Η θερμική εξάντληση εμφανίζεται όταν το σώμα σας χάνει υπερβολικές ποσότητες νερού και αλατιού, συνήθως από την εφίδρωση. Από την άλλη πλευρά, η θερμοπληξία είναι ένα σοβαρό ιατρικό επείγον περιστατικό που συμβαίνει όταν το σώμα σας αδυνατεί να ελέγξει την εσωτερική του θερμοκρασία.
Καθώς ο καιρός γίνεται πιο ζεστός, συνηθίζουμε να περνάμε περισσότερο χρόνο έξω κάτω από τον καυτό ήλιο. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε τη διαφορά μεταξύ της θερμοπληξίας και της θερμικής εξάντλησης.
Η εξοικείωση με τα σημάδια και τα συμπτώματα αυτών των δύο καταστάσεων μπορεί να σώσει τη ζωή σας ή τη ζωή ενός αγαπημένου σας προσώπου.
Συμπτώματα θερμοπληξίας
Τα συμπτώματα που σχετίζονται με τη θερμοπληξία ή τη θερμική εξάντληση μπορεί να είναι πολύ σοβαρά. Η εμφάνιση μυϊκών κραμπών μπορεί να είναι η πρώτη ένδειξη ότι αναπτύσσετε μια πάθηση που σχετίζεται με τη θερμότητα. Άλλα συμπτώματα είναι:
Θερμική Εξάντληση
- γενική αδυναμία: κάντε ένα δροσερό ντους ή χρησιμοποιήστε μια κρύα κομπρέσα για να μειώσετε τη θερμοκρασία του σώματος
- αυξημένη έντονη εφίδρωση: ενυδατωθείτε με νερό ή αθλητικά ποτά
- αδύναμος αλλά ταχύτερος σφυγμός ή καρδιακός ρυθμός: μετακινηθείτε σε σκιερό ή δροσερό μέρος
- ναυτία ή έμετος: αναζητήστε ιατρική περίθαλψη εάν ο έμετος συνεχίζεται
- πιθανή λιποθυμία, ζαλάδα, ζάλη: ξαπλώστε
- χλωμό, κρύο, υγρό δέρμα: αφαιρέστε τυχόν επιπλέον στρώσεις ή περιττά ρούχα, όπως παπούτσια ή κάλτσες.
Θερμοπληξία: Συμπτώματα
- αυξημένη θερμοκρασία σώματος πάνω από 40°C: καλέστε το 166 για άμεση αντιμετώπιση.
- γρήγορος και ισχυρός σφυγμός ή καρδιακός ρυθμός: μετακινηθείτε σε σκιερό ή δροσερό μέρος
- απώλεια συνείδησης ή αλλαγή του επιπέδου συνείδησης: κυκλοφορήστε τον αέρα για να επιταχύνετε την ψύξη του σώματος
- ζεστό, κόκκινο, ξηρό ή υγρό δέρμα: χρησιμοποιήστε μια κρύα κομπρέσα ή ένα κρύο, υγρό πανί για να βοηθήσετε στη μείωση της θερμοκρασίας του σώματος
Λάβετε υπόψη ότι η θερμοπληξία μπορεί να είναι πολύ πιο σοβαρή από τη θερμική εξάντληση και απαιτεί άμεση ιατρική φροντίδα για την πρόληψη επιπλοκών.
Αιτίες
Τόσο η θερμοπληξία όσο και η θερμική εξάντληση προκαλούνται από την αδυναμία του σώματός σας να δροσιστεί.
Ο ιδρώτας είναι το φυσικό εργαλείο του σώματός σας για την ψύξη σας. Εάν υπερβάλλετε εαυτόν ή εργάζεστε έντονα σε ζεστό καιρό ή σε θερμαινόμενο χώρο, το σώμα σας μπορεί να δυσκολεύεται να παράγει αρκετό ιδρώτα για να σας κρατήσει δροσερό.
Άλλες αιτίες θερμικής εξάντλησης και θερμοπληξίας είναι οι εξής:
- αφυδάτωση
- το να φοράτε βαρύτερα, στενά ρούχα
- κατανάλωση αλκοόλ
Εάν βιώνετε θερμική εξάντληση για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε θερμοπληξία. Η θερμοπληξία μπορεί να επέλθει γρήγορα αν κάνει πολύ ζέστη ή αν καταπονείστε υπερβολικά. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να ξεκινήσετε τη θεραπεία με τα πρώτα σημάδια της θερμικής εξάντλησης.
Παράγοντες κινδύνου
Ορισμένοι παράγοντες μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο για θερμική εξάντληση και θερμοπληξία, αν και οποιοσδήποτε μπορεί να αναπτύξει οποιαδήποτε από τις δύο αυτές καταστάσεις.
Οι ακόλουθοι παράγοντες μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο για θερμική ευαισθησία:
- Ηλικία. Τα βρέφη και τα παιδιά κάτω των 4 ετών και οι ενήλικες ηλικίας 65 ετών και άνω διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για ασθένειες που σχετίζονται με τη ζέστη. Αυτό συμβαίνει επειδή η ικανότητα να ρυθμίζεται η θερμοκρασία του σώματος είναι πιο δυσχερής σε αυτές τις ηλικίες.
- Συνταγογραφούμενα φάρμακα. Ορισμένα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της υψηλής αρτηριακής πίεσης ή των καρδιακών παθήσεων μπορεί να μειώσουν την ικανότητά σας να παραμένετε ενυδατωμένοι. Η αφυδάτωση μπορεί να προκαλέσει θερμική εξάντληση και θερμοπληξία.
- Παχυσαρκία. Το σώμα σας συγκρατεί περισσότερη θερμότητα όταν έχετε μεγαλύτερο βάρος. Μπορεί επίσης να είναι πιο δύσκολο να ψύξετε το σώμα σας εάν έχετε υπερβολικό βάρος ή είστε παχύσαρκοι.
- Ξαφνικές αλλαγές της θερμοκρασίας. Όταν μετακινείστε γρήγορα από ένα ψυχρότερο σε ένα θερμότερο κλίμα, όπως όταν πηγαίνετε διακοπές σε μια θερμότερη τοποθεσία, το σώμα σας μπορεί να μην είναι σε θέση να προσαρμοστεί στον θερμότερο καιρό. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να δυσκολεύεστε περισσότερο να ρυθμίσετε τη θερμοκρασία του σώματός σας.
- Υψηλός δείκτης θερμότητας. Ο δείκτης θερμότητας είναι μια μέθοδος μέτρησης που συνυπολογίζει την υγρασία σε συνδυασμό με την εξωτερική θερμοκρασία για να καθορίσει πόσο ζεστό αισθάνεστε εσείς το σώμα σας. Εάν η υγρασία είναι υψηλή, ο ιδρώτας σας εξατμίζεται λιγότερο εύκολα και μπορεί να δυσκολευτείτε περισσότερο να δροσιστείτε. Εάν ο δείκτης θερμότητας είναι μεγαλύτερος από 32,8°C θα πρέπει να εστιάσετε σε μέτρα πρόληψης.
Διάγνωση
Εάν εμφανίζετε συμπτώματα ασθένειας που σχετίζεται με τη ζέστη, θα πρέπει να μετρήσετε τη θερμοκρασία σας. Μια θερμοκρασία άνω των 38°C μπορεί να υποδηλώνει θερμική εξάντληση, ενώ μια θερμοκρασία άνω των 40°C είναι ένδειξη θερμοπληξίας.
Αναζητήστε αμέσως ιατρική βοήθεια εάν πιστεύετε ότι πάσχετε από θερμοπληξία. Ο γιατρός σας θα είναι πιθανότατα σε θέση να διαγνώσει τη θερμική εξάντληση ή τη θερμοπληξία με βάση τα συμπτώματά σας, αλλά μπορεί να αποφασίσει να κάνει εξετάσεις για να επιβεβαιώσει τη διάγνωση ή να εξακριβώσει τυχόν επιπλοκές:
- Μπορεί να χρησιμοποιηθεί μια εξέταση αίματος για να ελεγχθούν τα επίπεδα του νατρίου ή του καλίου σας για να διαπιστωθεί αν είστε αφυδατωμένοι.
- Μπορεί να ληφθεί δείγμα ούρων σας. Τα σκούρα κίτρινα ούρα μπορεί να αποτελούν ένδειξη αφυδάτωσης.
- Μπορεί να διενεργηθούν εξετάσεις μυϊκής λειτουργίας.
- Ο γιατρός σας πραγματοποιεί εξετάσεις για να ελέγξει τη νεφρική σας λειτουργία.
- Ακτίνες Χ και άλλες απεικονιστικές εξετάσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να διαπιστωθεί εάν έχετε υποστεί βλάβη σε εσωτερικά όργανα.
Πότε πρόκειται για επείγουσα κατάσταση;
Εάν είστε σε θέση να δροσιστείτε μέσα σε 30 λεπτά, η θερμική εξάντληση δεν θεωρείται συνήθως επείγουσα κατάσταση.
Αν όμως δεν μπορείτε να μειώσετε τη θερμοκρασία του σώματός σας ή αν εμφανίσετε κάποιο από τα παρακάτω συμπτώματα, θα πρέπει να καλέσετε το 166 και να αναζητήσετε άμεση ιατρική βοήθεια:
- θερμοκρασία σώματος άνω των 40°C
- σύγχυση
- απώλεια συνείδησης
- μη εφίδρωση, παρόλο που αισθάνεστε ζέστη
- δύσπνοια
- γρήγορη αναπνοή
- υπερβολική ναυτία ή εμετός
- επιληπτική κρίση
Θεραπεία
Αν αρχίσετε να εμφανίζετε συμπτώματα θερμικής εξάντλησης, προσπαθήστε να βρείτε μια πιο δροσερή τοποθεσία, αν είναι δυνατόν. Για παράδειγμα, αν βρίσκεστε έξω, αναζητήστε μια σκιερή περιοχή. Εάν βρίσκεστε σε εσωτερικό χώρο, αφαιρέστε ένα επίπεδο ρουχισμού ή ενεργοποιήστε τον κλιματισμό.
Μπορεί επίσης να χρειαστεί να ξαπλώσετε ή, αν αυτό δεν είναι εφικτό, να σταματήσετε να κάνετε οποιαδήποτε έντονη δραστηριότητα. Αυτό μπορεί να βοηθήσει το σώμα σας να ρυθμίσει τη θερμοκρασία του.
Πιείτε νερό ή ένα αθλητικό ποτό για να βοηθηθείτε στην ενυδάτωση του οργανισμού σας. Τα αθλητικά ποτά περιέχουν ηλεκτρολύτες, τους οποίους το σώμα σας χάνει μέσω της υπερβολικής εφίδρωσης.
Εάν νιώθετε ναυτία ή κάνετε εμετό, ζητήστε αμέσως τη βοήθεια ενός γιατρού.
Η θερμοπληξία θεωρείται επείγον ιατρικό περιστατικό. Καλέστε αμέσως την τοπική υπηρεσία έκτακτης ανάγκης αν υποψιάζεστε ότι πάσχετε από θερμοπληξία.
Ο γιατρός σας μπορεί να σας βάλει σε ένα λουτρό με κρύο παγωμένο νερό για να μειώσει γρήγορα τη θερμοκρασία σας. Μπορεί επίσης να ψεκάσει το δέρμα σας με νερό, να σας βάλει παγοκύστες ή να σας τυλίξει σε μια ειδική κουβέρτα ψύξης.
Εάν το κρύο σας προκαλεί ρίγος, ο γιατρός σας μπορεί να σας δώσει φάρμακα για να σταματήσει το ρίγος. Αυτό ενδέχεται να αυξήσει τη θερμοκρασία του σώματός σας.
Πιθανή έκβαση
Με θεραπεία, μπορείτε να αναρρώσετε πλήρως από τη θερμική εξάντληση. Η έγκαιρη ιατρική παρέμβαση μπορεί επίσης να αποτρέψει την εξέλιξή της σε θερμοπληξία.
Η εμφάνιση θερμοπληξίας αποτελεί επείγουσα κατάσταση. Εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία, μπορεί να προκαλέσει βλάβη στα παρακάτω όργανα:
- καρδιά
- νεφρά
- μύες
- συκώτι
- πνεύμονες
- εγκέφαλο
Ο κίνδυνος για σοβαρές επιπλοκές, συμπεριλαμβανομένου του θανάτου, αυξάνεται όσο περισσότερο καθυστερεί η θεραπεία.
Πρόληψη
Ένας από τους κύριους τρόπους για να προλάβετε ασθένειες που σχετίζονται με τη ζέστη, όπως η θερμική εξάντληση και η θερμοπληξία, είναι να διατηρείτε τη θερμοκρασία του σώματός σας πιο χαμηλή. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό όταν εργάζεστε ή κάνετε δραστηριότητες έξω στη ζέστη ή στον ήλιο.
Ακολουθούν ορισμένες συμβουλές πρόληψης:
- Μείνετε ενυδατωμένοι. Πίνετε δύο έως τέσσερα φλιτζάνια νερό για κάθε ώρα που κάνετε δραστηριότητες έξω στη ζέστη ή κάτω από τον ήλιο. Το σώμα σας χρειάζεται περισσότερο νερό από το συνηθισμένο όταν εργάζεστε σε ζεστό περιβάλλον, επειδή χάνετε περισσότερα υγρά μέσω της εφίδρωσης.
- Αποφύγετε το αλκοόλ ή τα ροφήματα με καφεΐνη αν κάνετε επίπονες δραστηριότητες, ειδικά στη ζέστη. Η καφεΐνη αυξάνει τον κίνδυνο αφυδάτωσης.
- Τις πιο ζεστές ημέρες, προσπαθήστε να κάνετε περισσότερες δραστηριότητες μέσα σε ένα περιβάλλον με ελεγχόμενη θερμοκρασία ή κλιματισμό.
- Προσπαθήστε να αποφεύγετε να κάνετε δραστηριότητες έξω κατά τις πιο ζεστές ώρες της ημέρας και κάτω από το άμεσο ηλιακό φως.
- Φορέστε ανοιχτόχρωμα, φαρδιά, ελαφριά ρούχα όταν κάνετε δραστηριότητες έξω στη ζέστη. Ένα καπέλο με φαρδύ γείσο θα κρατήσει τον ήλιο μακριά από το πρόσωπό σας και θα σας βοηθήσει να παραμείνετε πιο δροσεροί.
- Κάντε δροσερά μπάνια ή ντους σε μια ζεστή μέρα για να σας βοηθήσει να δροσιστείτε.
- Κάντε συχνά διαλείμματα όταν εργάζεστε ή ασκείστε στη ζέστη. Αυτό περιλαμβάνει δραστηριότητες όπως πεζοπορία ή άλλα σπορ.
- Ποτέ μην αφήνετε παιδιά, βρέφη, ενήλικες ή κατοικίδια ζώα σε κλειστό, σταθμευμένο αυτοκίνητο. Η θερμοκρασία στο εσωτερικό ενός κλειστού αυτοκινήτου μπορεί να αυξηθεί πολύ, ακόμη και αν η εξωτερική θερμοκρασία είναι ήπια. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ασθένειες που σχετίζονται με τη ζέστη.
- Ο έγκαιρος προγραμματισμός για δραστηριότητες με ζεστό καιρό μπορεί να συμβάλει στη μείωση του κινδύνου εξάντλησης από τη ζέστη και θερμοπληξίας.
