Ροχαλίζετε τόσο δυνατά που ακούγεται σαν να κόβετε ξύλα με αλυσοπρίονο καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας; Αν ναι, δεν είστε ο / η µόνος/η – το ροχαλητό είναι πολύ συνηθισµένο φαινόµενο.
Ωστόσο, το ροχαλητό μπορεί να είναι ενοχλητικό για τον σύντροφο στο κρεβάτι και να προκαλέσει προβλήματα υγείας, οπότε αξίζει να εξετάσετε τι συμβαίνει όταν ο ύπνος σας είναι θορυβώδης.
Και αποδεικνύεται ότι υπάρχουν αρκετές πιθανές αιτίες για το ροχαλητό, ορισμένες από τις οποίες είναι πιο σοβαρές από άλλες.
Είναι το ροχαλητό φυσιολογικό;
Το ροχαλητό είναι αρκετά συνηθισμένο. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι το ροχαλητό επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους, είτε περιστασιακά είτε σε τακτική βάση.
Όταν ο ανώτερος αεραγωγός σας είναι αδύναμος και χαλαρός, μπορεί να γίνει στενότερος. Αυτό σημαίνει ότι η διαδρομή που ακολουθεί ο αέρας σας καθώς περνάει από το στόμα και τη μύτη σας μπορεί να παρεμποδιστεί.
Το ροχαλητό προκαλείται από τους μύες που υποστηρίζουν τον ανώτερο αεραγωγό σας και εξασθενούν και χαλαρώνουν κατά τη διάρκεια της νύχτας. Έτσι το ροχαλητό είναι ο ήχος που κάνει ο αεραγωγός σας όταν είναι ασταθής.
Το ροχαλητό μπορεί να είναι ένα περιστασιακό φαινόμενο -για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια της ανοιξιάτικης περιόδου των αλλεργιών ή αν έχετε ιγμορίτιδα- ή κάτι που συμβαίνει σε τακτική βάση.
Οι αιτίες του ροχαλητού
Τα αίτια του ροχαλητού ποικίλλουν από άτομο σε άτομο και μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με την ηλικία σας και τυχόν προβλήματα υγείας που μπορεί να έχετε.
- Υπνική άπνοια
Σε πολλές περιπτώσεις, το ροχαλητό είναι ένα από τα πρώτα σημάδια της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας, μιας πάθησης κατά την οποία η αναπνοή σας διακόπτεται ή παρεμποδίζεται ενώ κοιμάστε.
Τα συμπτώματα της υπνικής άπνοιας περιλαμβάνουν υπνηλία ή κόπωση κατά τη διάρκεια της ημέρας, αγκομαχητά για αέρα ή επεισόδια πνιγμού τη νύχτα, καθώς και τον σύντροφο στο κρεβάτι που είναι μάρτυρας της διακοπής της αναπνοής σας κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Πολλοί ασθενείς με άπνοια ύπνου δεν γνωρίζουν ότι σταματούν να αναπνέουν όταν κοιμούνται, ή ότι παράγουν ήχους ροχαλητού ή ρουθουνίσματος για να ανοίξουν και πάλι τον αεραγωγό τους, αφού ο αεραγωγός τους έχει κλείσει.
- Ο ουρανίσκος ή η σταφυλή της υπερώας σας είναι μακρύτερα από το φυσιολογικό.
Εάν ο ουρανίσκος σας είναι μακρύτερος ή μαλακότερος από το συνηθισμένο – ή εάν η σταφυλή σας, ή ο ιστός που κρέμεται στο πίσω μέρος του στόματος, είναι μακρύτερος – το άνοιγμα από τη μύτη σας προς το λαιμό σας μπορεί να είναι στενότερο.
Αυτό είναι δυνατόν να αποφράξει εν μέρει τον αεραγωγό σας. Όταν αναπνέετε, αυτό ενδέχεται να αποτελέσει πρόβλημα – αυτά τα τμήματα της ανατομίας του στόματος δονούνται και μπορεί να προσκρούσουν το ένα στο άλλο. Αποτέλεσμα: ο ήχος του ροχαλητού.
- Θέση στον ύπνο
Ο ύπνος ανάσκελα συνδέεται περισσότερο με το ροχαλητό από άλλες θέσεις, όπως ο ύπνος στο πλάι ή μπρούμυτα. Γιατί; Ο ύπνος σε αυτή τη θέση μπορεί να προκαλέσει χαλάρωση της γλώσσας σας προς το πίσω μέρος του λαιμού σας, με αποτέλεσμα να αποφράσσεται μερικώς ο αεραγωγός. Μια μελέτη του 2009 σε 2.077 ασθενείς με διαταραχές ύπνου διαπίστωσε ότι το ροχαλητό προκλήθηκε από τη θέση ύπνου στο 54% των εξετασθέντων.
- Αλκοόλ
Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ πριν από τον ύπνο μπορεί να οδηγήσει σε χαλάρωση των μυών που κρατούν τους ανώτερους αεραγωγούς σας ανοιχτούς, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει ροχαλητό. Το αλκοόλ κατά τη διάρκεια της νύχτας λειτουργεί ως κατασταλτικό του κεντρικού νευρικού συστήματος. Μπορεί να κάνει τον αεραγωγό σας πιο χαλαρό.
Πότε αποτελεί πρόβλημα το ροχαλητό;
Δεν συνεπάγονται όλα τα επεισόδια ροχαλητού ότι έχετε ένα σοβαρό πρόβλημα όπως η υπνική άπνοια. Αντίθετα, αν δεν ροχαλίζετε, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχετε υπνική άπνοια.
Στην κλινική ύπνου, δεν είναι πάντα εύκολο να γνωρίζουν οι ειδικοί ποιος μπορεί να ροχαλίζει και ποιος μπορεί να έχει υπνική άπνοια. Το ροχαλητό ανήκει στην ήπια πλευρά του φάσματος των διαταραχών της αναπνοής στον ύπνο.
Ωστόσο, το πώς ακούγεται το ροχαλητό σας θα μπορούσε να είναι μια ένδειξη για το αν συμβαίνει κάτι πιο σοβαρό. Οι άνθρωποι που μιλάνε για δυνατό, ενοχλητικό ροχαλητό είναι πιο πιθανό να έχουν υπνική άπνοια.
Ωστόσο, το ροχαλητό είναι συχνά μόνο ένα από τα συμπτώματα που μπορεί να παρουσιάσετε. Οι περισσότεροι άνθρωποι που εξετάζονται από τους ειδικούς της κλινικής ύπνου και ροχαλίζουν καταλήγουν να έχουν και άλλα συμπτώματα υπνικής άπνοιας. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται:
- Το να αγκομαχείτε, να αναζητάτε απεγνωσμένα αέρα και να ξυπνάτε τη νύχτα.
- Το να μην αισθάνεστε αναζωογονημένοι κατά τη διάρκεια της ημέρας.
- Ο σύντροφός σας στο κρεβάτι να αναφέρει ότι ροχαλίζετε, αγκομαχάτε ή διακόπτετε την αναπνοή σας στον ύπνο σας.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, σίγουρα θα μπορούσατε επίσης να υποβληθείτε σε μία μελέτη ύπνου για να αποκλείσετε την υπνική άπνοια.
Εάν δεν αντιμετωπιστεί, η αποφρακτική υπνική άπνοια, ειδικά εάν είναι μέτρια έως σοβαρή, μπορεί να συνδεθεί με σοβαρά προβλήματα υγείας.
Οι ασθενείς σε αυτή την περίπτωση, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης μεταβολικών διαταραχών, όπως η παχυσαρκία και ο διαβήτης, καθώς και υψηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, υψηλής αρτηριακής πίεσης, καρδιακών προσβολών, εγκεφαλικών επεισοδίων, ακόμη και νοητικής εξασθένησης. Οι σοβαρές καρδιακές παθήσεις, όπως οι καρδιακές αρρυθμίες, είναι ένα άλλο πιθανό αποτέλεσμα της μη θεραπευμένης υπνικής άπνοιας.
Άλλες παρενέργειες είναι η υπερβολική υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας και η μειωμένη συγκέντρωση, που μπορεί να οδηγήσει σε υπνηλία κατά την οδήγηση και ακόμη και σε κακή μνήμη και συγκέντρωση.
Θεραπείες στο σπίτι για το ροχαλητό: Πώς να σταματήσετε το ροχαλητό με φυσικό τρόπο
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι αντιμετώπισης του ροχαλητού, ανάλογα με το τι το προκαλεί. Ορισμένες θεραπείες στο σπίτι είναι οι εξής:
- Προσπαθήστε να αποκτήσετε ένα υγιές βάρος
Το επιπλέον βάρος είναι μία από τις κύριες αιτίες του ροχαλητού τόσο στα παιδιά όσο και στους ενήλικες. Κατά τη διάρκεια του ύπνου, ο λιπώδης ιστός στο λαιμό μπορεί να πιέζει το λάρυγγα, μπλοκάροντας τους αεραγωγούς όταν οι μύες του λαιμού χαλαρώνουν. Η απώλεια βάρους μπορεί κυριολεκτικά να αφαιρέσει αυτή την πίεση.
- Ανακουφιστείτε από την βουλωμένη μύτη
Σε άτομα με χρόνια ρινική συμφόρηση, φάρμακα όπως τα αντιισταμινικά ή τα ρινικά σπρέι στεροειδών μπορούν να τα βοηθήσουν να αναπνεύσουν πιο εύκολα – και να χαμηλώσουν το επίπεδο του νυχτερινού θορύβου.
- Αλλάξτε τη θέση σας κατά τον ύπνο
Δοκιμάστε να ανασηκώσετε το κεφάλι του κρεβατιού σας. Και ο ύπνος στο πλευρό σας αντί για την πλάτη σας μπορεί επίσης να προκαλέσει λιγότερο ροχαλητό. ( Περίεργο αλλά αληθινό: Κάποιοι άνθρωποι ράβουν μια μπάλα του τένις στο πίσω μέρος της πιτζάμας τους για να τους εμποδίζει να γυρίζουν ανάσκελα τη νύχτα).
- Ανοίξτε τη μύτη σας
Το άνοιγμα των ρινικών διόδων σας τη νύχτα μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του ροχαλητού. Οι αυτοκόλλητες ρινικές λωρίδες που τοποθετούνται στη ράχη της μύτης ανασηκώνουν τα ρουθούνια σας για να βελτιώσουν τη ροή του αέρα. Μια άλλη επιλογή είναι οι ρινικοί διαστολείς, τους οποίους τοποθετείτε μέσα στα ρουθούνια για να διευρύνετε το ρινικό άνοιγμα. Τόσο οι ταινίες όσο και οι διαστολείς αποτελούν φθηνές λύσεις και είναι εύκολο να βρεθούν στο φαρμακείο.
Εγκεκριμένοι από τους γιατρούς τρόποι για να σταματήσετε το ροχαλητό
Εάν οι μπάλες του τένις και οι ρινικές ταινίες δεν αποδίδουν – ή εάν έχετε συμπτώματα υπνικής άπνοιας – μιλήστε στο γιατρό σας για αυτές τις δοκιμασμένες θεραπείες που αντιμετωπίζουν τόσο το ροχαλητό όσο και την άπνοια:
- Χρησιμοποιήστε συσκευές CPAP
Η συνεχής θετική πίεση των αεραγωγών (CPAP) θεωρείται το πρότυπο της θεραπείας για την υπνική άπνοια και το ροχαλητό. Φοράτε μια μάσκα πάνω από τη μύτη ή το στόμα σας που φυσάει αέρα στους αεραγωγούς σας ενώ κοιμάστε. Ο αέρας υπό πίεση διατηρεί τους αεραγωγούς σας ανοιχτούς ενώ κοιμάστε.
Στο παρελθόν, οι συσκευές ήταν ογκώδεις και άβολες και είχαν μια όχι και τόσο καλή φήμη. Αλλά πλέον έχουν σημειώσει μεγάλη πρόοδο. Τα σημερινά μηχανήματα είναι βελτιωμένα, μικρά και αθόρυβα, με διαφορετικά εξαρτήματα που τα καθιστούν άνετα. Μπορεί να χρειαστεί λίγος χρόνος για να το συνηθίσετε, αλλά λύνει αμέσως το πρόβλημα του ροχαλητού και της υπνικής άπνοιας.
- Προσαρμογή στοματικής συσκευής
Εάν δεν σας ταιριάζει η CPAP, μια συσκευή από το στόμα μπορεί να σας ανακουφίσει από το ροχαλητό. Αυτές οι συσκευές τύπου στοματοφύλακα συγκρατούν την κάτω γνάθο προς τα εμπρός ενώ κοιμάστε – μια στάση που βοηθά τον αεραγωγό να παραμείνει ανοιχτός.
Παρόλο που υπάρχουν διαθέσιμες κάποιες μη συνταγογραφούμενες παραλλαγές, οι ειδικοί συστήνουν να απευθυνθείτε σε έναν οδοντίατρο ή στοματοχειρουργό για μια συσκευή προσαρμοσμένη στο στόμα σας. Μια συσκευή με κακή εφαρμογή μπορεί να καταπονήσει τη γνάθο και να αντικαταστήσει το ένα πρόβλημα με ένα άλλο.
- Εξετάστε το ενδεχόμενο χειρουργικής επέμβασης
Ανάλογα με την αιτία του ροχαλητού σας, η χειρουργική επέμβαση μπορεί να βοηθήσει. Οι επεμβάσεις αυτές είναι οι εξής:
Αποκατάσταση σκολιωμένου διαφράγματος: Το διάφραγμα είναι το οστό και ο χόνδρος μεταξύ των ρουθουνιών. Μερικές φορές, είναι στραβό. Η διόρθωση του στραβού διαφράγματος με χειρουργική επέμβαση μπορεί να βελτιώσει το ροχαλητό.
Μείωση των κογχών: Στο εσωτερικό της μύτης σας υπάρχουν δομές που ονομάζονται κόγχες, οι οποίες θερμαίνουν, καθαρίζουν και υγραίνουν τον αέρα που αναπνέετε. Μπορούν επίσης να διογκωθούν. Η χειρουργική επέμβαση για τη μείωση των κογχών μπορεί να βελτιώσει τη ροή του αέρα και να μειώσει το ροχαλητό.
Αφαίρεση των αμυγδαλών και των αδενοειδών: Οι αμυγδαλές και οι αδενοειδείς είναι ογκώδης ιστός στο πίσω μέρος του λαιμού και της μύτης που μπορεί να προκαλέσει απόφραξη των αεραγωγών και να οδηγήσει σε ροχαλητό – ειδικά στα παιδιά. Η αφαίρεσή τους μπορεί να βοηθήσει.
Εμφυτεύσιμος νευροδιεγέρτης: Αυτή η θεραπεία περιλαμβάνει χειρουργική επέμβαση για την τοποθέτηση ενός εμφυτεύματος παράλληλα με τα νεύρα στο λαιμό. Οι χειρουργοί εμφυτεύουν μια συσκευή που μοιάζει με βηματοδότη στο στήθος. Η συσκευή παρακολουθεί την αναπνοή σας και διεγείρει τους μυς του λαιμού για να ανοίξουν οι αεραγωγοί, αποτρέποντας την άπνοια.
Πότε είναι ώρα για θεραπεία του ροχαλητού
Είναι εύκολο να αγνοήσετε το ροχαλητό – άλλωστε, συμβαίνει όταν κοιμάστε. Αλλά αν το έτερον ήμισυ σας έχει εξορίσει στον ξενώνα, μάλλον ήρθε η ώρα να σταθμίσετε τις επιλογές σας.
Για να βρείτε την αιτία του προβλήματος, μιλήστε με το γιατρό σας. Μπορεί να αναζητήσει υποκείμενες αιτίες, όπως χρόνια συμφόρηση ή ρινική απόφραξη. Ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει μια μελέτη ύπνου. Περνάτε τη νύχτα σε ένα εργαστήριο ύπνου, ώστε οι γιατροί να μπορούν να σας παρακολουθούν ενώ κοιμάστε.
