Πώς η αύξηση και η απώλεια βάρους επηρεάζουν την περίοδό σας

Η αύξηση ή η απώλεια βάρους μπορεί να έχει αντίκτυπο στον εμμηνορροϊκό σας κύκλο – είτε θετικό είτε αρνητικό. Για παράδειγμα, μια αλλαγή βάρους μπορεί να μετατρέψει την περίοδό σας από άτακτη σε τακτική, ή μπορεί να κάνει την περίοδό σας να έρχεται λιγότερο συχνά ή να σταματήσει εντελώς. Εξαρτάται όχι μόνο από το πόσα κιλά παίρνετε ή χάνετε, αλλά και από πού ξεκινήσατε.

Ένας τυπικός εμμηνορροϊκός κύκλος διαρκεί μεταξύ 24 και 38 ημερών, με μέσο όρο 28 ημέρες. Μια φυσιολογική περίοδος διαρκεί από δύο έως επτά ημέρες, με μέσο όρο πέντε ημέρες. Εάν είστε υπέρβαρη ή λιποβαρής, η περίοδός σας είναι πιο πιθανό να είναι ακανόνιστη.

Ποιο είναι το φυσιολογικό βάρος;

Αντί να κοιτάτε μόνο τον αριθμό στη ζυγαριά σας, ίσως είναι χρήσιμο να υπολογίσετε τον δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ). Ο ΔΜΣ είναι ένας γρήγορος τρόπος για να εκτιμήσετε πόσο σωματικό λίπος έχετε.

Ο ΔΜΣ είναι ένα ξεπερασμένο, ελαττωματικό εργαλείο υπολογισμού. Δεν λαμβάνει υπόψη παράγοντες όπως η σύνθεση του σώματος, η εθνικότητα, το φύλο, η φυλή και η ηλικία. Παρόλο που πρόκειται για ένα εσφαλμένο μέτρο, ο ΔΜΣ εξακολουθεί να χρησιμοποιείται ευρέως στην ιατρική κοινότητα, επειδή είναι ένας φθηνός και γρήγορος τρόπος ανάλυσης της πιθανής κατάστασης και των σχετικών επιπτώσεων της υγείας ενός ατόμου.

Πώς το σωματικό σας βάρος επηρεάζει την περίοδό σας

Το χαμηλό ή το υπερβολικό βάρος μπορεί να αλλάξει τον εμμηνορροϊκό σας κύκλο. Ο εμμηνορροϊκός κύκλος είναι αποτέλεσμα μιας πολύπλοκης αλληλεπίδρασης μεταξύ των ωοθηκών και του εγκεφάλου σας.

Οι αλλαγές σε συγκεκριμένα επίπεδα ορμονών προκαλούν ωορρηξία και περαιτέρω ορμονικές αλλαγές έχουν ως αποτέλεσμα την περίοδό σας. Οτιδήποτε παρεμβαίνει σε αυτή την αλληλεπίδραση μπορεί να σταματήσει την ωορρηξία σας. Εάν δεν έχετε ωορρηξία, θα χάσετε την περίοδο.

Τα επίπεδα ορμονών επηρεάζονται από το βάρος σας και την ποσότητα λίπους στο σώμα σας. Εάν είστε λιποβαρής, με πολύ λίγο σωματικό λίπος, μπορεί να χάσετε περίοδο. Το πολύ λίπος μπορεί επίσης να οδηγήσει σε χαμένες περιόδους ή βαριές περιόδους. Οι γρήγορες διακυμάνσεις του βάρους μπορεί επίσης να επηρεάσουν τον εμμηνορροϊκό σας κύκλο.

Εάν είστε λιποβαρείς ή πολύ υπέρβαρες και δεν έχετε έμμηνο ρύση, η απόκτηση ενός υγιούς βάρους θα επαναφέρει πιθανότατα την κανονική σας περίοδο.

Οι επιπτώσεις της αύξησης του βάρους

Η αύξηση του βάρους μπορεί να αλλάξει τον εμμηνορροϊκό σας κύκλο με διάφορους τρόπους. Εάν είχατε ξεκινήσει με φυσιολογικό βάρος και η αύξηση του βάρους σας βάζει στην κατηγορία των υπέρβαρων ή παχύσαρκων, μπορεί να δείτε μια αλλαγή στην περίοδό σας. Εάν είστε λιποβαρείς και δεν έχετε περίοδο, η αύξηση του βάρους μπορεί να βοηθήσει στη ρύθμιση του κύκλου σας.

Αραιές περίοδοι

Οι γυναίκες που είχαν φυσιολογικό βάρος και στη συνέχεια πήραν αρκετά κιλά ώστε να γίνουν υπέρβαρες μπορεί να αρχίσουν να έχουν αραιές περιόδους. Η αύξηση των λιποαποθηκών του σώματός σας ( γνωστός και ως λιπώδης ιστός) οδηγεί σε μια ορμονική ανισορροπία που μπορεί να σταματήσει την ωορρηξία. Ο λιπώδης ιστός παράγει επιπλέον οιστρογόνα που μπορεί να εμποδίσουν την ωορρηξία και να προκαλέσουν απώλεια περιόδων.

Η περίσσεια οιστρογόνων που σχετίζεται με την παχυσαρκία μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού και της μήτρας. Η απώλεια βάρους θα αποκαταστήσει την κανονικότητα των περιόδων σας και θα διορθώσει την πλεονάζουσα ποσότητα των οιστρογόνων.

Μια συχνή αιτία απώλειας περιόδων στις υπέρβαρες γυναίκες είναι το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών. Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών μπορεί να παρεμποδίσει την ωορρηξία και να προκαλέσει απώλεια περιόδων. Επιπλέον, αναγκάζει τις ωοθήκες να παράγουν περίσσεια ανδρογόνων, δηλαδή ανδρικών σεξουαλικών ορμονών που παρεμβαίνουν στον εμμηνορροϊκό κύκλο.

Όσο μεγαλύτερος είναι ο ΔΜΣ σας (ιδιαίτερα στην παχύσαρκη κατηγορία άνω των 35 ετών), τόσο πιο πιθανό είναι να έχετε απώλεια της περιόδου σας. Είναι ακόμη πιθανό να σταματήσει εντελώς η αιμορραγία, μια κατάσταση γνωστή ως δευτερογενής αμηνόρροια.

Πιο βαριές περίοδοι

Οι γυναίκες που είναι παχύσαρκες είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν βαριές περιόδους και μη φυσιολογική αιμορραγία της μήτρας. Αυτό συμβαίνει πιθανότατα επειδή η συστηματική φλεγμονή από την παχυσαρκία μπορεί να καθυστερήσει την αποκατάσταση του ενδομητρίου και να αυξήσει την απώλεια αίματος κατά την έμμηνο ρύση.

Η βαριά εμμηνορροϊκή αιμορραγία (παλαιότερα γνωστή ως μηνορραγία) ορίζεται ως η αιμορραγία που διαρκεί περισσότερο από επτά ημέρες ή είναι πολύ βαριά – εξ ορισμού, χρειάζεται να αλλάζετε ταμπόν ή σερβιέτα μετά από λιγότερο από δύο ώρες ή να βγάζετε θρόμβους μεγέθους ενός κέρματος του ευρώ ή μεγαλύτερους.

Η μη θεραπευμένη βαριά εμμηνορρυσιακή αιμορραγία μπορεί να οδηγήσει σε σιδηροπενική αναιμία, ένα συχνό αιματολογικό πρόβλημα που προκαλεί κόπωση και αδυναμία. Εάν έχετε βαριά περίοδο, μιλήστε με τον γυναικολόγο σας.

Κανονικός κύκλος

Εάν είστε λιποβαρείς και δεν έχετε τακτικά περίοδο, η αύξηση του σωματικού βάρους μπορεί να βοηθήσει στη ρύθμιση του εμμηνορροϊκού σας κύκλου.

Ένας χαμηλός ΔΜΣ συνήθως προκαλείται από τον περιορισμό των θερμίδων, την υπερβολική άσκηση ή μια ασθένεια. Οι παράγοντες αυτοί στρεσάρουν το σώμα σας και προκαλούν ορμονικές αλλαγές που παρεμβαίνουν στην ωορρηξία. Επίσης, το γεγονός αυτό προκαλεί ένα πολύ χαμηλό επίπεδο οιστρογόνων, το οποίο είναι ιδιαίτερα επιβλαβές για την υγεία των οστών σας.

Όταν παίρνετε βάρος ενώ είχατε χαμηλό ΔΜΣ, μειώνετε το στρες στο σώμα σας. Αυτό επιτρέπει στο σώμα σας να έχει και πάλι ωορρηξία και, κατά συνέπεια, έμμηνο ρύση. Επίσης, αποκαθιστά την παραγωγή οιστρογόνων από τον οργανισμό σας και προστατεύει τα οστά σας.

Οι συνέπειες της απώλειας βάρους

Για τις γυναίκες που είναι παχύσαρκες ή υπέρβαρες και έχουν ακανόνιστους κύκλους ή έντονη εμμηνορρυσιακή αιμορραγία, η απώλεια βάρους μπορεί να βοηθήσει την περίοδό σας να γίνει πιο ελαφριά και τακτική. Ωστόσο, ούτε η υπερβολική απώλεια βάρους είναι καλή.

Το χαμηλό βάρος μπορεί να σας κάνει να μην έχετε περίοδο. Αυτό συμβαίνει συνήθως σε αθλήτριες και γυναίκες με διατροφικές διαταραχές. Οι γυναίκες χρειάζονται τουλάχιστον 22% σωματικό λίπος για να έχουν τακτική έμμηνο ρύση. Το να έχετε ΔΜΣ 18,5 ή λιγότερο μπορεί να επηρεάσει την περίοδό σας.

Όπως και με την αύξηση του σωματικού βάρους, δεν υπάρχει καθορισμένο ποσό απώλειας βάρους που να οδηγεί σε απώλεια περιόδου όταν ξεκινάτε από φυσιολογικό βάρος.

Ελαφρές και σπάνιες περίοδοι

Όσο περισσότερο βάρος χάνετε και όσο πιο γρήγορα το χάνετε, τόσο πιο πιθανό είναι να επηρεαστεί η περίοδός σας. Εάν χάσετε βάρος από μεγάλο περιορισμό θερμίδων και έντονη άσκηση, μπορεί να προκληθεί μια αντίδραση στρες που μεταβάλλει τα επίπεδα των ορμονών σας, με αποτέλεσμα οι περίοδοι σας να είναι ελαφρύτερες και λιγότερο συχνές.

Αμηνόρροια

Εάν χάσετε πολύ βάρος, μπορεί να σταματήσετε να έχετε περίοδο εντελώς. Όταν δεν έχετε περίοδο για τρεις μήνες (και δεν είστε έγκυος), πρόκειται για αμηνόρροια.

Το χαμηλό βάρος προκαλεί αλλαγή στα επίπεδα των ορμονών, συμπεριλαμβανομένης της πτώσης των οιστρογόνων. Το γεγονός αυτό διακόπτει την ωορρηξία και σας κάνει να χάσετε την περίοδό σας. Εάν δεν έχετε ωορρηξία, δεν μπορείτε να μείνετε έγκυος. Εκτός από την υπογονιμότητα, τα χαμηλότερα επίπεδα οιστρογόνων είναι επιβλαβή για την υγεία των οστών σας.

Άλλα συμπτώματα της αμηνόρροιας είναι τα εξής:

• Ακμή (πιο πιθανό σε γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών)
• Υπερβολική τριχοφυΐα στο πρόσωπο (πιο πιθανό σε γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών)
• Απώλεια μαλλιών (πιο πιθανό σε γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών)
• Πονοκέφαλος
• Πόνος στην πύελο
• Αλλαγές στην όραση

Θεραπεία

Η τακτική περίοδος είναι ένας καλός δείκτης της ορμονικής ισορροπίας στο σώμα σας. Και τα δύο άκρα, το πολύ χαμηλό ή το πολύ βάρος, έχουν ως αποτέλεσμα ορμονικές ανισορροπίες που σταματούν την περίοδό σας και με την πάροδο του χρόνου μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρά προβλήματα υγείας.

Εάν παρουσιάζετε μη φυσιολογική εμμηνορρυσιακή αιμορραγία, ακανόνιστους κύκλους ή αν η περίοδός σας έχει σταματήσει εντελώς, μιλήστε με τον γυναικολόγο σας.

Αυτοφροντίδα

Οι ορμονικές ανισορροπίες μπορούν συχνά να διορθωθούν είτε με την αύξηση είτε με την απώλεια βάρους για την επίτευξη ενός υγιούς ΔΜΣ, λαμβάνοντας υπόψη τους περιορισμούς του κριτηρίου του ΔΜΣ.

Πριν ξεκινήσετε ένα πρόγραμμα αύξησης ή απώλειας βάρους, μιλήστε με τον γιατρό σας, έναν διατροφολόγο και ίσως έναν προσωπικό γυμναστή. Ο στόχος σας θα πρέπει να είναι να χάσετε λίπος, όχι άλιπη σωματική μάζα, αν είστε υπέρβαροι και να αποκτήσετε άλιπη σωματική μάζα, όχι μόνο λίπος, αν είστε λιποβαρείς.