Πόνος στα νεφρά. Πώς να τον αντιμετωπίσετε
Η θεραπεία του πόνου στα νεφρά ποικίλλει ανάλογα με την υποκείμενη αιτία. Ορισμένες περιπτώσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν στο σπίτι, ενώ άλλες δεν απαιτούν τίποτα περισσότερο από τη διακοπή του επιβλαβούς φαρμάκου. Άλλες πάλι μπορεί να απαιτούν επιθετική θεραπεία από έναν ειδικό στα νεφρά, γνωστό ως νεφρολόγο.
Πέτρες στα νεφρά
Εάν έχετε διαγνωστεί με πέτρα στα νεφρά, το σχέδιο θεραπείας θα βασιστεί σε μεγάλο βαθμό στο μέγεθος της ίδιας της πέτρας και περιλαμβάνει:
Μικρότερες πέτρες στα νεφρά: Οι μικρότερες πέτρες μπορούν συχνά να αντιμετωπιστούν με την κατανάλωση άφθονων ποσοτήτων νερού – έως και 2-3 λίτρα την ημέρα – για να διευκολυνθεί η έξοδός τους από το σώμα. Οι άλφα-αναστολείς όπως η ταμσουλοσίνη και η ντουταστερίδη μαζί με ταμσουλοσίνη μπορούν να βοηθήσουν στη χαλάρωση των μυών του ουροποιητικού συστήματος, ενώ τα μη συνταγογραφούμενα αναλγητικά όπως το Depon μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση του πόνου.
Μεγαλύτερες πέτρες στα νεφρά: Η εξωσωματική λιθοτριψία με κρουστικά κύματα (ESWL) είναι μια διαδικασία που χρησιμοποιεί ηχητικά κύματα για να σπάσει τις μεγαλύτερες πέτρες σε μικροσκοπικά κομμάτια ώστε να μπορούν να διέλθουν εύκολα. Μια πέτρα μπορεί επίσης να αφαιρεθεί με την εισαγωγή ενός μικροσκοπικού μικροσκοπίου οπτικών ινών (που ονομάζεται ουρηθροσκόπιο) στην ουρήθρα ή με τη διενέργεια διαδερμικής νεφρολιθοτομής, η οποία προσεγγίζει μια πέτρα χρησιμοποιώντας μικροσκοπικά τηλεσκόπια και εργαλεία που εισάγονται μέσω μικρών τομών στην πλάτη σας.
Λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος
Οι ουρολοιμώξεις αντιμετωπίζονται συνήθως με αντιβιοτικά που λαμβάνονται από το στόμα. Η μη επιπλεγμένη πυελονεφρίτιδα ανταποκρίνεται ιδιαίτερα καλά στα αντιβιοτικά με φθοριοκινολόνες, αλλά μπορεί επίσης να αντιμετωπιστεί με πενικιλλίνες παρατεταμένης αποδέσμευσης, κεφαλοσπορίνες και τριμεθοπρίμη-σουλφαμεθοξαζόλη.
Ο πόνος στα νεφρά μπορεί να ανακουφιστεί με Depon (παρακεταμόλη), ήπια εφαρμογή θερμότητας ή ένα ζεστό μπάνιο με άλατα Epsom. Η εξασφάλιση επαρκούς ενυδάτωσης είναι επίσης σημαντική.
Αφυδάτωση
Η επανυδάτωση είναι η κύρια θεραπεία για την αφυδάτωση. Αυτή μπορεί να περιλαμβάνει διαλύματα από το στόμα με τους απαραίτητους ηλεκτρολύτες, για ήπια έως μέτρια αφυδάτωση, ενώ σε σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να απαιτείται ενδοφλέβια ενυδάτωση (κατά την οποία τα υγρά χορηγούνται μέσω μιας φλέβας στο χέρι σας).
Η κατανάλωση άφθονου νερού μπορεί να αραιώσει τη συγκέντρωση των ούρων, η οποία, με τη σειρά της, βοηθά στην ανακούφιση του πόνου στα νεφρά. Παρόλο που τα αθλητικά ποτά πλούσια σε ηλεκτρολύτες μπορεί να είναι χρήσιμα για ηπιότερες περιπτώσεις αφυδάτωσης, συχνά περιέχουν υπερβολικές ποσότητες ζάχαρης που ενδέχεται να ερεθίσουν τα νεφρά. Η ενυδάτωση με νερό παραμένει η καλύτερη επιλογή.
Τραυματισμός των νεφρών
Η θεραπεία μιας νεφρικής κάκωσης βασίζεται στη σοβαρότητα του τραυματισμού. Οι ηπιότερες περιπτώσεις συχνά απαιτούν μόνο ξεκούραση στο κρεβάτι και υποστηρικτική φροντίδα με μη συνταγογραφούμενα παυσίπονα, ήπια εφαρμογή θερμότητας και άφθονα υγρά.
Οι σοβαροί τραυματισμοί μπορεί να απαιτούν αγγειοεμβολισμό, κατά τον οποίο ένας εύκαμπτος σωλήνας (καθετήρας) διοχετεύεται μέσω μιας φλέβας στη βουβωνική χώρα στο σημείο του τραυματισμού για να σταματήσει η αιμορραγία με ηλεκτρικές εκκενώσεις. Άλλοι τραυματισμοί μπορεί να απαιτούν λαπαροσκοπική ή ανοικτή χειρουργική επέμβαση για την αποκατάσταση της βλάβης.
Επειδή τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα ευνοούν την αιμορραγία, ο ήπιος έως μέτριος πόνος αντιμετωπίζεται συχνά με παυσίπονα που δεν περιέχουν μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, όπως το Depon. Για τον έντονο πόνο, τα ΜΣΑΦ μπορούν να χρησιμοποιούνται με προσοχή, είτε μόνα τους είτε με ένα οπιοειδές (ναρκωτικό) παυσίπονο.
Πολυκυστική νεφρική νόσος
Η πολυκυστική νόσος των νεφρών αντιμετωπίζεται συνήθως με ένα συνδυασμό αυτοφροντίδας, φαρμάκων που χορηγούνται χωρίς ιατρική συνταγή ή συνταγογραφούμενων φαρμάκων και εξειδικευμένων θεραπειών, όπως η αναρρόφηση των κύστεων (κατά την οποία οι μεγάλες κύστεις παροχετεύονται με μια ελάχιστα επεμβατική χειρουργική επέμβαση).
Η κατανάλωση περισσότερου νερού αποτρέπει επίσης τη διόγκωση των κύστεων. Η διαχείριση του πόνου είναι βασική για τη θεραπεία της πολυκυστικής νόσου. Αυτή ενδέχεται να περιλαμβάνει παυσίπονα χωρίς ιατρική συνταγή, όπως Depon ή Algofren, ή ισχυρότερα συνταγογραφούμενα φάρμακα, όπως παρακεταμόλη και κωδεΐνη ή τραμαδόλη.
- Τολβαπτάνη
Το 2018, ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) ενέκρινε τη χορήγηση της τολβαπτάνης, ενός από του στόματος χορηγούμενου φαρμάκου που μπορεί να επιβραδύνει τον σχηματισμό κύστεων σε άτομα με πολυκυστική νόσο των νεφρών. Μελέτες έχουν δείξει ότι η τολβαπτάνη μπορεί επίσης να μειώσει τον πόνο στα νεφρά σε άτομα με ταχέως εξελισσόμενη πολυκυστική νόσο των νεφρών. Το φάρμακο έχει εγκριθεί και στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Καρκίνος των νεφρών
Το νεφροκυτταρικό καρκίνωμα μπορεί να αντιμετωπιστεί με χειρουργική επέμβαση. Έτσι μπορεί να μειωθεί ο πόνος στα νεφρά ακόμη και αν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί σε άλλα όργανα. Τα άτομα που δεν μπορούν να αντέξουν τη χειρουργική επέμβαση μπορούν να αντιμετωπιστούν με κρυοχειρουργική (κατά την οποία ο όγκος καταστρέφεται με κατάψυξη) ή με αφαίρεση με ραδιοσυχνότητες (κατά την οποία ο όγκος καταστρέφεται με ηλεκτρισμό).
Ενώ η χημειοθεραπεία και η ακτινοθεραπεία μπορεί να περιλαμβάνονται στο σχέδιο θεραπείας, τα στοχευμένα φάρμακα όπως το Sutent (sunitinib) και το Nexavar (sorafenib) και τα ανοσοθεραπευτικά φάρμακα όπως το Keytruda (pembrolizumab) και το Opdivo (nivolumab) έχουν αποκτήσει κεντρικότερο ρόλο στη θεραπεία του νεφροκυτταρικού καρκινώματος.
Ανάλογα με το στάδιο του καρκίνου, ο πόνος μπορεί να αντιμετωπιστεί με οπιοειδή φάρμακα όπως η φαιντανύλη, η αλφεντανίλη ή η σουφεντανίλη. Οι σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να ωφεληθούν από τη μορφίνη.
Υπάρχουν εξετάσεις για τη διάγνωση της αιτίας του πόνου στα νεφρά;
Εάν αντιμετωπίζετε πόνο στα νεφρά, ο γιατρός σας συνήθως θα ζητήσει τη διενέργεια εργαστηριακών εξετάσεων για να διαπιστώσει αν υπάρχουν ανωμαλίες στο αίμα ή στα ούρα σας. Θα χρησιμοποιηθούν επίσης απεικονιστικές εξετάσεις για την έμμεση απεικόνιση των νεφρών.
Άλλες εξειδικευμένες διαδικασίες μπορεί να απεικονίσουν άμεσα τους νεφρούς ή να λάβουν δείγματα ιστού μέσω βιοψίας εάν υπάρχει υποψία καρκίνου.
Εργαστηριακές εξετάσεις
Μία από τις πρώτες εξετάσεις που θα ζητήσει ο γιατρός σας για τον πόνο στα νεφρά είναι η ανάλυση ούρων. Η εξέταση αξιολογεί τη σύνθεση των ούρων σας προκειμένου να εντοπιστούν σημάδια νεφρικών προβλημάτων, όπως η υπερβολική ποσότητα πρωτεϊνών ή ερυθρών αιμοσφαιρίων. Μπορεί επίσης να γίνει καλλιέργεια ούρων για να ελεγχθεί η ύπαρξη βακτηριακών ή μυκητιασικών λοιμώξεων.
Θα ζητηθούν επίσης εξετάσεις αίματος για την αξιολόγηση της νεφρικής σας λειτουργίας και τον έλεγχο για ενδείξεις λοίμωξης ή φλεγμονής. Αυτές συνήθως είναι οι εξής:
- Κρεατινίνη ορού (SCr): Μετρά πόσο αποτελεσματικά τα νεφρά σας είναι σε θέση να απομακρύνουν ένα απόβλητο προϊόν γνωστό ως κρεατινίνη από το σώμα.
- Εκτιμώμενος ρυθμός σπειραματικής διήθησης (eGFR): Υπολογίζει πόσο αίμα διηθείται από τα νεφρά.
- Άζωτο ουρίας αίματος (BUN): Μετράει πόσο αποτελεσματικά τα νεφρά σας είναι σε θέση να απομακρύνουν ένα απόβλητο προϊόν που ονομάζεται ουρία από το σώμα.
- C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP): Αναζητά δείκτες φλεγμονής στην κυκλοφορία του αίματος
- Ρυθμός καθίζησης ερυθροκυττάρων (ESR): Ελέγχει τη φλεγμονή με βάση το πόσο γρήγορα τα κύτταρα του αίματος πέφτουν στον πυθμένα μιας στήλης
Απεικονιστικές εξετάσεις
Υπάρχουν διάφορες απεικονιστικές εξετάσεις που βοηθούν στον εντοπισμό της αιτίας του πόνου στα νεφρά, είτε αυτός οφείλεται σε λοίμωξη, είτε σε τραύμα, είτε σε ασθένεια. Σε αυτές συγκαταλέγονται οι εξής:
Υπερηχογράφημα: Χρησιμοποιεί ηχητικά κύματα υψηλής συχνότητας για τη δημιουργία εικόνων υψηλής αντίθεσης της εσωτερικής δομής των νεφρών.
Αξονική τομογραφία (CT): Συνδυάζει μια σειρά από εικόνες ακτίνων Χ για να δημιουργήσει τρισδιάστατες “φέτες” του νεφρού
Μαγνητική τομογραφία (MRI): Χρησιμοποιεί ισχυρά ραδιοκύματα και μαγνητικά πεδία για τη δημιουργία εξαιρετικά λεπτομερών εικόνων των νεφρών.
Εξειδικευμένες εξετάσεις
Υπάρχουν φορές που απαιτούνται πιο επεμβατικές διαδικασίες είτε για τη διάγνωση της αιτίας του πόνου στα νεφρά είτε για την επιβεβαίωση της διάγνωσης. Τέτοιες επεμβάσεις είναι οι εξής:
- Κυστεοσκόπηση: Συνίσταται στην εισαγωγή ενός εύκαμπτου ή άκαμπτου μικροσκοπίου στην ουρήθρα για την εξέταση της ουροδόχου κύστης
- Ουρητηροσκόπηση: Συνεπάγεται την εισαγωγή ενός εύκαμπτου μικροσκοπίου στην ουρήθρα για την εξέταση των νεφρών και των ουρητήρων (που συνδέουν τους νεφρούς με την ουροδόχο κύστη).
- Αναρρόφηση δια λεπτής βελόνης (FNA): Ένας τύπος βιοψίας κατά τον οποίο μια βελόνα εισάγεται από την πλάτη για τη λήψη κυττάρων από έναν όγκο των νεφρών
- Βιοψία με κόπτουσα βελόνη: Ένας τύπος βιοψίας παρόμοιος με την αναρρόφηση δια λεπτής βελόνης που περιλαμβάνει μια μεγαλύτερη βελόνα για τη λήψη κυλινδρικού δείγματος ιστού.
Πότε να επισκεφθείτε έναν γιατρό
Θα πρέπει να επισκεφθείτε έναν γιατρό εάν ο πόνος στα νεφρά σας είναι επίμονος ή επιδεινώνεται. Ακόμη και αν ο πόνος είναι αμβλύς, δεν υπάρχει “φυσιολογικός” πόνος στα νεφρά. Είναι προς το συμφέρον σας να τον κοιτάξετε.
Θα πρέπει να επισκεφθείτε αμέσως έναν γιατρό εάν ο πόνος στα νεφρά συνοδεύεται από:
- Πυρετό με ρίγη
- Αίμα στα ούρα
- Θολά ή/και δύσοσμα ούρα
- Στερεά θραύσματα ή κόκκους στα ούρα
- Συχνουρία
- Πόνο κατά την ούρηση
- Μειωμένη ούρηση
- Ναυτία ή εμετό
