Ο νεογνικός ίκτερος είναι το κιτρίνισμα του δέρματος και των ματιών του μωρού. Ο νεογνικός ίκτερος είναι πολύ συχνός και μπορεί να εμφανιστεί όταν τα μωρά έχουν υψηλά επίπεδα χολερυθρίνης, μιας κίτρινης χρωστικής ουσίας που παράγεται κατά τη φυσιολογική καταστροφή των ερυθρών αιμοσφαιρίων.
Στα μεγαλύτερα μωρά και στους ενήλικες, το ήπαρ επεξεργάζεται τη χολερυθρίνη, η οποία στη συνέχεια διέρχεται από τον εντερικό σωλήνα και αποβάλλεται.
Ωστόσο, το αναπτυσσόμενο ακόμη ήπαρ ενός νεογέννητου μωρού μπορεί να μην είναι ακόμη αρκετά ώριμο για να απομακρύνει τη χολερυθρίνη.
Το ευχάριστο είναι ότι στις περισσότερες περιπτώσεις, ο νεογνικός ίκτερος υποχωρεί από μόνος του καθώς αναπτύσσεται το συκώτι του μωρού και καθώς το μωρό αρχίζει να τρέφεται, γεγονός που βοηθά τη χολερυθρίνη να απομακρυνθεί από τον οργανισμό.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο ίκτερος εξαφανίζεται μέσα σε 2 έως 3 εβδομάδες. Ο ίκτερος που επιμένει περισσότερο από 3 εβδομάδες μπορεί να αποτελεί σύμπτωμα κάποιας υποκείμενης πάθησης.
Επιπλέον, τα υψηλά επίπεδα χολερυθρίνης μπορεί να εκθέσουν ένα μωρό σε κίνδυνο για κώφωση, εγκεφαλική παράλυση ή άλλες μορφές εγκεφαλικής βλάβης.
Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής (AAP) συνιστά να εξετάζονται όλα τα νεογέννητα μωρά για ίκτερο πριν από την έξοδο από το νοσοκομείο και ξανά όταν το μωρό είναι μεταξύ 3 και 5 ημερών.
Τι προκαλεί τον νεογνικό ίκτερο;
Τα μωρά που διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν νεογνικό ίκτερο είναι:
- τα πρόωρα μωρά (μωρά που γεννήθηκαν πριν από την 37η εβδομάδα κύησης)
- τα μωρά που δεν λαμβάνουν αρκετό μητρικό γάλα ή βρεφικό γάλα, είτε επειδή δυσκολεύονται να τραφούν είτε επειδή το γάλα της μητέρας τους δεν έχει αρχίσει να παράγεται ακόμη
- τα μωρά των οποίων η ομάδα αίματος δεν είναι συμβατή με την ομάδα αίματος της μητέρας τους
Ένα μωρό του οποίου η ομάδα αίματος δεν είναι συμβατή με εκείνη της μητέρας του μπορεί να παρουσιάσει συσσώρευση αντισωμάτων που μπορούν να καταστρέψουν τα ερυθρά αιμοσφαίρια του και να προκαλέσουν ξαφνική αύξηση των επιπέδων χολερυθρίνης.
Άλλες αιτίες του ίκτερου των νεογέννητων είναι οι εξής:
- μώλωπες κατά τη γέννηση ή άλλη εσωτερική αιμορραγία
- ηπατικά προβλήματα
- λοιμώξεις
- ανεπάρκεια κάποιου ενζύμου
- ανωμαλία στα ερυθρά αιμοσφαίρια του μωρού σας
Ποια είναι τα συμπτώματα του νεογνικού ίκτερου;
Το πρώτο σημάδι του ίκτερου είναι το κιτρίνισμα του δέρματος και των ματιών του μωρού. Το κιτρίνισμα μπορεί να ξεκινήσει μέσα σε 2 έως 4 ημέρες μετά τη γέννηση του παιδιού και μπορεί να ξεκινήσει από το πρόσωπο πριν εξαπλωθεί προς τα κάτω σε όλο το σώμα.
Τα επίπεδα χολερυθρίνης συνήθως κορυφώνονται μεταξύ των 3 έως 7 ημερών μετά τη γέννηση του μωρού.
Εάν πατώντας ελαφρά το δάχτυλό σας στο δέρμα του μωρού, η συγκεκριμένη περιοχή του δέρματος κιτρινίζει, είναι πιθανό να πρόκειται για ένδειξη ίκτερου.
Πότε να καλέσετε τον γιατρό
Οι περισσότερες περιπτώσεις ίκτερου είναι φυσιολογικές, αλλά μερικές φορές ο ίκτερος μπορεί να υποδηλώνει υποκείμενη πάθηση.
Ο σοβαρός ίκτερος αυξάνει επίσης τον κίνδυνο η χολερυθρίνη να εισέλθει στον εγκέφαλο, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει μόνιμη εγκεφαλική βλάβη.
Επικοινωνήστε με το γιατρό σας εάν παρατηρήσετε τα ακόλουθα συμπτώματα:
- Ο ίκτερος εξαπλώνεται ή γίνεται πιο έντονος.
- Το μωρό σας εμφανίζει πυρετό άνω των 38°C.
- Ο κίτρινος χρωματισμός του μωρού σας γίνεται ολοένα και πιο έντονος.
- Το μωρό σας τρέφεται ανεπαρκώς, εμφανίζεται άτονο ή ληθαργικό και βγάζει υψηλόφωνες κραυγές.
Πώς διαγιγνώσκεται ο ίκτερος των νεογνών;
Το νοσοκομείο δίνει εξιτήριο στις περισσότερες μητέρες και τα νεογέννητα εντός 72 ωρών από τον τοκετό.
Είναι πολύ σημαντικό για τους γονείς να φέρουν τα μωρά τους για έλεγχο λίγες ημέρες μετά τη γέννηση, επειδή τα επίπεδα χολερυθρίνης στο άιμα του νεογνού φθάνουν στην κορύφωσή τους μεταξύ 3 και 7 ημερών μετά τη γέννησή του.
Ένας ευδιάκριτος κίτρινος χρωματισμός επιβεβαιώνει ότι το μωρό έχει ίκτερο, αλλά μπορεί να χρειαστούν επιπλέον εξετάσεις για να προσδιοριστεί η σοβαρότητα του ίκτερου.
Στα μωρά που εμφανίζουν ίκτερο κατά τις πρώτες 24 ώρες της ζωής τους θα πρέπει να μετριούνται αμέσως τα επίπεδα χολερυθρίνης, είτε μέσω δερματικής εξέτασης είτε μέσω εξέτασης αίματος.
Μπορεί να χρειαστούν πρόσθετες εξετάσεις για να διαπιστωθεί εάν ο ίκτερος ενός μωρού οφείλεται σε κάποια υποκείμενη πάθηση. Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να πραγματοποιηθεί γενική αίματος (CBC), εξέταση της ομάδας αίματος και της ασυμβατότητας με τον παράγοντα Rhesus (Rh) του μωρού σας.
Επιπλέον, μπορεί να γίνει μια εξέταση Coombs για να διαπιστωθεί η αυξημένη καταστροφή των ερυθρών αιμοσφαιρίων.
Πώς αντιμετωπίζεται ο ίκτερος των νεογνών;
Ο ήπιος ίκτερος συνήθως υποχωρεί από μόνος του καθώς το ήπαρ του μωρού αρχίζει να ωριμάζει. Το συχνό τάισμα (8 έως 12 φορές την ημέρα) θα βοηθήσει τα μωρά να απομακρύνουν τη χολερυθρίνη από το σώμα τους.
Ο πιο σοβαρός ίκτερος μπορεί να απαιτεί άλλου είδους θεραπείες. Η φωτοθεραπεία είναι μια συνηθισμένη και ιδιαίτερα αποτελεσματική μέθοδος θεραπείας που χρησιμοποιεί φως για να διασπάσει τη χολερυθρίνη στο σώμα του μωρού σας.
Κατά τη φωτοθεραπεία, το μωρό σας θα τοποθετηθεί σε ένα ειδικό κρεβάτι κάτω από φως μπλε φάσματος, ενώ θα φοράει μόνο μια πάνα και ειδικά προστατευτικά γυαλιά.
Μια κουβέρτα από οπτικές ίνες μπορεί επίσης να τοποθετηθεί κάτω από το μωρό σας.
Σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί αφαιμαξομετάγγιση, κατά την οποία το μωρό λαμβάνει μικρές ποσότητες αίματος από έναν δότη ή μια τράπεζα αίματος.
Έτσι αντικαθίσταται το ελαττωματικό αίμα του μωρού με υγιή ερυθρά αιμοσφαίρια. Με τον τρόπο αυτό αυξάνεται επίσης ο αριθμός των ερυθρών αιμοσφαιρίων του μωρού και μειώνονται τα επίπεδα χολερυθρίνης.
Μπορεί να προληφθεί ο νεογνικός ίκτερος;
Δεν υπάρχει κανένας αποτελεσματικός τρόπος να προληφθεί ο ίκτερος των νεογέννητων. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, μπορείτε να εξετάσετε την ομάδα αίματός σας.
Μετά τη γέννηση, η ομάδα αίματος του μωρού σας θα εξεταστεί, εάν κριθεί απαραίτητο, για να αποκλειστεί το ενδεχόμενο ασυμβατότητας ομάδας αίματος που μπορεί να οδηγήσει σε νεογνικό ίκτερο.
Εάν το μωρό σας έχει ίκτερο, υπάρχουν τρόποι με τους οποίους μπορείτε να τον αποτρέψετε από το να γίνει πιο σοβαρός:
- Βεβαιωθείτε ότι το μωρό σας λαμβάνει αρκετή τροφή μέσω του μητρικού γάλακτος. Ταΐζοντας το μωρό σας 8 έως 12 φορές την ημέρα για τις πρώτες ημέρες, διασφαλίζετε ότι το μωρό σας δεν αφυδατώνεται, γεγονός που βοηθά τη χολερυθρίνη να απομακρυνθεί από το σώμα του πιο γρήγορα.
- Εάν δεν θηλάζετε και δεν ταΐζετε το μωρό σας με βρεφικό γάλα, δώστε στο μωρό σας 60-90 ml βρεφικού γάλακτος κάθε 2 έως 3 ώρες για την πρώτη εβδομάδα. Τα πρόωρα ή μικρόσωμα μωρά μπορεί να λαμβάνουν μικρότερες ποσότητες παρασκευάσματος, όπως και τα μωρά που λαμβάνουν επίσης μητρικό γάλα. Μιλήστε με το γιατρό σας αν ανησυχείτε ότι το μωρό σας λαμβάνει πολύ λίγο ή πάρα πολύ γάλα ή αν δεν ξυπνάει για να φάει τουλάχιστον 8 φορές το 24ωρο.
Παρακολουθήστε προσεκτικά το μωρό σας τις πρώτες πέντε ημέρες της ζωής του για τα συμπτώματα του ίκτερου, όπως το κιτρίνισμα του δέρματος και των ματιών.
Εάν παρατηρήσετε ότι το μωρό σας παρουσιάζει συμπτώματα ίκτερου, καλέστε αμέσως το γιατρό σας.
