Πότε θεωρείται επικίνδυνη η χαμηλή αρτηριακή πίεση (υπόταση);

Οι γιατροί θεωρούν ότι η χαμηλή αρτηριακή πίεση (υπόταση) -μια τιμή κάτω από 90/60 χιλιοστά του υδραργύρου (mm Hg)– είναι καλοήθης ή δεν είναι επιβλαβής, επειδή σπάνια προκαλεί συμπτώματα.

Ωστόσο, ορισμένα άτομα με χαμηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να εμφανίσουν συμπτώματα που υποδηλώνουν ότι ορισμένα μέρη του σώματος δεν δέχονται επαρκή ροή οξυγονωμένου και πλούσιου σε θρεπτικά συστατικά αίματος.

Αυτό το άρθρο εξετάζει τις περιπτώσεις κατά τις οποίες η αρτηριακή πίεση γίνεται πολύ χαμηλή, τα συμπτώματα που πρέπει να αναζητήσετε και τα επόμενα βήματα που πρέπει να ακολουθήσετε για να διασφαλίσετε ότι θα λάβετε την απαραίτητη φροντίδα.

Πότε η χαμηλή αρτηριακή πίεση θεωρείται επικίνδυνη;

Η χαμηλή αρτηριακή πίεση είναι επικίνδυνη όταν πέφτει κάτω από 90/60 mm Hg και συνοδεύεται από συμπτώματα.

Η αρτηριακή πίεση είναι απαραίτητη για τη διασφάλιση ότι όλα τα μέρη του σώματος λαμβάνουν οξυγονωμένο και πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά αίμα.

Ενίοτε, η χαμηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να επηρεάσει αυτή τη διαδικασία.

Ορισμένα σημεία και συμπτώματα που πρέπει να γνωρίζετε και στα οποία η χαμηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να εμποδίζει την παροχή οξυγονωμένου και πλούσιου σε θρεπτικά συστατικά αίματος σε όλο το σώμα είναι τα εξής:

• Σύγχυση ή ζάλη
• Ναυτία
• Λιποθυμία
• Αίσθημα μεγαλύτερης κούρασης από το συνηθισμένο παρά το γεγονός ότι έχετε κοιμηθεί επτά έως εννέα ώρες
• Πονοκέφαλος ή θολή όραση
• Αίσθημα ότι η καρδιά σας παραλείπει ή χάνει χτύπους ή χτυπάει πολύ γρήγορα ή πολύ αργά

Εάν εμφανίσετε αυτά τα συμπτώματα, απευθυνθείτε σε έναν γιατρό για να γίνει αξιολόγηση.

Υποκείμενες καταστάσεις

Η χαμηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να εμφανιστεί για πολλούς διαφορετικούς λόγους. Τις περισσότερες φορές, οι άνθρωποι που εμφανίζουν χαμηλή αρτηριακή πίεση δεν έχουν σημεία ή συμπτώματα και πιθανώς δεν αντιλαμβάνονται καν ότι η αρτηριακή τους πίεση έχει πέσει στα 90/60 mm Hg ή χαμηλότερα.

• Σημεία και συμπτώματα

Οι άνθρωποι μπορεί να χρησιμοποιούν τις λέξεις “σημείο” και ” σύμπτωμα ” εναλλάξ ως έννοιες ταυτόσημες. Ωστόσο, το σύμπτωμα είναι κάτι που το άτομο βιώνει, ενώ το σημείο είναι κάτι που ένας γιατρός ή άλλο άτομο παρατηρεί.

Οι άνθρωποι μπορεί να συγχέουν τα σημεία και τα συμπτώματα, αλλά υπάρχουν σημαντικές διαφορές που επηρεάζουν τη χρησιμότητά τους στον τομέα της ιατρικής. Οποιαδήποτε αντικειμενική ένδειξη μιας νόσου, όπως ένα δερματικό εξάνθημα ή ένας βήχας, αποτελεί σημείο. Ένας γιατρός, ένα μέλος της οικογένειας και το άτομο που βιώνει τα σημεία μπορούν να τα αναγνωρίσουν.

Ωστόσο, οι λιγότερο εμφανείς διαταραχές της φυσιολογικής λειτουργίας του οργανισμού, όπως ο στομαχόπονος, ο πόνος στη μέση και η κόπωση, είναι συμπτώματα και μπορούν να αναγνωριστούν μόνο από το άτομο που τα βιώνει. Τα συμπτώματα είναι υποκειμενικά, πράγμα που σημαίνει ότι οι άλλοι άνθρωποι γνωρίζουν γι’ αυτά μόνο αν ενημερωθούν από το άτομο με την πάθηση.

Άλλες καταστάσεις που μπορεί να προκαλέσουν χαμηλή αρτηριακή πίεση είναι οι ακόλουθες:

• Νόσος του Addison (νόσος που χαρακτηρίζεται από υποπαραγωγή κορτιζόλης)
• Αφυδάτωση
• Διαβήτης
• Καρδιακές παθήσεις
• Υποθυρεοειδισμός (υπολειτουργία του θυρεοειδούς)
• Νευρολογικές παθήσεις (π.χ. νόσος του Πάρκινσον)
• Διατροφικές ελλείψεις (π.χ. βιταμίνη Β12 και φυλλικό οξύ)
• Εγκυμοσύνη ή γήρανση
• Συγκεκριμένα φάρμακα (π.χ. β-αναστολείς ή φάρμακα για τη στυτική δυσλειτουργία που περιέχουν νιτρογλυκερίνη ή ναρκωτικά)

Μερικές φορές, η χαμηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να εμφανιστεί ως αποτέλεσμα καταστάσεων που είναι απειλητικές για τη ζωή. Ενδεικτικά αναφέρονται:

• Σηπτικό σοκ: Όταν ένα άτομο εμφανίζει σοβαρή λοίμωξη, όπως από ένα βακτήριο, οι τοξίνες που παράγονται από το βακτήριο μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στην ικανότητα του οργανισμού να κυκλοφορεί οξυγονωμένο αίμα, οδηγώντας έτσι σε χαμηλή αρτηριακή πίεση.
• Αλλεργική αντίδραση: Μια απειλητική για τη ζωή αλλεργική αντίδραση, γνωστή ως αναφυλαξία, μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα του σώματος να κυκλοφορεί οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά σε όλο το σώμα, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει χαμηλή αρτηριακή πίεση.
• Μείωση του όγκου του κυκλοφορούντος αίματος: Σημαντική απώλεια αίματος λόγω συμβάντων όπως ένας σοβαρός τραυματισμός ή σοβαρή εσωτερική αιμορραγία μπορεί να μειώσει τον όγκο του αίματος που κυκλοφορεί και να προκαλέσει χαμηλή αρτηριακή πίεση.

Συμπτώματα της χαμηλής αρτηριακής πίεσης

Συχνά, τα άτομα με χαμηλή αρτηριακή πίεση δεν εμφανίζουν συμπτώματα. Ωστόσο, εάν η αρτηριακή πίεση πέσει πολύ χαμηλά ή εάν αντιμετωπίζετε μια κατάσταση στην οποία είναι πιθανή η υπόταση, όπως σημαντική απώλεια αίματος ή αφυδάτωση, να έχετε υπόψη σας τα ακόλουθα συμπτώματα:

• Θολή όραση
• Σύγχυση ή μεταβολή της διανοητικής κατάστασης
• Ζάλη ή λιποθυμία
• Αίσθημα κόπωσης ή αδυναμίας παρά το γεγονός ότι έχετε ξεκουραστεί αρκετά
• Πονοκέφαλος, πόνος στον αυχένα ή στην πλάτη
• Η καρδιά χτυπάει πολύ γρήγορα ή πολύ αργά ή αισθάνεστε ότι χάνει χτύπους
• Ναυτία

Οι πιθανοί κίνδυνοι και οι επιπλοκές της χαμηλής αρτηριακής πίεσης

Η φυσιολογική αρτηριακή πίεση διασφαλίζει ότι το αίμα παρέχει οξυγόνο και βασικά θρεπτικά συστατικά σε όλο το σώμα, ώστε να εξασφαλίζεται η συνολική καλή υγεία και ευεξία του οργανισμού.

Η εμπειρία χαμηλότερης από την κανονική αρτηριακής πίεσης, ιδίως με συναφή σημεία και συμπτώματα, μπορεί δυνητικά να προκαλέσει άλλους κινδύνους και επιπλοκές, επηρεάζοντας τα ακόλουθα όργανα:

• Εγκέφαλος: Η μείωση της οξυγόνωσης και των θρεπτικών συστατικών μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα που μοιάζουν με εγκεφαλικό επεισόδιο ή αλλαγές στη διανοητική κατάσταση, όπως σύγχυση.
• Νεφροί: Χωρίς κατάλληλη οξυγόνωση και θρεπτικά συστατικά, οι νεφροί μπορεί να υποστούν οξεία νεφρική βλάβη, η οποία θα μπορούσε να επηρεάσει την ικανότητα των νεφρών να λειτουργούν σωστά.
• Καρδιά: Η καρδιά μπορεί να υποστεί βλάβη από την έλλειψη οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει σε καρδιακή προσβολή ή καρδιακή ανεπάρκεια.

Τα άτομα που παρουσιάζουν περιστασιακή ή συνεχή χαμηλή αρτηριακή πίεση θα πρέπει να επισκέπτονται τακτικά τους θεράποντες ιατρούς τους για να παρακολουθούν τυχόν πιθανούς κινδύνους και επιπλοκές που σχετίζονται με τη χαμηλή αρτηριακή πίεση.

Ορισμένες ομάδες του πληθυσμού έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν χαμηλή αρτηριακή πίεση και θα πρέπει να την παρακολουθούν στενά, όπως

• Οι ηλικιωμένοι ενήλικες: Η ελαστικότητα των αιμοφόρων αγγείων, οι ορμόνες που ρυθμίζουν την αρτηριακή πίεση και διάφορα φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν αλλαγές στην αρτηριακή πίεση καθώς οι άνθρωποι μεγαλώνουν. Η χαμηλή αρτηριακή πίεση μπορεί επίσης να θέσει τους ηλικιωμένους σε αυξημένο κίνδυνο για πτώσης.
• Έγκυες: Μια κατάσταση γνωστή ως σύνδρομο υπότασης σε ύπτια θέση ή σύνδρομο αορτοκοιλιακής συμπίεσης μπορεί να προκαλέσει χαμηλή αρτηριακή πίεση στις εγκύους. Όταν ξαπλώνουν σε επίπεδη θέση ή στη δεξιά πλευρά, το βάρος του αναπτυσσόμενου εμβρύου μπορεί να ασκήσει πίεση στα κυριότερα αιμοφόρα αγγεία μιας εγκύου, εμποδίζοντας τη σωστή ροή του αίματος και οδηγώντας σε χαμηλή αρτηριακή πίεση.

Πότε πρέπει να απευθυνθείτε σε έναν γιατρό

Ακόμα και αν συνήθως έχετε χαμηλή αρτηριακή πίεση, τυχόν σημεία ή συμπτώματα που εμφανίζονται θα πρέπει να αξιολογούνται από έναν ειδικό γιατρό:

• Ζάλη, τάση για λιποθυμία ή λιποθυμία
• Θολή όραση ή πονοκέφαλοι
• Ναυτία
• Απώλεια ισορροπίας και πτώση

Όταν επισκέπτεστε έναν γιατρό για χαμηλή αρτηριακή πίεση, μπορείτε να αναμένετε τα παρακάτω:

• Πλήρες ιατρικό ιστορικό και πλήρη φυσική εξέταση
• Εργαστηριακές εργασίες, όπως εξέταση για λοίμωξη, ορμονικές καταστάσεις όπως χαμηλή θυρεοειδική λειτουργία ή διαβήτη ή διαταραχές του αίματος όπως αναιμία
• Ηλεκτροκαρδιογράφημα για τον εντοπισμό τυχόν διαταραχών του καρδιακού ρυθμού που θα μπορούσαν να προκαλέσουν χαμηλή αρτηριακή πίεση
• Άλλες διαδικασίες, όπως αυτές καθορίζονται με βάση την υποψία της υποκείμενης αιτίας της υπότασης

Εάν παρουσιάσετε σημεία ή συμπτώματα σοκ, καλέστε αμέσως το ΕΚΑΒ για γρήγορη αξιολόγηση:

• Κρύο και ιδρωμένο δέρμα
• Γρήγορη αναπνοή
• Πολύ γρήγορος ή πολύ αργός καρδιακός ρυθμός
• Ο τόνος του δέρματος γίνεται γαλαζωπός ή σκούρος