ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας.
Παρόλο που τα άτομα με ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας παρουσιάζουν παρόμοιο μοτίβο εγωισμού με τα άτομα που έχουν σύνδρομο Πίτερ Παν, τείνουν επίσης να έχουν πολύ μεγαλύτερο βαθμό αυτοπεποίθησης και αίσθηση προνομιακής μεταχείρισης.
Τα άτομα με σύνδρομο Πίτερ Παν μπορεί να μην θυμώνουν ή να μην εκδικούνται τόσο εύκολα, αλλά έχουν την τάση να αποφεύγουν την αντιμετώπιση των συγκρούσεων και είναι πιο επιρρεπείς στο να βασίζονται σε νοσηρούς μηχανισμούς αντιμετώπισης των προβλημάτων τους.
Σύμφωνα με έρευνες, τόσο το ανεκτικό όσο και το υπερπροστατευτικό στυλ γονικής φροντίδας μπορεί να συμβάλλουν δυνητικά στο σύνδρομο Πίτερ Παν. Σε ό,τι αφορά την ανεκτική ανατροφή, το παιδί μπορεί να δυσκολεύεται να κατανοήσει τη σημασία των ορθών ορίων.
Τα όρια είναι πραγματικά σημαντικά καθώς αποκτούμε ευθύνες ως ενήλικες όσο περισσότερο μαθαίνουμε και μεγαλώνουμε.
Και η υπερπροστατευτική γονική μέριμνα, αν και έχει καλές προθέσεις, μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα το παιδί να δυσκολεύεται να φροντίσει τον εαυτό του σε κάποιους τομείς.
Άλλοι παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση του συνδρόμου Πίτερ Παν μπορεί να είναι τα παιδικά τραύματα.
Οι κοινωνικές πιέσεις και η διαδικτυακή αποδοχή της νεανικής συμπεριφοράς, της ελευθερίας και της περιπέτειας συχνά διαδραματίζουν υποστηρικτικό ρόλο στην ανάπτυξη τέτοιων συμπεριφορών.
Σε περιπτώσεις όπου τα παιδιά έχουν μεγαλώσει σε άσχημες συνθήκες, υπάρχει μερικές φορές αυτή η ανάγκη να ξαναζήσουν την παιδική τους ηλικία στην ενήλικη ζωή.
Προειδοποιητικά σημάδια και συμπτώματα του συνδρόμου Peter Pan
Ανεξάρτητα από τους πιθανούς παράγοντες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη αυτού του συνδρόμου, στον πυρήνα αυτών των προτύπων συμπεριφοράς υπάρχει πρόβλημα με την ανοχή στη δυσφορία ή την ικανότητα ανοχής δυσάρεστων συναισθημάτων.
Σημάδια σε μια σχέση
Στα πρώτα στάδια μιας σχέσης, τα άτομα με σύνδρομο Πίτερ Παν μπορεί να τραβήξουν πολύ την προσοχή λόγω του χαρίσματός τους, της αίσθησης της περιπέτειας και της νοοτροπίας τους. Είναι διασκεδαστικό να είναι κανείς μαζί τους και διασκεδαστικό να εξερευνά μαζί τους νέες δραστηριότητες ενώ η παιδική τους φύση είναι σχεδόν αξιαγάπητη.
Επιφανειακά, μπορεί να σας φαίνεται φυσικό να τους βοηθάτε όταν βρίσκονται σε δύσκολη θέση ή να τους υποστηρίζετε όταν αναπόφευκτα βρεθούν σε δυσχερή θέση με τη δουλειά, την οικογένεια ή με άλλες υποχρεώσεις των ενηλίκων.
Συχνά, κάποιος με αυτό το σύνδρομο μπορεί να ζητήσει βοήθεια για τέτοια πράγματα λόγω χαμηλού επιπέδου ανοχής στη στενοχώρια – και εφόσον κάποιος επιτρέψει αυτή τη συμπεριφορά αναλαμβάνοντας αυτές τις ευθύνες, συχνά το αποτέλεσμα είναι μια σχέση συνεξάρτησης.
Αλλά αυτό που συνήθως συμβαίνει με την πάροδο του χρόνου σε αυτές τις σχέσεις είναι ότι το άτομο που υποστηρίζει το άτομο με σύνδρομο Πίτερ Παν φτάνει σε ένα σημείο στο οποίο λέει: ‘Φτάνει πια’. “Το άτομο με σύνδρομο Πίτερ Παν έχει υπερβολική εξάρτηση από τον σύντροφό του στη διεκπεραίωση δύσκολων καθηκόντων, όπως η σύνταξη ενός βιογραφικού σημειώματος, η πληρωμή ενός λογαριασμού ή η αναζήτηση εργασίας. Αυτό μπορεί να καταντήσει κουραστικό για τον υποστηρικτικό σύντροφο πολύ γρήγορα.
Όταν προκύπτουν συγκρούσεις ή όταν το άτομο που πάσχει από σύνδρομο Πίτερ Παν έρχεται αντιμέτωπο με την έλλειψη ωριμότητάς του, ακόμη και μια υγιής, παραγωγική συζήτηση μπορεί να αποδειχθεί δύσκολη.
Εξαιτίας του γεγονότος αυτού, μπορεί να δείτε κάποιον με σύνδρομο Πίτερ Παν να πηδάει από τη μία σχέση στην άλλη σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.
Σημάδια στο χώρο εργασίας
Λόγω της έλλειψης προσήλωσης και δέσμευσης, τα άτομα με σύνδρομο Πίτερ Παν μπορεί συχνά να έχουν προβλήματα στην εργασία τους και να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη διαχείριση της εξουσίας.
Ακόμη και η έναρξη της διαδικασίας υποβολής αιτήσεων μπορεί να αποδειχθεί δύσκολη, αλλά αν βρουν εργασία και βρεθούν αντιμέτωποι με συγκρούσεις, μπορεί να εγκαταλείψουν το σκάφος και να καταφύγουν στην επόμενη δουλειά που θα βρουν χωρίς να αναλάβουν ευθύνη των πράξεών τους.
Μέρος του να είσαι ενήλικας είναι να αποδέχεσαι ότι υπάρχουν πράγματα στη ζωή που είναι εντελώς τετριμμένα. Πρέπει μερικές φορές να πηγαίνεις στη δουλειά όταν δεν έχεις όρεξη. Οι άνθρωποι που έχουν αυτό το σύνδρομο δεν το αποδέχονται αυτό.
Όταν ένα αγαπημένο πρόσωπο έχει το σύνδρομο Peter Pan
Η προσέγγιση του θέματος και η επισήμανση των προβλημάτων που σχετίζονται με αυτό το σύνδρομο μπορεί να είναι δύσκολη.
Σε γενικές γραμμές, οι άνθρωποι είναι πολύ αμυντικοί επειδή υπάρχει έλλειψη κατανόησης της δυσκολίας που πλαισιώνει τις συμπεριφορές τους.
Και ενώ δεν μπορείτε να αναγκάσετε κάποιον να συμμετάσχει σε θεραπεία, μπορείτε να θέσετε τα δικά σας προσωπικά όρια για να προστατεύσετε τον εαυτό σας και να θέσετε το άλλο άτομο προ των ευθυνών του όταν τα πράγματα δεν πάνε καλά.
Η υπόδειξη ατομικής, οικογενειακής θεραπείας ή θεραπείας για ζευγάρια θα μπορούσε να είναι μια ευεργετική αρχή για όλους τους εμπλεκόμενους, διότι θα βοηθήσει να φωτιστεί το πώς οι συσσωρευμένες εμπειρίες της ζωής τους τους οδήγησαν σε αυτό το σημείο και πώς ορισμένες από τις συμπεριφορές που επιδεικνύουν δεν τους βοηθούν αρκετά.
