Η πυλαία υπέρταση, μια κατάσταση που προκαλείται από ηπατική νόσο, είναι η αύξηση της πίεσης της πυλαίας φλέβας, η οποία οδηγεί από το έντερο στο ήπαρ. Είναι επιπλοκή της ηπατίτιδας και της κίρρωσης του ήπατος και μπορεί να προκαλέσει πρήξιμο, αιμορραγία και πολλά άλλα συμπτώματα.
Ροή αίματος μέσω του ήπατος: Πώς λειτουργεί
Το ήπαρ λαμβάνει αίμα από δύο πηγές.
Το φρέσκο αίμα, που προέρχεται από την καρδιά, τροφοδοτεί το ήπαρ με οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά μέσω της ηπατικής αρτηρίας.
Επειδή το ήπαρ φιλτράρει τις τοξίνες και επεξεργάζεται τα θρεπτικά συστατικά, το αίμα από το έντερο και άλλα όργανα του πεπτικού συστήματος φτάνει στο ήπαρ μέσω της πυλαίας φλέβας.
Το αίμα στην πυλαία φλέβα ρέει απευθείας στο ήπαρ και φιλτράρεται από τα ηπατοκύτταρα (ηπατικά κύτταρα). Μετά από αυτή τη διαδικασία, το αποτοξινωμένο αίμα συνεχίζει να διέρχεται από το ήπαρ και επιστρέφει στην καρδιά μέσω ενός διαφορετικού συνόλου αγγείων, των ηπατικών φλεβών.
Εάν η οδός προς το ήπαρ από το έντερο εμποδίζεται ή επιβραδύνεται λόγω απόφραξης ή ασθένειας, τότε η πίεση αυξάνεται στο πυλαίο φλεβικό σύστημα. Αυτή είναι η πυλαία υπέρταση και οδηγεί σε πολλές επιπτώσεις που έχουν εκτεταμένες παρενέργειες σε όλο το σώμα.
Πυλαία υπέρταση – Αιτίες
Η κίρρωση του ήπατος είναι η συχνότερη αιτία πυλαίας υπέρτασης. Η κίρρωση του ήπατος περιγράφεται επίσης ως ίνωση του ήπατος, ένα είδος ουλοποίησης. Προκαλείται από ηπατική βλάβη που μπορεί να προκύψει λόγω βαριάς και παρατεταμένης χρήσης αλκοόλ, ηπατίτιδας, άλλων λοιμώξεων του ήπατος, φλεγμονωδών διαταραχών, θρόμβων αίματος και τοξινών.
Άλλες αιτίες πυλαίας υπέρτασης μπορεί επίσης να προκαλέσουν ή όχι κίρρωση και είναι η σχιστοσωμίαση, η σαρκοείδωση, η θρόμβωση της πυλαίας φλέβας, η τοξικότητα από χλωριούχο βινύλιο ή φάρμακα, ο καρκίνος που αποφράσσει την ενδοηπατική πυλαία φλέβα και η φυματίωση.
Αυτές οι νοσολογικές διεργασίες μπορεί να παρεμποδίζουν τη διέλευση του αίματος μέσω του ήπατος. Η απόφραξη είναι δυνατόν να εμφανιστεί εντός της πυλαίας φλέβας ή να εμποδιστεί η ροή του αίματος μέσω μικρότερων φλεβών στο ήπαρ, προκαλώντας δημιουργία αντιρροής στην πυλαία φλέβα.
Προβλήματα που προκαλούνται από την πυλαία υπέρταση
Η πυλαία υπέρταση προκαλεί διάφορα σοβαρά προβλήματα: ασκίτη, κιρσούς, αιμορραγία και εγκεφαλοπάθεια.
Ασκίτης
Ο ασκίτης είναι η συσσώρευση περίσσειας υγρού στους ιστούς που επενδύουν τα όργανα και το κοιλιακό τοίχωμα. Αυτό συμβαίνει λόγω της πίεσης και της διαρροής από τα λεμφαγγεία.
Η πίεση στην πυλαία φλέβα επηρεάζει τα κοντινά λεμφικά αγγεία, με αποτέλεσμα να γίνονται διαπερατά, πράγμα που σημαίνει ότι διαρρέουν υγρό από τα τοιχώματα τους. Το υγρό στη συνέχεια συσσωρεύεται στους γύρω ιστούς στην κοιλιά και τα πόδια – οδηγώντας σε διόγκωση των περιοχών αυτών.
Κιρσοί
Οι κιρσοί του οισοφάγου είναι διογκωμένες φλέβες κατά μήκος του οισοφάγου, ενώ κιρσοί μπορεί να αναπτυχθούν και κατά μήκος του στομάχου ή του εντέρου. Οι κιρσοί προκαλούνται άμεσα από την πυλαία υπέρταση.
Όταν η ροή του αίματος στο ήπαρ παρεμποδίζεται, το αίμα μπορεί να συσσωρευτεί στις συμβολές του πυλαίου φλεβικού συστήματος (το σύστημα των φλεβών που μεταφέρουν αίμα ανάμεσα στο πεπτικό σύστημα και το ήπαρ) και του συστηματικού φλεβικού συστήματος (το σύστημα των φλεβών που επιστρέφει το αίμα στην καρδιά).
Οι διασταυρώσεις αυτών των δύο συστημάτων είναι μικρά, εύθραυστα αιμοφόρα αγγεία που ονομάζονται τριχοειδή αγγεία. Τα αγγεία αυτά δεν είναι σε θέση να αντέξουν την αυξημένη πίεση του αίματος και διογκώνονται ή διαστέλλονται.
Τα αγγεία αυτά είναι εύθραυστα και κινδυνεύουν να αιμορραγήσουν. Πρόκειται για μια επικίνδυνη κατάσταση που μπορεί να προκαλέσει ξαφνική και σοβαρή απώλεια αίματος και συσσώρευση αίματος στις κοιλότητες του σώματος.
Ηπατική ανεπάρκεια
Το ήπαρ παίζει ρόλο στην αποτοξίνωση του σώματος από χημικές ουσίες, καθώς και στην παραγωγή των παραγόντων πήξης του αίματος. Η σοβαρή πυλαία υπέρταση μπορεί να βλάψει αυτές τις λειτουργίες.
Η ηπατική εγκεφαλοπάθεια είναι μια κατάσταση που προκαλεί προβλήματα συμπεριφοράς και διαταραχές μνήμης ως αποτέλεσμα της ηπατικής ανεπάρκειας.
Και η ηπατική ανεπάρκεια λόγω της πυλαίας υπέρτασης μπορεί να προκαλέσει ευαισθησία στην αιμορραγία λόγω της ανεπάρκειας επαρκών παραγόντων πήξης.
Διάγνωση
Η πυλαία υπέρταση διαγιγνώσκεται με βάση τον συνδυασμό του ιατρικού ιστορικού, της φυσικής εξέτασης και των διαγνωστικών εξετάσεων. Όποιος πάσχει από προχωρημένη κίρρωση θα πρέπει να παρακολουθείται στενά για σημάδια πυλαίας υπέρτασης.
Τα σημεία και τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν οποιοδήποτε από τα ακόλουθα:
- Συχνή αιμορραγία ή μώλωπες
- Αίμα στα κόπρανα ή βήχας με αίμα
- Ίκτερος (κίτρινος χρωματισμός του δέρματος και του λευκού των ματιών)
- Πρησμένη κοιλιά ή πόδια
- Σπληνομεγαλία (διογκωμένη σπλήνα)
- Εγκεφαλοπάθεια, με συμπεριφορικές και νοητικές αλλαγές και δυσκολία στο περπάτημα
Εάν εμφανίζετε οποιοδήποτε από αυτά τα σημεία ή συμπτώματα, ο γιατρός σας μπορεί να ζητήσει ακτινογραφία κοιλίας, υπερηχογράφημα ή αξονική τομογραφία (CT). Μπορεί επίσης να χρειαστείτε εξετάσεις ηπατικής λειτουργίας για την αξιολόγηση της ηπατικής σας λειτουργίας.
Ανάλογα με τα σημεία και τα συμπτώματά σας, μπορεί επίσης να κάνετε γενική εξέταση αίματος η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να προσδιοριστεί εάν είχατε υπερβολική απώλεια αίματος λόγω αιμορραγίας. Μερικές φορές οι κιρσοί μπορούν να φανούν κατά μήκος της επιφάνειας του οισοφάγου ή του στομάχου κατά τη διάρκεια μιας ενδοσκόπησης.
Θεραπεία
Η αντιμετώπιση της πυλαίας υπέρτασης μπορεί να αφορά επείγουσα θεραπεία, όπως για την οξεία αιμορραγία των κιρσών, ή διαρκή θεραπεία, όπως φαρμακευτική αγωγή για τη μείωση της πίεσης στην πυλαία φλέβα και τους κιρσούς.
Η θεραπεία εξαρτάται συχνά από τις παρενέργειες που βιώνετε. Και μπορεί επίσης να απαιτούνται παρεμβάσεις για τη μείωση του κινδύνου αιμορραγίας και της εξέλιξης της πυλαίας υπέρτασης.
Ορισμένες θεραπευτικές επιλογές είναι οι εξής:
- Μετάγγιση αίματος
- Παράγοντες πήξης του αίματος
- Φαρμακευτική αγωγή για τη μείωση της αρτηριακής πίεσης
- Χειρουργική αποκατάσταση των κιρσών
- Ορισμένες φορές εξετάζεται ως πιθανή θεραπεία η μεταμόσχευση ήπατος.